اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته اول بهمن ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

 

وضعیت اقتصادی تاجیکستان در سال 2023

علیرغم تحولات سیاسی، اقتصادی و امنیتی در جهان، تاجیکستان در مسیر پیشرفت اقتصادی پایدار، دستیابی به اهداف استراتژیک و تضمین زندگی مناسب برای مردم این کشور از طریق توسعه بخش خصوصی و کارآفرینی با گام های ثابتی به جلو می رود. اوضاع اقتصادی تاجیکستان در سال 2023 علیرغم تأثیر عوامل خارجی منفی و سایر تهدیدها و خطرات موجود مثبت ارزیابی شده است.

پیش‌بینی‌ مؤسسات مالی بین‌المللی در خصوص کاهش نرخ رشد اقتصادی تاجیکستان در سال 2023 مبنای واقعی ندارد. منوچهر نجم الدین اف، کارشناس مرکز تحقیقات استراتژیک تاجیکستان با اشاره به مطلب فوق گفت: ثابت نگه داشتن رشد اقتصادی کشور از طریق اجرای مؤثر برنامه‌ها و طرح های اقتصادی از وظایف اصلی دولت است. در برنامه توسعه میان مدت جمهوری تاجیکستان برای 2025-2021"، متوسط نرخ رشد تولید ناخالص داخلی(GDP)  به طور متوسط در سال 2023، 7.5 درصد اعلام شد. این شاخص توسط بانک جهانی، بانک توسعه اوراسیا 6.5 درصد و بانک توسعه آسیا 7.9 درصد برآورد شده بود.

در خصوص رشد تولید ناخالص داخلی واقعی در سال 2023 تحلیلها نشان می دهد با اجرای اهداف، وظایف و اولویت های تعریف شده در چارچوب اسناد مهم راهبردی، تضمین توسعه بخش خصوصی، کارآفرینی و تولید، حجم تولید ناخالص داخلی 130 میلیارد سامانی و نرخ رشد 8.3 درصد بوده ، در حالی که پیش بینی‌های بانک جهانی 1.8، بانک توسعه اوراسیا 1.8 و بانک توسعه آسیا 7.9 درصد است که 0.4 واحد درصد بالاتر است. برخی موسسات مالی از جمله بانک توسعه اوراسیا نرخ تورم در سال 2023 را به دلیل کاهش ارزش سامانی در برابر ارزهای خارجی به ویژه دلار آمریکا 6 درصد پیش بینی می‌کردند، اما این شاخص به 3.8 درصد رسید که 2.2 واحد درصد کمتر از ارزیابی بانک مذکور می‌باشد. اجرای سیاست منطقی پولی و اعتباری و تقویت نرخ ارز یکی از دلایل اصلی ثابت ماندن نرخ تورم در سال 2023 می‌باشد.

کارشناسان اقتصادی بانک توسعه اوراسیا در گزارش خود، توسعه اقتصادی تاجیکستان در بین کشورهای آسیای مرکزی را بالاترین میزان درسال 2023 ارزیابی کردند. به عنوان مثال، در سال 2023، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی در بلاروس 3.9٪، قزاقستان 4.8٪، روسیه 3.1٪ و قرقیزستان 4.6٪ خواهد بود که به ترتیب 5.8-3.5 درصد کمتر از جمهوری تاجیکستان است این اظهارات می‌تواند  گواه باشد.

