بوسنی و هرزگوین کشوری است با وسعت 51129 کیلومتر مربع واقع در شبه جزیره بالکان در جنوب شرق اروپا و هم مرز با کشورهای کرواسی، صربستان، و مونته نگرو. این کشور از دو ناحیه بوسنی در شمال و هرزگوین در جنوب تشکیل شده‌است. مرز آبی به طول ۲۲ کیلومتر تنها راه دسترسی این کشور به آبهای آزاد است و بندر نئوم در این منطقه واقع شده است. بخش وسیعی از این کشور کوهستانی است و با عبور رشته کوه های متعدد از شمال غربی تا جنوب شرقی از وجود دره های سرسبز و حاصلخیز و منابع سرشار طبیعی همچون دریاچه ها، رودخانه ها، چشمه های پرآب و آب های معدنی متعدد برخوردار است. حدود 20 درصد از خاک این کشور را زمین های قابل کشت، 20 درصد مراتع طبیعی و 40 درصد جنگل های انبوه تشکیل می دهد. بر اساس آمار سازمان حفظ محیط زیست، جنگل های بوسنی و هرزگوین، یکی از غنی ترین منابع در اروپا به شمار می روند که انواع حیوانات اهلی و وحشی را در خود جای داده است.

این کشور همچنین بر روی بستری غنی از معادن زیرزمینی قرار گرفته و آهن، زغال سنگ، فولاد، سرب، روی، منگنز، بوکسیت از جمله منابع غنی معدنی در بوسنی و هرزگوین محسوب می شود. به لحاظ صنایع مادر کارخانه ذوب آهن منطقه زنیتسا، کارخانه تولیدات فراورده های شیمیایی در منطقه توزلا، معادن آهن در وارس و لیوبیا، معادن زغال سنگ در مناطق کراتا، کاکانی وبانویتسی، از جمله منابع عمده این کشور به شمار می روند. افزون بر این، وسیله نقلیه و قطعات آن، منسوجات، محصولات توتون، تنباکو، مبلمان، لوازم خانگی و انرژی از دیگر موارد است. کالاهای صادراتی شامل آهن، منسوجات، مبلمان و محصولات چوبی و کالاهای وارداتی شامل ماشین آلات، تجهیزات، مواد شیمیائی، سوخت و مواد غذائی می شود. علاوه بر ترکیه شرکای اصلی این کشور در صادرات آلمان، کرواسی، ایتالیا، صربستان، اتریش، اسلونی و در واردات کرواسی، آلمان، روسیه، صربستان، ایتالیا، چین و اسلوانی می باشند.

• جمعیت و ترکیب اجتماعی و دینی

بر اساس اعلام منابع رسمی جمعیت بوسنی و هرزگوین بالغ بر 3531159 نفر است ( 2 میلیون 500 هزار نفر غیر رسمی است). بنا بر آمار ارائه شده، فدراسیون بوسنی و هرزگوین 2219220 نفر، جمهوری صربسکا 1228423 نفر و منطقه برچکو 83516 نفر جمعیت دارد. سارایوو به عنوان بزرگترین شهر از جمعیتی بالغ بر 275524 نفر برخوردار است و بانیالوکا با 185042، توزلا با 110979، زنیتسا با 110663، بیه لینا با 107715 و موستار با 105977 نفر در ردیف های بعدی قرار گرفته اند. همچنین ترکیب قومیتی جمعیت این کشور عبارتند از بوشنیاک: 50.11 درصد، صرب: 30.78 درصد، کراوات: 15.43 درصد، سایرین 2.73درصد، افرادی که قومیت خود را ذکر نکرده اند: 0.77 درصد. آمار پراکندگی جمعیت اقوام در موجودیت ها نیز بیانگر آن است که ترکیب جمعیتی در فدراسیون بوسنی و هرزگوین 70.4 درصد بوشنیاک، 22.4 درصد کروات و 3.6 درصد صرب، در جمهوری صربسکا 81.51 درصد صرب، 13.99 درصد بوشنیاک و 2.41 درصد کروات و در منطقه برچکو 42.36 درصد بوشنیاک، 34.58 درصد صرب و 20.66 درصد کروات تشکیل شده است. همچنین ترکیب دینی جمعیت کشور نیز شامل 50.7 درصد مسلمان، 30.75 درصد ارتدکس و 15.19 درصد کاتولیک است. 52.86 درصد جمعیت این کشور به زبان بوسنیائی، 30.76 درصد به زبان صربی و 14.6 درصد به زبان کرواتی گفتگو می کنند. 97.18 درصد مردم بوسنی و هرزگوین با سوادند و افزون بر این 36.2 درصد کل جمعیت از سواد رایانه ای کامل و 30 درصد از سواد رایانه ای جزئی برخوردارند. همچنین جمعیت مردان به 1732270 نفر و جمعیت زنان به 1797880 نفر بالغ می گردد. 58.88 درصد جمعیت متاهل و شغل 363394 خانوار نیز کشاورزی است.

