اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته چهارم آبان ماه 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

تولید ۳۰ میلیون کیلووات ساعت برق  طی 7 سال توسط نیروگاه برق آبی «تاجیکستان »

خبرگزاری خاور: نیروگاه برق آبی «تاجیکستان» از سپتامبر ۲۰۱۸ تا نوامبر ۲۰۲۵، ۳۰ میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده است.

این نیروگاه در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸ در منطقه کوهستانی مرغاب به بهره‌برداری رسید و ظرفیت ۱۵۰۰ کیلووات (دو واحد ۷۵۰ کیلوواتی) دارد. به دلیل قرارگیری در منطقه کوهستانی، نیروگاه برق آبی «تاجیکستان» پس از یک نیروگاه برق آبی کوچک با ظرفیت تنها ۱۵ کیلووات در نپال، دومین نیروگاه بزرگ جهان است.

ارتفاع سد این نیروگاه ۶۴ متر و طول آن ۱۲ متر است. این سد تنها سد در جمهوری تاجیکستان است که دارای یک گذرگاه ویژه ماهی است. این سد امکان تجمع حجم نسبتا زیادی از آب در بالای آن را فراهم می‌کند که بالغ بر ۲ میلیون متر مکعب می‌شود. این امر هم برای نیروگاه‌های برق آبی و هم برای حفاظت از محیط زیست، از جمله ماهی‌ها، مناسب است.

https://khovar.tj/2025/11/nerugo-i-bar-i-obii-to-ikiston-dar-7-sol-30-million-kvt-soat-nerui-bar-iste-sol-namudaast/

 افتتاح کارخانه‏‏ های جدید توسط رئیس جمهور در «خجند»

خبرگزاری خاور: در جریان سفر کاری امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان  به استان سغد، کارخانه تولید لبنیات مجتمع کشاورزی - صنعتی «سخاوت» کارخانه فرآوری و بسته‌بندی میوه خشک شرکت خصوصی «دانه ‏ی آلماس»، همچنین شرکت خصوصی« فیض نور-تی‌وی» را با برند ملی «نور» در منطقه صنعتی شماره 2  شهر ایستروشن و ساختمان اداری جدید منطقه آزاد اقتصادی در شهر خجند افتتاح کرد.

کارخانه «سخاوت» ظرفیت فرآوری روزانه ۱۰ تن شیر را دارد و ۱۲ نوع محصول با نام تجاری «شیر سخاوت» تولید می‌کند. این کارخانه شامل آزمایشگاه، یخچال، محل جمع‌آوری شیر، گلخانه و انبار مدرن است. در آینده، با افزایش تقاضا، تولید از ۱۲ نوع به ۶۰ نوع افزایش خواهد یافت.

فناوری این کارخانه به ارزش 800.000 سامانی، بدون عوارض گمرکی و در یک محیط تجاری و سرمایه‌گذاری مطلوب، از خارج از کشور وارد شده است. با کمک آن، متخصصان می‌توانند محصولات با کیفیتی را تولید کنند که مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد.

با تأسیس این کارخانه، تعداد گاوهای شیری در کارخانه «سخاوت» از ۱۰۰ به ۲۰۰ افزایش یافته است که به رشد آینده تولید لبنیات، تأمین محصولات داخلی با کیفیت بالا برای مردم و کاهش واردات خارجی کمک خواهد کرد.

با استفاده از این شرایط، در سال‌های اخیر ۱۸ کارگاه و کارخانه فرآوری لبنیات در شهرها و نواحی استان سغد با حمایت دولت و مشارکت کارآفرینان ساخته و راه‌اندازی شده است. این تأسیسات در حال حاضر مشغول فعالیت‌های تولیدی قابل توجهی هستند. در ۱۰ ماه اول امسال، با راه‌اندازی کارگاه‌ها و تأسیسات جدید، تولید لبنیات در کشور ۱۲۰ درصد افزایش یافته است.

