نقش دریا در اقتصاد نیکاراگوا
بواسطه واقع شدن سرزمین نیکاراگوا بین دو اقیانوس اطلس و آرام، دریا همواره عنصری حیاتی برای این کشور بوده و بخش اعظمی از تاریخ، اقتصاد و سیاست این کشور را تشکیل داده است.
مقدمه:
نیکاراگوا بزرگترین کشور منطقه آمریکای مرکزی است و از غرب با اقیانوس آرام و از شرق به دریای کارائیب (اقیانوس اطلس) محدود می‌شود. این کشور از شمال با هندوراس و از جنوب با کاستاریکا مرز مشترک دارد. موقعیت جغرافیایی نیکاراگوا با توجه به مرزهای طولانی دریایی از طرف دو اقیانوس اطلس و آرام ، سرزمین این کشور را بعنوان نقطه کلیدی برای تجارت و ژئوپلیتیک در منطقه تبدیل کرده است. طول سواحل نیکاراگوا بالغ بر 910 کیلومتر است که 332 کیلومتر از طرف اقیانوس آرام و 578 کیلومتر آن از طرف دریای کارائیب است. سرزمین نیکاراگوا در یک منطقه آتشفشانی واقع شده و خاک آن به لطف غنی شدن با مواد آتشفشانی بسیار حاصلخیز است. تنوع محصولات کشاورزی در این کشور بسیار زیاد است و قهوه برای سالهای متمادی مهمترین محصول صادراتی این کشور بوده است.
مهمترین سواحل منطقه پاسیفیک (بطول 332 کیلومتر) جمهوری نیکاراگوا عبارتند از: سواحل سان خوان دل سور- سواحل مادراس- سواحل ماخاگوا، سواحل ارموسا (شگفت انگیز)، سواحل لاپنتیاس: این سواحل به دلایل جاذبه‌هایی نظیر: قابلیت بالای موج سواری، وجود جاذبه‌های طبیعی مانند صخره‌های مرجانی، و حیات دریایی منحصر بفرد، از مهمترین مناطق گردشگری نیکاراگوا بحساب می آیند.
سواحل استراتژیک (آتلانتیک) دریای کارائیب: 578 کیلومتر: شامل جزایر ذرت- سواحل مروارید- سواحل بلوفیلدز به دلیل داشتن سواحل ماسه ای سفید، آب‌های شفاف و کریستالی، معروف هستند و بعنوان پایگاهی برای کشف جاذبه‌ها در امتداد سواحل اقیانوس اطلس شناخته می‌شوند. این سواحل همچنین دارای تاریخچه غنی از کشتی‌های غرق شده و دزدی دریایی هستند.
نقش دریا در اقتصاد نیکاراگوا
دریا عنصری حیاتی برای نیکاراگواست و بخش اعظمی از تاریخ، اقتصاد و سیاست این کشور را از دوران پیش از کلمبیا تشکیل داده است. نیکاراگوا با داشتن سواحل در دریای کارائیب و اقیانوس آرام، از موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی برخوردار است. منابع طبیعی فراوان و تنوع دریایی برای این کشور همواره مهمترین مزیت بحساب آمده است. دریا در اقتصاد نیکاراگوا نقش گسترده ای دارد. گردشگری ساحلی، ماهیگیری، آبزی پروری و حمل و نقل دریایی به عنوان بخش های کلیدی اقتصاد دریا محور این کشور ارزیابی می‌شوند. استفاده بهینه از این فرصت ها می‌تواند زمینه‌های لازم جهت اشتغال،تقویت تولید، جذب سرمایه‌گذاری و در مجموع توسعه این کشور را به ارمغان آورد.
