اخبار و تحولات اقتصادی دانمارک ( هفته اول مرداد ماه 1399)
اهم اخبار و تحولات اقتصادی دانمارک در هفته اول مرداد ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور منتشر شده به شرح ذیل ارائه می‌گردد:
تامین مالی تحقیقات نظامی چین توسط دانمارک
مالیات دهندگان دانمارکی در تامین مالی پروژه‌های تحقیقاتی بین دانشگاه فنی دانمارک، دی تی یو(DTU) و ارتش چین مشارکت دارند. روزنامه پلیتیکن در گزارشی آورده که همکاری مشترک از سال 2017 درباره تئوری فناوری کوآنتوم با همکاری محققان نظامی چین منجر به چاپ شش مقاله تحقیقاتی شده است. آنکیت پاندا، محقق برجسته موضوعات ژئوپلیتیک و امنیتی در منطقه آسیا- پاسیفیک و عضو فدراسیون دانشمندان آمریکا، هشدار داد که این همکاری می‌تواند برای ارتش چین منافعی در بر داشته باشد. وی گفت: به احتمال قوی دانشمندان غیرنظامی دخیل در پروژه دانش خود را با نیروهای نظامی چین به اشتراک خواهند گذاشت. یک محقق از موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن گفت محققان چینی صرفا بخاطر همکاری کردن در این پروژه شرکت ندارند.
به نوشته پلیتیکن فناوری کوآنتوم استفاده از مقادیر بیشتری از داده‌ها که تاکنون مشاهده نشده را ممکن می سازد و می‌تواند در خطوط رمزگذاری شده ارتباطات که رهگیری آن امکانپذیر نیست مورد استفاده قرار گیرد. پنج مقاله از شش مقاله تحقیقاتی توسط بنیاد تحیق دانمارک، Grundforskningsfond تامین مالی شده است. هزینه این تحقیقات برای این بنیاد تا سال 2021 بالغ بر 9 میلیون دلار خواهد بود. یک سخنگوی دانشگاه دی تی یو گفته است دانشگاه بر یافتن پروژه‌هائی که اطلاعات و دانش سری آشکار نشود متمرکز شده است(پلیتکن).
لابی نخست وزیر سابق برای سرمایه گذاری آمریکا در راستای منافع دانمارک
اندرس فوگ راسموسن، نخست وزیر سابق دانمارک، در ملاقات خود با مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در کپنهاگ، از وی خواست سرمایه گذاری بیشتری از جانب آمریکا در گرینلند و جزائر فارو صورت گیرد. راسموسن، دبیر کل سابق ناتو، و رئیس شرکت خصوصی راسموسن گلوبال، در ملاقات با پمپئو در کپنهاگ به میزبانی سفارت آمریکا، به وزیر امور خارجه آمریکا درباره ممانعت از حضور "رژیم های مستبد" مانند روسیه و چین در دو جزیره تحت الحمایه دانمارک مشاوره ارائه داده است.
وی گفت: تنها راه ممانعت از سرمایه گذاری چین در این جزائر تعهد مالی بیشتر از جانب آمریکا میباشد و به همین دلیل من پیشنهاد کمک به ارتقاء سرمایه گذاری آمریکا در جزائر گرینلند و فارو را به وزیر امور خارجه ارائه نمودم. به گفته نخست وزیر سابق این ملاقات بدنبال مصاحبه وی با پمپئو در کنفرانس دموکراسی ماه گذشته در کپنهاگ صورت گرفت و راه برای این ملاقات حضوری در زمان سفر وزیر امور خارجه به کپنهاگ هموار شد. در طول دو ماه گذشته دو ابر قدرت چین و آمریکا بدنبال تشدید جنگ تجاری وارد یک نبرد تحریم شده اند. آقای راسموسن گفت از تلاش آمریکا برای تحت فشار قرار دادن چین حمایت می‌کند.
