بررسی وضعیت درآمد و هزینه خانوارها درمجارستان از نگاه Eurostat

براساس تازه ترین گزارش مرکز آمار رسمی اتحادیه اروپا موسوم به Eurostat ،خانوارهای مجارستان در مقایسه با سایر کشورهای عضو این اتحادیه از نظر میزان در آمد و هزینه‌های جاری زندگی شرایط و وضعیت سخت تری دارند.

 بر اساس مرکز آمار رسمی اتحادیه اروپا گزارش، در سبد هزینه خانوار مجاری، سهم هزینه مواد غذایی بالاتر از سایر هزینه‌هاست و از نظر سطح و میزان مصرف خانوارها در بین کشورهای عضو در ردیف کشورهای پائین (یکی مانده به آخر) قرار دارد. میزان هزینه مصرف مواد غذایی و نوشیدنی بین سال 2009 تا 2019 میلادی در 7 کشور عضو این اتحادیه افزایش داشته و در این میان مجارستان با حدود 0.5 درصد افزایش از سهم بودجه موارد غذایی در زمینه هزینه خانوار ولی کشورهای چک با 1.3 درصد و اسلوواکی با 1.1 درصد افزایش نسبت به مجارستان وضعیت بهتری دارند.

طبق این گزارش، مردم مجارستان بابت مواد غذایی پول زیادی خرج می‌کنند. در واقع حدود 17.3 درصد از میزان درآمد صرف مواد غذایی که از میزان متوسط اتحادیه ( 13 درصد) بالاتر است. بعنوان مثال در ایرلند میزان بودجه ای که توسط خانوارها بابت مواد غذایی اختصاص داده می‌شود حدود 8.6 درصد که در بین کشورهای عضو در رتبه اول قرار دارد.  البته در تعیین شاخص بودجه مواد غذایی در کشورهای عضو در مرحله ای اول، اینکه چقدر خانوارها مواد غذایی مصرف می‌کنند یا اینکه قیمت مواد غذایی چقدر باشد، (هر چند این فاکتورها مهم اند) مد نظر قرار داده نشده است. از طرفی دیگر در بسیاری از کشورهای موفق  سهم نیازهای ضروری مانند غذا و مسکن کمتر و دیگر موارد بعنوان موارد لوکس مورد توجه بیشتری قرار دارد.

از نظر ساختار هزینه خانوارها، مجارستان در ردیف کشورهای فقیر عضو قرار می‌گیرد و حتی در کنار سایر کشورهای منطقه مانند چک، اسلوواکی و لهستان قرار نمی‌گیرد. رومانی و بلغارستان تنها کشورهایی هستند که نسبت به مجارستان در جایگاه پائین تری قرار دارند.

در واقع در طی سال های اخیر ساختار هزینه خانوارهای مجاری تغییر یافته است. میزان هزینه مواد غذایی نسبتا تغییر یافته است. برخی از هزینه‌های خانوارها از جمله هزینه انرژی نیز روند افزایشی داشته است. البته میزان درآمد فورینت ی خانوارها افزایش داشته و بطور متوسط در طی چندسال اخیر رشد قابل توجهی داشته است اما قیمت اقلام و کالا نیز رو به افزایش بوده است. بعنوان مثال متوسط سالانه هزینه مواد غذایی خانوار در این کشور در سال 2010 میلادی حدود 244 هزار فورینت (670 یورو) که این رقم در سال 2019 میلادی به 421 هزار فورینت ( 1100 یورو) رسیده است.

دامنه فراوانی این رقم شامل کلیه سنین (کودک تا کهنسال و بازنشسته) می‌باشد. علاوه بر این  برای هر خانوار حدود 479 هزار فورینت ( 1310 یورو) بابت مسکن تعیین شده است.  بطورکلی  بخش عظیمی از هرینه‌های خانوارهای مجاری صرف مواد غذایی می‌شود.

براساس گزارش مرکز آمار رسمی مجارستان در اواسط دسامبر سالجاری میلادی ، مجارستان  از نظر قدرت خرید سالیانه خانوارها در بین کشورهای اتحادیه در ردیف بیست و پنجم  و تنها دو کشور عضو این اتحادیه پائین تر از مجارستان قرار گرفته اند. به این معناست که  صرفا وضعیت زندگی خانوار دو کشور ( اسلوواکی ، بلغارستان) از مجارستان بدتر است.

