تولیدات مس افریقا و جایگاه جهانی پرو

گزارش پیش رو ترجمه مقاله ای است تحت عنوان آیا تولیدات مس افریقا جایگاه جهانی پرو را تهدید می‌کند؟ که در روزنامه لارپوبلیکا،‌ ۷ ژوئن ۲۰۲۳ منتشر گردیده است.

پرو دومین تولید کننده بزرگ مس در جهان پس از شیلی است. اما تحلیل گران بر این باورند که این چشم انداز در فاصله سال های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ با ورود رقیب قدرتمند دیگری تغییر خواهد کرد. آمار منتشر شده توسط مؤسسه وود مکنزی[1] حاکی از آنست که استخراج مس در جمهوری دموکراتیک کنگو در سال ۲۰۲۲ به میزان مشابه تولید این فلز در پرو (۲ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۶۳۱ تن) بوده است.

بنا بر داده‌های بانک مرکزی کنگو این کشور افریقایی در سال گذشته ۲ میلیون و ۳۶۰ هزار تن مس تولید کرده است که به نسبت سال ۲۰۲۱ (یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن) به میزان ۳۱ درصد افزایش تولید را تجربه کرده است.

افزایش استخراج مس در کنگو از سال ۲۰۱۹ شدت گرفته است که تمام آن به چین صادر شده است. به نقل از خبرگزاری رویترز این روند ممکن است تا بدانجا بینجامد که کنگو جایگاه شیلی به عنوان نخستین تولیدکننده مس جهان را در آینده ای نزدیک تصاحب کند. این در حالی است که کنگو طی دهه گذشته سالانه بطور میانگین ۵۰۰ هزار تن مس تولید می‌کرده است.

از جمله دلایل این افزایش تولید یافت شدن دو معدن مس جدید در کنگو شامل دزیوا[2] در ژانویه ۲۰۲۰ و کاموا-کاکولا[3] در مه ۲۰۲۱ بوده است. همچنین غنای بالای رگه‌های سنگ مس کنگو در تسهیل استحصال این ماده معدنی گرانبها نقش مهمی داشته است. به نحوی که پیش بینی می‌شود که این کشور افریقایی بزودی در تولید مس از پرو پیشی بگیرد.  

از سوی دیگر با وجود اینکه کنگو که بزرگترین تولیدکننده کبالت است اما هنوز نتوانسته در صادرات این ماده معدنی از پرو پیشی بگیرد. در سال گذشته حجم صادرات کبالت پرو به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیده بود.

مناقشات سیاسی و اجتماعی سال گذشته کنگو که جامعه را تحت تاثیر شدید قرار داد تا حد زیادی از محل درآمدهای حاصل از افزایش تولید مس معدن کاموا-کاکولا جبران شد. ظرفیت اسمی‌تولید این معدن ۸۰۰ هزار تن در سال است که پیش بینی می‌شود طی سال های آتی به این ظرفیت تولید دست یابد. این میزان خود دو برابر ظرفیت تولیدی معدن مس لاس بامباس[4] پروست. با این وجود باید توجه داشت که ذخایر تایید شده مس کنگو ۲۶ میلیون تن (۳ درصد تقاضای جهانی) است در حالی که ذخایر مس تایید شده پرو ۷۷  میلیون تن (۱۰ درصد تقاضای جهانی) است. پرو از نظر میزان ذخایر تایید شده مس پس از شیلی و استرالیا قرار دارد.

مس حوزه آند

معاون سابق وزیر معادن پرو،‌ رومولو موچو[5] بر این باور است که پرو از توانمندی و ابزار لازم برای مقابله با تهدید کشور افریقایی برخوردار است با این وجود در کوتاه مدت چندان به پیشرفت پرو خوشبین نیست. در عین حال معتقد است که برای رقابت با کنگو باید حداقل دو معدن ریوبلانکو[6] در پیورا و معادن لاگرانخا[7] و میچیکیلای[8] در کاخامارکا راه اندازی شود. این تحلیل بدون در نظر داشتن پروژه‌های گالنو[9]،‌ سافرانال[10] و تیا ماریا[11] است که تنها دو پروژه متاخر ۲۵۰ هزار تن مس بطور سالانه تولید می‌کنند. احتمال جذب سرمایه گذاری از کانادا یا آرژانتین نیز با توجه به بدعهدی‌های پرو به عنوان میزبان شرکت های خارجی در عرصه معادن چندان خوشبینانه نیست.