حمل و نقل و تجارت دریایی
نیکاراگوا درای سه بندر بزرگ شامل: بندر کورینتو، بندر ساندینو و بندر ال راما است. این بنادر و به ویژه بندر کورینتو نقش اصلی تجارت و حمل و نقل دریایی در نیکاراگوا را بر عهده دارند و بخش عمده تجارت صادرات و واردات از جمله محصولات کشاورزی از طریق این بندر انجام می‌شود. موقعیت جغرافیایی نیکاراگوا و واقع شدن بین دو اقیانوس آرام و اطلس سهم دریا در تبادلات تجاری این کشور را بشکل قابل ملاحظه ای افزایش داده است. مطابق گزارش رسمی دولتی آمار تبادلات تجاری (اعم از صادرات و واردات) نیکاراگوا در سال 2023 بیش از 12 میلیارد دلار بوده است و در حدود هشتاد درصد از این تبادلات از طریق دریا صورت گرفته است. مطابق گزارش ها، صادرات و واردات نیکاراگوا به کشورهای آمریکای مرکزی از جمله: هندوراس، السالوادر، کاستاریکا، پاناما، گواتمالا از طریق زمینی انجام می‌گیرد. سهم این کشورها از واردات ( (8.3) میلیارد دلاری نیکاراگوا در سال 2023 در حدود دو و سه دهم (2.3) میلیارد دلار و سهم آنها از صادرات چهار میلیارد دلاری این کشور کمتر از یک میلیارد دلار بوده است.
موقعیت جغرافیایی نیکاراگوا از نظر کنترل بر مسیرهای حیاتی دریایی و زمینی به این کشور مزیت قابل توجهی می دهد. این کشور دارای دومین دریاچه بزرگ در آمریکای لاتین است و مجاورت آن با هر دو اقیانوس، توسعه بالقوه پروژه‌های زیرساختی، مانند کانال بین اقیانوسی نیکاراگوا، جایگزینی برای کانال پاناما را تسهیل می‌کند. اگرچه این پروژه با چالش‌های متعددی روبرو بوده است، اما تکمیل آن می‌تواند چشم‌انداز تجارت بین‌الملل را به شدت متحول کند و نفوذ ژئوپلیتیک نیکاراگوا را تقویت نماید.
گردشگری ساحلی
گردشگری ساحلی یکی از ارکان اقتصاد دریایی نیکاراگوا به ویژه در سواحل اقیانوس آرام ، جزایر ذرت در دریای کارائیب است. سواحلی مانند San Juan del Sur، Maderas و Corn Islands مقاصد محبوبی هستند که هر ساله گردشگران داخلی و بین المللی زیادی را به خود جذب می‌کنند .مطابق آمارهای موسسات دولتی نیکاراگوا در سال 2023 بیش از یک و نیم ملیون نفر از سواحل این کشور دیدن کردند. با توجه به جاذبه‌های ساحلی در نیکاراگوا ناشی از وجود صخره‌های مرجانی و تنوع زیستی دریایی این کشور پتانسیل بسیار بالایی جهت افزایش درآمدهای گردشگری دارد. گردشگری ساحلی در نیکاراگوا با توجه به زیبایی طبیعی و جاذبه‌های توریستی کمک های قابل توجهی در ایجاد اشتغال، جذب سرمایه گذاری و حمایت از تجارت خارجی دارند.
در حال حاضر و مطابق آمارهای موسسات دولتی نیکاراگوا :گردشگری سالانه بیش از یک میلیارد دلار برای اقتصاد نیکاراگو درآمد ایجاد می‌کند و بیش از 70000 نفر در این بخش اشتغال دارند.
ماهیگیری و آبزی پروری
ماهیگیری در نیکاراگوا یک فعالیت اقتصادی سنتی است و بسیاری از جوامع ساحلی این کشور از این طریق امرار معاش می‌کنند. دریای کارائیب و شهرهایی مانند بلوفیلدز و بیلوی مراکز مهمی‌برای ماهیگیری صید میگو، خرچنگ دریایی و صدف ها هستند. علاوه بر آن آبزی پروری به ویژه میگو و تیلاپیا، یک صنعت رو به رشد در نیکاراگوا است که هم با افزایش تقاضاهای داخلی و هم با افزایش صادرات مواجه است. این صنعت نیز با توجه به شکل سنتی آن سهم قابل توجهی در صادرات کشور دارد. مطابق گزارش بانک مرکزی نیکاراگوا صادرات محصولات دریایی در سال 2023 در این کشور بالغ بر 200 میلیون دلار بوده است.
پتانسیل نفت و گاز: ذخایر نفت و گاز طبیعی در منطقه انحصاری اقتصادی نیکاراگوا وجود دارد که می‌تواند منبع درآمد مهمی در آینده باش . شرکت های روسی و چینی طی سالهای اخیر به کرات در خصوص شناسایی و بهره برداری از این منابع اعلام آمادگی نمودند. لیکن هنوز قراردادی در این خصوص بین طرفین به امضا نرسیده است.
منابع:
https://www.worldbank.org/en/country/nicaragua