از سرگیری صادرات برنج اروگوئه به عراق

کشور عراق در سال 2018 عملاً در راستای سیاست مدیریت استفاده از "منابع آبی کشور و اولویت بخشی به کشت سایر اقلام کشاورزی"، شالی کاری را در این کشور به حالت تعلیق درآورد. موضوعی که سبب شد، برنج اروگوئه ای که از شهرت تاریخی بالایی در میان مشتریان خود در خاورمیانه برخوردار است، بتواند بیش از گذشته در کانون توجه دولتمردان عراقی قرار گیرد.

کشور عراق در سالهای 2017 و 2018 از جمله مقاصد مهم صادراتی برنج اروگوئه به حساب می آمد، بطوریکه 35 درصد از کل صادرات برنج اروگوئه را به خود اختصاص داده بود. طی سه سال گذشته افزایش درخواست عراق برای واردات برنج، در کانون توجه شرکت های آمریکایی و صادرکنندگان برزیلی و سایر کشورهای عضو مرکوسور (برزیل، اروگوئه، آرژانتین و پاراگوئه) قرار داشته است.

نگاهی به بازار برنج عراق

بر اساس آمارهای منتشر شده توسط مرکز تجارت جهانی (ITC) در خصوص  بازار برنج عراق و اصلی ترین تأمین کنندگان این بازار، درخواست این کشور جهت واردات برنج از 530 و 630 میلیون دلار به ترتیب در سالهای 2016 و 2017 به بیش از 820 میلیون دلار در سالهای 2018 و 2019 افزایش یافته است. اصلی ترین تأمین کنندگان بازار برنج عراق در سال 2019 به ترتیب هند با سهم 56.7 درصدی در کل واردات برنج از سوی عراق (از لحاظ ارزشی)، ویتنام با 18.8%، آمریکا با 8.7%، تایلند با 4.2%، اروگوئه با 3.3%، برزیل با 3.3%، آرژانتین با 1.7% و پاراگوئه با 1.6% بوده اند. در سال 2019 کشورهای اروگوئه به میزان 62 هزار تن و برزیل 61 هزار تن برنج به کشور عراق صادر نموده اند. بر همین اساس به ترتیب جایگاه پنچم و ششم مبادی وارداتی عراق را به خود اختصاص داده اند.

اروگوئه با صادرات برنج به ارزش 27.4 میلیون دلار، در مجموع 3.3 درصد از نیاز بازار عراق را (از لحاظ ارزشی) به خود اختصاص داده است.

صادرات برنج اروگوئه در سال 2021  به خاورمیانه با حجمی اندک ولی با بهایی فوق العاده

آلفردو لاگو رئیس انجمن شالی کاران اروگوئه (آکا)، بازگشت اروگوئه به بازار برنج خاورمیانه را دستاوردی بسیار مهم توصیف کرد و گفت که در فراخوان دولت عراق برای خرید شصت هزار تن برنج، اروگوئه موفق شد رقبا و پیشنهاد دهندگان دیگر از کشورهای مرکوسور را پشت سر بگذارد. اروگوئه در این فراخوان حتی پیشنهاد قیمت بالاتری در مقایسه با سایرین ارائه داد. این کشور پس از گذشت یک سال بدون معامله برنج با عراق، مجدداً موافقت ها برای صادرات برنج به این کشور را برای سال 2021 بدست آورد. این موضوع نشان از محبوبیت بالای برنج اروگوئه ای در میان مشتریان منطقه خاور میانه دارد. طبق توافقات صورت گرفته مقرر شده است تا در ماه‌های آوریل و می 2021 برنج اروگوئه طی دو محموله صادراتی، به عراق ارسال شود. معامله­ حاضر طبق برنج تولیدی در فصل برداشت سال جاری (ماه مارس 2021) خواهد بود، چرا که شالی کاران تمام برنج تولیدی سال گذشته را روانه بازار کرده اند.

از عمده دلایل مهم موفقیت اروگوئه در بدست آوردن بازار عراق، می‌توان به کیفیت بالای برنج تولیدی اروگوئه، احترام این کشور به محیط زیست و ارزش افزوده ای که به این محصول در اروگوئه تعلق می‌گیرد، اشاره نمود. رافائل بوتاررو از اعضای هیات مدیره انجمن شالی کاران اروگوئه بهای برنج معاملاتی با عراق را "بسیار خوب" خواند. وی اگرچه بطور مشخص درباره ارزش معامله با عراق سخن به میان نیاورد، اما خاطرنشان کرد، "معامله بین 15 تا 20 درصد بالاتر از متوسط قیمت نهایی است که (مارس سال جاری) مورد مذاکره قرار می دهیم." وی این موضوع را به معنای کیفیت خوبی دانست که برنج اروگوئه در سطح جهانی دارد و افزود، این موضوع سرآغازی عالی برای سال تجاری جدید در بخش برنج اروگوئه خواهد بود.

