نقش استان تامباکوندا در اقتصاد سنگال

استان تامباکوندا ( Tambacounda) که در 467 کیلومتری شرق داکار قرار دارد، یکی از 14 منطقه اداری سنگال به شمار می رود که در شرق این کشور واقع شده است. شهر تامباکوندا مرکز استان تامباکوندا از نظر جغرافیایی بزرگترین شهر در شرق سنگال است.

در سال 2008 پس از تبدیل دپارتمان کدوگو به یک استان مستقل، استان تامباکوندا به چهار بخش تامباکوندا، باکل، کومپنتوم و گودیری تقسیم گردید. این استان از شمال به موریتانی و مناطق لوگا و ماتام، از جنوب به منطقه کدوگو، از شرق به مالی، موریتانی و از غرب به مالی، موریتانی، گامبیا و مناطق کولدا و کافرین محدود می‌شود و مساحت آن 42706 متر مربع است. تامباکوندا (به معنای خانه تامبا) در ابتدا اردوگاه ماندینکا متعلق به پادشاهی بوندو بود و سپس به شهری در مستعمره سنگال فرانسه تبدیل شد. از آن زمان ساختمان‌هایی مانند ایستگاه راه‌آهن و ویلاهایی که برای مهاجران ساخته شده‌اند باقی مانده است که برخی از این آثار در سال 2003 در فهرست آثار تاریخی ثبت شد. همچنین به روایتی تامباکوندا از نام خانواده دیولا (خانواده تامبا) گرفته شده که از نظر تاریخی بخشی از امپراتوریهای مالی، سونگهای و پادشاهی گابو بوده است. دو مورد آخر در منطقه گامبیا و کازامانس قرار داشتند که خود تامباکوندا نیز بخشی از آنها بود. پس از استقلال سنگال با فرمان رئیس جمهور سدار سنگور و پس از  تقسیم کازامانس، نام سنگال شرقی به آن اطلاق گردید. تامباکوندا با توجه به تاریخچه خود کازامانس بالایی نامیده می‌شود. این منطقه حاشیه ای ترین منطقه کشور است و دارای 325 کیلومتر مرز مشترک با کشورهای همسایه شامل : 101 کیلومتر با مالی در شرق، 62 کیلومتر با موریتانی در شمال شرقی و 162 کیلومتر با گامبیا در غرب می‌باشد.

 جمعیت منطقه تامباکوندا در حدود 900 روستا و 350 دهکده پراکنده شده و دارای تراکم جمعیتی کمی است. موقعیت این منطقه به علت همسایگی با کشورهای مذکور ناشی از ورود امواج مهاجرت دارای وجود قومیتهای مختلف است. در سال 1988 جمعیت این منطقه تقریباً 312000 نفر بود که در سال 2010 جمعیت به 651018 نفر بالغ گردید. در سال 2014 منطقه تامباکوندا جمعیتی در حدود 705397 نفر یا 5.1 درصد از جمعیت کشور را شامل می‌شد. تقریباً کل جمعیت منطقه را سنگالی‌ها (98 درصد) تشکیل می دهند، با این حال در مقایسه با میانگین ملی (1.3٪) منطقه تامباکوندا بخش قابل توجهی از افراد سایر کشورها را در خود جای داده است. در واقع جمعیت ساکن با ملیت خارجی 2٪ ازکل جمعیت منطقه را تشکیل می دهد. مردم اقوام مختلف ساکن در این منطقه به زبانهای محلی بامبارا، پولار و ولوف صحبت می‌کنند.

 استان تامباکوندا دارای تراکم جمعیت پایین و اقتصاد ضعیف در مقایسه با بقیه کشور سنگال است. اقتصاد استان تامباکوندا اکثراً مبتنی بر فعالیتهای کشاورزی و دامپروری است. شغل عمده مردم کشاورزی و دامداری به دلیل وجود زمین‌های حاصلخیز کشاورزی، نزدیکی به کمپ های شکار و پارک ملی نیکولو کباNiokolo Koba، تولید محصولات کشاورزی از جمله پنبه و نیز دامپروری شامل پرورش گاو و گوسفند است.

