اخبار اقتصادی ارمنستان

گزیده اخبار اقتصادی ارمنستان در هفته اول مردادماه سال 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

نرخ رشد اقتصادی ارمنستان در شش ماهه اول امسال 11.4 درصد بوده است

طبق اطلاعات کمیته آمار ارمنستان شاخص‌های رشد زمینه‌های مختلف اقتصادی ارمنستان طی دوره زمانی شش ماهه ژانویه تا ژوئن 2023 مذکور در مقایسه با دوره زمانی مشابه در سال 2022 به قرار زیر است:

-نرخ فعالیت اقتصادی به میزان 11.4 درصد افزایش یافته است.

-حجم تولیدات صنعتی با افزایش یک درصدی به 1 تریلیون و 167 میلیارد و 535 میلیون درام رسیده است.

-حجم ساخت و ساز با افزایش 17 درصدی 174 میلیارد و 155 میلیون و 400 هزار درام است

-حجم مبادلات تجاری با افزایش 23.6 درصدی به 2 تریلیون و 280 میلیارد و 859 میلیون درام رسیده است. طی همان دوره حجم خدمات 16.8 درصد افزایش یافته است.

- قیمت‌های مصرفی 4.2 درصد افزایش و قیمت تولیدات صنعتی یک درصد کاهش یافته است.

-حجم تولید برق به میزان 2.7 درصد کاهش یافته است.

-حجم مبادلات خارجی با افزایش 72.9 درصدی به سه تریلیون و 467 میلیارد و 200 میلیون درام رسیده است. صادرات با افزایش 72.8 درصدی، یک تریلیون و 273 میلیارد و واردات با افزایش 73 درصدی به میزان دو تریلیون و 194 میلیارد و 200 میلیون درام بوده است.

نرخ هر دلار آمریکا در دوره زمانی شش ماهه 389 درام و 79 لوما بوده است.

https://www.armtimes.com/hy/article/265213

کروبیان: در یک سال، تعداد کارکنان پذیرایی عمومی حدود بیست درصد افزایش یافت

واهان کروبیان وزیر اقتصاد کشور در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: در جریان نمایشگاه و فروم Gastro Business Expo، موفقیت‌ها و شاخص‌های بالای ثبت شده در حوزه غذا و گردشگری را در سال جاری ارائه کردم. در یک سال تعداد کارکنان پذیرایی عمومی حدود 20 درصد افزایش یافته و در حال حاضر حدود 30 هزار نفر در این بخش مشغول هستند. امسال نیز رشد بالایی در حوزه گردشگری ثبت شد. اگرچه تعداد افرادی که در 6 ماهه اول سال 2022 از ارمنستان دیدن کرده‌اند کمتر از 600هزار نفر بود، در سال جاری این رقم بیش از یک میلیون گردشگر بوده است. پیش‌بینی می‌شود این رقم تا پایان سال از مرز 2 میلیون نفر عبور کند. دولت ارمنستان همچنین در حال انجام سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در توسعه زیرساخت‌های گردشگری است.

https://news.am/arm/news/772006.html

 

هر گردشگر در ارمنستان روزانه تا پانصد یورو هزینه می‌کند

طبق اطلاعات کمیته گردشگری ارمنستان، طی پنج ماه اول سال 2023 تعداد 806 هزار نفر گردشگر از ارمنستان دیدار کرده‌اند که بسیار بیشتر از تعداد گردشگران در سال 2021 بوده است (464 هزار نفر). از سال گذشته تاکنون به دلیل جنگ روسیه و اکراین بیش از نیمی از گردشگران (52 درصد معادل 417 هزار نفر) از کشور روسیه هستند. گردشگران گرجی (94 هزار نفر -12 درصد) در جایگاه دوم و گردشگران ایرانی در جایگاه سوم قرار دارند (6 درصد معادل 45 هزار نفر). به گفته کارشناسان این زمینه احتمال دارد که شمار گردشگران ارمنستان در سال جاری به 2 میلیون نفر برسد.

