مروری بر فعالیت های انجمن استاندارد سنگال

دولت سنگال از چند دهه گذشته سعی نموده است با ایجاد انجمن استاندارد سنگال (ASN) آخرین استاندارد های جهانی را در امر تولید کالا و خدمات در این کشور رعایت و اعمال نماید. در این خصوص انجمن مزبور از بدو تاسیس تاکنون اقدامات زیادی در خصوص استاندارد سازی کالاهای تولیدی، خدمات و سایر حوزه‌های مربوطه انجام داده است.

استانداردها هم اکنون جز جدایی ناپذیر زندگی و جوامع بشری هستند به گونه ای که روش‌های علمی را جایگزین شیوه‌های سنتی کرده اند. امروزه کیفیت، خواسته ای زودگذر و تبلیغاتی نیست زیرا موضوع مرگ و زندگی انسان مطرح است و بی‌توجهی به آن سبب از دست رفتن مشتریان و کاهش درآمد می‌شود.

در جهان صنعتی امروز همه چیز در حال تحول بوده و در این عرصه استانداردهای جدیدی که به مدیریت کیفیت موسوم است فقط به نتیجه محصول نهایی بسنده نمی‌کند بلکه خط تولید را از ابتدا تا انتها زیر نظر می‌گیرد. این مدیریت برنامه‌ریز و هدفمند پویایی را به بخش های سازمانی هدیه می‌دهد. سرمایه‌گذاری در راه بهبود کیفیت کالاهای تولیدی برای پاسخ‌گویی به نیازهای مصرف کنندگان داخلی و راهیابی کالاها به بازارهای جهانی و کاهش واردات مهم ترین اصل در توسعه اقتصادی است. هر کشور در حال توسعه که افزایش و بهبود محصولات صنعتی را در راس برنامه‌های خود قرار داده باشد درمی‌یابد که استاندارد کردن شاخص‌های تولید و خدمات و همچنین سنجش و کنترل کیفیت محصولات از جمله نکات اصلی در برنامه‌های توسعه است. در چند دهه اخیر مفهوم کیفیت بیش از پیش تکامل یافته و تمام فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است به نحوی که امروزه بصورت جزء جدایی ناپذیر این فعالیت‌ها در آمده است. امروزه نقش استانداردها بقدری گسترده شده که بدون رعایت آنها زندگی و حرکت اجتماعی بسرعت متوقف خواهد شد. شبکه‌های حمل و نقل، ارتباطات، اطلاعات، سیستم های بانکی و تجارت از کارآیی خواهد افتاد. استانداردها در تار و پود اجتماعی گره خورده و تنیده شده است و مبانی و زیر ساخت‌های تولید خوب و با کیفیت، تجارت سالم و شرافتمندانه و مصرف مطمئن را ایجاد می‌کند. استانداردها می‌کوشند تا این اطمینان را به جامعه و شهروندان بدهند که آنچه به کار می‌گیرند و یا مصرف می‌کنند سالم است.

 تاریخچه ایجاد نهاد استاندارد در سنگال

در 14 مارس 1978 مؤسسه استانداردسازی سنگال (ISN) بر اساس فرمان شماره 78-228 تاسیس شد. این نهاد در 19 ژوئیه 2002 به دنبال اصلاحات ساختاری که توسط دولت سنگال صورت گرفت به انجمن استاندارد سنگال (ASN) تبدیل گردید. این انجمن تحت قوانین شماره 68-08 مورخ 26 مارس 1968 و شماره 79-02 از 4 ژانویه 1979 اداره می‌شود. دولت سنگال آگاه است که فعالیت های اقتصادی به ویژه تولید کالاها و خدمات در نظر گرفته شده برای بازارهای داخلی و خارجی برای اینکه پویایی رقابتی داشته باشند با توجه به توسعه یک رویکرد یکپارچه برای استانداردسازی از طریق مدیریت کیفیت و  صدور گواهینامه انطباق با استانداردها باید به سمت کنترل بیشتر کیفیت حرکت کنند. انجمن استاندارد سنگال  (ASN)که تحت نظارت وزارت توسعه صنعتی و صنایع کوچک و متوسط قرار دارد مسئولیت اجرای سیاست های دولت سنگال در زمینه استانداردسازی و اجرای زیرساخت های کیفی و همچنین نمایندگی سنگال در سازمان‌های توسعه استاندارد در سطح زیر منطقه ای، منطقه ای و بین المللی را بر عهده دارد.

نمودار سازمانی

ارگان عالی انجمن استاندارد سنگال، مجمع عمومی است که از تمام شرکت های عضو تشکیل شده است. این نهاد توسط هیئت مدیره ای که از نه عضو تشکیل شده است اداره می‌شود که شامل:

- 3 عضو که با رأی مخفی توسط مجمع عمومی فوق العاده انتخاب می‌شوند.