 برخی از دلایل اصلی ثابت ماندن نرخ رشد متوسط سالانه اقتصاد جمهوری در سال 2023 تحت تأثیر بشرح زیر است:

- تسریع در روند دیجیتالی شدن اقتصاد، افزایش رقابت پذیری تولیدات داخلی و تقویت توان صادراتی کشور؛

- سازگاری با تغییرات اقلیمی، به ویژه در زمینه اجرای اقتصاد "سبز"؛

- اجرای روند صنعتی شدن سریع کشور و حصول اطمینان از اجرای مؤثر اهداف و وظایف اولویت دار؛

- گسترش تولید محصولات جدید و رقابتی به ویژه در زمینه جذب سرمایه خارجی؛

- توسعه بخش خصوصی و کارآفرینی، ایجاد شرکت جدید با اهمیت اجتماعی، تولیدی و خدماتی؛

- افزایش میزان وام ترجیحی به واحدهای تجاری، به ویژه مشاغل تولیدی و همچنین حمایت از ابتکارات بخش خصوصی و کارآفرینان؛

- اتخاذ تدابیر مفید برای کاهش تأثیر مخاطرات و خطرات احتمالی بر اقتصاد جمهوری؛

- حصول اطمینان از اثربخشی سطح اجرای اهداف و وظایف و اولویت های پیش بینی شده در برنامه‌ها و استراتژی‌های دولتی.

بر اساس آمارهای رسمی، در سال 2023، حجم وام های توسعه اقتصاد کشور ببه بیش از 18.5 میلیارد سامانی بوده که نسبت به سال قبل 31.7 درصد، ارائه وام های کم 32.1 درصد و وام به زنان بازرگان و بازرگانان افزایش یافته است. تسهیلات به دختران 30 درصد بیشتر بوده است.  در این مدت کل موجودی پس انداز جمعیت و اشخاص حقوقی در سازمان اعتبار داخلی بالغ بر 18.6 میلیارد سامانی بوده که نسبت به سال 2022، 32 درصد افزایش داشته است.

این روند به توسعه فعالیت‌های تجاری به‌ویژه کسب‌وکار تولیدی، روند تأسیس بنگاه‌های تولیدی جدید و در این زمینه ایجاد مشاغل جدید، افزایش محصولات صادراتی کمک کرد. در نتیجه در سال 2023، 715 بنگاه تولیدی جدید با 5 هزار شغل، 117 واحد در حوزه آموزشی و 139 تسهیلات در حوزه سلامت با ابتکارات کارآفرینان ساخته و نوسازی شدند. ایجاد اقتصاد «سبز»، تسریع روند دیجیتالی شدن اقتصاد، توسعه نیروی انسانی، افزایش رقابت پذیری تولیدات داخلی، تقویت توان صادراتی کشور، استفاده مؤثر از ظرفیت های موجود. تقویت فرآیند صنعتی شدن سریع جمهوری، تقویت کار در جهت جلوگیری از تأثیر مخاطرات احتمالی بر اقتصاد ملی، افزایش حجم وام ترجیحی برای توسعه مشاغل کوچک و متوسط، ایجاد اشتغال و در این زمینه تضمین توسعه پایدار و کیفی اقتصاد ملی در سطح حداقل 8 درصد در سال 2024 مناسب ارزیابی می‌شود.

برای ادامه رشد اقتصادی، منابع و فرصت‌های زیادی در تاجیکستان برای افزایش بیشتر شاخص‌های کلان اقتصادی و رفاه مردم از جمله از طریق اجرای فرآیند صنعتی شدن سریع کشور وجود دارد. ذخایر بزرگ مواد اولیه داخلی توسعه صنایع متالورژی، سبک غذایی و دارویی را از طریق فرآوری کامل مواد معدنی از جمله فلزات غیرآهنی و گرانبها و همچنین فرآوری محصولات کشاورزی و گیاهان دارویی در نتیجه حجم تولید محصولات جایگزین صادراتی و وارداتی افزایش می یابد و صنعتی شدن سریع کشور تضمین می‌شود.