واهان کروبیان وزیر اقتصاد ارمنستان ابراز امیدواری کرده که شمار گردشگران ارمنستان تا سال 2026 به 2.5 میلیون نفر خواهد رسید. یاشا سولومونیان رئیس انجمن گردشگری ارمنستان معتقد است که جریان گردشگری به اندازه‌ای فعال است که احتمال دارد این روند در فصل زمستان نیز حفظ شود. به گفته وی گردشگرانی که پس از دوران کرونا به ارمنستان می‌آیند، بیشتر جوانان هستند. در فصول نوامبر تا دسامبر تعداد گردشگران کاهش می‌یابد.

مکان‌هایی که گردشگران بیشتر تمایل به بازدید از آنها را دارند همانند گذشته باقی مانده و تغییر نکرده است. گارنی-گقارت، خور ویراپ، کوتایک، ایروان و گیومری جزو این مکان‌ها هستند. سولومونیان تأکید کرد که شمار گردشگران اروپایی مناطق جنوبی ارمنستان به دلیل تهاجم آذربایجان در سال 2022 کاهش یافته است ولی گردشگران روسی همچنان از این مناطق بازدید می‌کنند. به گفته رئیس کمیته گردشگری ارمنستان هر گردشگری در این کشور روزانه 80 تا 500 یورو هزینه می‌کند و این در حالی است که به دنبال افزایش تورم در ارمنستان نرخ خدمات گردشگری نیز افزایش یافته است.

https://www.armtimes.com/hy/article/265019

 

کنفرانس جهانی فناوری اطلاعات سال آینده در ایروان برگزار می‌شود

کنفرانس جهانی فناوری اطلاعات (WCIT) در سال 2024 در ایروان پایتخت ارمنستان برگزار می‌شود. آراییک هاروتونیان، رئیس دفتر نخست‌وزیری جمهوری ارمنستان در صفحه فیس‌بوک خود در این باره نوشته است: می‌خواهم به شما اطلاع دهم که کنفرانس جهانی فناوری اطلاعات WCIT در سال 2024 در ایروان میزبانی خواهد شد. ایروان در سال 2019 نیز میزبان این رویداد بزرگ جهانی بود.

https://armenpress.am/arm/news/1115888/

 

کاهش شدید مالیات پرداختی توسط بزرگترین مالیات‌دهنده ارمنستان(«کارخانه مس و مولیبدن زنگه‌زور»)

هزار  مالیات‌دهنده بزرگ ارمنستان در نیمه اول سال 2023، از ژانویه تا ژوئن، در مجموع 874.5 میلیارد درام مالیات و عوارض به بودجه دولتی پرداخت کرده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌های دریافتی از کمیته درآمدهای دولتی نشان می‌دهد که حجم مالیات پرداختی هزار بزرگترین مالیات‌دهندگان نسبت به نیمه اول سال 2022، 152 میلیارد درام معادل 21 درصد افزایش یافته است.

علیرغم کاهش شدید مالیات پرداختی، بزرگترین مالیات‌دهنده کشور همچنان معدن «کارخانه مس و مولیبدن زنگه‌زور» است. این شرکت در نیمه نخست امسال 34.8 میلیارد درام مالیات پرداخت کرده است که البته نسبت به نیمه اول سال قبل به یک سوم کاهش یافته است.

در سال 2022، کارخانه مس و مولیبدن زنگه‌زور مالیات پرداختی را 2.3 برابر افزایش داده بود که ناشی از تورم مس در بازارهای بین‌المللی، تخلفات 15 میلیارد درامی ثبت شده در نتیجه بازرسی‌های مالیاتی و شرایط دیگر بود که در سال 2022 به بودجه دولت بازگردانده شد. با این حال، امسال، مالیات معدنچیان بزرگ، از جمله در سه ماهه اول، در حال کاهش است.

در نیمه اول سال دومین مالیات‌دهنده بزرگ شرکت گازپروم آرمنیا است. مالیات شرکت 30.6 میلیارد درام بوده که 7.3 درصد کاهش داشته است. پس از آن شرکت تولیدکننده تنباکو "گرند توباکو" با 20.2 میلیارد درام و افزایش حدود یک درصدی قرار دارد.

