اثر لغو روادید گردشگری بر اقتصاد گرجستان

گرجستان به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت گردشگری خود علاوه بر توجه مداوم بر ایجاد زیرساختهای گردشگری، سیاست لغو روادید گردشگری با کشورهای گردشگر فرست را سرلوحه خود قرار داده است. بطوری که هر از گاهی موافقت نامه جدیدی با کشورهای مختلف در زمینه همکاریهای گردشگری و لغو روادید به امضا می رساند.

اهمیت صنعت گردشگری برای اقتصاد گرجستان هنگام بروز همه گیری کرونا و به صفر رسیدن ورود گردشگران خارجی به گرجستان بیش از هر زمان دیگری ملموس بود. بطوری که گرجستان قبل از همه گیری در سال 2019 توانست بیش از 9 میلیون گردشگر را بپذیرد. آماری که هنوز هم پس از سپری شدن 3 سال از همه گیری، گرجستان به آن نرسیده است.

ورود به گرجستان برای اتباع کشورهای شوروی سابق به مانند قبل از استقلال بدون روادید ادامه یافت. حتی پس از حمله روسیه به گرجستان در سال 2008 و اشغال حدود 20 درصد از اراضی این کشور به رغم فشارهای مختلف برای اعمال رژیم روادید برای اتباع روسیه، دولت گرجستان حاضر نشد صنعت گردشگری گرجستان را از درآمد ناشی از سفر گردشگران روسیه که جزو رتبه‌های اول بوده و هستند محروم کند.

سیاست اولویت صنعت گردشگری برای گرجستان پس از جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022 به رغم فشارهای شدید غرب برای تحریم روسیه و ایجاد محدودیت برای ورود گردشگران روسیه همچنان ادامه یافت و سبب شد که درآمد گرجستان از صنعت گردشگری حتی از سالهای قبل از همه گیری نیز فراتر رود.

درآمدهای مفید صنعت گردشگری از ورود شهروندان خارجی و نقش لغو روادید برای این مهم، موجب گردید گرجستان فهرست کشورهایی که شهروندان آنها بدون روادید می‌توانند به گرجستان سفر کنند توسعه دهد و اتباع شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا و حوزه خلیج فارس را به این فهرست بیفزاید.

می‌توان لغو روادید سفر برای شهروندان چین را یکی از مهمترین تصمیم های دولت گرجستان برای صنعت گردشگری در سال 2023 دانست. زیرا چین می‌تواند هر ساله بیش از 150 میلیون گردشگر به خارج بفرستد که حدود 300 میلیارد دلار هزینه می‌کنند. لذا جذب حتی یک میلیون گردشگر از این تعداد درآمد قابل توجهی را برای اقتصاد نسبتا کوچک گرجستان در پی  خواهد داشت.

مضاف بر اینکه، ورود گردشگران چین موجب آشنایی هر چه بیشتر شهروندان این کشور با گرجستان و زمینه ساز ورود سرمایه و  فناوری به گرجستان خواهد بود. به ویژه آنکه گرجستان به سبب قرار گرفتن در ساحل دریای سیاه می‌تواند دروازه ورود چین به اتحادیه اروپا باشد.

همزمان با لغو روادید برای اتباع چین اولین نمایشگاه اختصاصی این کشور در مرکز نمایشگاه‌های بین المللی تفلیس برگزار گردید. حدود یکصد شرکت چینی در این نمایشگاه شرکت نموده و علاوه بر عرضه محصولات متنوع در صورت تمایل خریداران اقدام به فروش محصولات نمودند. شایان ذکر است که به ندرت نمایشگاه‌های اختصاصی کشورها در گرجستان برگزار می‌شود و به سبب بازار کوچک گرجستان، شرکتها از کشورهای مختلف ترجیح می دهند در حوزه‌های تخصصی نمایشگاه‌های گرجستان شرکت نمایند.