 در شرایط  تحولات سریع اقتصادی در دنیای مدرن، باید قبل از هر چیز به توان داخلی کشور تکیه کرد و بیش از پیش برای توسعه پایدار اقتصادی و حفظ امنیت غذایی تلاش کنیم.

https://khovar.tj/2024/01/nazari-korshinos-faoliyati-i-tisodii-ukumati-to-ikistonro-dar-soli-2023-sarfi-nazar-az-tasiri-omil-oi-manfii-berun-metavon-musbat-arzyob-namud/

امانت بانک و آرین بانک و اسخط بانک به عنوان بانک‌های شناخته شده تاجیکستان  

خبرگزاری خاور: براساس گزارش بانک ملی تاجیکستان، بانک امانت بر اساس معیار نهایی 22.87 رتبه اول را به خود اختصاص داده است. شرکت سهامی  "آرین بانک" بر اساس معیار نهایی 18.63 در رتبه دوم، "بانک اسخطا " بر اساس معیار نهایی 14.76 در رتبه سوم فهرست موسسات اعتباری مهم در سال 2023 قرار گرفته‌اند.

بانک بین‌المللی تاجیکستان بر اساس معیار نهایی 6.01، بر اساس تصمیم هیئت مدیره بانک ملی تاجیکستان، در فهرست سازمان‌های اعتباری بالقوه قرار گرفت.

شایان ذکر است فهرست مهمترین بانکها و موسسات پولی تاجیکستان سالی یک بار با در نظر گرفتن پوشش شبکه‌ها، پتانسیل، موقعیت ها و شاخص های مالی تهیه شده در وب سایت بانک ملی تاجیکستان و در مجله «بانکداری» منتشر می‌شود. 

https://khovar.tj/rus/2024/01/amonatbank-oriyonbank-i-bank-eshata-priznany-sistemoobrazuyushhimi-bankami/

تامین 420 دستگاه اتوبوس برقی برای ناوگان حمل و نقل شهر دوشنبه

آسیا پلوس: در شش سال گذشته، 420 دستگاه اتوبوس برقی از شرکت داخلی برای تامین ناوگان حمل و نقل شهر دوشنبه تولید شده است. قرار است در آینده تمام وسایل حمل و نقل عمومی‌ با اتوبوس های برقی جایگزین شود. اتوبوس های برقی 12 متر طول دارند و می‌توانند 100 مسافر را جابجا کنند. صندلی برای 32 مسافر در نظر گرفته شده است. اتوبوس ها مجهز به تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، 6 دوربین نظارتی، 2 صفحه نمایش اطلاعات هستند. در بهار سال 2023، مقامات تاجیکستان در مورد افزایش استفاده از خودروهای برقی در این کشور با نمایندگان مجلس گفتگو کردندو قانونی در این کشور تدوین شده که بر اساس آن خودروهای برقی هنگام واردات به تاجیکستان از پرداخت مالیات و عوارض گمرکی معاف می‌شوند.

 احداث و بهره برداری از 136 تاسیسات مختلف در منطقه یاوان

خبرگزاری خاور: اجرای پروژه‌های زیربنایی، ساخت و بازسازی 498 تاسیسات برای اهداف مختلف در منطقه یاوان طی 5 سال آینده برنامه ریزی شده است. تاکنون 136 تاسیسات به بهره برداری رسیده و کار ساخت و ساز در بقیه تاسیسات ادامه دارد. سهراب صدیق زاده، مدیر کل معماری و شهرسازی منطقه یاوان در این باره به خبرنگار خاور گفت: مقامات مسئول دستگاه اجرایی منطقه یاوان از تدوین برنامه عملیاتی جهت اجرای برنامه توسعه صنعتی طی سالهای (2026-2022) و برگزاری جشن سی و پنجمین سالگرد استقلال تاجیکستان، تاسیس 34 بنگاه و کارگاه صنعتی جدید، 50 مرکز بهداشتی و درمانی، 46 مرکز آموزشی، 10 مرکز فرهنگی، 20 مرکز ورزشی، 23 مرکز کشاورزی، 30 مرکز گردشگری و صنایع دستی عامیانه، 142 مرکز خدماتی و تجاری در این منطقه ساخته خواهد شد.