"آمریا بانک" در رتبه چهارم قرار دارد. این بانک در شش ماهه نخست سال جاری 19.9 میلیارد درام مالیات به بودجه دولت واریز کرده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 4.2 برابر افزایش داشته است. از مالیات‌های این بانک حدود 13 میلیارد درام فقط مالیات بر سود بوده است که این رقم در نیمه اول سال گذشته 1.8 میلیارد درام بوده است. به عبارت دیگر افزایش مالیات بانک آمریا ناشی از مالیات بر سود است. بانک‌های ارمنستان از ابتدای سال گذشته تاکنون رکوردهایی در سود ثبت کرده‌اند.

مانند رشد اقتصادی دو رقمی ثبت شده در ارمنستان، این شاخص رکوردی سود بانک‌ها در درجه اول به دلیل خدمات ارائه شده به افراد غیر مقیم یعنی روس‌هایی است که پس از جنگ روسیه و اوکراین به ارمنستان نقل مکان کرده‌اند. و از آنجایی که بانک‌ها مالیات بر سود سال تعیین شده را تا آوریل سال قبل پرداخت می‌کنند، بنابراین قابل درک است که جهش بانک‌ها در فهرست مالیات‌دهندگان کلان در نیمه اول سال جاری ناشی از رکورد سود سال 2022 است.

همین موضوع را می‌توان در مورد «آردشین بانک»، پنجمین مالیات‌دهنده بزرگ کل کشور در نیمه اول سال جاری نیز مدعی شد. مالیات این بانک با افزایش 5.2 برابری به 18.9 میلیارد درام رسید. مالیات بر سود این بانک در نیمه اول امسال 16.4 میلیارد درام بوده در حالی که این رقم در نیمه مشابه سال قبل 2 میلیارد درام بوده است.

(جدول 10 مالیات پرداخت‌کننده بزرگ در نیم سال اول سال 2023 _ از چپ به راست: نیم سال 2022، نیم سال 2023، مقایسه نیم سال اول 2023 با 2022، تغییرات به درصد. از بالا به پایین: کارخانه مس و مولیبدن زنگه‌زور، گازپروم آرمنیا، گرند توباکو، آمریابانک، آردشین بانک، موبایل سنتر آرت، پریتی وِی، سی‌پی‌اِس انرژی گروپ، اینترنشنال ماسیس تاباک، جِی‌تی‌آی آرمنیا)

ششمین مالیات‌دهنده بزرگ در نیمه اول سال جاری شرکت با مسئولیت محدود «موبایل سنتر آرت» به نمایندگی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای سخت‌افزار موبایل سنتر است. این شرکت در مدت شش ماه 15.8 میلیارد درام مالیات پرداخت کرده که 6.8 برابر شده است.

افزایش شدید مالیات هم در " موبایل سنتر آرت" و هم "پریتی وی" (VESTA)، ظاهراً به دلیل صادرات مجدد تجهیزات از ارمنستان به روسیه بوده است. موبایل سنتر آرت" و هم "پریتی وی" نیز از جمله صادرکنندگان هستند. شرکت با مسئولیت محدود پریتی وی هفتمین در لیست مالیات‌دهندگان بزرگ است. این شرکت در نیمه اول سال 15.7 میلیارد درام مالیات پرداخت کرده است که 17 برابر افزایش داشته است.

در جایگاه هشتم شرکت با مسئولیت محدود سی‌پی‌اِس انرژی گروپ است که در زمینه واردات و فروش سوخت فعالیت می‌کند که در نیمه اول سال 11.3 میلیارد درام مالیات پرداخت کرده است و نسبت به نیمه مشابه سال قبل 76 درصد افزایش داشته است. این شرکت از نظر مالیات غیرمستقیم رشد قابل توجهی را به ثبت رساند.

«اینترنشنال ماسیس تاباک» در زمینه تولید دخانیات، 4.6 درصد افزایش مالیات و «جِی‌تی‌آی آرمنیا» واردکننده دخانیات نیز دو برابر افزایش مالیات ثبت کرده‌اند.

در نیمه اول سال 2023 در میان رده‌های دهم تا بیستم بزرگترین مالیات پرداخت‌کنندگان، آکبا بانک‌، این اِکوُ بانک‌، اِوُکا بانک‌، اپراتورهای مخابراتی اِم‌تی‌اِس آرمنیا و یوکام، فیلیپ موریس آرمنیا در زمینه واردات و فروش سیگار، فروشگاه زنجیره‌ای سیتی و هلدینگ آلکس، شرکت فِلَش فعال در واردات و فروش سوخت و فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس ارمنستان قرار دارند.

