اقدامات هدفمند دولت هلند برای کاهش هزینه‌های انرژی

برخی از مهم‌ترین اقدامات و سیاست‌های دولت هلند در زمینه‌ مدیریت و کاهش هزینه‌های انرژی به شرح زیر می باشد.

در طی سال‌های اخیر، به ویژه پس از تحولات اخیر در بازار انرژی و تغییر نگرش‌ها به سوی انرژی‌های پاک زمینه برای توجه هر بیشتر دولت‌ها به مدیریت هدفمند مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های آن فراهم شد و باعث گردید دولت‌ها در زمینه‌ی مدیریت مصرف انرژی سیاست‌های هدف‌مندی در پیش گیرند. دولت هلند نیز به مانند بسیاری از دولت‌های اروپایی از قاعده‌ی اخیر مستثنا نبوده و ناچار به تدوین و اتخاذ سیاست‌هایی مشخص در این زمینه گردید. برخی از مهم‌ترین اقدامات و سیاست‌های دولت هلند در زمینه‌ مدیریت و کاهش هزینه‌های انرژی عبارتند از:

1- کمک‌‌هزینه‌‌ی موقت انرژی برای خانوارهای کم‌درآمد:

دولت هلند با ارائه‌ی تسهیلات مالی به خانوارهای کم‌درآمد هلندی و به منظور جبران بخشی از هزینه‌های ناشی از افزایش نرخ قیمت‌های انرژی، در نظر داشته تا مشخصاً این خانوارهای کم‌درآمد را تحت پوشش خود درآورده و اجازه ندهد تا در تامین هزینه‌های انرژی برای خانواده‌ی خود در تنگنا قرار گیرند. این طرح به طور مشخص برای آن دسته‌ از خانوارهایی در نظر گرفته شده که بیش از سایرین از افزایش نرخ قیمت‌های انرژی متاثر شده‌ و بیم آن می‌رود که در تامین انرژی مورد نیاز به ویژه برای گرم نگه داشتن خانه‌های خود به مشکلات جدی برخورند. دولت در همین راستا طرحی تدوین کرده تا با اتکای به آن اطمینان یابد که این خانوارها با فقر انرژی روبرو نشوند. برای مثال، خانواده‌های کم درآمد برای جبران بخشی از هزینه‌های انرژی، مبلغی حدود 1300 یورو از طرف دولت دریافت می‌کنند.

نحوه‌ی پیاده‌سازی قانون:

• صلاحیت خودکار:

برای ساده کردن فرایند پرداخت‌ها و ضمانت اجرای هرچه سریع‌تر آن، دولت با دسترسی و رجوع به داده‌های از پیش موجود در سامانه‌های مربوط به برنامه‌های رفاه اجتماعی، بسیاری از خانوارها را به طور خودکار ذیل این قاعده قرار داد. همچنین دولت به همه‌ی خانوارهایی که با توجه به سطح درآمدی‌شان مشمول این قاعده بوده اما به هر دلیل نام آن‌ها در سامانه‌های دولت به طور خودکار لحاظ نشده‌ است، این اطمینان خاطر را داد تا با رجوع به شهرداری‌های محل خود، درخواست ثبت‌نام کنند.  

 شاخص‌ تعیین واجدین شرایط:

• خانوارهای کم‌درآمد:

کمک‌ هزینه‌ی موقت انرژی به طور خاص جامعه‌ی هدف خود را آن دسته از خانوارهایی تعیین کرده که پیش از این نیز ذیل نظام حمایت‌های اجتماعی دولت، کمک‌هزینه‌های دولتی مشخصی را در بخش‌های مختلف دریافت می‌داشته‌اند. اما شاخص تعیین‌شده برای تشخیص خانواده‌های واجد شرایط، همان آستانه‌ی درآمدی خانوارها در نظر گرفته شده تا بدین ترتیب دولت اطمینان یابد که این کمک‌هزینه‌های دولتی به دست نیازمندترین اقشار جامعه برسد.