بر اساس گزارش های آماری در تاسیسات راه اندازی شده برای بیش از 100 نفر شغل دائمی و فصلی فراهم شده است.

https://khovar.tj/rus/2024/01/35-letie-gosudarstvennoj-nezavisimosti-v-yavanskom-rajone-sdano-v-ekspluatatsiyu-136-razlichnyh-obektov/

https://khovar.tj/rus/2024/01/zelenaya-nedelya-2024-v-berline-prezentovali-promyshlennuyu-selskohozyajstvennuyu-produktsiyu-i-ekonomicheskie-potentsialy-tadzhikistana/

 

تاکید بر همکاری Helvetas با ولایت سغد برای اجرای پروژه‌های جدید و بازسازی ایستگاه‌های پمپاژ

خبرگزاری خاور: رجب بای احمدزاده در دیدار با ماریان شیماناویچ مدیر پروژه مدیریت منابع آب شرکت   Helveta در تاجیکستان، گفت: مشارکت سازمان بین المللی در اجرای طرح های آبیاری و منابع آبی قابل توجه است و تاکنون با حمایت آن پروژه‌های متعددی اجرا شده است. رئیس ولایت سغد تاکید کرد: بیش از 60 هزار مزرعه کشاورزی در ولایت سغد وجود دارد و هر ساله با توجه به تقاضا، جهت تولیدات کشاورزی در منطقه، نیاز به به روز رسانی ایستگاه‌های پمپاژ آب و اجرای پروژه‌هایی در این ولایت جهت توسعه کشاورزی احساس می‌شود.

در شهرها و بخش‌های ولایت سغد، اراضی از طریق ایستگاه‌های پمپاژ آبیاری می‌شود. دستگاه اجرایی ولایت سغد آماده همکاری برای اجرای پروژه‌های جدید و بازسازی ایستگاه‌ها را دارد.

ماریان شیمانوویچ اطلاعاتی در مورد مشارکت سازمان در اجرای پروژه‌های جدید و همچنین پروژه‌های توسعه بیشتر منطقه ارائه کرد. طرفین پروژه‌های همکاری امیدوارکننده را بررسی کردند.

https://khovar.tj/rus/2024/01/sogd-rasshiryaetsya-sotrudnichestvo-s-helvetas-s-tselyu-realizatsii-novyh-proektov-i-rekonstruktsii-nasosnyh-stantsij/

 

اظهار نظر مدیر پژوهشگاه تحقیقات اجتماع و اقتصادی دانشگاه ملی روسیه در خصوص اهمیت الحاق تاجیکستان به «آگرواکپرِس»

اسپوتنیک: آلکسی زوبِتس مدیر پژوهشگاه تحقیقات اجتماعی و اقتصادی دانشگاه ملی روسیه اعلام کرد روسیه الحاق تاجیکستان به خدمات «آگرواکسپرِس» این کشور که انتقال سریع محصولات کشاورزی را از طریق راه آهن ارائه می دهد، را جهت توسعه انتقال اقلام غذایی از تاجیکستان به روسیه و افزایش روابط تجاری و اقتصادی دو کشور مهم می داند. ارائه خدمات فوق از روسیه به تاجیکستان موجب توسعه اقتصاد کشور، تکمیل بودجه، افزایش درآمد کشاورزان و در مجموع توسعه اجتماعی و اقتصادی این کشور کمک می‌کند.

این تصمیم موجب تنوع بخشی کالاها در مغازه‌های سراسر کشور روسیه خواهد شد. کشورهای آسیای مرکزی تولید کنندگان بزرگ محصولات کشاورزی می‌باشند و علاقمند به افزایش صادرات اقلام غذایی و کشاورزی  به بازارهای روسیه هستند.

