وضعیت کشت برنج در فیلیپین
برنج قوت غالب مردم فیلیپین و مهمترین محصول غذایی است که در این کشور تولید می‌شود. بنابراین دولت فیلیپین به منظور تامین غذای مردم خود همواره تلاش در تنظیم عرضه و تقاضای برنج داشته و دارد.در این گزارش نگاهی به وضعیت کشت برنج در این کشور و امکانات و ظرفیت های آن شده است.
یکی از نهادهای موثر در زمینه کشاورزی در کشور فیلیپین موسسه بین المللی تحقیقات برنج (IRRI) است که یک سازمان بین المللی تحقیقات و آموزش کشاورزی است که دفتر مرکزی آن در شهر لوس بانیوس در حومه پایتخت فیلیپین قرار داشته و در 17 کشور دیگر در قاره‌های آسیا و آفریقا دفتر دارد. اهداف اصلی آن عبارتند از: کاهش فقر و گرسنگی، بهبود سلامت کشاورزان و مصرف‌کنندگان برنج و تضمین پایداری زیست‌محیطی کشت برنج. این موسسه ماموریت خود را از طریق تحقیقات و توسعه، مشارکت و تقویت برنامه‌های تحقیقاتی و ترویجی کشاورزی ملی(در کشورهایی که IRRI در آنها فعالیت می‌کند)، پیش می‌برد. IRRIبه دلیل فعالیت‌های خود در توسعه انواع برنج که به انقلاب سبز در دهه 1960 کمک و از قحطی در آسیا جلوگیری کرد، شناخته می‌شود. دفتر مرکزی IRRI در یک مزرعه آزمایشی به مساحت 252 هکتار متشکل از آزمایشگاه‌ها و گلخانه‌های مدرن و یک مجتمع آموزشی واقع شده است. این موسسه همچنین بانک بین المللی ژنوم برنج و موزه برنج جهان را در خود جای داده است. بانک بین المللی ژنوم برنج دارای بیش از 127,000 نمونه برنج و گونه‌های وحشی آنهاست و بزرگترین تنوع ژنتیکی برنج در جهان را را دارا میباشد. این موسسه همچنین یکی از 15 مرکز تحقیقات کشاورزی در جهان است که کنسرسیوم CGIAR را تشکیل می‌دهد، این کنسرسیوم در زمینه امنیت غذایی فعالیت می‌کند.
در این موسسه از پهپاد جدید AGRAS برای کاربردهای مختلف در تحقیقات و تولید برنج استفاده می‌شود. بنابر ادعای IRRI، پهپادهای نقشه‌برداری این موسسه مجهز به دوربین‌های با وضوح بالا می‌باشند و می‌توانند بر سلامت و عملکرد محصول در زمان مناسب نظارت کنند و به مدیریت دقیق مواد مغذی، آب، علف‌های هرز، آفات و بیماری‌ها کمک کنند. در عین حال از پهپادهای بزرگتر می‌توان برای کاشت برنج، استفاده از کود و سم پاشی آفت کش ها و علف کش‌ها استفاده کرد.
برنج قوت غالب مردم فیلیپین و مهمترین محصول غذایی است که در این کشور تولید می‌شود. بنابراین دولت فیلیپین به منظور تامین غذای مردم خود همواره تلاش در تنظیم عرضه و تقاضای برنج داشته و دارد. دولت حتی در غالب بسته‌های غذایی که برای کمک به مردم فقیر در این کشور تهیه می‌شود برنج رایگان(به جای نان) توزیع می نماید. برنج به صورت گسترده در عمده مناطق این کشور کشت می‌شود اما بیشترین تولید متعلق به مناطقی است که کمتر تحت تاثیر آثار مخرب طوفان‌های استوایی(Typhoon) قرار می‌گیرند. این مناطق عمدتاً در لوزون، مناطق غربی ویسایا، جنوب و مرکز میندانائو قرار دارند.
