اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در نیمه دوم شهریور 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

کمکهای بشر دوستانه کشورهای خارجی  به تاجیکستان

تاجیکستان طی 7 ماه سال جاری 82.9 میلیون دلار کمک بشردوستانه از سایر کشورها و سازمانهای   بین المللی دریافت کرد. طی این مدت 56 کشور به تاجیکستان کمک های بشر دوستانه ارائه کردند. آژانس دولتی آمار تاجیکستان طی بیانیه‌ای اعلام کرد کمک‌های دریافت شده بیشتر دارو، تجهیزات پزشکی و محصولات غذایی مانند آرد و روغن نباتی بوده است. آمریکا با سهم 39.6 میلیون دلاری در صدر فهرست کشورهایی که به تاجیکستان کمک‌های بشردوستانه ارائه کرده‌اند. همچنین چین با 28.7 درصد و ژاپن با 4.9 درصد بعد از امریکا قرار دارند. تاجیکستان به‌عنوان عضو کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، سال گذشته میلادی نیز از 62 کشور به ارزش 111 میلیون دلار کمک بشردوستانه دریافت کرده بود.

تجارت 2.9 میلیارد دلاری تاجیکستان با اعضای سازمان همکاری شانگهای

طی 7 ماه اول سال جاری میلادی روابط تجاری تاجیکستان با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به 2.9 میلیارد دلار رسید. بر اساس خدمات گمرک، حجم تجارت تاجیکستان با برخی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از جمله قرقیزستان و پاکستان در بازه زمانی مذکور کاهش یافته است. در این مدت تجارت تاجیکستان با کشورهای قزاقستان، روسیه، چین، ازبکستان و هند رشد داشته است.

میزان تجارت تاجیکستان با سایر کشورهای عضو شانگهای در این مدت بیش از 2.8 میلیارد دلار برآورد شده که بیش از 2.1 میلیارد دلار از آن به واردات محصولات مختلف از کشورهای سازمان همکاری شانگهای به تاجیکستان مربوط است.

روسیه، قزاقستان، چین و ازبکستان از جمله شرکای اصلی تجاری تاجیکستان در سازمان همکاری شانگهای هستند. مبادله تجاری بین تاجیکستان و سایر کشورهای همسود در این مدت منفی بوده است، یعنی واردات کالا از این کشورها به تاجیکستان به صورت چشمگیری از صادرات بیشتر است.

 

 325 دلار بدهی خارجی سرانه تاجیکستان

خبرگزاری اوستا: مجموع بدهی خارجی تاجیکستان در ابتدای ژوئیه سال­جاری، به بیش از 3 میلیارد و 254.4 میلیون دلار رسید. طبق آمار، در آغاز ماه ژوئیه سال­جاری، جمعیت تاجیکستان تقریباً 9 میلیون و 988 هزار نفر (اکنون بیش از 10 میلیون نفر) بوده که اگر بدهی خارجی سرانه تاجیکستان را به جمعیت این کشور تقسیم کنیم، هر شهروند تاجیک 325 دلار بدهکار است. بدهی بانک ملی تاجیکستان از بانک توسعه اسلامی 400 هزار دلار است.

تولید 425 هزار تن پنبه تاجیکستان در سال جاری میلادی

 خبرگزاری خاور: پیش بینی می‌شود کشاورزان تاجیکستان در سال جاری 425 هزار تن پنبه برداشت کنند. تا تاریخ 26 اوت سال جاری میلادی، کشاورزان جمهوری 9500 تن پنبه جمع آوری کردند که فقط متعلق به منطقه ختلان است. در منطقه سغد و سایر نواحی تاجیکستان، برداشت پنبه آغازشده است. در سال جاری 186000 هکتار زمین در تاجیکستان زیر کشت پنبه می‌باشد. این در حالی است که بر اساس اطلاعات تنها بذر پنبه برای کاشت 181 هزار و589 هکتار در شهر و نواحی کشور مصرف شده است. در استان سغد 57199 هکتار، استان ختلان 121741 هکتار و سایر نواحی تابع کشور  2689 هکتار زمین پنبه کشت می‌باشد.