منطقه تامباکوندا را یک شبکه آبی بسیار مهم فرا گرفته که شامل  رودخانه‌های سنگال، فالمه، گامبیا و چندین زیر شاخه فرعی است. سالانه در این منطقه حدود 30 میلیارد متر مکعب آب در جریان می‌باشد. از سوی دیگر، منطقه مذکور از پرباران ترین مناطق کشور بوده که در طول سال بارش ها در آن متفاوت است. زمین این منطقه دارای خاک های مختلفی از جمله خاک های آهن دار مناطق گرمسیری است که برای کشت ارزن و بادام زمینی مساعد هستند. حیات وحش منطقه تامباکوندا بسیار متنوع بوده و دارای جانوران متنوعی از پرندگان، پستانداران، دوزیستان و خزندگان است که باعث توسعه گردشگری شکار می‌شود.

 

اقتصاد منطقه تامباکوندا

کشاورزی جایگاه بسیار مهمی در اقتصاد منطقه تامباکوندا دارد. محصولات اصلی تولیدی در این منطقه عبارتند از: بادام زمینی، پنبه، ارزن، ذرت، سورگوم، برنج، لوبیا چشم بلبلی، موز و کنجد. اخیراً نیز کمپینی برای افزایش کشت ذرت،  سورگوم و کنجد در جهت اجرای برنامه خودکفایی برنج انجام شده است. از سوی دیگر وجود این بخش باعث ایجاد فرصتهای شغلی زیادی در منطقه شده است.

از سوی دیگر، منطقه  مذکور با توجه به شرایط محیطی، منطقه ای مساعد برای فعالیت های پرورش دام است. این منطقه دارای سه منطقه اکولوژیکی است که نژادهای مختلف دام در آن سازگار شده اند. وجود بارندگی و مراتع مساعد نیز تغذیه دام ها را تسهیل می‌کنند. همچنین رودخانه‌ها و برکه‌ها مناطق اصلی تولید گونه‌های مختلف ماهی مانند ساردینلا گرد و مسطح ، کپور سفید و قرمز، کفال و هامور سفید در این منطقه هستند.

وجود پارک ملی نیکولو کبا NIOKOLO KOBA با دارا بودن گیاهان غنی و جانوران متنوع، مقصد ممتازی برای گردشگری و شکار است. دامنه‌های فوتا دژالون و آبشارهای دیندیفلو این منطقه با داشتن طیف متنوعی از (هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، کمپ‌های توریستی) امکان مناسبی برای رونق گردشگری فراهم نموده است. البته باید خاطر نشان نمود منطقه  تامباکوندا با کمبود واحدهای صنعتی و فرصتهای شغلی در این حوزه مواجه است ولی دولت در آینده قصد دارد با تدوین برنامه‌های کوتاه و بلند مدت این حوزه را نیز فعال نماید.

صنایع دستی در منطقه تامباکوندا در مرکز توسعه بخش خصوصی روستایی و مبارزه با فقر قرار دارد. پس از کشاورزی فعالیت اصلی مردم روستایی را صنایع دستی  تشکیل می دهد. این حوزه برای افراد زیادی شغل ایجاد کرده و می‌تواند با بهره گیری از کارشناسان مربوطه از طریق آموزش مهارتهای فنی و حرفه ای باعث کاهش بیکاری روستاییان گردد. همچنین موقعیت جغرافیایی منطقه تامباکوندا به آن نقش یک پلتفرم تجاری را می دهد که برای مناطق فرعی در جهت رونق تجارت مرزی در تقاطع کریدور داکار-باماکو، بیسائو-باماکو و داکار-کوندارا بسیار مناسب است.

در سالهای اخیر دولت سنگال اقدامات بسیاری برای رشد و توسعه اقتصاد این منطقه انجام داده است. در آخرین تحول رئیس جمهور مکی سال روز چهارشنبه مورخ 28 دسامبر 2022 با سفر به شهر تامباکوندا چندین طرح اقتصادی شامل جاده، پادگان نظامی و نیروگاه برق را افتتاح نمود. همچنین در جهت اجرای برنامه سنگال در حال ظهور (PSE) و برنامه سرمایه گذاری اولویت منطقه ای (PIP) برای دوره سه ساله 2023-2025 هفده تصمیم را به دولت ابلاغ نمود که عبارتند از:

1-توسعه پایدار بر اساس پتانسیل و بیان نیازهای سرزمینی (در سطح شهرداری‌ها، ادارات و مناطق) از نظر سرمایه گذاری دولتی و خصوصی.

2- تقویت موارد امنیتی در منطقه.

3- تسریع احیای خط‌آهن با ساخت بندر خشک بمنظور استفاده شرکت‌های حمل‌ونقل جهت تبادل کالا و مسافر.

4- ساخت دانشگاه منطقه ای سنگال شرقی در تامباکوندا و احداث بیمارستان در شهرهای تامباکوندا و باکل.