وی گفت: من از تجارت آزاد حمایت می‌کنم اما تجارت آزاد به برقراری شرائط مساوی برای همه کشورها نیاز دارد. مشکل دقیقا از همینجا نشات می‌گیرد. ما با این تصور که چین از شرائط سازمان تجارت جهانی تبعیت خواهد کرد به این کشور اجازه دادیم به این سازمان جهانی بپیوندد. به همین دلیل من از موضع آمریکا حمایت می‌کنم(یولندز پستن).
مصرف کنندگان امیدوارتر از گذشته
شاخص امیدواری مصرف کنندگان دانمارکی در ماه ژوئیه و در راستای بازگشائی تدریجی فعالیت های اقتصادی اندکی افزایش یافت. مرکز آمار دانمارک گزارش می دهد که ارزیابی مصرف کنندگان از اقتصاد کشور حاکی از کاهش بدبینی به وضعیت دارد. شاخص اعتماد مصرف کنندگان از منهای 1 .3 در ماه ژوئیه به منهای 9 .2 در ماه ژوئیه افزایش داشته است. اما شاخص دیدگاه مصرف کنندگان نسبت به وضع مالی خود آنها از 6 .12 در ماه گذشته به 2 .11 در ماه جاری کاهش یافت. ارزیابی مصرف کنندگان از وضعیت کلی اقتصاد در سال آینده از 3 .2 در ماه ژوئن به 3 در ماه ژوئیه افزایش یافت(مرکز آمار دانمارک).
بودجه اتحادیه اروپا و صندوق 750 میلیارد یوروئی
تصویب صندوق 750 میلیارد یوروئی که بصورت کمک های بلاعوض یا وام در اختیار کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار خواهد گرفت تا در راستای جبران خسارات ویروس کرونا بکار گرفته شود می‌تواند برای دانمارک و شرکت های دانمارکی منافع در پی داشته باشد. کنفدراسیون صنایع دانمارک معتقد است بخاطر وابستگی دانمارک به اقتصاد دیگر کشورهای عضو هر گونه تحرک اقتصادی در آن کشورها می‌تواند برای دانمارک مفید واقع شود.
توماس بوستروپ، مدیر بین الملل کنفدراسیون صنایع دانمارک، گفت: وقتی که اوضاع در سایر کشورهای اروپائی خوب پیش برود شرکت های دانمارکی همیشه متنفع می‌شوند. حالا باید صندوق هرچه زودتر فعال شود تا محرکی برای رشد و صادرات در دانمارک ایجاد شود. اتحادیه اروپا به زیرساخت هائی در ارتباط با داده‌ها، انرژی و منابع ضایعات نیاز دارد تا پتانسیل رشد در بازار داخلی خود را محقق سازد و این می‌تواند برای شرکت های دانمارکی که در فناوری سبز پیشرو هستند فرصت هائی را ایجاد کند(ریتزا).
توقف حمل ضایعات جامد دانمارک به چین
شرکت کشتیرانی کانتینر آ.پ.مولر مرسک، بزرگترین کشتیرانی جهان، اعلام کرد که از ماه سپتامبر حمل مواد زائد جامد به چین و هنگ کنگ را متوقف خواهد کرد. این ممنوعیت شامل همه مواد زائد جامد از جمله کاغذ باطله، ضایعات فلزی، پلاستیک باطله، ضایعات منسوجات و مواد شیمیایی خواهد بود. در اعلامیه مرسک آمده که این سیاست در راستای مطابقت با الزامات دولت چین در ممنوعیت واردات ضایعات جامد از سال 2021 به اجراء در خواهد آمد(gcaptain.com ).
بازار بورس دانمارک از کرونا سر بلند بیرون آمد
علی رغم خسارات گسترده اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، بازار بورس دانمارک در طول چهار ماه گذشته یک جهش قابل توجه ای را تجربه کرده است. از روز 25 مارس که بازار بورس به پائین ترین حد خود رسید ارزش سهام سی25، بزرگترین شرکت های دانمارکی، 50 درصد افزایش پیدا کرده است. این بدین معناست که اگر کسی در آن روز 100000 کرون در این سهام سرمایه گذاری کرده باشد در طول 4 ماه 50000 کرون سود برده است. ارزش بازار بورس کپنهاگ در حدود 1000 میلیارد کرون (150 میلیارد دلار) بر آورد شده است. در این خصوص یک کارشناس مالی گفته است علی رغم ویروس کرونا ارزش سهام شرکت های دانمارکی در طول شش ماه گذشته بطور میانگین رشد 5 .17 درصدی را تجربه کرده اند. با این وضع درآمد سالانه این شرکت ها در سال 2020 در حدود 8 درصد خواهد بود که با توجه به اوضاع کنونی جهان رقم قابل توجه ای میباشد.