آلکسی زوبِتس اعلام کرد در روسیه محصولات تاجیکستان خیلی زیاد است، ولی اکثر آن‌ها کالاهای هستند از جمله خشکبار، گردو که امکان نگهداری آنها برای مدت طولانی وجود دارد. مواد غذایی فاسد شونده تولید تاجیکستان در بازار روسیه موجود نمی‌باشند.

 https://sputnik.tj/20240118/korshinos-ahamiyat-payvastan-tojikiston-agroekspress-1061328663.html

 

همکاری شرکت «اسپیریت» روسیه با ولایت سغد در بخش اکتشاف منابع معدنی

شرکت «اسپیریت» روسیه با استفاده از فناوری‌های نوین، به تاجیکستان در خصوص فراوری منابع معدنی از جمله تولید فلزات قیمتی کمک می‌کند. رجب بای احمدزاده، رئیس ولایت سغد تاجیکستان در گفتگو با اولِگ لیوپاک، ریاست شرکت «اسپیریت» روسیه مسائل همکاری فیمابین و گسترش آن‌ها را مورد بررسی قرار دادند.

رئیس ولایت سغد تاکید کرد که در این ولایت فرصت های زیادی به منظور توسعه حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی استان وجود دارد. در ولایت سغد بیشتر صنعت معدن، فلزات، نساجی، تبدیل و ... توسعه یافته و  فناوری‌های نوین موجب توسعه صنایع مذکور خواهد شد.

اولِگ لیوپاک در این دیدار اظهار داشت تاجیکستان را به عنون کشور دوست و برادر و شریک معتمد می‌داند و شرکت اسپیریت تصمیم دارد در آینده نزدیک با شرکای خود در تاجیکستان همکاری کند. شرکت مذکور جهت آموزش کادر با استفاده از فناوری‌های نوین نقش زیادی ایفا نموده، امور اکتشافی و پژوهش را می‌تواند انجام دهد.

شایان ذکر است شرکت علمی و تولیدی «اسپیریت» جزء مؤسسات بزرگ روسیه محسوب شده و فعالیت آنها هر ساله در بخشهای مختلف افزایش می یابد. این شرکت در حوزه صنعت معدن، انجام امور علمی و تحقیقاتی، تبدیل ضایعات صنایع معدنی با استفاده از فناوری‌های معاصر به فلزات قیمتی فعالیت می‌کند.

https://sputnik.tj/20240119/shirkati-spirit-i-rusiya-imkon-dorad-dar-sughd-korhoi-iktishofi---justujuiro-anjom-dihad-1061330409.html

 

همکاری بانک جهانی با تاجیکستان در خصوص  تهیه گزارش آب و هوا و توسعه این کشور

خبرگزاری خاور: بنا به اعلام  کمیته حفاظت از محیط زیست تاجیکستان، همکاری بانک جهانی با این کشور در خصوص تهیه گزارش تغییرات اقلیم بر اقتصادی تاجیکستان شروع شده است. قرار است گزارش نهایی در ژوئیه 2024 منتشر شود. با هدف ارزیابی آسیب پذیری تاجیکستان در برابر تغییرات اقلیمی، پیشنهاد استراتژی موثر برای سازگاری، کاهش و ایجاد زمینه برای طرح های توسعه پایدار در حال بررسی است.

در اولین مرحله برای تهیه گزارش مورد نظر، رایزنی‌های نمایندگان دولت با کارشناسان بانک جهانی از 15 تا 19 ژانویه 2024 برگزار شد. نماینده بانک جهانی با مقامات وزارتخانه‌ها و ادارات ذیربط تاجیکستان از جمله رئیس کمیته حفاظت از محیط زیست دیدار و در خصوص موضوعات مختلف  گفتگو کرد.

بمنظور تهیه گزارش درخصوص تغییر اقلیم بر توسعه کشور، تحقیقات گسترده، جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها و فرآیند مشاوره و مشارکت در حال انجام می‌باشد. این فرآیند مستلزم همکاری گسترده با ذینفعان دولتی، از جمله جامعه مدنی، بخش خصوصی و شرکای توسعه برای اطمینان از یک سند جامع و فراگیر است.

https://khovar.tj/2024/01/to-ikiston-va-bonki-a-on-amkoriro-dar-ta-iyai-isobot-oid-ba-i-lim-va-rushd-dar-to-ikiston-o-oz-namudand/