اخبار اقتصادی عراق( هفته اول آبان ماه 1399)
مهم ترین اخبار اقتصادی عراق در هفته اول آبان ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور منتشر شده به شرح ذیل ارائه می‌گردد:
"وال استریت ژورنال" با استناد به پایگاه خبری oil price .com و اظهارات مقامات آمریکایی ادعا نموده است، نفتکش های ایرانی برای عبور و دور زدن تحریم آمریکا در آبهای سرزمینی عراق پنهان شده تا تحت لوای نفت خام عراق از طریق فرایند Trans-shipment یا انتقال از کشتی به کشتی تنگناهای تحریمی را دور بزنند. مقاله مدعی شده است اطلاعات واصله از منابع و اسناد بندر فاو در جنوب عراق به دست آمده است. همچنین یک مقام آمریکائی به نقل از پایگاه خبری oil price.com با تهیه گزارشی ادعا نموده چین متکی به نفت خام ارزان قیمت ایران شده است به نحوی که از اول ژوئن تا ۲۱ ژوئیه حدود ۸.۱ میلیون بشکه نفت ایران را تحویل گرفته است حال آنکه گزارش های رسمی از چین حاکی است این کشور در ماه ژوئن از ایران هیچ نفت خامی وارد نکرده است.
الکاظمی نخست وزیر عراق در سفر خود به اروپا و در دیدار با مقامات انگلیسی اعلام نمود عراق از کشورهایی که در جنگ با داعش سهیم بوده اند می خواهد تا در ثبات اقتصادی کشور عراق هم مشارکت نمایند. وی با اعلام اینکه در حال اجرای اصلاحات اقتصادی تحت عنوان "برگه سفید" در کشور است از ارائه تسهیلات برای شرکت های انگلیسی جهت حضور در اقتصاد عراق و تقویت مناسبات با این کشور سخن به میان آورد و تصریح نمود کمیسیونی در هیئت دولت عراق با نشست های سه ماهه دستاوردهای سفر به کشورهائی اروپائی از جمله انگلیس را بررسی خواهد کرد. همزمان با سفر نخست وزیر و هیئت عراقی به لندن "استفن هیکی" سفیر انگلیس در توئیتی از نشست گروه 7، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و کمیسیون اقتصادی مجلس عراق در اثنای سفر به لندن خبر داد و تصریح نمود در لحظه دشوار اقتصادی عراق حمایت بین المللی از آن سرنوشت ساز خواهد بود ضمن آنکه سفارت انگلیس در عراق با انتشار بیانیه ای اعلام نمود دولت عراق با شرکای بین المللی خود برای ایجاد ثبات در این کشور تشکیل جلسه داده و برای ثبات اقتصادی و عبور از بحران‌های فعلی نیازمند به همکاری با این گروه است. شایان گفتن است BP در حال حاضر پس از چین با استخراج روزانه 650 هزار بشکه نفت در مقام دوم استخراج کنندگان نفت عراق است.
وزارت نفت عراق در تازه ترین بیانیه ( 3 آبان ) شرکت های هندی را بزرگترین خریداران نفت عراق در ماه سپتامبر معرفی نموده است. دراین بیانیه عنوان شده است از میان 28 کمپانی خریدار نفت عراق، هند با داشتن 8 کمپانی از جمله ( HUMILI PETROLUM-HINDUSTAN) در صدر، چین با 4 کمپانی از جمله (JINA, CONOOC) در مقام دوم، آمریکا با 3 کمپانی از جمله ( OXONMOBIL - CHEVRON) در مقام سوم، یونان با دو کمپانی در مقام چهارم و کمپانی‌هایی از ترکیه، ایتالیا، روسیه، مصر، اردن، اسپانیا، انگلیس، مالزی و هلند در رتبه‌های بعدی قرار دارند ضمن آنکه عنوان شده خرید نفتی هند در سپتامبر از عراق 18 درصد کاهش داشته است. بعضی از تحلیلگران و رسانه‌ها ادعا می‌کنند که عراق تلاش دارد تا سهیمه فروش نفت در چارچوب اوپک را افزایش داده و تصمیمات اوپک پلاس را نادیده بگیرد. ملاقات های اخیر مقامات موثر عراقی با سفیر روسیه به عنوان کشوری دارای نفوذ در اوپک و تلاش و اظهارات لوک اویل روسیه برای استخراج نفت بیشتر عراق در این راستا میباشد.