افزایش قیمت محصولات صادراتی تاجیکستان در جهان

 رادیوی آزادی: قیمت پنبه یکی از محصولات استراتژیک تاجیکستان در بازار جهانی 30 درصد افزایش یافته است. کارشناسان می‌گویند این افزایش قیمت موجب یک رکورد طی 10سال در قیمت پنبه بشمار می رود. خبرگزاری بلومبرگ نوشت در سال جاری حدود 200 هزار تن پنبه بر اثر گرما و خشکسالی بی سابقه از بین رفته است. هند، آمریکا و برزیل تولیدکنندگان اصلی پنبه در جهان هستند. بیشتر مزارع پنبه در آمریکا و برزیل آسیب دیدند. پنبه یکی از محصولات اصلی صادراتی تاجیکستان است، اما کشت آن در سال­های اخیر کاهش یافته است.

بر اساس آمارهای رسمی امسال بیش از 181 هزار هکتار پنبه در کشور کشت شد که 4.5 هزار هکتار کمتر از برنامه پیش بینی شده است.
  

تسهیلات دولت تاجیکستان جهت ایجاد  اشتغال

خبرگزاری آسیا پلوس: 99.8 درصد از اهداف اجرای برنامه دولت تاجیکستان در خصوص اشتغال  تحقق یافته ­است. جلسه هیأت دولت تاجیکستان به ریاست امامعلی رحمان رئیس جمهوری این کشور، در تاریخ روز 30 اوت سال­جاری برگزار شد.

به گزارش بخش مطبوعاتی ریاست جمهوری تاجیکستان، در این نشست شیرین امان زاده وزیر مهاجرت و اشتغال تاجیکستان گزارشی در خصوص روند اجرای تصمیم دولت این کشور برای حمایت از اشتغال جمعیت جمهوری تاجیکستان برای سالهای 2022-2020 ارائه نمود. این برنامه شامل مجموعه اقداماتی­است که زمینه ­را برای افزایش اشتغال جمعیت ایجاد و بستر لازم را برای افزایش سطح رفاه مردم تاجیکستان فراهم می­کند.

بر اساس گزارش وزیر مهاجرت و شغل اهالی، اجرای برنامه برای سال­های 2021-2020 و نیمه اول سال 2022 در سطح 99.8 درصد تحقق یافته است. طی سال­های 2021-2020 و نیمه اول سال 2022، 353 هزار و402 شهروند به آژانسهای کاریابی و اشتغال مراجعه کرده­ اند.

بر اساس اطلاعات آژانس آمار وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان در سال­های 2021-2020 و سه ماهه اول سال 2022، 421 هزار و 726 شغل جدید در اقتصاد تاجیکستان ایجاد شده­ است که از این تعداد 156 هزار و 623 شغل دائمی ­است و به 32 هزار و 358 شهروند مقرری بیکاری به مدت 3 ماه پرداخت شد.

 

پیش بینی تولید 1 میلیون تن سبزیجات و میوه در تاجیکستان در سال جاری

خبرگزاری آسیا پلوس: با وجود وضعیت بد آب و هوایی در تاجیکستان، میزان برداشت سبزیجات و میوه­ جات در این کشور نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. بر اساس اطلاع وزارت کشاورزی تاجیکستان، تاکنون حدود 984 هزار تن محصول سبزیجات و میوه­ جات جمع ­آوری شده ­است.

کشاورزان تاجیکستان  429 هزار تن پیاز، 198 هزار تن گوجه فرنگی، 108 هزار تن خیار، 102 هزار تن هویج، 43 هزار تن کلم و حدود 104 هزار تن انواع سبزی - فلفل، بادمجان، چغندر قند و غیره تولید  کرده ­اند. متوسط عملکرد سبزیجات در جمهوری تاجیکستان 30 تن در هکتار است. حجم برداشت انواع میوه­ - هندوانه، خربزه و کدو تنبل به 450 هزار تن و عملکرد آنها – 29.6 تن در هکتار رسید. پیش بینی می‌شود 243 هزار تن سیب زمینی در سال­جاری در تاجیکستان تولید شود.