همچنین بر اساس گزارش دیگری از ماه اکتبر سالجاری از سوی مرکز آمار Eurostat در خصوص پس انداز خانوارهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بانک ها بعنوان سرمایه منتشر گردید، نشان می دهد تنها تعدادی از ساکنین کشورهای عضو اتحادیه در این زمینه رشد داشته اند. مجارستان در میان کشورهای عضو، در ردیف کشورهایی است که مردم آن سهم زیادی در پس انداز درآمد خانواری دارند. اما از نظر پس انداز برای دوره بازنشستگی در ردیف کشورهای بسیار پائین قرار می‌گیرد که این امر در سال های اخیر بطور قابل ملاحظه ای اتفاق افتاده است. بررسی و مطالعه بعمل آمده از سوی موسسه Efamaنشان می دهد سهم سرمایه گذاری خانوارها در بازار سرمایه در طی سال های اخیر هچون گذشته سیر صعودی ندارد. در واقع، خانوارهای اروپایی تنها بخش کوچکی از سرمایه و ثروت خود را به تولیدات بازار سرمایه اختصاص می دهند. بعنوان مثال درسال 2008 میلادی، خانوارهای اروپایی حدود 41 % از دارایی خود را در بانک ها پس انداز می‌کردند که  این رقم در سال 2015 میلادی به 37.1 % کاهش یافت. در حدفاصل بین 2008 تا 2019 میلادی  میزان ورودی پس انداز در بانک ها حدود 4.100 میلیارد یورو ّبرآورد شده که حدود 61 % از شبکه نقل و انتقالات دارایی مالی خانوارهای اروپایی را شامل می‌شود. از سال 2008 میلادی نرخ سرمایه گذاری در صندوق بازنشستگی افزایش یافت. یعنی از رقم 20.7 % به 26.1 % درسال 2014 میلادی رسد که از آن زمان به بعد تغییری نداشته است. بعد از بحران مالی 2008 میلادی و تاثیر آن بر میزان تقاضای سرمایه گذاری و تا سال 212 میلادی، بسیاری از خانوارها مبادرت به سرمایه گذاری در صندوق های دوجانبه و متقابل (mutual funds ) کرده اند.

در بازه زمانی 2008 تا 2019 میلادی، 25طی مطالعه و بررسی انجام شده در 25 کشور، 240 میلیارد یورو توسط خانوارهای در صندوق های سرمایه گذاری انجام شده است. در عین حال سهم سرمایه گذاری در بازار سهام از 3.6 % به 5.2 % (76 میلیارد یورو) افزایش داشت.طبق بررسی‌های بعمل آمده در کشورهایی که خانوارها کمتر وارد بازار سهام شده اند ، بیشتر درآمد شان را به صندوق های بازنشستگی معطوف کرده اند. بااین وجود، متوسط پس انداز خانوارها در بانک ( با 48%) بالاتر از نرخ متوسط اتحادیه (37% ) می‌باشد.

بر اساس گزارش تحلیلی مرکز رسمی اتحادیه در سال 2019 میلادی میانگین ارزش سهم یک کارگر در تولید و اقتصاد مجارستان هر ساعت 37 دلار که نسبت به کشورهای رومانی، کرواسی و بلغارستان بیشتر است.

به نظر می رسد گرچه رشد اقتصادی مجارستان در طی سال های گذشته بین 4 تا 5 درصد متغیر و در زمره کشورهای ردیف اول اتحادیه اروپا قرار گرفته است ولی سبد هزینه خانوارها در این کشور افزایش داشته است. کاهش ارزش پول ملی این کشور ( فورینت) در برابر نرخ های رایج مانند یورو و دلار و همچنین کاهش درآمد خانوارها ناشی شیوع پاندمیک در سال 2020 میلادی، بر کاهش قدرت خرید مردم مجارستان تاثیر گذارده است. یکی از موانع و محدودیت های اقتصادی در مجارستان وجود شرکت های چند ملیتی است. از این رو دولت در تلاش است تا سهام کامل برخی از این شرکت ها را در 2021 میلادی خریداری کند تا بتواند نقش بیشتری در تولید و اشتغال و به نوعی خود کفایی اقتصادی ایفا نماید. از همین روست که در سالجاری میلادی از سرمایه گذاری شرکت های داخلی حمایت بیشتری بعمل آورده است.