صنعت گردشگری سنگال
سنگال با توجه به موقعیت جغرافیایی ممتاز به عنوان دروازه گردشگری به کشورهای غرب آفریقا محسوب می‌شود. بندر داکار پایتخت این کشور نیز به دلیل آب و هوای معتدل و موقعیت استثنایی در جذب گردشگران داخلی و خارجی از سهم عمده‌ای برخوردار است.
صنعت گردشگری سنگال به طور سنتی بر وجود سواحل طولانی و زیبا متمرکز میباشد. در سالهای اخیر صنعت گردشگری این کشور حدود 54 درصد حول گردشگری ساحلی و 33 درصد گردشگری تجاری استوار بوده است. مناطق گردشگری سنگال عبارتند از: داکار (گردشگاه‌های تجاری و ساحلی)، تییس (تفریح‌های ساحلی به ویژه در سواحل کوچک، کازامانس (اقامتگاههای بوم گردی و ساحلی)، تامباکوندا (شکار)، فاتیک (بوم گردی) و سنت لوئی (گردشگری فرهنگی و استراحتگاه‌های ساحلی).
طی سالهای گذشته به تدریج ساخت استراحتگاهها و اقامتگاههای گردشگری در سنگال افزایش یافته است بطوریکه با بهبود زیرساختها این بخش به یکی از ستون‌های توسعه سنگال تبدیل شده است. از مهمترین مزایای نسبی بخش گردشگری در این کشور می‌توان به وجود 300 روز آفتابی، 531 کیلومتر خط ساحلی، 5 ساعت پرواز هوایی از کشورهای اتحادیه اروپا، ساخت اماکن جدید اقامتی و بوم گردی در سواحل کوچک، جاذبه‌های طبیعی با اکوسیستم ساحلی، غنای تنوع زیستی، وجود پارکهای ملی حیات وحش و پناهگاههای طبیعی اشاره نمود. بخش گردشگری طیف وسیعی از فرصت‌های شغلی را در بخشهای مختلف از جمله هتلها، رستوران‌ها، حمل‌ونقل، خدمات و همچنین برگزاری همایش‌ها و کنگره‌ها در رابطه با موضوع گردشگری در بر می‌گیرد. طرح جدید توسعه گردشگری در سنگال بر اساس استراتژی ملی افزایش کیفیت پایدار در تمامی حوزه‌های مرتبط با این صنعت تعریف شده است.
اهداف اساسی که برای ارتقا و رشد این بخش مد نظر دولت سنگال قرار گرفته است عبارتند از:
- توسعه گردشگری یکپارچه و هدفمند در بخشهای فرهنگی، مذهبی، تجاری و اکوتوریسم
- افزایش خدمات گردشگری داخلی
- توسعه گردشگری بوم گردی، شکار و تفریحی
- افزایش اقامتگاههای گردشگری
- توسعه امکانات توریستی (هتل، استراحتگاه، رستوران)
- افزایش مؤسسات آموزشی در زمینه آموزش نیروی انسانی در بخش گردشگری
- ارتقای زیرساخت‌های فرهنگی و تفریحی
از دسامبر ماه میلادی 2019 تاکنون جهان با بحران بیماری همه گیر کرونا مواجه شده است. یکی از آخرین نقاطی که تحت تأثیر این پاندمی قرار گرفت کشورهای آفریقایی بودند که همانند سایر کشورهای جهان از نظر اقتصادی متأثر از این پاندمی‌شدند. بخش گردشگری بطور کل یکی از بخش‌هایی است که بیشترین آسیب ناشی از بیماری کرونا در جهان و به طور اخص در قاره افریقا به آن وارد شده است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، گردشگری بین‌المللی در طول این سال 22 درصد کاهش یافت. در سال 2020 میلادی نیز این کاهش به 78 درصد و در سال 2021 میلادی به 30 درصد بالغ گردید. سهم بخش گردشگری چه از نظر تولید ناخالص داخلی (GDP) و همچنین تعداد زیاد مشاغل مرتبط با آن به عنوان یک موتور قدرتمند رشد و توسعه اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان محسوب می‌شود. طبق گزارش UNWTO در آفریقا ورود گردشگران خارجی طی سالهای 2016 تا 2017 به میزان 8.5 درصد افزایش یافت و درآمدی معادل 36400 میلیون دلار عاید کشورهای این قاره نمود. طی این سالها پانزده کشور غرب آفریقا حدود 12 درصد از ورودی گردشگران امریکایی به این قاره را بخود اختصاص دادند. هجوم گردشگران خارجی به سنگال در این مدت نیز 12.8 درصد افزایش یافت.
همه گیری کرونا از آغاز تاکنون نقش مهمی در کاهش تقاضای گردشگری جهانی و همچنین در سنگال داشته است بطوریکه بر میزان رشد اقتصادی این کشور تأثیر منفی گذاشته است. بمنظور کاهش عوارض ناشی از تاثیرات بیماری کرونا بر بخش گردشگری، دولت سنگال اقدامات مختلفی از جمله سیاست‌های مشوق مالیاتی خاص مانند کاهش مالیات بر بلیط هواپیما و حمل و نقل هوایی و همچنین خدمات گردشگری توریستی اتخاذ نموده است. گرچه کاهش ارزش افزوده در همه بخشهای اقتصادی از جمله تجاری، خدمات، ارتباطات، کشاورزی، شیلات و صنعت نیز صورت گرفته ولی این کاهش برای بخش گردشگری نسبتاً قابل توجه بوده است.
سازمان جهانی گردشگری UNWTO پویایی صنعت گردشگری را در راستای ارتقای توسعه پایدار کشورهای گردشگر پذیر می‌داند. سیاست توسعه بخش گردشگری در سنگال از طریق طرح سنگال در حال ظهور (ESP) تا پیش از بروز بیماری کرونا منجر به ایجاد حدود 75000 شغل شد که یکی از بزرگ‌ترین تأمین کنندگان ارز خارجی این کشور بشمار می‌رفت، اما با پدید آمدن این بیماری تاکنون بخش گردشگری سنگال با رکود سنگین مواجه شده است. افراد زیادی شغل خود را از دست داده‌اند و ورود گردشگران خارجی بشدت کاهش یافته است. بخش خدمات گردشگری شامل هتلها، رستوران‌ها و سایر مشاغل وابسته نیز زیان دیده‌اند. از سوی دیگر سهم این بخش در تولید ناخالص داخلی اندک است. بخش گردشگری همچنین از عدم وجود اهداف مشخص، تنوع اندک و رقابتی ناکافی، ارائه خدمات با کیفیت پایین، عدم وجود منابع مالی کافی، کمبود نیروی انسانی ماهر و کارآزموده و نیز کم بودن سهم سنگال به عنوان مقصد گردشگری بین المللی رنج می‌برد. اگر چه با بروز بیماری کرونا این بخش با چالشهای جدی مواجه است اما دولت سنگال می‌تواند با اتخاذ تدابیر فوری کوتاه و میان مدت، با اعمال مدیریت صحیح و با اختصاص منابع مالی لازم دریافتی از طریق کمک‌های بین المللی برای رشد و توسعه پایدار حوزه‌های مختلف مرتبط با این صنعت و در جهت استقرار گردشگری پایدار از طریق کسب آموزه‌ها و روشهای نوین جذب گردشگر از سایر کشورها تلاش نماید.