در حال حاضر حدود 140 هزار تن انواع میوه­ و بیش از 32 هزار تن انگور در تاجیکستان جمع ­آوری شده­ است. تاکنون 853 هزار تن انواع غلات از اراضی زیرکشت جمهوری تاجیکستان جمع­ آوری شده ­است که 697 هزار تن آن گندم ­است.

مرکز تحقیقات باغبانی آکادمی علوم کشاورزی تاجیکستان اعلام کرد علیرغم آب و هوای امسال، میزان برداشت سبزیجات و میوه­ جات نسبت به سال­ گذشته افزایش یافته است. دانشمندان به ویژه به برداشت محصولات باغی از جمله سیب اشاره کردند که برداشت آن در دره­ ها به پایان رسید و در مناطق کوهستانی تازه شروع شده ­است. بر اساس اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی، در سال­جاری 611.8 هزار هکتار زیر کشت انواع محصولات کشاورزی بود بیش از 60 درصد آن مربوط به غلات، سبزی و حبوبات­ است. طبق آمار، 180 هزار هکتار زمین زیر کشت درختان میوه می‌باشد.

تاجیکستان با استفاده از این فرصت­ در صدد  افزایش تولید محصولات کشاورزی­ بمنظور افزایش حجم صادرات می‌باشد. در سال 2021، ارزش کل محصولات کشاورزی 36.4 میلیارد سامانی بوده و پیش بینی می‌شود این رقم در سال 2022 به 39.5 میلیارد سامانی برسد.

 

افزایش تولید در مناطق آزاد اقتصادی تاجیکستان

خبرگزاری اسپوتنیک: با وجود عدم فعالیت تعدادی از بنگاه­های صنعتی در مناطق آزادی اقتصادی تاجیکستان، تولید محصولات در 5 منطقه آزاد این کشور از مرز 243 میلیون سامانی فراتر رفت. بر اساس آمارهای رسمی طی ماه­های ژانویه تا ژوئیه سال­جاری از 5 منطقه آزاد اقتصادی تاجیکستان تنها 2 منطقه سغد و دنعره تولید داشته ­اند.

احداث 11 کارخانه در منطقه آزاد اقتصادی «دنغره» به ثبت رسیده و میزان 34.4 میلیون سامانی محصول در آن منطقه تولید شده ­است. فعال ترین منطقه آزاد اقتصادی "سغد" است که در آن 30 واحد تولیدی ثبت شده ­است. در حال حاضر تنها 13 کارخانه فعال هستند.

این شرکتها در شمال جمهوری تاجیکستان طی 7 ماه امسال بیش از 208 میلیون سامانی محصول تولید کردند که بالاترین میزان در بین مناطق آزاد اقتصادی جمهوری تاجیکستان است. در مجموع حدود 60 شرکت در منطقه آزاد اقتصادی تاجیکستان ثبت شده ­است که همه آنها فعال نیستند. در حال حاضر 5 منطقه آزاد اقتصادی در تاجیکستان به ثبت رسیده ­است - «ایشکاشیم»، «سغد»، «دنغره»، «پنج» و «کولاب».

بر اساس آمارهای رسمی، مناطق آزاد اقتصادی «سغد» و «دنغره» پیشتاز جذب سرمایه و تأسیس بنگاه‌های اقتصادی هستند و فعالیت سایر مناطق نیازمند بهبود­است.

 

 افزایش قیمت گاز مایع در دوشنبه و کولاب

رادیوی آزادی: قیمت گاز مایع در خجند و باختر تغییر نکرده ولی در شهر دوشنبه و مناطق اطراف آن و شهر کولاب افزایش یافته و هر لیترگاز مایع از 6 سامانی و 20 درم به 6 سامانی و 50 درم افزایش یافت. چند تن از رانندگان شهر دوشنبه به خبرگزاری «آسیا پلوس» از افزایش قیمت گاز مایع خبر دادند.