دولت این کشور حساب ویژه‌ای بر روی توسعه بخش کشاورزی فیلیپین باز کرده اند. این دولت قصد دارد با توسعه ظرفیت تولید محصولات اصلی غذایی به ویژه برنج و نیز مدیریت بهتر بخش توزیع محصولات کشاورزی قیمت هر کیلوگر برنج را به 20 پزو(35 سنت) کاهش دهد. اخیراً وزارت کشاورزی فیلیپین طرح گسترش پوشش فروشگاه‌های عرضه مستقیم محصولات کشاورزی (موسوم به Kadiwa) را، به عنوان وسیله ای برای کاهش قیمت برنج، اجرا کرده است. هر کیلو برنج در این فروشگاه‌ها در حال حاضر 25 پزو عرضه می‌شود.
فیلیپین با میانگین تولید حدود 12.2 میلیون تن در سال هشتمین تولیدکننده بزرگ برنج در جهان است. این کشور همچنین(با کمک آمریکایی‌ها) همواره از پیشگامان تحقیقات بر روی انواع برنج به منظور بهبود فرآیند تولید و کمک به کشاورزان در بهبود دوام و عملکرد محصول برنج، بوده است. از توسعه ارقام جدید برنج تا بهبود فرآیند رشد محصول به عنوان راهی برای کاهش اثرات تغییرات آب و هوایی بر تولید برنج، و توسعه روش‌هایی برای ارتقای تاب آوری کشاورزی همواره در دستور کار موسسات تحقیقاتی در فیلیپین بوده است. علاوه بر موسسه IRRI ، یکی از موسسات زیرمجموعه وزارت کشاورزی فیلیپین به نام PhilRice نیز در زمینه تحقیقات برنج در این کشور فعال است. این دو موسسه در سال 2015 نیز 14 گونه جدید برنج را به کشاورزان این کشور معرفی کردند.
برخی از این گونه‌ها عملکردی معادل 5.5 تن در هکتار دارند و فرآیند کاشت تا برداشت آنها بین 106 تا 107 روز طول می‌کشد. این ویژگی‌ها این امکان را برای کشاورزان فیلیپینی فراهم می‌کند تا از گرفتار شدن مزارع خود به طوفان‌های استوایی شدید و ویرانگر که هر ساله در فیلیپین اتفاق می‌افتد، بدون اینکه محصولشان آسیب ببیند پرهیز کنند. در واقع هرچه ارقام برنج مورد استفاده زودتر بالغ شوند، زودتر آماده برداشت می‌شوند و کشاورزان می‌توانند قبل از وقوع طوفان‌های شدید یا خشکسالی شدید محصول را برداشت و خرمنکوبی کنند. ویژگی‌های اقلیمی فیلیپین به کشاورزانی که از این ارقام استفاده می‌کنند امکان برداشت محصول تا 3 مرتبه در سال را نیز می‌دهد که خود عملکرد مزارع را می‌تواند تا حدود 16 تن در هر هکتار(عملکرد سالانه) افزایش دهد.
البته دولت فیلیپین برای دستیابی به هدف خود (کاهش قیمت برنج به 20 پزو در هر کیلوگرم)، نیاز به کاهش و یا حداقل کنترل قیمت سایر نهاده‌های تولید برنج در بازار این کشور دارد. یکی از مهمترین این نهاده‌ها، کود شیمیایی است که ماده اصلی آن اوره است.
درمجموع، فیلیپین کشوری بسیار مستعد برای تولید محصولات کشاورزی است. این کشور از بازار مصرف 110 میلیون نفری، آب و هوا و اقلیم مناسب برای تولید انواع محصولات کشاورزی از جمله برنج بهره‌مند است. البته موانع و ضعف‌هایی نیز در این عرصه وجود دارد و در نتیجه همین کاستی‌ها فیلیپین در پنج سال گذشته به طور میانگین با واردات 3 میلیون تن برنج در سال، دومین وارد کننده بزرگ این محصول اساسی در جهان بوده است. از جمله این ضعف ها می‌توان به عملکرد پایین مزارع برنج، تأثیر گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی بر تولید، قیمت بالای برخی نهاده‌های تولید و نیز ضعف کانال‌های توزیع محصولات کشاورزی اشاره نمود.