امور سیاسی و حکومت داری

بوسنی و هرزگوین یکی از شش جمهوری یوگسلاوی سابق می باشد که با فروپاشی این کشور در اوایل دهه 90 و جدایی دو جمهوری اسلوونی و کرواسی، با انجام همه پرسی درتاریخ 29 آوریل 1992 در خصوص جدایی از یوگسلاوی و با رای اکثریت شهروندان ( شامل مسلمانان و کروات ها) به جدایی از یوگسلاوی، در تاریخ 1 مارس 1992 اعلام استقلال نمود و در تاریخ 22 آوریل 1992 نیز به عضویت سازمان ملل پذیرفته شد. جمهوری اسلامی ایران از جمله نخستین کشورهایی بود که بلافاصله استقلال بوسنی و هرزگوین را به رسمیت شناخت. اعلام استقلال بوسنی و هرزگوین سبب شد تا موجی از خشونت و درگیری توسط صرب ها که مخالف استقلال بودند این کشور را فرا گیرد. این درگیری ها به یک جنگ خونین و خانمانسوز 43 ماهه منجر شد که بیشترین خسارت مادی و جانی را به مسلمانان این کشور وارد نمود. دراین جنگ پاکسازی نژادی بطور وسیعی انجام شد که در نتیجه آن بخش عمده ای از جمعیت قومی بوسنی آواره و جابجا شدند و نقشه نژادی این کشور دستخوش تغییر گردید. مردم مسلمان بخش های شرقی و جنوبی بوسنی به سمت مرکز بوسنی رانده شدند. جمعیت صرب های مستقر در مناطق مرکزی نیز این مناطق را ترک کرده و به مناطق تحت کنترل صرب ها در شرق و شمال مهاجرت کردند. کروات ها نیز از بخش های مرکزی به سمت مناطق جنوب و جنوب غربی بوسنی با اکثریت بیشتر کروات ها نقل مکان کردند. در طول جنگ تلاش های زیادی برای خاتمه آن صورت گرفت و در این میان کشورهای غربی در قالب گروه تماس بین المللی و نمایندگان ویژه سازمان ملل در بوسنی طرح هائی را برای حل مناقشه این کشور ارائه دادند، لیکن نظر به عدم شمول همه جانبه نه تنها به نتیجه خاصی نرسید، بلکه موجب شعله ورتر شدن آتش جنگ شد. از سوی دیگر کشورهای اسلامی نیز در قالب گروه تماس اسلامی با انجام رایزنی های فراوان، افکار عمومی جهان را به فاجعه بوسنی و هرزگوین معطوف ساختند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضاء موثر گروه تماس اسلامی در این زمینه نقش مهمی را ایفا نمود. سر انجام این جنگ با امضای موافقتنامه موسوم به دیتون در 14 دسامبر 1995 به پایان رسید. اگر چه بازگشت آوارگان یکی از مفاد مهم موافقتنامه دیتون است و در طول سالیان گذشته نیز اقدامات زیادی در این خصوص انجام شده ولی نتوانسته جغرافیای جمعیتی بوسنی را به وضعیت قبل از جنگ نزدیک نماید. به دنبال امضاء موافقتنامه دیتون، کشور بوسنی و هرزگوین از دو موجودیت فدراسیون بوسنی و هرزگوین شامل مسلمانان و کروات ها و جمهوری صربسکا و همچنین منطقه ویژه برچکو تشکیل گردید.