https://khovar.tj/rus/2025/11/lider-natsii-emomali-rahmon-v-gorode-hudzhande-dal-ofitsialnyj-start-deyatelnosti-predpriyatiya-po-proizvodstvu-molochnoj-produktsii-agropromyshlennyj-kompleks-sahovat/

https://khovar.tj/2025/11/prezidenti-um-urii-to-ikiston-emomal-ra-mon-dar-sha-ri-hu-and-korhonai-korkard-va-bandubasti-mevai-hushki-dmm-donai-almos-ro-mavridi-ba-rabardor-aror-dodand/

https://www.president.tj/event/news/53826

https://khovar.tj/rus/2025/11/glava-gosudarstva-emomali-rahmon-sdal-v-ekspluatatsiyu-novoe-administrativnoe-zdanie-svobodnoj-ekonomicheskoj-zony-sogd-v-gorode-hudzhande/

 بهره برداری از تاسیسات و کارخانه‌های جدید اقتصادی در سفر سه روزه «رحمان» به سغد

اسپوتنیک: امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان در سفر کاری سه روزه خود به سغد موارد زیر را به بهره برداری رساند:

سه واحد برق آبی نیروگاه برق آبی «کایراکوم»، هر کدام با ظرفیت ۲۹ مگاوات؛

کارخانه «تیگلات»، تولید ۲۴ نوع رنگ ساختمانی و ۹ نوع مخلوط خشک؛

شرکت «آرزوی اعلی»، تولید ۲۰۰۰ بلوک بتن گازی در هر شیفت؛

کارگاه «چاوراک»، تولید ۱۲ نوع محصول پلاستیکی: درب و دسته برای ظروف، سطل برای محصولات کشاورزی، مصالح ساختمانی، ظروف کوچک و سایر اقلام ضروری؛

کارخانه «خشت آرام»، تولید ۱۰۰.۰۰۰ آجر در روز؛

شرکت «فیض بوستان»، با تولید ۷۲۰۰۰ متر مکعب بلوک بتنی گازی در سال؛

کارخانه «اَنکو-اینوست»، با تولید ۶ میلیون مرغ در سال؛

مزرعه پرنده پروری با ظرفیت ۴۰۰ تن گوشت پرنده در سال؛

کارخانه مبلمان «عصری آباد» تولید بیش از 30 نوع مبلمان؛

کارخانه آب معدنی «خواتاگ» با ظرفیت تولید 20000 لیتر در روز،

شرکت «فیضی نور تی‌وی» که لوازم خانگی از جمله تلویزیون‌های DSLR و هوشمند، اجاق گاز، یخچال، کولر، بخاری، جاروبرقی و ماشین لباسشویی تولید می‌کند.

چهار مزرعه طیور و یک گلخانه پرورش ماهی؛

یک ساختمان اداری جدید برای منطقه آزاد اقتصادی با مساحت ۱۰۱۰۰ متر مربع؛

کارخانه لبنیات «سخاوت» با ظرفیت تولید شیر روزانه ۱۰ تن؛

کارخانه فرآوری میوه خشک «دانه آلماس» با ظرفیت تولید ۲۰۰۰ تن در سال.

https://max.ru/sputniktj 

 آغاز به ساخت دو پروژه جدید در استان سغد با حضور «رحمان»

خبرگزاری خاور: در مراسم افتتاح، ساخت دو پروژه انرژی جدید در ناحیه اشت از توابع سغد و ناحیه جیحون از توابع ختلان با حضور امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، در شهر گلستان اعلام شد.

هر دو پروژه با حمایت دولت توسط شرکت‌های داخلی و بین‌المللی با هزینه 250 میلیون دلار در حال ساخت هستند. پس از بهره‌برداری از این نیروگاه‌ها، تأمین برق به مردم به طور قابل توجهی بهبود خواهد یافت.