" Wael hatat" رئیس تیم اورژانس سازمان جهانی بهداشت در عراق در جدیدترین مصاحبه با روزنامه"الصباح" اعلام نموده است طی روزهای آتی محموله سوم دارویی و تجهیزاتی این سازمان به ارزش دو میلیون دلار برای مقابله با پاندمی‌کرونا به عراق ارسال خواهد شد. وی همچنین به کمک های قبلی این سازمان از قبیل اعطای 10 آمبولانس به استان‌های مختلف عراق و ضعف ساختارهای بهداشتی و درمانی عراق اشاره نموده است. اظهارات این مقام مسئول جهانی در حالی انجام می‌شود که چندی پیش مجله انگلیسی "اکونومیست" در 4 اکتبر با چاپ مقاله ای تحت عنوان "علل شکست عراق در مقابله با کرونا" و اعلام موفقیت سایر کشورهای عربی در مبارزه با این بیماری به نقش منفی عشایر عراق در عدم رعایت پروتکل های بهداشتی پرداخته و استفاده از ماسک را توهین از سوی ایشان قلمداد نمود. در این نوشتار عراق در صدر کشورهای عربی مبتلا معرفی و در کنار نقش عشایر عواملی دیگر همچون سیل میلیونی زائران به شهر کربلا در ایام اربعین، فقدان زیر ساخت های بهداشتی موثر، نبود کادر درمانی کارآمد، مهاجرت 20 هزار پزشک عراقی به خارج و یا بعضاً اعتصاب کادر درمانی برای دریافت حقوق از تنگناهای دولت عراق در مبارزه با کرونا عنوان شده است. شایان گفتن است وزارت بهداشت و محیط زیست عراق در تازه ترین بیانیه ( 4 آبان ) به نقل از وزیر بهداشت عراق عنوان نموده است در صورت کشف و دریافت واکسن کرونا 4 دسته شامل افراد بالای 50 سال، کادر درمانی، پرسنل امنیتی و کسانی که دارای بیماری مزمن و زمینه ای هستند در اولویت دریافت آن قرار خواهند گرفت.
وزارت کشور عراق در تازه ترین بیانیه خود خبر از اخراج 8000 کارگر خارجی از این کشور داده است. دراین بیانیه به نقل از "عثمان الغانمی" وزیر کشور عراق عنوان شده است این افراد دارای تابعیت شرق آسیا بوده و اخراج ایشان عایدات 8 میلیون دلاری جریمه دیر کرد حضور برای دولت عراق داشته است. چندی پیش وزیر کار عراق اعلام نمود حدود 300 هزار کارگر بنگلادشی در عراق حضور دارند که عمدتاً در اقامت غیر قانونی بسر می‌برند و این امر سبب شده تا در آینده نزدیک تفاهم نامه ای با کشور بنگلادش در این زمینه به امضا برسانیم. عمده پیمانکاران و صاحبان حرف در کشور عراق تمایل به استفاده از نیروهای خارجی به دلیل دستمزد کم آنان را دارند که در آخر اقامت ایشان با پرداخت 90 دلار جریمه دیر کرد به هر کارگر به ادارات کل مهاجرت در سراسر عراق به حضور غیر قانونی آنان پایان می دهند.
در جریان سفر الکاظمی نخست وزیر عراق به انگلستان و بازدید از موزه بریتانیا مقرر گردید 5000 لوح گلی به سرقت رفته از عراق و متعلق به تمدن سومری به کشور بازگردانده شود. عمده سرقت های انجام شده از آثار باستانی عراق و موزه ملی این کشور در جریان حمله نظامی آمریکا و آشوب های پس از آن در این کشور صورت پذیرفت. اولین اقدام رسمی‌برای بازگردادن این اشیای باستانی در سال 2019 و دولت عادل المهدی با امضای قراردادی انجام شد. ترمیم و بهره بردای از طاق باستانی کسری و منطقه گردشگری پیرامونی آن از مهم ترین پروژه‌های وزارت فرهنگ و کمیسیون فرهنگی مجلس عراق است.