نظارت جامعه بین الملل بر امور بوسنی و هرزگوین

پس از امضاء موافقتنامه دیتون و به موجب مفاد آن، در راستای نظارت بر اجرای صلح در بوسنی و هرزگوین، شورای اجرایی صلح شامل 55 کشور و سازمان بین المللی شکل گرفت که هیئت مدیره آن از کشورهای آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، کانادا، روسیه و ترکیه به نمایندگی از شورای مذکور تشکیل شد. مسئولیت بخش غیر نظامی را اتحادیه اروپا و مسئولیت بخش نظامی دیتون را امریکا برعهده دارد. این شورا نماینده ای را برای نظارت بر اجرای مفاد موافقتنامه دیتون تعیین نمود که به نماینده عالی جامعه بین الملل در بوسنی (OHR) معروف گردید. اگر چه وظیفه این نماینده نظارت است ولی بر اساس اختیاراتی که تاکنون شورای اجرایی صلح به وی واگذار کرده و به اختیارات بن مشهور است می تواند در همه امور بوسنی و هرزگوین، حتی برکناری مقامات اجرایی و دولتی، اعضاء قوه مقننه، تغییر در قانون اساسی و ابطال انتخابات مداخله نماید.

ساختار های سیاسی و حکومتی

بر اساس موافقتنامه دیتون بوسنی و هرزگوین از دو موجودیت به نام فدراسیون بوسنی و هرزگوین با حدود 51 درصد قلمرو (شامل مسلمانان و کرواتها ) و جمهوری صربسکا با حدود 49 درصد قلمرو و یک منطقـه ویژه به نام برچکو که اداره آن تحت نظر جامعه بین الملل می باشد ، تشکیل شده است . هر یک از دو موجودیت فدراسیون بوسنی و هرزگوین و جمهوری صربسکا دارای سیستم حکومتی مستقل، متشکل از رئیس جمهور، پارلمان و نخست وزیر می باشند. در سطح ملی نیز کشور بوسنی و هرزگوین دارای شورای ریاست جمهوری، پارلمان ملی و شورای وزیران است. هر یک از استان های فدراسیون بوسنی و هرزگوین نیز دارای تشکیلات حکومتی مانند نخست وزیر، دولت و پارلمان است. بوسنی و هرزگوین در سطح ملی دارای شورای سه نفره ریاست جمهوری است.

• شورای ریاست جمهوری

شورای ریاست جمهوری متشکل از سه عضو مسلمان، کروات و صرب است. این سه عضو از میان نامزدهای احزاب و توسط رای مردم برای یک دوره چهار ساله انتخاب می شوند که هریک به مدت دو دوره غیر متوالی هشت ماهه ریاست شورا را بر عهده خواهند داشت. در آخرین انتخابات برگزار شده در 10 مهر 1401 مطابق با 2 اکتبر 2022 از حزب سوسیال دموکرات ، دنیس بچیراویچ با بیشترین آرای بوشنیاک ها، خانم ژلیکا چویانویچ از حزب اتحاد سوسیال دمکرات های مستقل با بیشترین آرای صرب ها و ژلیکو کومشیچ رئیس جبهه دمکراتیک کروات بیشترین آرا ( مسلمان – کروات ) را بدست آوردند.

• شورای وزیران

بوسنی و هرزگوین دارای دولت مرکزی متشکل از رئیس شورای وزیران (شبیه نخست وزیر) و 9 وزیر است که بر اساس توافق صلح دیتون در میان سه قومیت یاد شده تقسیم شده است. پس از برگزاری آخرین انتخابات سراسری بوسنی و هرزگوین در سال 1397، آقای زوران تگلتیا از حزب صرب اتحاد سوسیال دموکرات های مستقل ریاست شورای وزیران بوسنی و هرزگوین را بر عهده گرفت.

بنا بر قانون اساسی 9 عضو شورای وزیران به تعداد مساوی میان سه قومیت مسلمان، کروات و صرب تقسیم شده است.