- 3 عضو موسس منصوب شده توسط اعضای موسس.

- 3 عضو منصوب شده توسط دولت و به نمایندگی از وزارتخانه‌های توسعه صنعتی و صنایع کوچک و متوسط، اقتصاد و دارایی و بازرگانی.

هر شرکتی می‌تواند با پرداخت حق عضویت و سهم سالانه به انجمن بپیوندد.

اقدامات و ماموریتها

انجمن استاندارد سنگال از طریق فعالیت‌های خود اطمینان حاصل می‌کند که مردم به کالاها و خدمات با کیفیت و با رعایت مشخصات فنی ملی و بین‌المللی موجود  دسترسی دارند. هدف اساسی این انجمن اجرای سیاست ملی در ایجاد زیرساخت ملی کیفیت (NQI) در سطح بین‌المللی برای حمایت از رقابت‌پذیری اقتصاد سنگال و توسعه پایدار تا سال 2035 است. توسعه استانداردهای ملی در حوزه‌های دارای اولویت ناشی از اجرای استراتژی استاندارد ملی (SNN) بوده که شامل شناسایی نیازها، بسیج منابع و افراد متخصص در کمیته‌های فنی، ارتقای توان شرکت های تولیدی، بخش خدمات و ارگان‌های دولتی و نیمه دولتی می‌باشد. انجمن به شرکت‌های بخش خصوصی، دانشگاهیان و انجمن‌های جامعه مدنی در باره ابزارهای کیفی و رویه‌های ارزیابی انطباق با استانداردها و چالش‌ها اطلاع رسانی می‌کند و آنها را آموزش می دهد. همچنین از طریق استقرار سیستم ارتباطی مبتنی بر مستندات ارتقای کیفیت را به منظور حمایت از تلاش های فعالان اقتصادی نسبت به مشتریان در بازار داخلی و بین المللی تضمین می‌کند.

حوزه‌های اقدامات این انجمن عبارتند از:

1. توسعه استانداردهای ملی؛
2. ارتقاء کیفیت؛
3. گواهی انطباق محصول با استانداردها؛
4. کمک و مشاوره؛
5. ارائه آموزشهای با کیفیت؛
6. کسب اطلاعات در مورد استانداردهای ملی، بین المللی، منطقه ای.

انجمن با آگاهی از اهمیت استانداردسازی و حوزه‌های مرتبط با آن که در بالا ذکر شد برنامه‌ای استراتژیک مبتنی بر چشم‌اندازی با عنوان «ایجاد سیاست ملی کیفیت مبتنی بر استانداردسازی به عنوان مدل توسعه پایدار» ارائه داده است. اهداف این  چشم انداز عبارتند از:

-کمک به رقابتی تر کردن اقتصاد سنگال بر اساس سیاستهای ملی و زیر منطقه ای؛

- هماهنگی با سیاستهای دولت در زمینه بهبود کیفیت کالا و خدمات؛

- کمک به بخش خصوصی و به ویژه شرکتها و بنگاههای کوچک و متوسط در زمینه‌های مرتبط با کیفیت؛

- پشتیبانی و حمایت از مصرف کنندگان؛

- توسعه هم افزایی دولت با بخش خصوصی و انجمن مصرف کنندگان؛

- مشارکت در پروژه‌ها و برنامه‌های همکاری شرکای منطقه ای و بین المللی؛

سیاست انجمن ارتقای استانداردسازی و موارد مرتبط با آن بر طبق اولویت‌های ملی است که با توجه به این واقعیت می‌تواند سهمی ملموس در ارتقای رشد و توسعه ملی داشته باشد. این سیاست با همکاری بازیگران مختلف از جمله صنعت گران، انجمن‌های مصرف کنندگان، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، محققان و اقشار مختلف مردم امکان پذیر خواهد بود.

 جایزه ملی کیفیت PNQ

از سال 1996 تاکنون به دستور رئیس جمهور سنگال مراسم اعطای جایزه ملی کیفیت با عنوان «اسکار ملی کیفیت » برگزار می‌شود تا به تلاشهای شرکت های  سنگالی  در زمینه عرضه کالاهای با کیفیت پاداش داده و از آنها تقدیر شود. معیارهای اساسی مرجع قیمت گذاری کالاهای تولیدی این شرکتها نیز بر اساس استانداردهای ایزو 9001 و ایزو  9004 می‌باشد. جایزه ملی کیفیت ابزاری برای ارتقای کیفیت در شرکت های سنگالی بشمار می رود. این جایزه وسیله ای برای خود ارزیابی سیستم مدیریت برای شرکت هایی است که با هزینه کمتر تولید با کیفیت ارائه می‌کنند. دبیرخانه فنی جایزه شناخت شرکت ها و سازمان‌های عمومی و اجتماعی در مناطق WAEMU و ECOWAS را نیز بعهده دارد.

