نهاد اصلی مسئول جمع آوری مالیات و امور گمرکی در توگو، اداره درآمدهای توگو (Office Togolais des Recettes - OTR) است. نظام مالیاتی این کشور ترکیبی از مالیات های مستقیم و غیرمستقیم است که عمدتاً بر اساس قوانین اتحادیه اقتصادی غرب آفریقا (ECOWAS) و اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا (UEMOA) هماهنگ شده است که در ادامه هر یک از آنها تشریح گردیده است:
انواع مالیات و مکانیزم های اجرایی در توگو
1) مالیات های مستقیم:
این مالیات ها مستقیماً از درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی اخذ میشود.
مالیات بر درآمد شرکت ها (Impôt sur les Sociétés - IS):
نرخ استاندارد: ۲۷ درصد از سود مشمول مالیات.
نرخ های ویژه: شرکت های فعال در بخش های خاص مانند معدن و نفت ممکن است تحت رژیم های مالیاتی متفاوتی فعالیت کنند.
مکانیزم اجرا: شرکت ها موظفند اظهارنامه مالیاتی خود را تا ۳۰ آوریل سال بعد تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت کنند. همچنین پیش پرداخت های مالیاتی نیز در طول سال الزامی است.
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی (Impôt sur le Revenu des Personnes Physiques - IRPP):
این مالیات به صورت پلکانی محاسبه میشود. درآمد سالانه پس از کسر معافیت ها، با نرخ های زیر مشمول مالیات میشود (نرخ ها تقریبی و بر اساس آخرین داده ها است):
- از ۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ فرانک: 0 درصد
- از ۶۰۰,۰۰۱ تا ۱,۵۰۰,۰۰۰ فرانک: 10 درصد
- از ۱,۵۰۰,۰۰۱ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰ فرانک: 20 درصد
- از ۳,۰۰۰,۰۰۱ تا ۶,۰۰۰,۰۰۰ فرانک: 30 درصد
- بیش از ۶,۰۰۰,۰۰۰ فرانک: 40 درصد
مکانیزم اجرا: این مالیات معمولاً توسط کارفرما از حقوق کارمندان کسر (مالیات بر حقوق و دستمزد) و به اداره مالیات پرداخت میشود. افراد خود اشتغال نیز موظف به تسلیم اظهارنامه سالانه هستند.
مالیات بر درآمد شرکت ها:
نرخ: معادل ۱ درصد از گردش مالی سالانه شرکت، با حداقل مبلغ ۵۰۰,۰۰۰ فرانک CFA و حداکثر ۵,۰۰۰,۰۰۰ فرانک CFA.
مکانیزم اجرا: این مالیات حتی در صورتی که شرکت زیان ده باشد نیز باید پرداخت شود. این مبلغ به عنوان اعتبار مالیاتی شرکت ها (مالیات بر درآمد) در همان سال یا سال های آتی قابل استفاده است.
2) مالیات های غیرمستقیم (Impôts Indirects)
این مالیات ها بر روی مصرف کالاها و خدمات اعمال میشوند و پرداخت کننده نهایی آن مصرف کننده است.
الف) مالیات بر ارزش افزوده (Taxe sur la Valeur Ajoutée - TVA):
نرخ استاندارد: ۱۸ درصد برای اکثر کالاها و خدمات.
نرخ کاهش یافته: ۱۰ درصد ویژه شرکت های خدماتی خاص مانند هتل ها و رستوران های دارای مجوز.
مکانیزم اجرا: شرکت ها موظفند به صورت ماهانه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را تسلیم و مابهالتفاوت مالیات دریافتی از مشتریان و مالیات پرداختی به تأمین کنندگان را به اداره مالیات واریز کنند.
ب) مالیات ویژه مصرف (Droits d'Accise):
این مالیات بر روی محصولات خاصی مانند نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی، سیگار و تنباکو، قهوه، چای، عطر و لوازم آرایشی اعمال میشود.
نرخ: نرخ ها بسته به نوع محصول متفاوت است.
مکانیزم اجرا: این مالیات در مرحله تولید داخلی یا هنگام واردات کالا اخذ میگردد.
پ) تعرفه های گمرکی (Droits de Douane):
نرخ: توگو از تعرفه خارجی مشترک (CET) اتحادیه ECOWAS پیروی میکند که دارای پنج بخش است: ۰٪ (برای کالاهای اساسی و اجتماعی)، ۵٪ (برای مواد اولیه)، ۱۰٪ (برای کالاهای واسطه ای)، ۲۰٪ (برای کالاهای نهایی مصرفی) و ۳۵٪ (برای کالاهای خاص حمایتی).
مکانیزم اجرا: این تعرفه ها هنگام ورود کالا به قلمرو گمرکی توگو توسط اداره درآمدهای توگو (OTR ) محاسبه و دریافت میشود.
3) سایر مالیات ها و عوارض
مالیات تکلیفی (Retenue à la source):
نرخ های مختلفی به شرح زیر اعمال میشود:
- سود سهام: ۱۰ درصد
- بهره: ۱۰ درصد برای اشخاص حقیقی و ۲۵ درصد برای اشخاص حقوقی غیر مقیم.
- حق امتیاز: ۲۰ درصد برای پرداخت به اتباع غیر مقیم .
مکانیزم اجرا: شرکتی که این مبالغ را پرداخت میکند، موظف است مالیات مربوطه را کسر و به اداره مالیات توگو واریز نماید.
سهم تأمین اجتماعی:
نرخ: کارفرمایان ۱۶.۵ درصد و کارمندان ۵ درصد از حقوق پایه خود را به صندوق ملی تأمین اجتماعی توگو (CNSS) واریز میکنند.
مکانیزم اجرا: مبالغ توسط کارفرما محاسبه و به صورت ماهانه پرداخت میشود.
سازوکار اجرایی و مدیریت مالیاتی:
نهاد مسئول: اداره درآمدهای توگو (Office Togolais des Recettes-OTR)، مسئولیت یکپارچه اداره امور مالیاتی و گمرکی را در توگو بر عهده دارد.
شناسه مالیاتی: تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که فعالیت اقتصادی دارند باید یک شناسه مالیاتی واحد (Numéro d'Identification Fiscale - NIF) دریافت کنند که برای تمام امور مالیاتی و گمرکی استفاده میشود.
اظهارنامه و پرداخت: تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات به طور فزاینده ای از طریق پلتفرم های آنلاین OTR در حال انجام است. مؤدیان باید به تقویم مالیاتی پایبند باشند و اظهارنامه ها (ماهانه برای VAT و سالانه برای مالیات بر درآمد) را در موعد مقرر ارسال کنند.
نظارت و جریمه: اداره درآمدهای توگو (OTR)، اختیار کامل برای انجام حسابرسی های مالیاتی، بازرسی دفاتر و اعمال جریمه های سنگین برای فرار مالیاتی یا تأخیر در پرداخت را دارد.
منبع: قانون مالیات عمومی، اداره درآمدهای توگو (OTR)