پروژه نیروگاه خورشیدی در ناحیه اشت، که برای تأمین برق ۱۱۵۰۰۰ خانوار و کاهش انتشار دی اکسید کربن طراحی شده است، در زمینی به مساحت ۷۵۰ هکتار با هزینه ۱۲۵ میلیون دلار در حال اجرا است.

در چارچوب این پروژه، نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت کلی ۵۰۰ مگاوات در نواحی اشت و جیحون ساخته خواهند شد. ساخت نیروگاه خورشیدی در ناحیه اشت تا آگوست ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت و حدود ۶۰۰ نفر در کارهای ساختمانی آن مشغول به کار خواهند شد که اکثر آنها کارگران محلی هستند. پس از بهره‌برداری از نیروگاه، ۳۰ نفر از ساکنان محلی استخدام خواهند شد.

کار ساخت و ساز پروژه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در نواحی اشت و جیحون توسط یک سرمایه‌گذار محلی - شرکت خصوصی «آیون انرژی» - و یک پیمانکار - شرکت سهامی عام تاجیک «هیدروالکترومونتاژ» - با همکاری یک شرکت چینی انجام خواهد شد.

https://khovar.tj/2025/11/nerugo-i-oftob-dar-no-iyai-asht-115-azor-ho-agiro-bo-nerui-bar-tamin-menamoyad/

https://khovar.tj/rus/2025/11/glava-gosudarstva-emomali-rahmon-dal-start-stroitelnym-rabbotam-po-dvum-novym-energeticheskim-proektam-v-ashtskom-rajone-sogdijskoj-oblasti-i-dzhajhunskom-rajone-khatlonskoj-oblasti/

 بهره‌برداری از نیروگاه برق آبی «کایراکوم» پس از نوسازی با حمایت مالی ۱۹۶ میلیون دلاری بانک اروپایی بازسازی و توسعه

آسیا پلاس: شش واحد نیروگاه برق آبی «کایراکوم» با ظرفیت کلی ۱۷۴ مگاوات با موفقیت به بهره‌برداری رسیده‌اند.

راه‌اندازی هر شش واحد نیروگاه برق آبی کایراکوم نشان‌دهنده تکمیل یک پروژه بزرگ انرژی تجدیدپذیر در تاجیکستان بود.

بازسازی این نیروگاه برق آبی که برق ۵۰۰.۰۰۰ نفر را در منطقه سغد تأمین می‌کند، شامل تقویت سد بتنی و نصب قطعات فولادی هیدرولیک، توربین‌ها و تجهیزات الکترومکانیکی بود.

در نتیجه، ظرفیت نصب شده این نیروگاه از ۱۲۶ مگاوات به ۱۷۴ مگاوات افزایش یافت. در طول نوسازی، اقدامات نوآورانه‌ای برای تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی انجام شد که این نیروگاه را قادر ساخت تا با تأثیرات مورد انتظار تغییرات اقلیمی‌بر سیستم‌های هیدرولوژیکی کشور مقابله کند.

این نوسازی که در سال ۲۰۱۹ آغاز شد، با حمایت بسته مالی ۱۹۶ میلیون دلاری بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) انجام شد. این بسته شامل وام ۸۸ میلیون دلاری بانک اروپایی بازسازی و توسعه، وام ۳۷ میلیون دلاری از بانک سرمایه‌گذاری اروپا، وام و کمک مالی ۵۰ میلیون دلاری از صندوق اقلیم سبز و وام و کمک مالی ۲۱ میلیون دلاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقلیم برای شرکت انرژی دولتی «برق تاجیک» بود.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20251120/modernizatsiya-kairakkumskoi-ges-bila-podderzhana-paketom-finansirovaniya-v-razmere-196-mln-organizovannim-ebrr

 حجم  حمل و نقل بار در تاجیکستان: آمار و ارقام

اسپوتنیک: در تاجیکستان، حجم کل بار از ژانویه تا سپتامبر 2025 از 109.3 میلیون تن را در بر گرفت. و این نشان از اهمیت فزاینده‌ای حمل و نقل بار در اقتصاد تاجیکستان است.

