اخبار اقتصادی عراق( هفته دوم مهرماه 1399)

مهم ترین اخبار اقتصادی عراق در هفته دوم مهرماه 1399 که در رسانه‌های این کشور منتشر شده به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

 علل شکست  عراق  در مقابله با  کرونا 

مجله اکونومیست «در تازه‌ترین گزارش خود  و رصد وضعیت پاندمی‌کرونا در کشورهای عربی با تیتر "  علل شکست  عراق  در مقابله با  کرونا " به آخرین وضعیت کرونا در این کشور به‌ویژه شهر کربلا پرداخته و تصریح نموده است نقش منفی قبیله‌های مستقر در کربلا در ممانعت از  اجرای  پروتکل‌های بهداشتی بارز است چراکه عشایر استفاده از ماسک را توهین می‌دانند.در این گزارش که 4 اکتبر 2020 منتشرشده است عراق در صدر کشورهای عربی آلوده به بیماری کرونا معرفی‌شده و واقعیت‌هایی همچون سیل مداوم زائران به  شهر کربلا و بافت جامعه و به‌ویژه قبیله‌هائی که  تعهدی به اقدامات پیشگیرانه ندارند از عوامل اصلی این واقعه عنوان‌شده است .در ادامه آمده است رژیم‌های مختلف عربی اقدام به  تحمیل تصمیمات سخت‌گیرانه کنترل و نظارت خود بر مردم و جوامع خود نموده‌اند ولی دولت عراق نتوانسته است بدیهی‌ترین اقدام  همچون فاصله اجتماعی یا حتی مجبور کردن مردان به استفاده از ماسک را اجرائی کند زیرا این اقدام باعث توهین به برخی از شهروندان کشور می‌شود.» در پایان این گزارش آمده است براساس داده‌های سندیکای پزشکان عراق، این کشور فاقد تخت کافی برای جذب تعداد مبتلایان  و همچنین کمبود کادر پزشکی پس از مهاجرت حدود 20،000 پزشک به خارج از کشور است ضمن آنکه بعضاً شاهد اعتصاب کادر درمانی کشور به دلیل حقوق ناکافی و غیره هستیم.

صادرات 700 هزار تن خرمای کشور به  حاشیه خلیج فارس

وزارت کشاورزی عراق 11 مهرماه از آغاز فرایند صادرات 700 هزار تن خرمای کشور به  حاشیه خلیج فارس، مراکش و سایر مناطق خبر داد. «محمد کریم الخفاجی» سخنگوی رسمی این وزارت  تصریح نمود بعد از آفت کشی، تدخین و سایر اقدامات مرسوم برای این محصول سنتی این وزارت تسهیلات حمایتی لازم صادراتی را در اختیار صادرکنندگان در بخش خصوصی کشور قرار خواهد داد. چندی پیش مقامات کشاورزی عراق با اعلام اینکه با انجام اقدامات و حمایت‌های مستمر توانسته‌ایم از رتبه 6 جهانی به رتبه 5 در سال 2020 در تولید جهانی خرما نائل آییم، از «هند» و درخواست این کشور برای واردت خرما به‌عنوان بازار جدید  نام‌برده شد. شایان گفتن است سهم استان کربلا در تولید خرمای کشور 200 هزار تن در سال جاری بوده است که مشهورترین گونه  خرمای استان «زاهدی» هست. خرما ازجمله  اقلامی است که اخیراً وزارت کشاورزی عراق در حمایت از تولیدات داخلی واردات آن را ممنوع اعلام نموده است و طی  سال‌های است  اخیر  با از بین رفتن نخل‌ها و زیرساخت‌های کشاورزی،  ایران در صدر صادرکنندگان خرما به عراق قرار داشته است. براساس آخرین میزگرد خرما، در سال 2019 تجارت خرما در جهان بالغ‌بر 1.6 میلیارد دلار عنوان شد  که 207 میلیون دلار آن متعلق به کشورمان بود. 

اعمال محدودیت واردات کالاها و محصولات کشاورزی همسایگان و تقویت مبارزه با قاچاق

در تازه‌ترین اظهارات «سرلشگر عمر الوالی» رئیس گذرگاه‌های مرزی عراق بر لزوم تقویت مبارزه با قاچاق کالا از مبادی  و معابر  مرزی به‌ویژه محدودیت واردات تولیدات و محصولات کشاورزی همسایگان در حمایت از تولیدات داخلی تأکید و تصریح‌شده است کلیه منافذ عراقی با همکاری سرویس امنیتی کشور در این راستا اهتمام و همکاری دارند و ملاقاتی با مقامات استانی در این جهت انجام‌شده است. باروی کار آمدن دولت الکاظمی موضوع گذرگاه‌های مرزی و فساد موجود در این معابر در کنار التزام به رعایت قانون مصوب سال 1984 عراق در حمایت از تولیدات داخلی به شعار و سرمایه  اصلی دولت جدید عراق تبدیل شد. هرچند این موضوع انتخابی - گزینشی و  بعضاً با اغراض سیاسی پیگیری می‌شود. اخیراً  یک محموله بزرگ میوه از مرز «القائم» در همسایگی با سوریه به کشور مقصد به بهانه حمایت از تولیدات  داخلی به کشور مبدأ مرجوع شد و این در حالی است که این قبیل اقدامات سخت‌گیرانه با سایر همسایگان همسو مشاهده نشده و اقلام صادراتی آنان در بازارهای عراقی فراوان است. شایان گفتن است عراق دارای 24 گذرگاه مرزی رسمی ازجمله 8 مرز و گذرگاه رسمی‌با کشورمان هست. قرار است در چند روز آتی مرز «عرعر» عربستان - عراق گشایش رسمی داشته باشد که  تنها مرز خشکی عراق با کشورهای حوزه همکاری خلیج‌فارس محسوب  و از اهمیت زیادی برخوردار است. 