به طور معمول، خانوارهایی که حجم درآمد ماهانه‌ی آن‌ها 120 درصد خط فقر را پوشش دهد، طبق تعریف، واجد شرایط تلقی شده‌ و کمک‌هزینه‌ی موقت انرژی دریافت می‌دارند. (البته این شاخص می‌تواند بنا بر برخی مقررات محلی شهرداری‌های محل هر منطقه و برخی از جزئیات اجرایی در عمل قدری تفاوت کند). برای مثال اگر چنان‌چه خط فقر را 1.000 یورو در نظر گیریم، حال اگر خانواده‌ای درآمد ماهانه‌اش کمتر از 1200 یورو باشد (120 درصد) آن‌گاه طبق تعریف، این خانواده واجد شرایط تلقی می‌شود. این شاخص به دنبال آن است تا اطمینان یابد که آن دسته از خانوارهایی که زیر خط فقر به سر برده و حتی آن‌هایی که قدری بالاتر از آن نیز قرار دارند، در برابر شوک‌های اقتصادی آسیبی جدی متحمل نشده، و مشمول قاعده‌ی کمک‌هزینه‌های دولت شوند. 

2- تعیین سقف قیمت انرژی:

دولت هلند به منظور کاهش هزینه‌های انرژی در زمینه‌های گاز و برق برای خانوارهای کم‌درآمد و کسب و کارهای کوچک، سیاستی را تحت عنوان «تعیین سقف قیمت انرژی» تعریف کرده و تلاش دارد تا از این رهگذر از افزایش نرخ قیمت‌های انرژی بالاتر از سطحی مشخص جلوگیری کند.

3- کاهش سطح مالیات‌ها بر انرژی:

دولت هلند با کاهش موقت در اخذ مالیات‌ بر انرژی، از جمله کاهش مالیات بر ارزش افزوده‌ی انرژی، توانست تا بخشی از بار هزینه‌های کلی مصرف‌کنندگان انرژی را کاهش داده و این‌گونه با مداخله‌ی مستقیم خود بخشی از هزینه‌ها‌ی مربوط به قبوض ماهانه‌ی انرژی خانوارها و مشاغل را کاهش دهد.

4- یارانه‌های انرژی و برنامه‌های حمایتی با اختصاص یارانه برای بهبود سطح کیفی ساخت و سازها و ساخت خانه‌های کارآمد به منظور مصرف بهینه‌ی انرژی:

دولت هلند با اختصاص یارانه‌ها و مشوق‌های هدف‌مند در بازار ساخت و ساز مسکن، تلاش دارد تا افراد را ترغیب کند تا در ساخت و یا نوسازی خانه‌های خود با رعایت مواردی نظیر عایق‌بندی‌های بهتر، سامانه‌های گرمایشی کارآمدتر و کم‌مصرف‌تر و استفاده از صفحه‌های خورشیدی، از مصرف بیشتر انرژی بکاهد. این اقدامات با هدف کاهش مصرف کلی انرژی و در راستای پایین آوردن هزینه‌های قبوض انرژی برنامه‌ریزی شده است.

5- حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط:

دولت هلند با اختصاص کمک‌های هدف‌مند در قالب وام و یا حتی تسهیلات بلاعوض به شرکت‌های در مقیاس‌‌ کوچک و متوسط برای ارتقای سطح بهره‌وری انرژی، به آن‌ها کمک کرده تا هزینه‌های خود را در بخش انرژی، هرچه بهتر مدیریت کنند.

6- ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی

کارزارهای تبلیغ برای صرفه‌جویی‌ در مصرف انرژی: دولت با به راه انداختن کارزارهای هدف‌مند برای افزایش آگاهی‌های عمومی در میان عموم مردم و شرکت‌‌ها و به منظور ترغیب آن‌ها برای در پیش گرفتن مجموعه اقداماتی ساده و کاربردی در زمینه‌ی صرفه‌جویی‌های هرچه بیشتر در مصرف انرژی، عملاً توانسته تا حساسیت عمومی جامعه را بالا برده و به کاهش هزینه‌های انرژی یاری رساند.

7- نظارت و تعدیل‌های مستمر:

دولت بعد از اعمال تمامی سیاست‌های پیش‌گفته در زمینه‌ی مدیریت هرچه بهتر مصرف انرژی، طی برنامه‌ی زمان‌بندی‌ شده‌ی منظم و با هدف رصد و پایش میزان اثرگذاری سیاست‌ها، همواره بر حسن اجرا و اثرگذاری سیاست‌های خود نظارت می‌کند. این رویکرد انطباقی دولت با این هدف انجام شده که برای تحقق اهداف یادشده، همواره سیاست‌ها و اقداماتی در پیش گیرد که در انطباق با شرایط و پیوند موثر با متغیرهای اقتصادی و هزینه‌های انرژی، پاسخ‌گوی نیازهای مردم باشد.