طبق گزارش آژانس آمار تاجیکستان استان ختلان با 42.2 میلیون تن  بار جایگاه اول را در بین سایر مناطق به خود اختصاص داده است.

استان سغد با 33.4 میلیون تن بار در رتبه دوم  قرار گرفته است. نواحی تابع مرکز 16.9 میلیون تن بار، 15.7 میلیون تن در دوشنبه و کمی‌بیش از یک میلیون تن در استان خودمختار کوهستانی بدخشان حمل شده است.

شایان ذکر است که مقامات این کشور، تبدیل تاجیکستان به یک کشور ترانزیتی و تحقق پتانسیل ترانزیتی آن را به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه جمهوری به رسمیت شناخته‌اند.

https://sputnik.tj/20251120/hajm-borkashoni-tojikiston-1073119981.html

 اجرای 19 پروژه دیگر جهت بهبود بیشتر رفاه ساکنان استان «سغد»

خبرگزاری خاور:  بیش از ۱۱ میلیارد سامانی در شهرها و نواحی استان سغد در چارچوب ۹۲ پروژه سرمایه‌گذاری دولتی اجرا شده است. اکنون، به منظور بهبود بیشتر رفاه ساکنان این استان و رونق و توسعه آن، اجرای ۱۹ پروژه دیگر در حال انجام است که در چارچوب آنها ۲.۶ میلیارد سامانی پرداخت شده است. این مطلب را امامعلی رحمان، رئیس جمهور این کشور، در دیدار با رهبران و فعالان منطقه سغد بیان شد.

تأکید شد که پروژه‌های ذکر شده عمدتا با هدف ساخت و تجهیز مدارس، توسعه بخش انرژی، تقویت بخش کشاورزی، تضمین تاب‌آوری در برابر بلایای طبیعی و همکاری اقتصادی منطقه‌ای در آسیای مرکزی از طریق ساخت کریدورهای حمل و نقل و اقتصادی اختصاص داده شده اند.

https://khovar.tj/2025/11/sarvari-davlat-bo-ma-sadi-baland-bardoshtani-sat-i-nekua-volii-sokinon-va-rushdi-viloyati-su-d-tatbi-i-19-loi-ai-digar-idoma-dorad/

 شتاب‌گیری روند شهرنشینی در تاجیکستان: پیش‌بینی سکونت ۹۰ درصد جمعیت در شهرها تا 2050

آسیا پلاس: تاجیکستان در حال سرعت بخشیدن به گذار خود به یک مدل شهری است: تا اواسط قرن، تقریبا از هر ۱۰ نفر، ۹ نفر ساکن شهر خواهند بود.

گزارش جدید وزارت امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد که در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ منتشر شد، روندهای کلیدی در شهرنشینی جهانی در اروپا و آسیای مرکزی را ارائه می‌دهد.

این مطالعه نشان می‌دهد که کشورهای منطقه همچنان به طور فعال در حال گذار به یک مدل توسعه شهری هستند و این روند در دهه‌های آینده تشدید خواهد شد.

تاجیکستان از جمله کشورهایی است که به سرعت در حال شهری شدن در آسیای مرکزی است. تا سال ۲۰۲۵، بیش از ۵۱در صد از جمعیت این کشور در شهرهای کوچک و سکونتگاه‌های شهری و ۳۳.۳ در صد در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند.

تنها ۱۵.۵ در صد از جمعیت در مناطق کاملا روستایی باقی می‌مانند که نشان دهنده کاهش مداوم است.

پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰۵۰ تغییرات قابل توجهی را در ساختار سکونتگاه‌ها نشان می‌دهد. سهم ساکنان شهرهای بزرگ به ۴۶.۸ درصد افزایش خواهد یافت، در حالی که جمعیت روستایی به ۱۰.۳ درصد کاهش خواهد یافت. شهرهای کوچک و روستاها نقش خود را حفظ خواهند کرد، اما سهم آنها به ۴۲.۹ درصد کاهش خواهد یافت.

