تلاش آفریقای جنوبی برای نظارت بیشتر بر رمز ارزها و دارایی‌های دیجیتال
رمزارزها یکی از موضوعاتی است که همواره باعث نگرانی دولتها و قانونگذاران میباشد. امکان گریز این نوع ارز از نظارتها، تنوع و تازگی و دسترسی راحت به آنها از یکسو و نوسانات زیادی که رمز ارزها دارند باعث نگرانی دولتها و سرمایه گذاران است.
اخیراٌ خزانه داری ملی آفریقای جنوبی گزارشی را منتشر کرده است که در آن، فعالیت‌های آفریقای جنوبی در زمینه مبارزه با تأمین مالی تروریسم و اقدامات ضد پولشوئی این کشور را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این گزارش که یک تلاش ترکیبی توسط گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و گروه مبارزه با پولشویی آفریقای شرقی و جنوبی است، نشان می‌دهد که آفریقای جنوبی در زمینه قانونگذاری برای دارایی‌های رمزنگاری، به ویژه ارائه دهندگان خدمات دارایی‌های رمزنگاری (CASP) کمبودها و مشکلاتی دارد و درصدد رفع آنها میباشد.
توماس لوبان، مدیر حقوقی بخش مالیات بر دارائی‌های رمزنگاری شده شرکت مشاوره مالیاتی Tax Consulting SA در خصوص ضرورت تنظیم مقررات برای دارائی‌های رمزنگاری شده می‌گوید اعمال مقررات بر این دارائی‌ها همچنان در بین سرمایه گذاران در این زمینه دارای محبوبیت نیست. او می‌گوید با وجود اینکه ناشناس بودن و آزادی همچنان باعث جذابیت ارزهای دیجیتال میباشد، اما ثابت شده است که این دارایی‌های پرنوسان نیاز به مقررات دارند. مقررات نه تنها به نفع اقتصاد و امور مالی کشور میباشد، بلکه برای محافظت از مردم در برابر خطرات مرتبط با سرمایه گذاری در زمینه رمز ارز نیز مؤثر است. وی کلاهبرداریهای صورت گرفته در آفریقای جنوبی را در این زمینه متعدد می‌داند اما معتقد است شرکت MTI Holdings بود که اولین ضربه بزرگ را به اعتبار رمزارز در آفریقای جنوبی وارد کرد. بررسی‌ها نشان دهنده این است که مدیران این شرکت 8 میلیارد راند کلاهبرداری کرده‌اند و هنوز نیروهای پلیس و امنیتی موفق به دستگیری آنها نشده‌اند. ضربه بعدی در ماه آوریل جاری زمانی که برادران Cajee از Africrypt، یک پلت فرم معاملاتی رمزنگاری مستقر در دوربان، با معادل 50 میلیارد رند بیت کوین ناپدید شدند، وارد شد.[1]
اهم اظهارات توماس لوبان مشاور مالیاتی آفریقای جنوبی به شرح زیر میباشد:
«امواج شوک این کلاهبرداری‌ها فوریت و ضرورت تدوین یک چارچوب نظارتی که پلتفرم‌های دارایی‌های رمزنگاری شده را پوشش دهد را یادآور می‌شود اگرچه به نظر می رسد رسیدن به این چارچوب به زودی امکان پذیر نباشد و اصلاً راهبردی در این زمینه وجود ندارد. البته این به معنی بی عملی نیست. به عنوان مثال بانک استاندارد اخیراً اعلامیه‌هایی مبنی بر بسته شدن حسابهایی که برای پلتفرم‌های معاملات ارزهای دیجیتال که خدمات آربیتراژ ارائه می‌دهند صادر کرده است. شایع شده که بانک مرکزی آفریقای جنوبی نیز با مجبور کردن بانک‌ها به قانونمند کردن حسابهای بانکی فعال در زمینه دارایی‌های رمزنگاری شده، موضوع ضرورت قانونگذاری در این حوزه را گرمتر کرده است. این اقدام زمانی اجرائی شد که "اداره مالیات آفریقای جنوبی SARB) خرید رمز ارزها را با استفاده از کارتهای اعتباری داخل کشور از صرافی‌های خارج از کشور منع کرد". ظاهراً این دستور اداره مالیات قدم اولیه و محکمی‌برای قانونمند کردن و کنترل ارزهای دیجیتال باشد.
بانک مرکزی افریقای جنوبی در پاسخ به سوالات مطروحه در این زمینه گفته است که اتباع آفریقای جنوبی تنها می‌توانند از سرویس دهندگان رمز ارز که در آفریقای جنوبی فعال هستند ارزهای دیجیتال خریداری کنند اما از سرویس دهندگان خارج از کشور نمی‌توانند. همچنین بخش نظارت بانک مرکزی آفریقای جنوبی در بخش پرسش و پاسخها در وبسایت خود، هشداری صادر کرد که طبق آن، انتقال رمز ارزها از آفریقای جنوبی به کشور دیگر یک جرم کیفری است. این امر باعث ایجاد سردرگمی زیادی در بین سرمایه گذاران در زمینه رمز ارز شده است. به نظر می‌رسد که بانک مرکزی قادر نباشد دلیل اجرای این محدودیت بدون ایجاد تغییر در مقررات را توضیح دهد.
دارائی‌های رمز نگاری شده حسابهای غیرمتمرکز و بدون مرز هستند. آنها در مکان و موقعیتی قابل تعریف نیستند مگر اینکه در یک سردخانه و یا فرمتی به این شکل نگهداری شوند. اصلاً مشخص نشده است که دقیقاً چه زمانی یک دارایی رمزنگاری در قلمرو آفریقای جنوبی یا در حوزه کشور دیگری است. بنابراین، برای سرمایه گذاران در زمینه رمز ارز غیرممکن است که در بسیاری از موارد به اندازه کافی متوجه شوند که آیا با قانون مطابقت دارند یا خیر. به نظر می‌رسد بانک مرکزی آفریقای جنوبی نیز ترجیح می‌دهد که سرمایه گذاران در این حوزه را نامطمئن رها کند و به‌جای تلاش برای درک رمزارزها و آموزش کسانی که فعالانه با آن تجارت می‌کنند، به دنبال محدود کردن سرمایه‌گذاری در این زمینه است».
[1] در مورد میزان دارائی‌هایی که توسط برادران کاجی و پلتفرم تحت مدیریت آنها ناپدید شده حرف و حدیث های مختلفی است. عده‌ای میزان آن را کمتر از صدمیلیون رند اعلام کرده‌اند.