اهداف انجمن

اهداف اصلی انجمن عبارتند از:

-ارتقای کیفیت و شناخت شایستگی‌های شرکت های موفق؛

- تشویق رویکرد کیفیت در سازمان‌های دولتی، اجتماعی و خصوصی؛

- بهبود رقابت و کیفیت محصولات و خدمات شرکتها؛

- بهبود عملکرد کیفی و شناسایی شرکتهای برتر؛

- افزایش رضایت مشتریان و مصرف کنندگان کالا و خدمات.

 جهت گیری استراتژیک

انجمن با توجه به ماموریتهای خود مطابق با افق چشم انداز 2035 دو جهت گیری اصلی را در چارچوب هدایت اقدامات طی سه سال آینده اتخاذ کرده است که عبارتند از:

1: آموزش نیروی انسانی

به کارکنان انجمن به ویژه در خصوص موضوع مدیریت پروژه‌ها که برای استانداردسازی و ارزیابی کیفیت برای کارایی بیشتر اعمال می‌شود مهارت های ویژه آموزش داده می‌شود.

2: اجرای استراتژی استانداردسازی ملی

انجمن، اجرای استراتژی استانداردسازی ملی (SNN) را با حمایت همه نهادهای ذیربط در سنگال  به عهده دارد که هدف آن پیوند هرچه بیشتر توسعه استانداردها با اولویت های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سایر اولویت های کشور به کارآمدترین شکل ممکن و با استفاده بهینه از منابع ملی موجود است. همچنین انجمن استاندارد سنگال به تقویت تلاش های نهادهای ذیربط در بهبود محیط زندگی مردم از طریق توسعه و ارتقای استانداردها کمک می‌کند.

عضویت در سازمانهای استاندارد منطقه ای و بین المللی

انجمن استاندارد نماینده سنگال در سطح سازمان‌های استاندارد منطقه ای و بین المللی با هدف مشارکت در روند توسعه استانداردها و ارتقای اجرای آنها در سطح ملی می‌باشد. همچنین این انجمن خدمات صدور گواهینامه محصول را با علامت گواهینامه ملی "NS-Qualité Senegal" ارائه  می دهد تا از مطابقت محصول با استانداردها و همچنین گواهینامه سیستم مدیریت اطمینان حاصل شود. این سازمانها عبارتند از:

-مکانیسم هماهنگ سازی استانداردهای اکواس (ECOSHAM)

- سازمان منطقه ای آفریقا برای استانداردسازی (ORAN/ARSO)

- کمیسیون استانداردسازی الکتروتکنیکی آفریقا (AFSEC)،

- سازمان بین المللی استاندارد (ISO)

- برنامه کشوری وابسته به IEC (کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی)

- موسسه استاندارد و اندازه گیری کشورهای اسلامی (SMIIC/SMIIC)

- شبکه استانداردسازی فرانسه (RNF)

- CODEX از طریق کد غذایی Codex Alimentarius ملی و هماهنگ کننده کمیته اصول عمومی

 فرآیند تدوین استانداردها

تدوین استانداردها در کمیته‌های فنی انجام می‌شود و دارای کد استاندارد سنگالNS (Norme Sénégalaise) هستند که از طریق فرآیندی که شامل موارد زیر است مصوب می‌شوند:

-ایجاد یک کمیته شامل گروه وسیعی از کارشناسان متخصص توسط سازمان‌هایی که علاقه مند به محتوا و کاربرد استاندارد هستند در موارد مختلف تجاری و صنعتی.

- آماده نمودن یک پیش نویس توسط کارشناسان مربوطه جهت بررسی و اعلام نظر.

- مکانیسم اجماع که بر اساس آن محتوای استاندارد بر اساس توافق عمومی و نه اکثریت آرای اعضای کمیته تصویب می‌گردد. این فرآیند اعتبار استاندارد را تقویت می‌کند و به پذیرش آن توسط طیف وسیعی از افرادی که احتمالاً به کاربرد آن علاقه مند هستند کمک می نماید.

تا به امروز 591  استاندارد ملی سنگال توسط این انجمن تدوین و تصویب شده است که شماری از آنها عبارتند از : مهندسی برق 69 مورد ، ساختمان و عمران 93 مورد، صنایع غذایی 200 مورد،  محیط زیست 58 مورد، اداری و بازرگانی 4 مورد، شیمی 62 مورد، نساجی 3 مورد، انرژی خورشیدی 20 مورد، انرژی خانگی 5 مورد، بهداشت و درمان 24 مورد، آب و فاضلاب 46 مورد،  خدمات مالی (CONOBAFI) 3 مورد،  استاندارد UEMOA در زمینه مدیریت 9 مورد.