این بدان معناست که تقریبا ۹۰ درصد از ساکنان تاجیکستان در مناطق شهری زندگی خواهند کرد.

در مقایسه با سایر کشورهای آسیای مرکزی، تاجیکستان همچنان کشوری است که بالاترین درصد جمعیت آن در شهرهای کوچک زندگی می‌کنند، اما همچنین یکی از سریع‌ترین گذارها به شهرهای بزرگ را نشان می‌دهد.

در مقایسه، تا سال ۲۰۵۰، سهم جمعیت ساکن در شهرهای بزرگ در قزاقستان ۵۱ درصد، در ازبکستان ۵۴.۶ درصد، در قرقیزستان ۴۳.۴ درصد و در ترکمنستان ۳۷.۸ درصد خواهد بود. برای کل آسیای مرکزی، این رقم به ۵۰.۳ درصد افزایش خواهد یافت.

رشد مناطق مسکونی

طبق گزارش سازمان ملل، تاجیکستان، مانند سایر کشورهای آسیای مرکزی، رشد قابل توجهی در مناطق مسکونی را تجربه می‌کند. با این حال، در مقایسه با کشورهای همسایه، سرانه مساحت ساخته شده در این کشور همچنان پایین‌تر است.

https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20251121/oon-prognoziruet-90-gorodskogo-naseleniya-tadzhikistana-k-2050-godu

 اختصاص 17 میلیون دلار کمک مالی «بانک توسعه آسیایی» برای دیجیتالی کردن «دامداری» در تاجیکستان

آسیا پلاس: بانک توسعه آسیایی (ADB) ۱۷ میلیون دلار کمک مالی برای حمایت از دیجیتالی کردن و نوسازی دامداری در تاجیکستان تصویب کرده است که به مردم این امکان را می‌دهد تا درآمد بیشتری کسب کنند و دسترسی به مواد غذایی مغذی را بهبود بخشند.

این بودجه شامل ۱۴ میلیون دلار کمک مالی از صندوق توسعه آسیایی و ۳ میلیون دلار کمک مالی از صندوق ژاپن برای آسیا و اقیانوسیه  برای توسعه پایدار و مقابله با چالش‏ها  (JFPR) است که توسط دولت ژاپن از طریق بانک توسعه آسیایی تأمین مالی می‌شود.

بخش کشاورزی تاجیکستان به طور پیوسته در حال رشد است و بیش از ۴۰ درصد از جمعیت شاغل را استخدام کرده و بیش از ۲۰ درصد به اقتصاد کمک می‌کند. دامداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بخش عمده دام ها در مزارع کوچک خانوادگی پرورش داده می‌شوند.

کو ساکاموتو، نماینده دائم بانک توسعه آسیایی در تاجیکستان، گفت: از طریق این پروژه، بانک توسعه آسیایی با اجرای یک سیستم ملی مدیریت دیجیتال دامداری، بهبود خدمات دامپزشکی و نوسازی مراتع برای مدیریت خطرات اقلیمی، از تاجیکستان در نوسازی بخش دامداری خود حمایت خواهد کرد.

در چارچوب این پروژه یک سیستم ملی دامداری دیجیتال برای ردیابی سلامت حیوانات، کنترل جابجایی دام و صدور گواهینامه حیوانات برای بازار داخلی یا صادرات ایجاد خواهد کرد. این پروژه همچنین خدمات پرورش دولتی و دامپزشکی را در مناطق آزمایشی برای رعایت استانداردهای تجاری و جذب سرمایه‌گذاری خصوصی نوسازی خواهد کرد.

این پروژه مرکز ملی تلقیح مصنوعی را نوسازی کرده و مرکزی برای ذخیره‌سازی ایمن مواد ژنتیکی ایجاد خواهد کرد. کلینیک‌های سیار و مراکز دامپزشکی منطقه‌ای به تجهیزات تشخیصی مجهز خواهند شد و زنجیره‌های سرد واکسن تقویت خواهند شد. برای تقویت خدمات دامپزشکی، این پروژه شامل ارتقاء مؤسسات آموزشی، ارائه کمک هزینه برای دامپزشکان زن و ایجاد یک شبکه ملی از دامپزشکان زن است.