"حمید یونس الزوبعی" قائم مقام وزیر نفت عراق با اعلام اینکه 88 درصد کار تاسیس پالایشگاه کربلا پایان یافته، از خودکفائی کشور از واردات بنزین تا سال 2023 خبر داده و تصریح نمود قرار است علاوه بر آغاز فعالیت پالایشگاه کربلا برخی پالایشگاه‌های موجود از جمله "الصمود " (باجی) در شمال کشور (صلاح الدین) را به دلیل داشتن زیر ساخت های پالایشگاهی با دو برابر ظرفیت فعلی پالایشی به کارگیری نمائیم. وی ضمن اعلام فراخوان به شرکت های جهانی جهت سرمایه گذاری در میدان‌های گازی منصوریه و عکاز اعلام کرد عراق با داشتن 132 میلیارد متر مکعب گاز اثبات شده مقام بالائی در این زمینه دارد و از تلاش های تکنیکی در این عرصه با هدف استخراج کامل و بهینه در جهت تامین ثبات و تامین امنیت الکتریسته و بی نیازی از واردات گاز اطلاع داده است. شایان گفتن است پالایشگاه کربلا از سال 2016 با مهندسی "هیوندای" کره و با هزینه احتمالی 8 میلیارد در حال ساخت است که بعضاً به دلیل سوء استفاده مالی در فرایند ساخت و هزینه و زمان صرف شده مورد انتقاد ارباب جراید و نمایندگان کشور قرار می‌گیرد.
الکاظمی نخست وزیر عراق در گام دوم سفر اروپائی خود 29 مهر وارد آلمان شده و در برلین با شماری از روسای کمپانی‌های آلمانی دیدار نمود. وی ضمن ارائه گزارشی از چالش های اقتصادی پیش روی عراق اعلام نمود امیدواریم بتوانیم این چالش ها را به فرصت تبدیل کرده و از تک محصولی و وابستگی به نفت رهائی پیدا کنیم. وی تاکید کرد دولت عراق در حال اجرای اصلاحات اقتصادی است که مسیر واقع گرایانه ای برای آینده کشور در این طرح ترسیم شده است. کاظمی افزود عراق به کمپانی‌های آلمانی و کار با ایشان اعتماد بالائی دارد و خواستار استفاده از تجارب ایشان در زمینه‌های مختلف است. شایان گفتن است "اوله دیل " سفیر آلمان در عراق چندی پیش اعلام نمود از اینکه زیمنس توانسته در مناقصات انرژیک و ساخت توربین برای نیروگاههای عراقی از جنرال الکتریک پیشی بگیرد آمریکا ناخرسند است و فشارهائی در این خصوص وجود دارد. رسانه‌های عراق در اثنای سفر نخست وزیر به آلمان اعلام نموده اند اگرچه جذب سرمایه گذاری خارجی میتواند راهگشای بحران اقتصای فعلی کشور باشد ولی سرمایه در محیطی آرام و امن قابل جذب است و شرایط کنونی عراق این چنین نیست.
وزارت کشاورزی عراق از آغاز صادرات خرما خبر داد
حمید نایف، سخنگوی رسمی وزارت کشاورزی عراق اعلام کرد: محمد کریم الخفاجی، وزیر کشاورزی عراق دستور داده است که تمامی مراحل فرآیند صادرات در زمینه اعطای مجوز صادرات و همچنین عملیات ضدعفونی خرمای صادراتی توسط بخش خصوصی را تسهیل نمایند. الخفاجی همچنین در راستای حمایت از تولیدات داخلی، بر ممانعت از واردات خرما و شیره خرما تأکید کرده است. وی افزود: میزان صادرات پیش بینی شده به کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای عرب-آفریقایی و برخی از کشورهای خارجی دیگر نزدیک به 700 هزار تن خواهد بود.
