گزارش وزارت کشاورزی اقلیم کردستان عراق در خصوص ذخایر آبی این منطقه

بنا به گزارش تهیه شده از سوی وزارت کشاورزی اقلیم کردستان عراق، مسئله خشکسالی و افزایش چاه های عمیق تاثیرات منفی روی سطح آب زیرزمینی در مناطق مختلف این اقلیم داشته است، بطوریکه بطور کلی سطح آب های زیر زمینی نزدیک به 200 متر پایین آمده است. در این مطلب ترجمه گزارش منتشر شده در رسانه‌های اقلیم کردستان مستند به گزارش وزارت کشاورزی اقلیم در خصوص ذخایر آبی اقلیم آمده است.

 در این گزارش اشاره شده است که موضوع خشکسالی، تغییرات آب و هوایی، کاهش بارندگی، پایین آمدن سطح آب زیرزمین و جلوگیری از ورود جریان آب به داخل کشور از سوی کشورهای همسایه، از جمله عوامل بالقوه جهت تصویب قانون ویژه ساماندهی و مدیریت آب و منابع آبی در اقلیم کردستان برای رفع خطرات می‌باشند. در این گزارش گفته شده که 59.6% از آب اقلیم کردستان از منابع آبی داخل اقلیم تامین و 40.4% نیز از خارج از کشور وارد اقلیم می‌شود و طبق ارزیابی‌های انجام شده، اقلیم کردستان برای تامین آب مورد نیاز خود، نیاز به 500 سد و دریاچه کوچک دارد.

بنا به گزارش تهیه شده از سوی وزارت کشاورزی اقلیم کردستان، مسئله خشکسالی و افزایش چاهای عمیق تاثیرات منفی روی سطح آب زیرزمینی در مناطق مختلف اقلیم کردستان داشته است، بطوریکه بطور کلی آب زیر زمین نزدیک به 200 متر پایین آمده است.

  طبق گزارش مزبور، درحال حاضر چاهای عمیق بین 400- 600 متر مربع است و احتمالا مانند کشور سوریه تا 700 متر مربع افزایش یابد. همزمان اشاره شده است که موضوع خشکسالی، تغییرات آب و هوایی، کاهش بارندگی، پایین آمدن سطح آب زیرزمین و جلوگیری از ورود جریان آب به داخل کشور از سوی کشورهای همسایه از جمله عوامل بالقوه جهت تصویب قانون ویژه ساماندهی و مدیریت آب و منابع آبی در اقلیم برای رفع خطرات است.

  در گزارش وزارت کشاورزی اضافه شده که میزان استخراج آب زیرزمینی 100 برابر بیشتر از آبی است که از طریق باران به زیر زمین می رود و این باعث شده است سطح آب بطور قابل توجهی پایین بیاید.

  تحقیقات وزارت کشاورزی نشان داده است اگر هر سال کمتر از 60 سانتیمر باران ببارد، آب زیرسطع زمین پایین خواهد آمد.

  از سوی دیگر، اداره کل آبهای زیرزمینی اربیل با تهیه گزارشی درمورد آب های زیرسطح زمین طی 60 سال گذشته در اقلیم کردستان اعلام کرد طبق آمارهای این اداره کل، طی سالهای 1960 – 1970 عمق رسیدن به آب زیرسطح زمین 100 متر و مقدار استخراج 200 متر مکعب در ساعت بوده است، اما این میزان در دهه 1970 میلادی 200 متر و 200 متر در ساعت بوده است. درحالیکه در دهه 1980 و 1990 میلادی عمق رسیدن به آب 200 متر و میزان استخراج 150 متر مکعب بوده است. این مقدر در بین سالهای 2010 – 2020 بسیار زیاد پایین آمده است بطوریکه که عمق رسیدن به آب زیرسطح زمین 420 متر و مقدار استخراج آب 70 متر مکعب در ساعت بوده است.

  در همین ارتباط، اداره کل طرح و برنامه – وزارت کشاورزی، اقلیم کردستان هرسال به 800 میلیون متر مکعب آب آشامیدنی و 7.5 میلیارد متر مکعب برای کشاورزی و صنعتی نیاز دارد. طبق گزارش این اداره کل، 59.6% از آب اقلیم از منابع آبی داخل اقلیم تامین می‌شود و 40.4% نیز از خارج از کشور وارد اقلیم می‌شود.

  اقلیم کردستان در برنامه چهار ساله 2009-2013  برای جلوگیری از خشکسالی و تامین آب مورد نیاز اقلیم طرح های استراتژیکی بزرگی را از جمله پروژه‌های سدسازی و ساخت دریاچه‌های کوچک در دستور کار قرار دارد. در این چارچوب 12 سد کوچک و متوسط و 91 دریاچه کوچک ساخته شد. 25 سد و 29 دریاچه کوچک نیز در دست اجرا هستند. ظرفیت آبگیری این سدها 135 میلیون متر مکعب است. طبق ارزیابی‌های انجام شده، اقلیم کردستان برای تامین آب مورد نیاز خود ، نیاز به 500 سد و دریاچه کوچک دارد.

  از سوی دیگر، حکومت اقلیم کردستان مبلغ 22 میلیارد دینار برای انتقال آب سد موصل به سد دهوک در چارچوب پروژه اداره منابع آب دهوک اختصاص داده که توسط یک شرکت محلی انجام شد. 98% پروژه به اتمام رسیده است اما به دلیل برخی مشکلات مالی، شرکت مجری، پروژه را تحویل نداده است. طول لوله آب رسانی این پروژه 32 کیلومتر است. این پروژه هر سال 10 میلیارد متر معکب آب را از سد موصل به کوهستان "سپیریز" واقع در روستای پیرومَر منتقل می‌کند و سپس به سد دهوک جاری می‌شود.

  طبق آمارهای موجود، اقلیم کردستان ، با وجود پنج رودخانه با ظرفیت آب جاری 29.7 میلیارد متر مکعب،  از منابع آبی بزرگی برخوردار است که از این مقدار 17.74 میلیارد متر مکعب در داخل اقلیم و 12.03 میلیارد متر مکعب نیز در خارج از اقلیم تامین می‌شود.

  طبق آمار وزارت کشاورزی، ذخیره آب در سال 2019 به 20 میلیارد متر مکعب رسید که با برنامه ریزی درست حکومت، اقلیم کردستان به مدت 2 سال از مواحهه با خشکسالی نجات پیدا می‌کرد. نسبت آب سطح زمین اقلیم کردستان از پاییز 2019 تا ماه می همان سال 50% درصد و آب زیرسطح زمین 20-30% افزایش یافت.

  در همین ارتباط، در سال 2019 میلادی روزانه 2 هزار و 300 متر مکعب آب در ثانیه وارد سد دوکان می‌شد اما این مقدار در سال 2021 به تنها یک متر مکعب در ثانیه است. در سال 2019 تمام سدهای ایجاد شده پر از آب شدند اما در سال جاری سدها تنها 40% از آب را ذخیره کردند.

  آب زیرسطح زمین در اقلیم کردستان بیش از 5 میلیارد متر مکعب ارزیابی شده است که 79.7% برای آشامیدن مناسب است و 18% نیر برای امور کشاورزی و 1.7% نیز برای امور صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین 3 صدم درصد  نیز برای امور مطالعاتی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

منابع:

سایت خبری بوارنیوز،

سایت خبری درَومیدیا،

سایت خبری و شبکه تلویزیونی روداو