توسعه مناسبات و ارتقا سطح روابط عربستان با عراق

در تازه‌ترین دیدار «عبدالعزیز شمری» سفیر عربستان در عراق با  «منحال عزیز الخباز » وزیر صنعت عراق، سفیر ضمن اشاره به عمق اشتراکات تاریخی دو کشور علاقه‌مندی کشورش را برای برگزاری اجلاس اقتصادی در ریاض و یا بغداد اعلام و عنوان‌شده است موضوعات راهبردی مهمی مطرح نظر ریاض، هلدینگ های صنعتی و سرمایه‌گذاران برای  همکاری صنعتی -تجاری با عراق ازجمله در زمینهٔ فسفات، گوگرد، پتروشیمی، ادوات کشاورزی و کودهای شیمایی وجود دارد ضمن آنکه اتصالات ریلی - راه آهنی می‌تواند راهگشای  تنگناهای فعلی باشد که در سفر آتی نخست‌وزیر عراق به ریاض مذاکرات دقیق‌تری در این خصوص انجام خواهد شد. شایان گفتن است مناسبات عراق و ریاض به‌رغم ادعاهای صورت گرفته به دلیل اختلافات ارضی و مرزی همیشه تیره بوده و اولین سفیر عربستان در بغداد بعد از  قطع روابط، در سال 2015 فعالیت خود را آغاز ولی بعد به دلیل دخالت، اخراج و ریاض» الشمری  وابسته نظامی خود در آلمان را به‌عنوان کاردار در عراق منصوب نمود؛ اما  باروی کار آمدن دولت الکاظمی عربستان علاقه‌مندی خود را به توسعه مناسبات و ارتقاء سطح روابط را اعلام نموده است.  

 ساخت راکتورهای تحقیقاتی در عراق

شبکه العربیه در تازه‌ترین نشر خود اعلام نموده است مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق دستور تشکیل کمیته‌ای برای ساخت راکتورهای تحقیقاتی کشورش را صادر نموده است. عنوان‌شده است این راکتورها قرار است در یک بازه زمانی 5 ساله با اهداف کشاورزی، صنعتی و تولید ایزوتوپ برای مراکز پزشکی کشور راه‌اندازی شود ضمن آنکه می‌تواند گامی در جهت کاهش وابستگی عراق به سوخت‌های فسیلی باشد. شایان گفتن است عراق از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، در دهه 70 میلادی با خرید راکتور هسته‌ای از فرانسه  اولین اقدام  برای هسته‌ای شدن را آغاز نمود ولی در سال 1981  از سوی جنگنده‌های اف 16رژیم صهیونیستی مورد حمله نظامی قرار گرفت. از حدود 10 سال قبل قانون‌گذاران عراقی درصدد دریافت غرامت از رژیم صهیونیستی هستند هرچند در آن زمان باهدف ایران هراسی دراثنای جنگ 8 ساله عنوان‌شده بود حمله از سوی ایران  به نیروگاه اتمی اوسیراک (نام رب‌النوع مرگ از خدایان  مصر)  صورت گرفته است. 

امضای قرارداد اتصال سیستم انتقال برق اردن - عراق

خبرگزاری رسمی اردن (Petra) از امضای قرارداد اتصال سیستم انتقال برق اردن - عراق جهت انتقال سالانه 1000 گیگاوات ساعت برق از فردای تکمیل این پروژه و  افزایش میزان انرژی انتقالی در مراحل بعدی پروژه خبر داده است. این اقدام  بعد از احداث پست تقویتی برق در منطقه «ریشا» اردن و  اتصال آن به پست القائم در عراق به طول 300 کیلومتر خواهد بود که در بازه 26 ماهه پس از امضا محقق خواهد شد و در حالی انجام  می‌شود  که اردن خود واردکننده انرژی برق و سوخت سالانه به میزان 5 . 3 میلیارد دلار در سال است و اخیراً  قراردادی بین امان - ریاض جهت انتقال برق مازاد در اوج مصرف  به امضا رسیده است. همچنین  روزنامه نیمه‌دولتی  «الصباح» اعلام نموده است تفاهمات اولیه برای گشایش مسیر  جدید زمینی از طریق خاک اردن  به مصر انجام‌شده هرچند از سال 2018 تا اوایل 2020 این مسیر ترانزیتی امکان‌سنجی و به سودآوری رسید ولی کرونا و تنگناهای ناشی از آن سبب توقف مسیر شد و امید است مسیر مناسبی برای آمدوشد آتی حجاج خانه خدا پس از رفع ممنوعیت‌های بهداشتی موجود در کشورهای ایران، سوریه، اردن و گشایش مرز «عرعر» عربستان باشد. شایان گفتن است موقعیت سوق‌الجیشی اردن در کنار  سفر سال 2019 عبدالله دوم به عراق بعد از ده سال از تاریخ سفر اول و روی کار آمدن دولت الکاظمی سرفصل جدیدی از  مناسبات اقتصادی دو کشور در جهت ائتلافات مطرح و غالب منطقه‌ای را ایجاد نموده است. در حال حاضر بازار عراق مملو از کالاهای اردنی است و در دیدار سفیر اردن با وزیر صنایع عراق  طرف اردنی خواستار ملایمت بیشتر در ممنوعیت‌های گمرکی و ارائه معافیت در قبال کالاهای اردنی شده است.