صنعت دخانیات در سنگال

تاریخچه ورود تنباکو به افریقا به سال 1560 بر می‌گردد که پرتغالی‌ها گیاه تنباکو را به شرق آفریقا وارد کردند. بعدها در سال 1600 اسپانیایی‌ها آن را در سراسر این قاره به ساکنین بومی معرفی کردند.

اندکی از مزارع سنگال به کشت تنباکو اختصاص دارد و کشت آن تنها بخش کوچکی از تولیدات بخش کشاورزی به شمار می‌رود به گونه‌ای که طی سال 2020 کمتر از 1000 تن تنباکو در سنگال تولید شده است. در این کشور هزینه‌های اقتصادی استعمال سیگار و محصولات دخانی بالغ بر 5522 میلیون فرانک سیفا در سال است. این شامل هزینه‌های مستقیم مربوط به مراقبت‌های بهداشتی و هزینه‌های غیرمستقیم مربوط به از دست دادن بهره وری شغلی به دلیل مرگ و میر زودرس و عوارض پس از آن است.

بر اساس قانون جدید ضددخانیات که در سال 2014 تصویب شده است استعمال سیگار در وسایل نقلیه عمومی و در هر محل کار یا مکان عمومی سرپوشیده ممنوع است به جز در هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، مهمانخانه‌ها، رستوران‌ها و فرودگاه‌هایی که دارای اتاق‌های مخصوص هستند. استعمال دخانیات در اماکن مذهبی نیز ممنوع بوده و هر گونه تبلیغات و تبلیغ دخانیات نیز ممنوع است. از سوی دیگر بر طبق قانون فروش هر گونه دخانیات در فاصله 200 متری مدارس، استادیوم‌ها، مراکز بهداشتی و درمانی و فرهنگی ممنوع می‌باشد. البته هیچ محدودیتی برای فروش سیگار وجود ندارد؛ با این حال قانون، فروش محصولات دخانی به افراد زیر 18 سال را ممنوع کرده است. همچنین سنگال در سال 2005 به کنوانسیون سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات پیوست.

بر طبق آمارهای موجود سالانه بیش از 4400 سنگالی به دلایل مرتبط با استعمال سیگار جان خود را از دست می‌دهند. طبق نتایج یک نظرسنجی که در سال 2020 در تعدادی از مدارس داکار انجام شده است در میان جوانان 15 تا 19 ساله حدود 20 درصد پسران و 10 درصد دختران سیگار مصرف می‌کنند. همچنین بنا بر اعلام وزارت بهداشت و اقدامات اجتماعی این کشور حدود 2 میلیون نفر از جمعیت سنگال محصولات دخانیات از قبیل سیگار مصرف می‌کنند.

 در سال 2003 شرکت فیلیپ موریس آفریقای غربی (PMWA) داکار را به عنوان مقر منطقه‌ای خود انتخاب نمود. این شرکت برند مارلبورو Marlboro و سایر برندهای معتبر سیگار را برای بازار سنگال و بسیاری از کشورهای دیگر در منطقه تولید می‌کرد. تولیدات شرکت مذکور با کیفیت بالا و خدمات پشتیبانی به بیش از 20 کشور در منطقه غرب و مرکز آفریقا صادر می‌گردید. متعاقب آن در سال 2005 شرکت توتون و تنباکوی غرب آفریقا (MTOA) بعنوان زیرمجموعه گروه Imperial Tobacco در سنگال تأسیس گردید. این شرکت تنها دو برند سیگار داخلی به نامهای Excellence و Houston 4 را در سنگال تولید می‌نمود. در سال 2006 شرکت فیلیپ موریس به دلائلی شراکت با MTOA را پایان داد. یکی از علل این تصمیم در نتیجه وضع قانون جدید ضد دخانیات و همچنین اخذ مالیات و عوارض سنگین از سوی دولت سنگال اعلام گردید. متعاقب آن در سال 2016 کارکنان MTOA علیه قانون جدید تظاهرات کردند ولی نتیجه‌ای حاصل نشد. در نهایت در سال 2021 شرکت مذکور کارخانه تولید سیگار خود را در داکار تعطیل نمود. سرانجام با تعطیل شدن کارخانه و شرکت اکثر تجهیزات آن به ابیجان در ساحل عاج منتقل گردید.

سیاست دولت سنگال در مورد کنترل کشت تنباکو بعنوان یکی از الگوهای مطلوب در قاره آفریقا محسوب می‌شود بطوریکه در گزارش 19 ژوئیه 2020 سازمان بهداشت جهانی (WHO) از سیاست‌های این کشور حمایت شده است. بنا به گزارش این سازمان نرخ استعمال دخانیات در منطقه جنوب صحرای آفریقا کمترین میزان در بین تمام مناطق جهان بشمار می‌رود. بر اساس این گزارش بطور کلی حدود 18 درصد از مردان و 2 درصد از زنان در کل قاره آفریقا دخانیات مصرف می‌کنند، اما در عین حال این میزان بین کشورهای مختلف متفاوت است. کنیا، موریس، اوگاندا، سنگال و سیشل کشورهایی هستند که بهترین سیاست‌های کنترل دخانیات را در این قاره اجرا کرده‌اند. در این میان سنگال تنها کشوری در قاره بوده که برنامه‌های درمانی را هم در رابطه با سوء مصرف دخانیات و تسهیل ترک سیگار به مرحله اجرا درآورده است.

در سنگال به دلیل عدم کشت تنباکو کلیه محصولات دخانی از قبیل تنباکو و سیگار وارداتی است. همچنین اعمال قوانین سختگیرانه در مورد استعمال سیگار طی سالیان اخیر نیز باعث مصرف اندک کلیه انواع دخانیات در میان مردم شده که در میان کشورهای افریقایی نمونه شاخصی می‌باشد.