ابتکار استفاده از انرژی خورشیدی در نپال

با توجه به افزایش تقاضای مصرف انرژی و کاهش منابع سوخت فسیلی از یک سو و پدیده گرمایش زمین از سوی دیگر می‌باید استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر از جمله انرژی خورشیدی را مورد توجه قرار داد . روزنامه نپالی کاتماندو پست در یکی از شماره‌های اخیر (بهمن ماه 1398) با ارائه گزارشی در این خصوص توصیه نموده است که نپال پا در جای پای هند و چین گذاشته دو ر زمینه تولید الکتریسته از نور خورشید معروف به "فتو ولتائیک" همت بگمارد که برگردان مختصری از گزارش یاد شده در ذیل خواهد آمد :

یکی از پیامدهای مستقیم افزایش جمعیت جهان نیاز به مصرف انرژی‌های فسیلی و در نتیجه آثار زیانبار آن بر محیط زیست از جمله پدیده گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی می‌باشد.

با توجه به افزایش تقاضای مصرف انرژی و کاهش منابع سوخت فسیلی از یک سو و پدیده گرمایش زمین از سوی دیگر می‌باید استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر از جمله انرژی خورشیدی را مورد توجه قرار داد. اگر بتوان انرژی خورشید را تنها برای یک روز ذخیره کنیم، می‌توان برق یک سال دنیا را تامین کرد. اگر 25% نپال را با صفحات خورشیدی که کارایی 20% داشته باشند را بپوشانیم نیاز برق نپال مرتفع می‌شود.

بر اساس پژوهش بخش مالی انرژیهای نوین بلومبرگ، انرژی‌های خورشیدی و بادی کم هزینه ترین نوع از انواع انرژی در سه چهارم دنیا محسوب می‌شوند .چالش کنونی ذخیره سازی انرژی است. بر اساس چشم انداز تغییر نحوه تأمین انرژی تا سال 2050 در دنیا 33% برق از خورشید تامین خواهد شد. این تغییر کابری در انرژی تحت تاثیر کاهش سریع هزینه‌ها در تولید انرژی خورشیدی و بادی و فن آوری و باطری است اما هزینه نصب تاسیسات بادی تنها 1% کاهش خواهد یافت.

نپال دارای ذخایر انرژی آبی، خورشیدی، بادی و زیست توده  (BioMass) فراوانی است. بطور میانگین 300 روز در نپال آفتابی است. از هر متر مربع می‌توان 3.6  الی 6.2 الی کیلووات ساعت برق استحصال کرد. تراز تجاری نپال بخاطر واردات انرژی فسیلی رو به وخامت نهاده است. در حال حاضر نپال به ترتیب 254,36,20  میلیارد روپیه نپالی برق، گاز مایع و محصولات نفتی وارد می‌کند. تولید انرژی در داخل نپال تراز تجاری را بهبود خواهد بخشید. هدف ملی نپال، تولید برق بعنوان منبع اصلی انرژی است و صنعت برق خورشیدی این مسئله را دو صد چندان می‌کند.

نکته در خور تامل آن است که شبکه انتقال برق نپال قدیمی‌شده و ظرفیت انتقال برق تولیدی زیاد را ندارد و تا 10 سال آینده دیگر به این ظرفیت هم دست پیدا نخواهد کرد. برق خورشیدی فشار بر روی شبکه انتقال و توزیع را کاسته، از هدر رفتن انرژی در اثر زیر ساخت های مستعمل و دزدی برق می‌کاهد. یکی از مفاید انرژی‌های تجدیدپذیر دسترسی مصرف کنندگان مناطق روستایی بدان است. مصرف کمتر انرژی بواسطه انرژی خورشیدی به معنی کاهش مصرف کل و دسترسی افراد بیشتر به انرژی است. نپال فعلا در مراحل نخستین الحاق سیستم انرژی خورشیدی به شبکه نیرو است. موارد ذیل بیانگر معدودی از طرح های خورشیدی اجرا شده است:

1-سیستم یک مگاواتی در Singha Burbar

2-سیستم 680 کیلوواتی در Sundharighat

3-سیستم 100 کیلوواتی در kharipati

4-سیستم 65 کیلوواتی در Nepal Telecom

5-سیستم 1 کیلو واتی در پروژه آزمایشی دانشگاه Pulchowk

نرخ تعرفه برق در نپال 7.3 روپیه نپال بر هر واحد است. اقتصاد دانان بر این عقیده هستند که سرمایه گذاری بخش خصوصی با این قیمت امری چالش برانگیز است. لذا دولت نپال می‌باید سیاستی مشابه با هند، جهت تشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی اتخاذ کند. در هند در سال 2011، طرح برق خورشیدی جواهر لعل معرفی شد (Jawaharlal Solar Mission) که تعداد زیادی از سرمایه گذاران خصوصی را جلب کرد. هدف دولت در نایل آمدن به استحصال 22000 مگاوات انرژی خورشیدی تا قبل از 2022، در سال 2017 محقق شد و این طرح به 100000 مگاوات تا سال 2022 ارتقاء یافت. خط مشی و عملکرد دولت نقش اساسی در چگونگی توسعه سیستم های انرژی دارند. پیش بینی خط مشی‌ها طی دهه‌های آتی در جهانی که توجهات سیاسی و چرخه‌های انتخابات کوتاه با تغییرات سریع فن آوری توامان شده، پدیده ای چالش برانگیز اما ضروری است. این امر بر اولویت ها و تصمیم سازی‌های دولت درباره بخش خصوصی تاثیر می‌گذارد. پس ازفوریه 2018 وزیر نیروی نپال با صدور دستور العملی، خواهان بکارگیری منابع جایگزین که امکان اتصال به شبکه برق ملی دارد را شد.

یکی از فرصتهای موجود، امکان نصب انرژی خورشیدی 10 مگاواتی در فرودگاه" باهیراهوا" است. این رویکرد در ارتباط با ساختمان‌های خصوصی، دولتی، مدارس و دانشگاه‌ها، بیمارستانها و سربازخانه‌ها هم باید اتخاذ شود. نپال باید استفاده از انرژی‌های خورشیدی، بادی، آبی کوچک و  زیست توده (BioMass) را در دستور کار خود قرار دهد. نپال چهارمین کشور آسیب پذیر بنابر شاخص ریسک اقلیم جهانی Global Climate Risk Index است.

20 تا 200 دریاچه برفی خطر ساز ممکن است جان ساکنان حوزه ابگیر رودخانه را تهدید کنند. پس کاهش گازهای گلخانه ای یک تکلیف محسوب می‌شود.

در دهه‌های اخیر با مورد توجه گرفتن بخش گردشگری و خدمات به عنوان یک منبع پولساز، نپال هم از قافله عقب نمانده مخصوصا وجود قله اورست، زادگاه بودا که 300 روز در سال هوای آن آفتابی است را به قطب سیاحتی تبدیل کرده است. بواسطه ضعف دولت نپال در بکارگیری درآمدهای حاصل از این منبع، زیرساخت های این کشور توسعه نیافته است. سیستم شبکه برق نپال توان انتقال و توزیع انرژی بیشتر را نداشته و برای به روز رسانی 10 سال وقت لازم دارد. از سویی، کسری بودجه با واردات بیش از 310 میلیارد روپیه نپالی، رو به وخامت نهاده، لاجرم نپال می‌باید از نسخه‌های موفق انجام شده علی الخصوص در هند، کشور همجوارش تبعیت کند.