تصویر اقتصادی کرواسی بعد از الحاق به یورو و شنگن

۳۱ سال از اعلام استقلال کرواسی از یوگسلاوی، ۲۷ سال از پایان جنگ داخلی و ۱۱ سال از تکمیل پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا می‌گذرد و اکنون آخرین عضو اتحادیه اروپا در آستانه پیوستن همزمان به منطقه شنگن و حوزه اقتصادی یورو قرار دارد. کسانی که توسعه کرواسی را به عنوان یک کشور در سال های اخیر از نزدیک دنبال کرده اند، بر این باورند که کرواسی مصمم در تلاش برای بهبودی اقتصاد و توسعه است.

کرواسی در حال حاضر یکی از بهترین و امن ترین مقاصد اصلی گردشگری در جهان است، با شرکت های فناوری پیشرو. کرواسی با جمعیتی بیش از 4.7 میلیون نفر در سال 1995 از جنگ رها شد و امروز با جمعیتی حدود 4 میلیون نفر تفاوت های بسیار زیادی را از نظر ژئواستراتژیک، اقتصادی و اجتماعی یافته است. کرواسی دائما در حال گذر از تغییرات است و پیش بینی تغییرات هم نمی‌تواند بلند مدت باشد. لذا با توجه به برنامه‌های مختلف توسعه در کرواسی، گزارش پیش رو در صدد پاسخ به این سوال است که این کشور در سال 2027 چگونه خواهد بود.

واحد پول؛ یورو – کونا خاطره می‌شود

کرواسی اخیرا تولید سکه‌های یورو خود را آغاز کرد که از اول ژانویه 2023 به جای کونا وارد گردش اقتصاد ملی می‌شود. به عنوان بخشی از الحاق به اتحادیه اروپا در سال 2011، یکی از شرایط، تغییر نهایی واحد پول به یورو بود و سال گذشته دولت کرواسی اعلام کرد که این امر از ابتدای سال 2023 انجام خواهد شد. در ماه‌های اخیر این تغییر از سوی نهادهای مختلف مانند کمیسیون اروپا یا بانک مرکزی اروپا هم چراغ سبز دریافت کرد و امروزه برخی از سوپرمارکت ها قیمت محصولات خود را به دو ارز کونا و یورو نمایش می دهند. لذا این تغییر اجتناب ناپذیر است و سال 2027 کونا فقط در خاطره مردم کرواسی خواهد بود.

 علیرغم قطعی شدن الحاق به یورو، همچنان مباحث مربوط به مزایا و یا خسارت های این اقدام برای اقتصاد ملی و اجتماعی کرواسی جریان دارد. عده ای از ورود یورو به عنوان راهی برای تقویت روابط اقتصادی با قدرت های قاره سبز استقبال می‌کنند، عده ای دیگر معتقدند که تاثیر مثبت یا منفی خاصی بر اقتصاد کشور نخواهد داشت و بسیاری هم معتقدند که کشور را به سمت یک بحران و افزایش شدید هزینه‌های زندگی خواهد برد. انتظار می رود اتحادیه اروپا از کرواسی بخواهد در آینده با استانداردهای سایر کشورهای عضو مطابقت داشته باشد.مثل  تغییر در قیمت محصولات و خدمات، یا تغییر استفاده از سامانه‌های نقل و انتقال کالا، پرداخت بهای خدمات و مواجهه با نرخ بیمه و مالیات.

پیش از این به هر حال کشورهای دیگری همین مسیر را رفته اند. مانند وداع ایتالیا با لیر، فرانسه با فرانک، اسپانیا با پستا یا آلمان با مارک. آنها باید روند تغییر را طی می‌کردند که در ابتدا برای بسیاری گیج کننده بود، اما امروز بعد از تقریباً بیست سال‌، یورو بخشی از زندگی روزمره مردم آنهاست.

کرواتها در قلعۀ شینگن

در 29 ژوئن سال 2022، شورای اتحادیه اروپا به طور رسمی روند پذیرش کرواسی در منطقه شنگن را که در حال حاضر متشکل از 26 کشور اروپایی است، اعلام کرد. در سال‌های گذشته، بسیاری از رهبران سیاسی این قاره حمایت خود را از پیوستن کرواسی به منطقه شینگن ابراز کردند و در نهایت امسال رای‌گیری در ماه اکتبر برگزار می‌شود که در آن کشورهای عضو درباره الحاق کرواسی تصمیم خواهند گرفت. پس از تصویب، کرواسی بیست و هفتمین کشوری خواهد بود که به مزایای چنین پذیرشی دسترسی پیدا می‌کند، در همان زمانی که یورو را نیز به عنوان واحد پول خود برمی‌گزیند.

 اگر موانع پیش‌بینی‌نشده‌ای وجود نداشته باشد، از 26 مارس 2023، انواع کنترل‌های مرزی در کرواسی برداشته می‌شود که سفر به فرودگاه‌ها، بنادر دریایی و مرزهای زمینی کرواسی را ساده‌تر می‌کند. به عنوان مثال، مسافرانی که از کرواسی با پروازهای مستقیم به مقصد کشورهای عضو این منطقه سفر می‌کنند، پس از بررسی پرواز و کنترل امنیتی، بدون عبور از مرز یا کنترل پلیس به خروجی پرواز خود می روند. انتظار می‌رود این تغییر در سال‌های آینده تأثیر مثبتی بر روند گردشگری داشته باشد، به‌ویژه در کشوری مانند کرواسی، با حضور سالانه گسترده بازدیدکنندگانی که از کشورهایی مانند اسلوونی، آلمان، اتریش، دانمارک، لهستان، سوئد و هلند در طول فصل تابستان به بنادر آدریاتیک روانه می‌شوند.

جمعیت؛ همچنان نگرانی اصلی

جدیدترین سرشماری سال گذشته انجام شد. در دهه گذشته در مورد پدیده مهاجرت متخصصان جوان کرواسی که در جستجوی فرصت های شغلی بهتر به سایر کشورهای اروپا یا حتی خارج از اروپا می روند، مطالب زیادی گفته شده است. این امر در آخرین شمارش رسمی جمعیت کشور در سال 2022 نمایان شده است. جوانان کشور پس از دریافت مدرک دانشگاهی خود به جستجوی کار در خارج از کشور می‌پردازند و دلایل زیادی با توجه به دستمزدهای پایین و پیشنهادهای کاری محدود برای این مساله وجود دارد. اگر هزینه زندگی در کشور به مرور زمان با حقوق، عرضه نیروی کار و شرایط کار تعادل پیدا کند، احتمالاً این روند معکوس خواهد شد.

گردشگری

همه‌گیری کووید-19 بسیاری را در کرواسی وادار کرد که وابستگی عظیم صنعت گردشگری کرواسی به پروازهای بین‌المللی را بررسی کنند. همه افراد درگیر در بخش گردشگری به شدت تحت تاثیر قرار گرفتند: هتل ها، رستوران‌ها، آژانس های تور، راهنمایان تور، صاحبان اقامتگاه‌های خصوصی، شرکت های حمل و نقل و غیره. تا سال 2027 این قشر از جامعه که از محل خدمات گردشگری زندگی می‌کردند، باید تحولاتی در معیشت خود بدهند. بخش‌های دولتی و خصوصی سعی دارند راه‌حل‌های جایگزین و تکمیلی برای کارآفرینی و درآمد زایی ایجاد نمایند.