بختیار شیرعلی­اف، راننده شهر دوشنبه، با نگرانی گفت که یک هفته پیش قیمت گاز مایع 6 سامانی و 20 درم بود و آخر هفته 6 سامانی و 40 درم و اکنون 6 سامانی و 60 درم است. قیمت گاز مایع نیز در منطقه کولاب افزایش‌یافت و قیمت یک لیتر گاز مایع در این منطقه 6 سامانی و 60 درم رسید.  این در حالی است که در پایان هفته گذشته قیمت آن 6 سامانی و 20 یا 30 درم بود.

خبرنگار «آسیا پلوس» در شهر باختر از عدم افزایش قیمت گاز مایع در این منطقه خبرداد و گفت قیمت یک لیتر آن 6 سامانی و 30 درم است. در شهر خجند قیمت گاز مایع در یک ماه گذشته تغییری نکرده و همچنان ۶ سامانی و ۱۰ درم باقی‌مانده است. رئیس یکی از شرکت‌های واردکننده سوخت، دلیل افزایش قیمت گاز مایع را نوسانات بورس جهانی دانست ولی دلیل واقعی افزایش قیمت گاز مایع، افزایش قیمت این محصول در بورس می‌باشد. او گفت: «افزایش قیمت گاز طبیعی ربطی به تاجیکستان ندارد. قیمت گاز در حال نوسانات است و این موقتی است. ممکن است دوباره کاهش یابد.»

شایان ذکر است افزایش قیمت سوخت در مبادی فروش از ابتدای ماه مارس تا پایان ماه آوریل سال گذشته ادامه داشت و در ماه می وضعیت بازار به ثبات رسید و قیمت‌ها اندکی کاهش یافت. قیمت یک لیتر گاز مایع در تاجیکستان در پایان ماه می امسال از 6 سامانی و 40 درم به 6 سامانی و 20 درم کاهش یافت.

بر اساس آمارهای رسمی، 86 درصد فرآورده‌های نفتی تاجیکستان  از روسیه و حدود 90 درصد واردات گاز مایع این کشور از قزاقستان وارد می‌شود. پیشتر خدمات دولتی ضد انحصاری تاجیکستان اعلام کرده بود که معمولاً در فصل زمستان به دلیل کاهش تقاضا، قیمت سوخت کاهش می‌یابد. در پاییز و بهار، برعکس، به دلیل شروع کار در بخش کشاورزی، قیمت سوخت افزایش می‌یابد.

 

 گسترش همکاری امانت بانک تاجیکستان با بانک های ازبکستان

خبرگزاری اسپوتنیک: بانک دولتی پس انداز امانت بانک ­تاجیکستان  در نظر دارد همکاری با بانک های ازبکستان را در زمینه تامین مالی تجارت بین دو کشور افزایش دهد. بخش مطبوعاتی بانک دولتی پس انداز امانت بانک، آمادگی  این بانک برای گسترش همکاری­های دوجانبه در زمینه‌های مختلف با بانک­های ازبکستان را اعلام کرد.

این موضوع در دیدار سراج الدین اکرامی رئیس هیئت مدیره بانک دولتی پس انداز امانت بانک تاجیکستان  با علیشیر میرساعت اف رئیس بانک ملی فعالیت های اقتصادی خارجی ازبکستان مطرح شد.