(جدول دهک دوم مالیات پرداخت‌کننده بزرگ در نیم سال اول سال 2023 _ از چپ به راست: عنوان، میزان مالیات به میلیارد درام. از بالا به پایین: آکبا بانک، فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس ارمنستان، اِم‌تی‌اِس آرمنیا، فیلیپ موریس آرمنیا، فروشگاه زنجیره‌ای سیتی، این اِکوُ بانک‌، فِلَش، یوکام، اِوُکا بانک، هلدینگ آلکس)

https://hetq.am/hy/article/158468

 

ارمنستان بر اساس شاخص CIP سازمان ملل متحد 23 امتیاز بهبود یافته است

صندوق توسعه صنعتی سازمان ملل متحد (UNIDO) شاخص عملکرد رقابتی صنعتی (CIP) 2023 خود را منتشر کرد که توانایی کشورها را در تولید و صادرات کالا نه تنها در سال خاص، بلکه در بلندمدت نیز ارزیابی می‌کند. این نشان‌دهنده توانایی‌های 153 کشور، پیشرفت تکنولوژیکی و تأثیر جهانی آنها بر فعالیت‌های تولیدی است.

بر اساس این شاخص، ارمنستان رتبه خود را به میزان قابل توجهی بهبود بخشیده و به جای 116 در سال 2012، در حال حاضر در رتبه 93 قرار دارد. امارات متحده عربی، لائوس، مقدونیه شمالی و ویتنام نیز پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند، اما ارمنستان نسبت به بقیه 23 امتیاز بهبود یافته است.

قابل ذکر است که آلمان حایز رتبه اول در این شاخص است که به عنوان کشوری با رقابتی‌ترین بخش تولید در جهان شناخته می‌شود که از سال 2001 در این جایگاه قرار دارد. پس از آلمان، چین، ایرلند، جمهوری کره و ایالات متحده آمریکا پنج رتبه اول این رده‌بندی را به خود اختصاص داده‌اند.

https://news.am/arm/news/771717.html

پیش‌بینی بانک توسعه آسیایی از رشد تولید ناخالص داخلی ارمنستان

بانک توسعه آسیایی پیش‌بینی رشد تولید ناخالص داخلی ارمنستان را در سطح 6.5 درصد در سال 2023 حفظ کرد. بر اساس داده‌های این بانک، تورم در ارمنستان و همچنین در کشور همسایه گرجستان به میزان قابل توجهی در حال کاهش است. تورم در ژوئن سال گذشته، 10.3 درصد بود و در ژوئن 2023، برای اولین بار از سال 2017 منفی بود (-0.5 درصد).

در نتیجه، بانک مرکزی ارمنستان نرخ بهره اصلی را برای اولین بار در یک سال کاهش داد و از 10.75 درصد به 10.5 درصد افزایش داد. به طور کلی، بانک توسعه آسیایی انتظار دارد تورم در منطقه قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی از 10.6 درصد به 7.8 درصد کاهش یابد.

 https://news.am/arm/news/771668.html

 

در ماه ژوئن در مقایسه با دوره زمانی مشابه در سال گذشته، 24 درصد مالیات بیشتر پرداخت شد

به گزارش سرویس درآمدهای دولتی ارمنستان، در ماه ژوئن 2023، مالیات‌دهندگان 55 میلیون سند مالی به ارزش 1044.5 میلیارد درام صادر کرده‌اند. این شاخص به میزان 2.6 میلیون فقره (204 میلیارد درام) بیشتر از دوره زمانی مشابه در سال گذشته است. بر اساس اسنادی که در زمینه پرداخت مالیات ارائه شده، تعداد فرصت‌های شغلی درآمدزا 719 هزار و 274 نفر بوده که به میزان 38224 نفر بیشتر از دوره زمانی مشابه در سال گذشته بوده است.

https://armeniasputnik.am/20230724/2023-hunisin-nakhvord-tarva-hamemat-244-vov-shat-hark-e-vtsharvel-pek-63390992.html

 

هزینه‌های سرمایه‌ای بودجه دولتی در سال 2022

هزینه‌های سرمایه‌ای جمهوری ارمنستان در سال 2022 بالغ بر 389.1 میلیارد درام بوده است. دولت موفق شده است حجم هزینه‌های سرمایه‌ای را افزایش دهد که در نتیجه آن در مقایسه با سال قبل هزینه‌های سرمایه‌ای 78.2 درصد افزایش یافته است. اگر چه هزینه‌های واقعی نسبت به برنامه اولیه 11 درصد بیشتر بوده است اما مشکل عملکرد پائین هزینه‌های سرمایه‌ای که به حساب منابع خارجی انجام می‌شود، همچنان مطرح است.