درآمد گمرکی گذرگاه‌های مرزی در ماه سپتامبر 2020 بیش از 100 میلیارد دینار بوده است
سازمان گذرگاه‌های مرزی عراق اعلام کرد: درآمدهای گمرکی محقق شده در ماه سپتامبر 2020 میلادی عراق بالغ بر 100میلیارد و 979 میلیون و 929 هزار دینار بوده است. علی الفریجی، کارشناس مسائل اقتصادی در عراق اعلام کرد: درآمدهای حاصله از گذرگاه‌های مرزی در عراق حداقل 9 میلیارد دلار در سال است.
صادرات نفت عراق به آمریکا طی یک ماه بیش از 3 میلیون بشکه بوده است
سازمان اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرد: صادرات نفت خام عراق به آمریکا در ماه سپتامبر به 3 میلیون و 17 هزار بشکه رسیده است. این سازمان افزود: عراق در هفته اول ماه سپتامبر، 2 میلیون و 617 هزار بشکه و در هفته دوم سپتامبر، 2 میلیون و 99 هزار بشکه و در هفته سوم محموله ای را صادر نکرده است و در هفته چهارم شاهد صادرات 301 هزار بشکه به این کشور بوده ایم.
عراق در رتبه چهارم بالاترین ذخایر نفت در اوپک قرار دارد
سازمان اوپک میزان ذخایر نفت خام خود را 1 تریلیون و 189 میلیارد بشکه اعلام کرد که این امر نشان می دهد بیش از 79 درصد ذخایر نفت خام جهان در (کشورهای عضو) این سازمان متمرکز است. کشور عراق با 12.2 درصد در رتبه چهارم این سازمان قرار دارد. لازم به ذکر است که ونزوئلا با بالاترین میزان ذخیره در اوپک با 25.5٪ و بعد از آن عربستان سعودی با 22.4٪ قرار دارد. این در حالی است که ایران با نرخ 13.1٪ در ردۀ سوم قرار دارد. عراق با 12.2٪ عراق در مکان چهارم، کویت با 8.5٪ در رتبه پنجم و امارات متحده عربی با نرخ 8.2 در رتبه ششم، لیبی با 4.1٪ در ردۀ هفتم، نیجریه با 3.1٪ هشتم، الجزایر با ذخیره 1٪ در رتبۀ نهم، اکوادور با نرخ 0.7٪ در رده دهم، آنگولا با 0.7٪ در مکان یازدهم، گابن با 0.2٪ در رده 12 و در نهایت گینه با 0.1 ٪ در رده سیزدهم قرار گرفت.
ایران به دنبال افزایش تولید نفت در میدان‌های نفتی مشترک با کشور عراق است
علی خانی، معاون رئیس شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد: ایران قصد دارد تولید نفت خام خود را در میادین مشترک با عراق از 30 هزار بشکه در روز به 65 هزار بشکه در روز برساند. وی افزود: چهار سال پیش تولید نفت در میدان‌های مشترک بین ایران و عراق در منطقه (آذر) در شهر مهران در استان ایلام 15 هزار بشکه در روز بوده است که متعاقباً به 30 هزار بشکه افزایش یافت. وی افزود: ما امروز به دنبال تولید 65000 بشکه (بطور میانگین) در روز از این میدان‌های نفتی هستیم.
کمیسیون مالی پارلمان: عراق دارای 40 منبع اقتصادی عظیم غیر از نفت است
جمال کوجر، عضو کمیسیون مالی پارلمان عراق اعلام کرد: عراق دارای 40 منبع اقتصادی عظیم غیرنفتی است که درآمد اغلب این منابع وارد بودجه کشور نمی‌شود؛ موضوعی که باعث کسری بودجه در دولت عراق شده است. وی افزود: اگر درآمد این منابع وارد بودجه گردد، کشور عراق علاوه بر رفع کسری بودجه برای بودجه‌های آینده نیز منابع مالی مازادی در اختیار خواهد داشت.