در این دیدار دوجانبه، اکرامی رئیس امانت بانک اعلام کرد بزرگترین بانک دولتی تاجیکستان آمادگی دارد همکاری­های دوجانبه را در زمینه­ های مختلف از جمله تامین مالی تجارت گسترش دهد. رئیس بانک ملی ازبکستان نیز اعلام کرد امانت بانک تاجیکستان یکی از شرکای قابل اعتماد ما محسوب می­شود. وی افزود: آمادگی داریم در چارچوب فرصت‌های موجود، مدت اعتبار قراردادهای اعتباری فعلی ­را تمدید و یا قرارداد جدیدی را برای گسترش همکاری‌ها امضا کنیم.  بخش مطبوعاتی «امانت بانک» گزارش کرد که این نشست پس از نشست شورای اتحادیه بین بانکی سازمان همکاری شانگهای ­در شهر تاشکند ازبکستان برگزار شد.

افزایش 2 برابری صادرات کالا از تاجیکستان به ازبکستان

طی 6 ماه اول سال جاری میلادی تاجیکستان مبلغ 95.8 میلیون دلار به ازبکستان محصولات صادر کرده که حاکی از رشد 2 برابری در قیاس با دوره مشابه سال 2022 است. که حاکی از رشد بیش از 2 برابری در مقایسه با دوره مشابه سال 2022 (45.1 میلیون دلار) است .بر اساس گزارش گمرک تاجیکستان، طی این مدت عمده کالاهای صادراتی این کشور به ازبکستان عبارت از الیاف پنبه(17.3میلیون دلار)، سنگ معدن و کنسانتره روی (4.9 میلیون دلار)، برق (12.2 میلیون دلار)، آلومینیوم (10.6 میلیون دلار) و ضایعات آهنی (8.2 میلیون دلار) بوده است.

شایان ذکر است که طی 6 ماه اول سال جاری میلادی واردات کالا از ازبکستان به تاجیکستان (189.4 میلیون دلار) در قیاس با دوره مشابه یک سال پیش 9.4 درصد (173.1 میلیون دلار) افزایش یافته است.

 

امضای توافقنامه بین تاجیکستان و ازبکستان در زمینه گردشگری

خبرگزاری اسپوتنیک: تاجیکستان و ازبکستان می­خواهند برای توسعه گردشگری میان دو کشور و همکاری­های گردشگری منطقه ­ای همکاری کنند. شهرداری خجند گفت: در همایش فرصت­های گردشگری تاجیکستان و ازبکستان تفاهم­نامه همکاری بین شرکت های گردشگری تاجیکستان و ازبکستان به منظور تقویت همکاری­ها و جذب گردشگر به کشورهای یکدیگر امضا شد.

در همایش فرصت­های گردشگری تاجیکستان و ازبکستان در شهرخجند استان سغد، طرفین اطلاعاتی در مورد ظرفیت­های گردشگری دو کشور ارائه کردند. تبادل تجربیات و فناوری در زمینه گردشگری بین ازبکستان و تاجیکستان موجب توسعه هر چه بیشتر همکاری­ها به منظور تقویت روابط مشترک گردشگری و فرهنگی در منطقه آسیای مرکزی خواهد شد. گردشگران ازبکستان در تاجیکستان بیشتر به انواع گردشگری درمانی، بوم شناختی و زیارتی علاقه­ مند هستند. شهرداری خجند گفت: هم اکنون همکاری بین شرکت­های گردشگری تاجیکستان و ازبکستان در سطح لازم ایجاد شده و مسیرهای منطقه­ ای نیز در حال اجرا است. ازبکستان در بین ده کشور برتر از نظر گردشگری قرار دارد.

 

تاجیکستان صادرکننده اصلی سیمان به ازبکستان

خبرگزاری خاور : تاجیکستان صادرکننده اصلی سیمان به ازبکستان می‌باشد. این خبر را مرکز مطبوعات کمیته آمار ازبکستان منتشر کرد. بر اساس گزارش این کمیته، طی ماههای ژانویه تا ژوئیه سال 2022، 1.3 میلیون تن سیمان به مبلغ کل 52.5 میلیون دلار از تاجیکستان به ازبکستان صادر شده است. ازبکستان طی  7 ماه سال 2022 معادل  533 هزار تن سیمان از تاجیکستان خریداری کرده است.