هزینه‌های سرمایه‌ای بودجه دولتی در حال افزایش است، عملکرد در حال بهبود است

سال 2022، دولت ارمنستان موفق به افزایش حجم هزینه‌های سرمایه‌ای و بهبود عملکرد شد. حجم کل هزینه‌های سرمایه‌ای نسبت به سال قبل با رشد بی‌سابقه 78 درصد یا 170.7 میلیارد درام به 389.1 میلیارد درام رسید. افزایش هزینه‌های سرمایه‌ای عمدتاً به دلیل افزایش هزینه‌های دفاعی بوده است. هزینه‌های سرمایه‌ای این بخش نسبت به سال قبل 129.6 میلیارد درام افزایش داشته است. هزینه‌های سرمایه‌ای واقعی در سال 2022 حدود 11 درصد بیش از برنامه اولیه دولت به ثبت رسیده است.

هزینه‌های سرمایه‌ای

هزینه‌های سرمایه‌ای (هزینه‌های دارایی‌های غیر مالی) شامل ساخت و تعمیر مدارس، بیمارستان‌ها، سایر ساختمان‌ها و جاده‌ها و همچنین تهیه، نگهداری و تعمیرات اساسی ماشین‌آلات و تجهیزات است که از منابع خارجی و داخلی تأمین می‌شود.

در سال 2022، وزن هزینه‌های سرمایه‌ای در ساختار هزینه‌های بودجه دولت نیز افزایش یافت و حدود 17 درصد را تشکیل داد، در حالی که در سال 2021 کمتر از 11 درصد بود.

عملکرد هزینه‌های سرمایه‌ای بودجه دولتی جمهوری ارمنستان در سال های 2022-2018

 

هزینه‌های سرمایه‌ای در چه زمینه‌هایی استفاده می‌شود؟

هزینه‌های سرمایه‌ای در چارچوب 225 اقدام دولت انجام شده است. بخش عمده هزینه‌ها در سال 2022 در حوزه دفاعی بوده است، 237 میلیارد درام یا 61 درصد کل هزینه‌ها، نتایج عملکرد واقعی نسبت به برنامه اولیه نیز چشمگیر بوده است، 195 درصد یا تقریباً دو برابر. بخش‌های راه‌سازی (68 میلیارد درام یا 18 درصد هزینه‌ها) و آموزش (23 میلیارد درام یا 6 درصد هزینه‌ها) در رتبه‌های بعدی بیشترین هزینه‌ها قرار دارند.

در بخش هزینه‌های سرمایه‌ای حوزه دفاعی نسبت به سال 2021 رشد ویژه‌ای داشته است، 129.6 میلیارد درام یا 2.2 برابر، راه‌سازی 14.8 میلیارد درام یا 28 درصد، حوزه آموزش حدود 10 میلیارد درام یا 77 درصد، پلیس در سال 2022 حدود 4.4 برابر یا 8.6 میلیارد درام افزایش یافته است.

هزینه‌های سرمایه‌ای چگونه تأمین شده است

در طول پنج سال گذشته، ساختار تأمین مالی هزینه‌های سرمایه‌ای تغییر کرده است. اگر در سال 2018، 45 درصد از هزینه‌های سرمایه‌ای از منابع خارجی و 55 درصد از منابع داخلی تأمین شده است، سپس، در سال 2022، سهم تأمین مالی خارجی 14 درصد و سهم عمده از هزینه‌ها، 86 درصد، توسط منابع مالی داخلی تأمین شده است.

جهت‌های اصلی هزینه‌های سرمایه‌ای بودجه دولتی ارمنستان، 2022-2021

 https://www.acses.am/petakan-byujei-kapital-tsakhsery-2022