بازار بورس دانمارک عملکرد بهتری نسبت به همتایان اروپائی خود داشته است. در بریتانیا ارزش سهام 17 درصد کاهش داشته است. کارشناسان دلیل عملکرد خوب بورس کپنهاگ را وجود طیف وسیعی از شرکت های داروسازی در این بازار عنوان می‌کنند که فعالیت آنها در طول بحران کرونا حتی بهتر از گذشته بوده است( دی آر).
اقتصاد کشورهای حوزه نوردیک در سال 2021 رونق خواهد گرفت
دانمارک و همسایگان نوردیک خود در حال حاضر بدترین رکود اقتصادی را از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون تجربه می‌کنند اما اقتصاددانان معتقدند اقتصاد این کشورها در سال 2021 دوباره رونق می‌گیرند. اقتصاددانان پیش بینی می‌کنند که اقتصاد دانمارک در سال جاری یک کاهش 3 .4 درصدی را تجربه کند اما سوئد و نروژ وضعیت بدتری نسبت به دانمارک خواهند داشت و اقتصاد آنها به ترتیب 5 و 5 .4 درصد کوچکتر خواهد شد. پیش بینی می‌شود سال آینده اقتصادهای دانمارک، سوئد و نروژ به ترتیب 8 .3، 9 .3 و 4 درصد رشد کنند(رویترز).
موج دوم کرونا در دنیا و تاثیر آن بر اقتصاد دانمارک
تشدید ویروس کرونا در برخی از بزرگترین شرکای تجاری دانمارک بر نگرانی‌ها درباره بحران اقتصادی در این کشور افزوده است. مقامات سیاسی آلمان اوایل این هفته از شیوع موج دوم ویروس کرونا در این کشور خبر دادند در حالی که برنامه بازگشائی در اسپانیا و آمریکا باعث تشدید ابتلاء به بیماری کووید-19 شده است. شورای اقتصاد دانمارک در آخرین گزارش خود نسبت به دو سناریوی متفاوت هشدار داد. اول این که اگر این ویروس کنترل شود اقتصاد دانمارک در سال جاری 4 .4 درصد کوچکتر می‌شود اما سال آینده با افزایش 5 .5 در تولید ناخالص داخلی به رونق باز می‌گردد. از طرف دیگر اگر یک موج دوم شیوع پیدا کند اقتصاد می‌تواند در سال جاری تا 5 .7 درصد کوچکتر شده و نرخ رشد در سال آینده هم از 8 .2 تجاوز نخواهد کرد.
اقتصاددانان بر این اعتقادند که بخاطر بسته اقتصادی شرکت های دانمارکی در وضعیت نسبتا خوبی قرار داشته و می‌توانند بحران را پشت سر بگذارند اما افزایش در نرخ ابتلاء در کشورهای طرف معامله شرکت های دانمارکی یک فاکتور ریسک عمده بشمار می رود. در آنصورت با وجودی که شرکت های دانمارکی عملکرد خوبی از خود نشان خواهند داد اما در فروش محصولات خود با مشکل روبرو خواهند شد(تی وی2).
