نقش شرکت دارو سازی نوو نوردیسک در اقتصاد دانمارک

برای کشور کوچکی مانند دانمارک، تسلط یک شرکت بر اقتصاد، خطراتی را نیز به همراه دارد، همان‌طور که در اوایل دهه 2000 در فنلاند اتفاق افتاد و سقوط غول تلفن همراه نوکیا کل اقتصاد را به زیر کشید.

نوو نوردیسک یک شرکت داروسازی دانمارکی است که در زمینه تولید داروهای دیابت، بیماری‌های کلیوی و بیماری‌های غدد درون‌ریز فعالیت می‌کند. موفقیت جهانی این شرکت با دو داروی دیابت/چاقی که بازار کاهش وزن در دنیا را متحول نمود، ارزش بازار این شرکت در سال 2023 را به بیش از 3 هزار میلیارد کرون دانمارک (441 میلیارد دلار) رساند. این امر نوو نوردیسک را به ارزشمندترین شرکت در دانمارک و یکی از ارزشمندترین شرکت‌های داروسازی در جهان تبدیل کرد. اکنون ارزش این غول داروسازی بیشتر از مجموع ارزش بقیه شرکت‌های شاخص C-25 (سهام 25 شرکت بزرگ) در بورس دانمارک گردیده و ارزش بازاری آن بیش از تولید ناخالص داخلی (GDP) دانمارک در سال 2022 می‌باشد.

اما اقتصاددانان هشدار داده‌اند که موفقیت جهانی غول دارویی نوو نوردیسک می‌تواند باعث شود اقتصاد دانمارک در تله نوکیا که فنلاند آن را تجربه کرده است، گرفتار شود؛ یعنی تجربه قرار گرفتن تمامی تخم‌مرغ‌ها در یک سبد. این هشدار بر اساس این واقعیت است که نوو نوردیسک اکنون بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی دانمارک را تشکیل می‌دهد و به طور قابل توجهی بر اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد. برای کشور کوچکی مانند دانمارک، تسلط یک شرکت بر اقتصاد، خطراتی را نیز به همراه دارد، همان‌طور که در اوایل دهه 2000 در فنلاند اتفاق افتاد و سقوط غول تلفن همراه نوکیا، کل اقتصاد را به زیر کشید. گوشی‌های نوکیا و تجهیزات مرتبط، 20 درصد از صادرات فنلاند را در اوج خود تشکیل می‌دادند و مازاد حساب جاری فنلاند را به حدود 7 درصد تولید ناخالص داخلی رساندند. زمانی که آیفون اپل در سال 2007 عرضه شد، بازار گوشی‌های نوکیا سقوط کرد، صادرات به نصف کاهش یافت، حساب جاری فنلاند دچار کسری شد و یک دهه رکود اقتصادی آغاز شد.

اکنون نیز اقتصاددانان هشدار می‌دهند که اگر نوو نوردیسک با شکست مواجه شود، می‌تواند تأثیر منفی قابل توجهی بر اقتصاد دانمارک داشته باشد. این امر به ویژه برای کشور کوچکی مانند دانمارک که اقتصاد آن به شدت به چند شرکت بزرگ وابسته است، خطرناک است. اقتصاددانان معتقدند که دانمارک باید اقداماتی را برای کاهش وابستگی شدید خود به شرکت نوو نوردیسک انجام دهد. این اقدامات می‌تواند شامل حمایت از رشد شرکت‌های کوچک و متوسط و متنوع‌سازی اقتصاد کشور باشد.

آمار دانمارک اخیرا ارقام شگفت‌انگیز تولید ناخالص داخلی را منتشر کرده است که نشان می‌دهد اگر شرکت‌های داروسازی کنار گذاشته می‌شدند، اقتصاد در نیمه اول سال 2023 به جای رشد 1.7 درصدی، به میزان 0.3 درصد کوچکتر می‌شد. ینس هارسبچ، اقتصاددان ارشد در یک اندیشکده متمرکز بر کسب و کار می‌گوید: در واقع، فقط شرکت نوو نوردیسک است که تعیین می‌کند دانمارک رشد یا افول اقتصادی داشته است. در آخرین بررسی دولت از اقتصاد در پایان ماه اوت نیز، نام نوو نوردیسک 31 بار ذکر شده است. با این حال، نیکولای وامن، وزیر دارائی، مقایسه وضعیت دانمارک با فنلاند و نوکیا را رد کرد. او گفت بسیاری از کارخانه‌های نوو نوردیسک در خارج از کشور واقع شده‌اند، بنابراین هرگونه شکست شدید برای این شرکت تأثیر شدیدی بر اشتغال داخلی نخواهد داشت.