5- بازسازی و نوسازی فرودگاه‌های تامباکوندا، سیمنتی و باکل.

6- توسعه صنایع دستی، گردشگری و زیرساخت های ورزشی (با ساخت استادیوم ها و امکانات ورزشی چند منظوره مدرن در شهرهای باکل، گودیری و کومپنتوم).

7- تقویت و توسعه زیر ساختهای شهری از جمله تامین آب سالم و بهداشتی (با اجرای پروژه‌های انتقال آب)، ایجاد مراکز بهداشتی - درمانی و همچنین تامین انرژی برق.

8- تقویت، گسترش و توسعه بخش کشاورزی توسط شرکتهای SODEFITEX و SAED.

9- توسعه فعالیت‌های دامداری- کشاورزی از طریق ایجاد شرکت اگروپل شرق در بخش کومپنتوم.

10- توسعه و افزایش روند صنعتی شدن منطقه.

11- حفظ منابع و اکوسیستم‌های جنگلی (به‌ویژه آنهایی  که در پارک نیکولو کبا قرار دارند).

12- توسعه بهینه منابع معدنی (با ایجاد یک مرکز معدنی) در مناطق مرزی از جمله فالمه و همچنین توسعه سرزمینی منطقه کنیابا.

13- ایجاد یک مرکز آموزش فنی و حرفه ای در بخش های (باکل، کومپنتوم و تامباکوندا) و یک مرکز ملی جوانان در هر یک از چهار بخش (باکل، گودیری، کومپنتوم و تامباکوندا).

14- تلفیق اجرای برنامه منطقه ای کارآفرینی، اشتغال جوانان و زنان (EYU NDAW NI در منطقه ویژه تامباکوندا با افزایش بودجه برای اشتغال.

15- ترویج و توسعه سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و فضاهای تجاری و نیز فعال کردن بازار اشتغال زنان.

16- حمایت از ابتکارات اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی دیاسپورا در منطقه.

17- تسریع در اجرای برنامه‌ها در بخش های اولویت دار (بهداشت، آموزش، امنیتی، آب و جنگل ) به همراه اجرای برنامه ویژه برای ساخت و ساز و بازسازی زیرساخت های اداری در منطقه (به ویژه بخشداری گودیری، کومپنتوم و باکل).

در اوایل دهه 2000 میلادی دولت سنگال در جهت رشد و توسعه این منطقه و به لطف افزایش قیمت مواد خام معدنی در سطح جهانی در صدد راه اندازی مجدد یک پروژه قدیمی معدنی در این منطقه برآمد، بهره برداری از ثروت معدنی سنگال شرقی ( شامل معادن طلا، آهن و مرمر و غیره )، توسعه فعالیت‌های معدنی چشم‌اندازهایی را از نظر توسعه صنعتی از طریق ارتقای منطقه‌ای مناطق پیرامونی و محصور در خشکی باز می‌کند.

نتیجه آنکه سنگال یکی از کشورهای آفریقایی بوده که در راستای بهره برداری از منابع و ذخایر معدنی پیشرفت‌های قابل ملاحظه ای داشته است. منطقه تامباکوندا با داشتن ذخایر غنی از انواع فلزات و کانیهای فلزی و غیر فلزی یکی از مهمترین مناطق در رشد و توسعه اقتصادی این کشور محسوب می‌شود که سهم قابل توجهی در افزایش نرخ تولید ناخالص ملی سنگال دارد. سالانه هزاران تن مواد معدنی که توسط شرکتهای داخلی و خارجی استخراج شده به خارج از کشور  صادر می‌گردد و ارزآوری زیادی برای دولت در بر دارد. همچنین اقتصاد کشاورزی، دامداری و شیلات و جنگل در این منطقه با تولید ثروت ملی باعث افرایش رفاه عمومی مردم ساکن و نیز کل اقتصاد این کشور گردیده است.

با عنایت به اهتمام دولت سنگال به افزایش نقش استان تامباکوندا در اقتصاد این کشور، و تاکید آن بر ایجاد پایه‌های توسعه پایدار در سراسر قلمرو ملی بر اساس پتانسیل‌ها و بیان نیازهای سرزمینی از نظر سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی و نیز تقویت امنیت غذایی، طرحهایی در زمینه کارآفرینی زنان، تامین نیازهای دامداران، ارتقای سیستم آبیاری، توسعه برنامه کود دهی، و تقویت صنعت بسته بندی برای صادرات محصولات کشاورزی در دست اقدام است.