رومولو موچو تصریح کرد که پرو از ظرفیت لازم برای پیشی گرفتن از شیلی برخوردار است اما در عمل آمارها نشان می دهد که سرمایه گذاری در بخش معادن در سه ماهه نخست سال جاری میلادی ۲۳ درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر اپیفانیو باکا[12]،‌ اقتصاددان و محقق پرویی معتقد است که توقف پروژه‌های معدنی‌هادبِی[13]،‌ آنتاپاکای[14] و لاس بامباس در سال ۲۰۲۲ دلیل اصلی صعود کنگو در جدول تولیدکنندگان جهانی مس بوده است. اقتصاددان پرویی مقصر دانستن جوامع و ساکنان مجاور معادن در تعطیلی پروژه‌های معدنی را رویکردی غیر مسئولانه می داند و تصریح می‌کند که مطالبات تاریخی این جوامع محروم همواره مورد بی توجهی قرار گرفته است و بدون رفع این موانع اجتماعی امکان حصول پیشرفت در بخش معدنی وجود ندارد و در سیاست گذاری‌های پایدار دولت ها می‌باید منافع و تعهدات میان مدت و بلند مدت بخش معادن مطمح نظر قرار گیرد.

به روایت ارقام:

- تولید مس پرو در آوریل سال جاری از مرز ۲۲۲ هزار تن گذشت که به نسبت مدت مشابه سال گذشته 30.5 درصد افزایش را نشان می دهد.

- در بخش سرمایه گذاری معدنی ۴۷ پروژه فعال در پرو وجود دارد که مجموع سرمایه گذاری آن‌ها ۵۳ میلیون و ۷۱۵ هزار دلار است.

- در بخش اکتشاف معدنی نیز ۷۴ پروژه با سرمایه گذاری بالغ بر ۵۹۶ میلیون دلار در حال اجراست.

- شرکت هایی که بیشترین سهم را در استخراج مس پرو دارند عبارتند از: سرّو ورده[15] (18.8 درصد)،‌ آنتامینا[16] (15.2 درصد)، ساوثرن[17] (14.2 درصد)، کِیاوِکو[18] (9.7 درصد)،‌ لاس بامباس (9.5 درصد)،‌ چینالکو[19] (8.7 درصد)،‌ مارکوبره[20] (6.2 درصد) و سایر شرکت ها (17.7 درصد).

- شیلی تا آوریل سال جاری به اندازه مجموع تولیدات پرو و کنگو مس استخراج کرده است.

- از میان رقبای مستقیم پرو در بخش سرمایه گذاری معدنی در منطقه شیلی،‌ اکوادور و کلمبیا را می‌توان نام برد که دو کشور متاخر در مرحله آغازین استخراج مس قرار دارند.

- امریکای لاتین بیش از ۵۰ درصد ذخایر مس و لیتیوم که مورد نیاز بازار جهانی تا سال ۲۰۴۰ است را در اختیار دارد.

- طبق داده‌های صندوق بین المللی پول اقتصاد کنگو به سبب افزایش ظرفیت استخراجی مس 8.5 درصد در سال ۲۰۲۲ رشد داشته است و رشد اقتصادی کشور افریقایی در سال ۲۰۲۳ نیز رو به صعود است.

- پیش بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۰ کسری تولید جهانی در حدود ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن مس پدید آید که رفع این کمبود نیازمند سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری در این بخش است.

منبع: روزنامه لارپوبلیکا،‌ ۷ ژوئن ۲۰۲۳.

پاورقی‌ها:

[1] Wood Mackenzie

[1] Kamoa-Kakula ۱

[2] Deziwa

[3] Kamoa-Kakula                                                                                          ۱

[4] Las Bambas

[5] Rómulo Mucho

[6] Río Blanco

[7] La Granja

[8] Michiquillay

[9] Galeno

[10] Zafranal

[11] Tía María

[12] Epifanio Baca

[13] Hudbay                                                                               

[14] Antapaccay

[15] Cerro Verde

[16] Antamina

[17] Southern

[18] Quellaveco

[19] Chinalco                                                                                               

[20] Marcobre