نگاهی به صادرات برنج اروگوئه در سال 2020

به گزارش تحلیلی اداره برنامه ریزی و سیاست های کشاورزی و دامی اروگوئه (Opypa)، کشورهای برزیل و پرو در سال 2020  اصلی ترین مقاصد صادراتی برنج اروگوئه بوده اند. پس از این دو کشور، مکزیک در ردیف سوم قرار گرفت که علیرغم مشکلات ناشی از مشاهده آفت از جمله سوسکچه خارپا در یکی از محموله‌های صادراتی به آن کشور، افزایش 5 درصدی صادرات برنج اروگوئه در سال 2020 در مقایسه با یک سال قبل (2019) را شاهد بود. صادرات برنج اروگوئه ای به مکزیک در حال حاضر 51 درصد از کل صادرات به این کشور را تشکیل می دهد. عملکرد صادراتی برنج  اروگوئه در مقایسه با سالهای قبل به دلیل بروز بیماری همه گیر کرونا متفاوت بوده است. البته افزایش بهای صادرات در سطح جهانی (عمدتاً در مدت آوریل و اکتبر 2020) نیز در متفاوت بودن شرایط نسبت به سال قبل بی تاثیر نبوده است. طی سالهای اخیر صادرات برنج اروگوئه ای (با پوست) افزایش یافته است، بطوریکه در سال 2019 ( بین ماه‌های مارس تا  نوامبر) مقاصد اصلی برنج با پوست اروگوئه ای، عمدتاً ونزوئلا، مکزیک، کاستاریکا و برزیل بوده و در سال 2020 (بین ماه‌های مارس تا نوامبر) مقاصد آن پاناما و مکزیک بوده است. به گزارش منابع رسانه ای در اروگوئه، برنج این کشور بطور متوسط بین ماه‌های مارس تا نوامبر 2020، به ارزش تقریبی 302 دلار در هر تن مورد معامله قرار گرفته است.

نگاهی به آمار صادرات برنج اروگوئه به خاورمیانه در سال 2019

در سال 2019 در میان کشورهای خاورمیانه، عراق و ترکیه به ترتیب با 27.4 میلیون دلار و 25 میلیون دلار عمده ترین خریداران برنج اروگوئه بودند. اروگوئه در سال 2019 رقمی معادل 53.5 میلیون دلار برنج به خاورمیانه صادر کرده است. سایر خریداران برنج اروگوئه ای در این منطقه، رژیم صهیونیستی (با یک میلیون دلار) و امارات متحده عربی (با 48 هزار دلار) بوده اند. بررسی آمارها طی پنج سال گذشته نشان می دهد که ترکیه تنها در سال 2019 خریدار خوب برنج اروگوئه ای بوده است ولی در سالهای قبل این چنین نبوده و یا به عبارت دیگر از مقاصد مهم صادراتی برنج اروگوئه در خاورمیانه به حساب نمی آمد. ایران نیز در سال 2017 با 19.7 میلیون دلار پس از عراق (44.3 میلیون دلار)، دومین خریدار برنج اروگوئه بوده است.

طبق اعلام نشریه آنلاین "مونیتور اگریکولا" که آمارهای مرتبط با دانه‌های روغنی و خوراکی را منتشر می‌کند، قیمت برنج صادراتی (CFR) اروگوئه در سال 2021 جهت صادرات به کشور عراق به طور تقریبی برابر با 672 دلار در هر تن اعلام نموده است. شایان ذکر است حجم صادرات برنج اروگوئه به عراق تنها 7 درصد از میزان کل صادرات برنج این کشور به سراسر دنیا در سال 2021 می‌باشد.

بهای قیمت متوسط پایه برنج اروگوئه در ماه‌های مارس تا نوامبر 2020 برابر با 302 دلار در هر تن بوده است. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش 14 درصدی را به ثبت رسانده است. صادرات در این بخش عمدتاً از لحاظ ارزشی (بدلیل افزایش بهای قیمت)، در مقایسه با سال های قبل رشد داشته است.

طبق گزارش موسسه توسعه تجارت و سرمایه گذاری اروگوئه موسوم به اروگوئه 21، صادرات برنج این کشور در سال 2020 با رشد 23 درصدی نسبت به سال 2019 به رقمی‌بالغ بر 457 میلیون دلار رسیده است. در حال حاضر با توجه به اینکه اراضی بیشتری زیر کشت می‌باشد، انتظار افزایش در بخش تولید و صادرات آن دور از ذهن نیست.

قیمت برنج های صادراتی به کشور عراق در سال 2019 توسط کشور برزیل با قیمت (CFR) برابر با 540 دلار و کشور اروگوئه با قیمت (CFR) برابر با 440 دلار بوده است. همچنین طبق آمار سازمان تجارت جهانی، قیمت واحد برای هر تن برنج صادراتی اروگوئه در سال 2019 برای مکزیک 431 دلار و برای سایر کشورها بطور متوسط 417 دلار در هر تن محاسبه شده است.

رئیس انجمن شالی کاران اروگوئه از افزایش تولید برنج در کشور در سال 2021 خبر داد و گفت، امسال 143 هزار هکتار زمین ( هفت هزار هکتار بیشتر از سال گذشته) زیر کشت خواهد رفت. وی ضمن ابراز خرسندی از این موضوع، از ارز آوری بیشتر و توسعه صادرات در این بخش اطمینان خاطر داد و افزود، اتحادیه اروپا نیز از تصمیم خود جهت واردات بیشتر برنج از اروگوئه خبر داده است.

پیش بینی‌ها در اواخر سال 2020 و اوایل سال جدید میلادی از کاهش 15 درصدی صادرات برنج اروگوئه ای حکایت داشتند، اما هم اکنون با توجه به شروع بارندگی‌ها بالاخص در نیمه دوم ماه فوریه (پس از ماه‌ها خشکسالی در این کشور)، نوید بخش بهبود کسب و کار و تجارت خارجی به شالی کاران اروگوئه ای است.