بنا به اعلام کمیته آمار دولتی ازبکستان، قرقیزستان با صادرات  385 هزار تن سیمان به ازبکستان دومین کشور  صادرکننده این محصول به ازبکستان می‌باشد.

 

تصویب طرح واحد حمایت از بخش مالی بین  بانک­های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای

خبرگزاری خاور : بانک­های کشورهای سازمان همکاری شانگهای (SCO) طرحی را برای حمایت از همکاری­های اقتصادی بین کشورهای منطقه تصویب کردند. این تصمیم در هجدهمین نشست شورای انجمن بین بانکی این سازمان که به ریاست بانک ملی ازبکستان در تاشکند برگزار شد، اتخاذ شد.

بر اساس نتایج این نشست، شورای انجمن بین بانکی سازمان همکاری شانگهای برنامه اقدام مشترک بانک­های عضو سازمان همکاری شانگهای برای حمایت و توسعه همکاری­های اقتصادی منطقه ای سازمان همکاری شانگهای در میان مدت (2027-2022) و اصول چارچوب سازمان همکاری شانگهای را تصویب کرد.

اسناد امضا شده برای درج در اعلامیه نتایج نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که در تاریخ 16 سپتامبر در سمرقند برگزار می‌شود، تصویب شد.

این اسناد شرایط مساعدی را برای رشد تجارت و سرمایه گذاری بانک­های عضو در اجرای پروژه‌های زیربنایی در کشورهای عضو. سازمان همکاری شانگهای و همچنین توسعه همکاری‌های صنعتی بین کشورهای عضو سازمان فراهم می‌کند.

 

197 میلیون دلار مبادلات استان سغد تاجیکستان با ازبکستان

میزان تجارت میان ولایت «سغد» تاجیکستان و مناطق ازبکستان به بیش از  197میلیون دلار رسید.

 «رجب‌بای احمدزاده» رئیس ولایت سغد تاجیکستان در همایش تجاری تجار و کارفرمایان ولایت های سغد تاجیکستان و فرغانه ازبکستان که با حضور روسای مربوطه و تجار دو کشور برگزار شد، خبر داد.

وی سفر ریاست و تجار استان فرغانه به سغد و برگزاری همایش مذکور را گام مهمی در توسعه روابط دوجانبه عنوان کرد.احمدزاده افزود: ولایت سغد تاجیکستان با بیش از 60 کشور دنیا همکاری اقتصادی داشته تجارت خارجی سالانه آن 2.5 میلیارد دلار را تشکیل می دهد.

به گفته وی، گردش مالی ولایت سغد با مناطق مختلف ازبکستان نسبت به سال 2017 میلادی 2 برابر افزایش یافته است. در سال 2020 میلادی 207.5 میلیون دلار ودر هشت ماه سال جاری 197 میلیون دلار برآورد شده است.

رئیس ولایت سغد در ادامه برای تقویت بیشتر روابط اقتصادی با طرف مقابل ابراز آمادگی کرد و گفت: تجار تاجیکستان و ازبکستان می‌توانند با روش آبیاری قطره‌ای، احداث باغ‌های متراکم، گلخانه‌ها و بنگاه‌های صنعتی همکاری خود را در زمینه توسعه اراضی تقویت کنند.

خیر الله بازارف، استاندار فرغانه به نوبه خود تقویت روابط بین دو طرف را نتیجه سیاست عاقلانه روسای جمهور دو کشور عنوان و ابراز امیدواری کرد که تجارت دو منطقه برای گسترش روابط از امکانات موجود به صورت موثر استفاده می‌کنند.

هیات ازبکستان متشکل از روسای شهر و نواحی «ریشتان»، «کواسای»، «دنغره»، «بیشریک»، نمایندگان صنایع و بازرگانی، روسای بیش از 30 شرکت تولیدی بوده و در جریان این سفر با همتایان تاجیک خود دیدار و گفت‌وگو خواهند کرد.در پایان این همایش بین تجار سغد و فرغانه 12 سند جدید همکاری به امضا رسید.