سوء استفاده میلیارد ها کرون از بسته اقتصادی کرونا توسط کلاهبرداران
دفتر دادستانی کل برای جرائم اقتصادی و بین المللی تا کنون 87 مورد گزارش درباره کلاهبرداری اتهامی بالغ بر 29 میلیون کرون دریافت کرده است. این کلاهبرداری‌ها مربوط به دریافت غیرقانونی از بسته اقتصادی دولت در دوران بحران کرونا میباشد. اغلب این سوء استفاده‌ها مربوط به تلاش برای کلاهبرداری از دولت عنوان شده است. در گزارش ها آمده که تنها یک بخش کوچکی از آن، یعنی 29 میلیون کرون، پرداخت شده اما تا کنون 5 .5 میلیون کرون از این پرداختی‌ها توسط ماموران این دفتر دادستانی ضبط شده است. در ماه ژوئن مدیر عامل یک شرکت ساختمانی به جرم کلاهبرداری 7 .1 میلیون کرونی از طرح جبران حقوق کارمندان در زمان قرنطینه بازداشت شد(تی وی2).
روند افزایشی خرده فروشی
با برداشته شدن قرنطینه در ماه می و بازگشائی فروشگاه‌ها، خرده فروشی در آن ماه بعد از دو ماه تعطیلی فروشگاه‌ها یک جهش 4 .9 درصدی ثبت کرد. این روند افزایش، ولو با آهنگ کندتر، در ماه ژوئن هم ادامه داشت. در این ماه افزایش خرده فروشی تنها 4 .1 درصد گزارش شده است. در آخرین آمار و ارقام مرکز آمار دانمارک فروش پوشاک با افزایش 6 .21 درصدی رکورد زد اما افزایش در فروش سایر اقلام مصرفی تنها 7 .1 درصد بود. در این مدت فروش اقلام خوراکی کاهش 1 .2 درصدی داشت. در مجموع خرده فروشی در سال منتهی به ژوئن یک افزایش 6 .6 درصدی را تجربه کرد. در سه ماهه آوریل تا ژوئن خرده فروشی نسبت به ماه مارس 3 .4 درصد افزایش داشت(euroinvestor.dk).
جناح چپ مجلس دانمارک خواستار ممنوعیت اتومبیل های سوخت فسیلی شد
حزب مردم سوسیالیست دانمارک خواستار از رده خارج شدن تدریجی اتومبیل های سوخت فسیلی از جمله بنزینی و دیزلی شده است. این حزب برای این منظور 18 ماه در نظر گرفته و ممنوعیت کامل اینگونه اتومبیل ها از سال 2028 را پیشنهاد داده است. سیگنه مونک، سخنگوی امور محیط زیستی این حزب، گفت در مذاکرات محیط زیستی که قرار است از پائیز از سر گرفته شود این پیشنهاد در "لیست درخواست" حزب قرار خواهد داشت. وی به روزنامه پلیتیکن گفت: ما باید موضوع تبدیل سبز را بطور جدی در اتومبیل های خصوصی به اجراء بگذاریم و می‌توان با حذف بدترین آلاینده‌ها قبل از سال 2022 قدم مهمی را در این زمینه برداشت تا خریداران بسوی اتومبیل های برقی یا هیبرید روی آورند.
اما معلوم نیست که چنین پیشنهادی بتواند به واقعیت تبدیل گردد. اوایل امسال دولت گفت قصد دارد تا سال 2030 ورود اتومبیل های بنزینی و دیزلی نو به بازار را متوقف نماید چون ممنوعیت یکباره نقض مقررات اتحادیه اروپا را در پی خواهد داشت. خانم مونک گفت: در صورت رد این پیشنهاد حزب مردم سوسیالیست اقدامات دیگر را در نظر خواهد داشت از جمله وضع عوارض جدید بر اتومبیل های دیزلی تا حدی که فروش آنها در بازار دانمارک غیرممکن شود. اما اولویت اول حزب تغییر قوانین اتحادیه اروپا است تا دانمارک بتواند به اهداف محیط زیستی خود نائل آید. کشورهای دیگر مثل سوئد و هلند در این جهت حرکت می‌کنند(برلینسکه).
بدبینی درباره صادرات دانمارک
شرکت های صادرات محور دانمارک نسبت به آینده خود بیشتر از شرکت هائی که تنها بازار داخلی را تغذیه می‌کنند بدبین هستند. در یک تحقیق جدید توسط کنفدراسیون صنایع دانمارک آمده که 6 از 10 صادر کننده سفارش کمتری از حد معمول دریافت داشته اند در حالی که تنها 20 درصد شرکت هائی که بازار داخلی را تغذیه می‌کنند در شرائط مشابهی قرار دارند. با بازگشائی اقتصاد، خرده فروشی رونق پیدا کرده اما پیدا کردن مشتری در خارج از کشور تقریبا غیرممکن شده است.
