معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

آیا بیت‌کوین به سلطنت دلار پایان می دهد؟

گزارش پیش‌رو برگردان مقاله‌ای است که اخیرا در شمارۀ 10 دسامبر روزنامۀ فایننشال تایمز منتشر گردیده است. نویسندۀ این گزارش که از تحلیلگران ارشد موسسۀ سرمایه‌گذاری مورگان استنلی است، معتقد است: بدهی خارجی آمریکا که قبل از شیوع کرونا، به 50 درصد تولید داخلی‌اش رسیده بود، بعد از کرونا به 67 درصد رسیده است. در نتیجه، اعتماد کشورها و سرمایه‌گذاران بین‌المللی در خصوص توانایی دولت آمریکا در بازپرداخت بدهی‌هایش به شدت کاهش یافته است. برای همین، دلار وارد نقطۀ نزول خود شده است و سوال اصلی این است که چه ارزی می‌تواند جانشین آن شود؟ یورو و یوآن به دلیل مشکلات سیاسی‌شان، نتوانسته‌اند جانشین دلار شوند. ولی رمز ارزهایی مثل بیت‌کوین به تهدید اصلی علیه دلار تبدیل شده‌اند. افزایش سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین و نیز گسترش به‌کارگیری آن در مبادلات بین‌المللی، سرعت جانشینی رمزارزها به جای دلار را افزایش داده است.

نگاهی به ارز دیجیتال چین و تاثیرات بین المللی و داخلی آن

بانک مرکزی چین People’s Bank of China : PBOC ، اواسط اردیبهشت 1399، آزمایش داخلی ارز دیجیتال ( Digital Currency/Electronic Payment:DC/EP) را در چهار شهر بزرگ شنزن، سوژو، چنگدو و شیونگان آغاز کرد، در واقع چین اولین اقتصاد بزرگ دنیا می‌باشد که مبادرت به انتشار ارز دیجیتال می‌کند. در این مرحله، پرداخت حقوق کارمندان و برخی مبادلات تجاری در این چهار شهر، با ارز دیجیتال پرداخت خواهد شد، بیش از 20 بانک و شرکت مرتبط از جمله چهار بانک بزرگ دولتی(ICBC, CCB, ABC and Bank of China ( BOC ، سه شرکت معظم ارتباطی(China Telecom, China Mobile, China Unicom )، هوآوی، برخی شرکتهای فعال در امور پولی و مالی، کارتهای اعتباری، دستگاههای پرداخت پول همچنین شرکتهای فعال در تولید کیف های الکترونیکی در این پروژه ملی مشارکت دارند. هدف غایی این طرح، فراگیر شدن استفاده از ارز دیجیتال ملی تا زمان برگزاری مسابقات المپیک زمستانی 2022 پکن می‌باشد.

روابط تجاری چین و پاکستان در حذف دلار

رویکرد حذف دلار از معاملات بین‌المللی زمانی مورد توجه قرار گرفت که آمریکا از سلاح تحریم‌های اقتصادی علیه دشمنان و رقبایش استفاده کرد و تحریم‌ها را به ابزاری اصلی برای تسلط بر موسسه‌های مالی بین‌المللی تبدیل نمود. جنگ سقوط دلار برای پایان دادن به تسلط یک جانبه آمریکا بر بازارهای بین‌المللی آغاز شده است و روسیه و چین این جنگ را تقویت می‌کنند. با توسعه اقتصاد چین و تبدیل شدن آن به دومین اقتصاد بزرگ دنیا، سال گذشته صندوق بین‌المللی پول ، یوان را هم به سبد ذخایر ارزی خود اضافه کرد و به این ترتیب واحد ارزی چین نیز تبدیل به یکی از ارزهای جهانی شد. نگرانی از بی‌ثباتی دلار باعث شده چین و روسیه در سال‌های اخیر خواهان ایجاد ارز واحد جهانی از سوی صندوق بین‌المللی پول شوند. در این راستا، چین از ابزارهای مختلفی برای ذخایر یوانی کشورهای دیگر استفاده می‌کند تا از این طریق به راحتی به تجارت با این کشورها از طریق ارز یوان پرداخته و دلار را در معاملات تجاری با شرکایش حذف کند. تاکنون چین با بیش از 60 کشور و منطقه در سراسر جهان برای معاملات تجاری خود از ارز یوان استفاده کرده است. با توجه به خروج آمریکا از برجام و محدودیت‌هایی که در زمینه استفاده از دلار در عرصه تعاملات خارجی متوجه کشورمان می‌باشد بررسی عملکرد چین و دیگر کشورها در زمینه استفاده از یوان از اهمیت بالایی برخوردار شده است.