 این پروژه مدیریت مراتع را بهبود بخشیده و آنها را در برابر تغییرات اقلیمی مقاوم‌تر خواهد کرد. این شامل ایجاد یک نقشه دیجیتال ملی از شرایط مراتع، ارتقاء یک نقطه مهاجرت آزمایشی حیوانات با ایستگاه‌های استراحت و شستشو و ارائه واحدهای پشتیبانی دامپزشکی سیار است. ساکنان محلی در زمینه مدیریت مراتع و برنامه‌ریزی پایدار چرا آموزش خواهند دید.

وزارت کشاورزی سازمان اجرایی این پروژه خواهد بود و کمیته امنیت غذایی از خدمات دامپزشکی پشتیبانی خواهد کرد. این پروژه قرار است تا سال 2031 تکمیل شود.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20251121/abr-odobril-grant-v-razmere-17-millionov-dlya-tsifrovizatsii-zhivotnovodstva-v-tadzhikistane

 بانک توسعه اوراسیا: روسیه سرمایه‌گذار اصلی تاجیکستان در میان کشورهای اوراسیا

اسپوتنیک: الکساندر زابویف، رئیس بخش تحقیقات ادغام در بانک توسعه اوراسیا  (EDB) اعلام کرد که روسیه به‌عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار تاجیکستان در میان کشورهای اوراسیا شناخته می‌شود.

وی افزود که مجموع سرمایه‌گذاری کشورهای اوراسیا در تاجیکستان بیش از نیم میلیارد دلار است که ۹۳ درصد آن متعلق به روسیه است. به گفته زابویف، بخش عمده‌ای از این سرمایه‌گذاری‌ها به حوزه انرژی مربوط می‌شود و بزرگترین پروژه سرمایه‌گذاری، نیروگاه برق آبی «سنگتوده-۱» است.

وی توضیح داد که کل سرمایه‌گذاری‌های انباشته شده از کشورهای شریک تاجیکستان به حدود ۲.۴ میلیارد دلار می‌رسد. همچنین، زابویف به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ چین در حوزه استخراج و فرآوری طلا اشاره کرد.

زابویف افزود که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد تاجیکستان در حال رشد است و این کشور به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران خارجی جذابیت دارد. به گفته وی، مجموع سرمایه‌گذاری‌های خارجی انباشته شده در تاجیکستان اکنون از ۵ میلیارد دلار فراتر رفته است.

نیروگاه برق آبی «سنگتوده-۱»، که یک پروژه مشترک میان روسیه و تاجیکستان است، در سال ۲۰۰۵ تأسیس شد. در این پروژه، سهم روسیه ۷۵ درصد و سهم تاجیکستان ۲۵ درصد است. این نیروگاه با ظرفیت ۶۷۰ مگاوات در رودخانه وخش در منطقه ختلان قرار دارد و حدود ۱۲ درصد از کل تولید برق تاجیکستان را تأمین می‌کند.

طبق داده‌های رسمی، نیروگاه سنگتوده-۱ در شش ماه نخست سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۱.۵ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده است. پیش از این گزارش شده بود که روسیه و تاجیکستان در خصوص مسائل جاری نیروگاه سنگتوده به توافقاتی دست یافته‌اند و طرفین پروتکلی را امضا کرده‌اند که شرایط بازپرداخت مرحله‌ای وام‌ها را تعیین می‌کند. مبلغ وام‌ها تا پایان دسامبر ۲۰۲۴ حدود ۲۹۸ میلیون دلار بوده است.

https://sputnik.tj/20251121/baor-rusiya-sarmoyaguzor-asosi-tojikiston-avruosiyo-1073141302.html