پروفسور فیلیپ شرودر از دانشگاه آرهوس و نویسنده گزارش 149 صفحه ای درباره چگونگی بازگشائی جامعه و حذف تدریجی بسته اقتصادی اضطراری، گفت شکی نیست که صادر کنندگان ماه‌های سختی را در پیش خواهند داشت. وی افزود: محدودیت های سفر قطعا بر دریافت سفارش شرکت ها تاثیر منفی گذاشته است. ما همیشه به این نکته توجه نمی‌کنم که تماس فیزیکی برای ارسال محموله به یک مقصد خارجی چقدر مهم است. فروشندگان، تکنیسین‌ها و مهندسان باید مرتب در رفت و آمد و تماس نزدیک باشند تا محصولات شرکت خود را بفروشند.
از ماه مارس که ویروس کرونا دامن گیر دانمارک شده پارلمان دو بسته کمک صادراتی برای کمک به شرکت هائی که آسیب زیاد دیده اند ارائه نموده و دولت مرتب اعلام کرده که آماده است اقدامات بیشتر در این زمینه به اجراء بگذارد تا به صنعت تولیدی کشور در گذر از این بحران کمک کند. صنایع مرتبط با صادرات دانمارک بطور مستقیم و غیرمستقیم در حدود 800 هزار نفر را در استخدام خود دارد. سیمون کولروپ، وزیر تجارت، هفته گذشته گفت باید به صادرات "تمرکز ویژه سیاسی" داده شود و دولت از هیچ کوششی در ممانعت از شکل گیری یک بحران در این حوزه دریغ نخواهد کرد( برلینسکه).
حکم اخراج 400 نفر از کارکنان فرودگاه کپنهاگ
گیت گورمت، بزرگترین تامین کننده خصوصی خدمات کیترین برای خطوط هوائی، با 400 نفر از کارکنان خود در فرودگاه کپنهاگ وداع خواهد کرد. این شرکت 800 نفر را در این فرودگاه تحت استخدام دارد. ویروس کرونا تاثیر بسیار بدی بر فرودگاه کپنهاگ گذاشته است. در ماه ژوئن شرکت اس.آ.اس، خطوط هوائی اسکاندیناوی، عذر 1593 نفر از کارکنان خود را خواست. از این تعداد 684 نفر خدمه هواپیما، 176 نفر خلبان، 586 نفر کارکنان زمینی، 96 نفر تکنیسین و 51 نفر کارکنان اداری بودند(بی تی).
کاهش استفاده از پول نقد در دوران کرونا در دانمارک
بحران کرونا منجر به کاهش قابل توجه در دست به دست شدن پول نقد در دانمارک شده است. یک کارشناس ویروس معتقد است همین مسئله ممکن است در محدودسازی گسترش و کنترل آن موثر واقع گردیده باشد. روزنامه مالی بورسن گزارش می دهد که قبل از شیوع این ویروس یک نفر از هر 4 نفر در خرید از سوپرمارکت ها پول نقد پرداخت می‌کرد اما بعد از شیوع این ویروس این تعداد به یک نفر از هر 6 نفر کاهش یافته است.
پروفسور یان دمزگارد از مدرسه تجاری کپنهاگ، و متخصص دیجیتالیزاسیون، گفت این تغییر رفتار در مصرف کنندگان ممکن است "برگشت ناپذیر" باشد. از طرف دیگر پروفسور الن راندروپ تامسون، متخصص ویروس شناسی از دانشگاه کپنهاگ، گفت از نظر بهداشتی بسیار مثبت است که مصرف کنندگان کمتر از پول نقد استفاده می‌کنند چون دست به دست شدن اسکناس و سکه خود می‌تواند بعنوان یک عامل مهم در گسترش این ویروس نقش داشته باشد. در ماه فوریه امسال و قبل از شیوع ویروس کرونا بانک مرکزی اعلام کرد که یک نفر از هر سه نفر در دانمارک معمولا هیچ پول نقد همراه ندارند و این مسئله از نظر اجتماعی – اقتصادی به نفع کشور است چون استفاده از پول نقد دو برابر انتقال الکترونیکی هزینه بر است چون بانک ها و فروشگاه‌ها در پذیرش و انتقال اسکناس و سکه باید متحمل هزینه اضافی شوند(تی وی2).