بدهی‌های خارجی و داخلی عراق 61 میلیارد دلار اعلام شده است
علی الصفار، کارشناس مسائل اقتصادی عراق اعلام کرد: بدهی‌های خارجی و داخلی عراق تا ابتدای سال 2020 به حدود 61 میلیارد دلار رسیده است. این موضوع بدان معناست که بدهی‌های سال جاری میلادی نیز که تاکنون محاسبه نشده اند، به بدهی‌های فوق اضافه خواهند شد. گفتنی است بدهی‌های خارجی عراق و از جمله غرامت جنگ خلیج فارس و وام های بین المللی قبلی و سایر موارد تا اول ژانویه سال 2020 بالغ بر 25 میلیارد دلار بوده است. الصفار افزود: بدهی‌ها و وام های داخلی دولت تا ابتدای سال 2020، بالغ بر 40 تریلیون دینار (معادل 36 میلیارد دلار) تخمین زده می‌شود.
کاهش ارزش دینار
به دنبال افزایش اخیر قیمت دلار در برابر دینار، اتحادیه کل کشاورزان عراق اعلام نموده است به دلیل افرایش قیمت ملزومات کشاورزی، تولیدات داخلی با کاهش مواجه خواهد شد. در بیانیه این اتحادیه آمده است اقدام در کاهش ارزش دینار در برابر دلار شانس خودکفائی در تولیدات داخلی را که از شعارهای اصلی دولت های عراقی بوده است را کاهش خواهد داد. اخیرا دلار آمریکا در برابر دینار عراق افزایش زیادی داشته و سبب افزایش قیمت برخی اقلام در بازارهای عراق شده است و بانک مرکزی با رد هر گونه کم فروشی در عرضه دلار آمریکا با هدف تامین سپرده‌های لازم آن را ناشی از منطق حاکم بر بازار و انجام اصلاحات اقتصادی قلمداد نموده است. در تازه ترین اظهارات "علی امیر علاوی" وزیر دارائی عراق اعلام نموده است بحران فعلی اقتصادی در عراق ناشی از سوء مدیریت، تک محصولی بودن و وابستگی به نفت است که پیامدهایی همچون عدم امکان دولت در تامین حقوق کارکنان را به همراه داشته است. وی عنوان نموده است در قالب رفرم های اقتصادی به دنبال اقتصادی پویا برای کشور هستیم که در این مسیر نیازمند به همکاری سایر قوا و نمایندگان مجلس هستیم. شایان ذکر است صندوق بین المللی پول در گزارش سال 2019 خود سهم صادرات غیر نفتی عراق در برابر صادرات 96 میلیاردی نفت را تنها نیم درصد اعلام نمود است.
در گام اول سفر اروپائی الکاظمی نخست وزیر عراق به فرانسه و دیدارهای انجام شده ، گذشته از مسائل سیاسی مطروحه، ملاقاتهای صورت گرفته در محور و راستای مسائل اقتصادی دو کشور انجام شد که شامل دعوت از شرکت "توتال" برای مشارکت در استخراج و عمران منابع گازی عراق، همکاری‌های سیستم های بانکی و مالی، کمک به خروج عراق از لیست کشورهای با ریسک بالای سرمایه گذاری، مشارکت در طرح های راهبردی از قبیل برق و انرژی و ایجاد نیروگاه هسته ای عنوان شده است. ضمن آنکه پیشتر مقامات عراقی نیاز و تمایل به خرید تسلیحات فرانسوی را اعلام نموده بودند. شایان ذکر است امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در تابستان امسال با انجام سفر به عراق ضمن پاسخ به سفر سال گذشته برهم صالح رئیس جمهور عراق، اولین رئیس دولت خارجی بود که با نخست وزیر عراق ملاقات و علاقمندی کشورش را به مشارکت در طرح های اقتصادی عراق عنوان نمود. برخی تلاش های فرانسه بر تقویت مناسبات با عراق را در چارچوب برهم زدن معادلات منطقه ای ترکیه در حوزه سنتی و همچنین تلاش در جهت ارائه تفسیر جدیدی از معاهده سایکس پیکو و افزایش حوزه نفوذ در خاورمیانه قلمداد نموده اند. در بعد فرهنگی و توریستی نیز چندی پیش هیئتی از آژانس های توریستی فرانسه ضمن دیدار با مقامات دولت محلی کربلا تفاهمنامه ای در خصوص اعزام توریست از کربلا به فرانسه به امضا رساند.