شایان ذکر است که صنعت گردشگری گرجستان توانست در سال 2019 (قبل از همه گیری) با پذیرش بیش از 9 میلیون مسافر خارجی حدود 3.3 میلیارد دلار درآمد داشته باشد. در سال 2021 با کاهش تدریجی محدودیتها وضعیت صنعت گردشگری بهبود خود را آغاز نمود. بازگشت قابل توجه به وضعیت قبل از همه گیری و پیش افتادن از آن در سال 2022 با درآمد بیش از 3.5 میلیارد دلاری رخ داد. به رغم آنکه تعداد مسافران خارجی به 60 درصد قبل از همه گیری رسید، اما درآمد این صنعت به سبب افزایش قیمت خدمات و هزینه از شاخص قبل از همه گیری فراتر رفت.

درآمد صنعت گردشگری گرجستان در نیمه اول سال نسبت به ژانویه ـ ژوئن سال 2022 نزدیک به 49 درصد افزایش یافت و به بیش از 1.7 میلیارد دلار رسید. تعداد سفر شهروندان خارجی به گرجستان در این شش ماه به بیش از 2.86 میلیون سفر رسید که نشان دهنده 76 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال 2022 می‌باشد.

دولت گرجستان انتظار دارد که در نیمه دوم و در نتیجه پایان سال 2023 رکورد درآمد کشور از صنعت گردشگری بازهم شکسته شود. سال گذشته، گرجستان تنها توانست رکورد 2019 را از نظر درآمد گردشگری اما هنوز هم به لحاظ تعداد سفر گردشگران خارجی، گرجستان نتوانسته است به رکورد 9.34 میلیون سفر سال قبل از همه گیری برسد.  

طبق پیش بینی اولیه با ادامه روند رشد صنعت گردشگری، درآمد گرجستان از این صنعت در پایان سال 2023 بیش از 4 میلیارد دلار خواهد بود. اما لغو روادید برای سفر گردشگران چین درآمدهای گرجستان در صنعت گردشگری و در نتیجه رشد اقتصادی را بازهم افزایش خواهد داد.

به نظر می رسد با لغو روادید سفر برای شهروندان چین و همچنین برقراری خطوط پروازی با شهرهای مختلف چین در آینده نزدیک این کشور بتواند جایگاه اول سفر گردشگران کشورهای غیرهمسایه را به خود اختصاص دهد. مقامات گرجستان می خواهند روزانه 10 پرواز به شهرهای مختلف چین برقرار شود. در مرحله اول قرار است تعداد پروازها در مسیر پکن - ارومچی - تفلیس به هفت پرواز در هفته (در حال حاضر سه پرواز) افزایش یابد.

سازمان ملی گردشگری گرجستان در نظر دارد پس از اجرای لغو روادید با چین ظرفیت های گردشگری گرجستان را در این کشور بیش از پیش تبلیغ کند. زیرا گردشگران چینی بسیار فعال در سراسر جهان سفر می‌کنند و با سفر و تعطیلات طولانی و در نتیجه قدرت خرید بالا متمایز می‌شوند.

 گفتنی است به سبب بسته بودن مرزهای زمینی جمهوری آذربایجان به روی مسافران گرجستان از سالانه حدود 1.5 میلیون سفر شهروندان این کشور محروم می‌باشد. با پایان عملیات نظامی در قره باغ کوهستانی پیش بینی می‌شود در آینده نه چندان دور جمهوری آذربایجان این محدودیت را لغو کند و مجددا سفر زمینی گردشگران جمهوری آذربایجان به گرجستان آغاز شود.

لذا گرجستان می‌تواند در سال 2024 به سبب لغو روادید برای گردشگران چینی و باز شدن مرزهای زمینی جمهوری آذربایجان به روی مسافران به رقم بیش از 9 میلیون سفر گردشگران خارجی و درآمد بیش از 4 میلیارد دلاری برسد.

با توجه به سیاستهای دولت گرجستان، در سالهای آینده نیز همچنان صنعت گردشگری نقشی مهم در رشد تولید ناخالص داخلی و طبیعتا رشد رفاه عمومی این کشور ایفا خواهد نمود.