انتقاد از پرداخت پاداش برای ترک دانمارک
گفته می‌شود دانمارک به هر مهاجر تایلندی که به کشور خود بازگردد مبلغ 225 هزارکرون (34 هزار دلار) بعنوان پاداش پرداخت می‌کند. حزب مردم دانمارک این سیاست کشور را زیر سؤال برده است. از تحقیقات درباره برنامه بازگشت دولت و پرداخت پاداش به مهاجرانی که بطور داوطلبانه به کشورهای خود باز می‌گردند چنین بر می آید که در یک مورد، جوتاپورن مدسن پراتومت 52 ساله که بمدت 28 سال در دانمارک اقامت داشته، برای بازگشت به تایلند مبلغ 200 هزار کرون دریافت کرده است.
در یک مورد بحث برانگیز دیگر، تحت برنامه بازگشت، مبلغ 100 هزارکرون به یک مرد اهل کشور سوریه بعد از اقرار به قتل همسر و پسر نه ساله خود پرداخت شده است. این برنامه عمدتا برای کمک به پناهجویان سوری، لیبیائی یا عراقی برای بازگشت به کشور خود در نظر گرفته شده است اما روزنامه بی تی گزارش می‌کند که تعداد 140 تبعه تایلند نیز تحت این برنامه مبالغی بین 100 هزار الی 225 هزارکرون دریافت کرده اند.
پیا کرزگارد، سخنگوی مهاجرت حزب مردم دانمارک، گفت: این سیستم دارای اشکالات عمده میباشد. در وهله اول برنامه بازگشت با هدف کمک به بازسازی کشورهائی که در جنگ ویران شده بودند تشکیل شد. گرچه ما در حزب مردم دانمارک معتقدیم که در طولانی مدت به نفع دانمارک خواهد بود چنانچه به پناهجویان مبالغی پرداخت شود تا به کشورهای خود باز گردند اما تایلند جامعه ای نیست که نیاز به بازسازی داشته باشد.
اندریس استین برگ، از حزب سوسیال لیبرال، ضمن حمایت از اظهارات خانم کرزگارد، گفت مهاجران تایلندی شهروندان با "عملکرد خوب" هستند که از دانمارکی‌ها هم کمتر مرتکب جرم می‌شوند بنابراین مسخره است که دولت به آنها پول بدهد تا به کشور خود باز گردند. اما متیاس تسفایه، وزیر مهاجرت، که اوایل سال مدعی شد قانون طرح بازگشت دارای اشکالاتی میباشد که باید اصلاح شود دیروز آن را یک سیستم عادلانه توصیف کرد که برای دانمارک یک " کاسبی خوبی" محسوب می‌شود.
وی گفت: آنهائی که به خانه‌های خود بازگشته اند در زمان پیری و بازنشستگی هزینه‌های زیادی را بر دولت تحمیل می‌کردند. در عوض، آنها مبلغی را بعنوان پاداش دریافت کرده اند که در مقابل حقوق بازنشستگی و مزایای دیگر برای سالیان سال بسیار ناچیز است. سال گذشته تعداد 450 مهاجر با استفاده از این طرح به کشورهای خود باز گشتند. براساس این طرح هر فرد مبلغ 139274 کرون پاداش، یک بلیط یکطرفه و 30600 کرون هزینه جابجائی دریافت می‌کند. وزارت دارائی تخمین می زند که دولت برای هر مهاجری که این پیشنهادات را قبول کرده و به کشور خود باز گردد 2.2 الی 3.3 میلیون کرون (سیصد تا چهارصد هزار یورو) صرفه جوئی خواهد کرد(بی تی).