• پارلمان

پارلمان بوسنی و هرزگوین با نام دقیق «مجمع پارلمانی بوسنی و هرزگوین» از دو مجلس نمایندگان با 42 نماینده و خانه اقوام با 15 نماینده تشکیل شده است. اعضاء مجلس نمایندگان شامل 28 نماینده از موجودیت فدراسیون بوسنی و هرزگوین شامل بوشنیاک و کروات و 14 نماینده از موجویت جمهوری صربسکا است. نمایندگان مورد اشاره با رای مستقیم مردم برای یک دوره 4 ساله انتخاب می شوند. اعضاء خانه اقوام نیز به صـورت مساوی میـان سه قـومیت (هر قومیت 5 نماینده) تقسیم شـده است که بـرای مـدت 4 سال انتخاب می شوند. نمایندگان بوشنیاک و کروات خانه اقوام توسط خانه اقوام فدراسیون بوسنی و هرزگوین و نمایندگان صرب خانه اقوام توسط پارلمان ملی جمهوری صربسکا انتخاب می شوند. ریاست پارلمان به صورت چرخشی میان سه عضو بوشنیاک، صرب و کروات برای دو دوره غیر متوالی 8 ماهه تقسیم می گردد. برای رسمیت یافتن مجلس، حضور حداقل 9 نماینده یعنی از هر قومیت 3 نماینده ضروری است. تمام مصوبات مربوط به قانون گذاری هم در مجلس نمایندگان و هم در خانه اقوام به تصویب می رسد. تصویب قوانین و بودجه نهادهای ملی بوسنی و هرزگوین و قراردادهای بین المللی و تائید انتخاب رئیس و اعضاء شورای وزیران بوسنی و هرزگوین از جمله وظایف پارلمان این کشور است.
اعضاء هیات رئیسه خانه اقوام ( از انتخابات 2018 و در مرحله تغییر ): باقر عزت بگوویچ (بوشنیاک) دراگان چوویچ (کروات)، نیکلا اشپیریچ (صرب)

اعضاء هیات رئیسه مجلس نمایندگان: مارینکو چاوار (کروات)، دنیس زویزدیچ (بوشنیاک)و نیوشیاردانویچ (صرب).
اعضاء هیات رئیسه خانه اقوام ( از انتخابات قبلی): باقر عزت بگوویچ (بوشنیاک)، باریشا چولا (کروات)، نیکلا اشپیریچ (صرب) می باشند.

سیاست خارجی، اولویت و چالش ها

اولویت اصلی سیاست خارجی بوسنی و هرزگوین الحاق به اتحادیه اروپا و ناتو، داشتن روابط حسنه با کشورهای همسایه و کشورهای صاحب نفوذ اقتصادی در دنیا است. عضویت رسمی در شورای اروپا در سال 2002 و امضای موافقتنامه ثبات و الحاق با اتحادیه اروپا در ژوئـن 2008 از دست آوردهـای مهـم بـوسنی و هـرزگـوین در مسیـر عضـویت در اتحـادیه اروپــا به شمـار می رود. به دنبال اعلام موافقت دولت و مجلس بوسنی و هرزگوین با اصلاحات اتحادیه اروپا، پارلمان اروپا در تاریخ 1 آوریل 2015 مصوبه ای را برای انجام اصلاحات در بوسنی و هرزگوین تصویب نمود.

احزاب
به طور کلی احزاب در بوسنی و هرزگوین به سه دسته به شرح ذیل قابل تقسیم هستند:
- احزاب ناسیونالیستی قومی

- احزاب چپ گرا

- احزاب با گرایش های لیبرال شهروندی

در حال حاضر سه حزب اصلی قدرت سیاسی قابل توجهی در تمامی سطوح دولتی در بوسنی و هرزگوین در اختیار دارند.

این احزاب عبارتند از:

- حزب اقدام دمکراتیک که یکی از احزاب ناسیونالیست قومی و قدرتمند بوشنیاک ها به شمار می رود.

- حزب سوسیال دمکرات های مستقل که بر جمهوری صربسکا تسلط دارد.

- اتحادیه دمکراتیک کراوات که حزب کروات با سلطه قوی در مناطق با اکثریت کروات می باشد.

امور اقتصادی

-  اقتصاد، مشکلات و فرصت ها

اقتصاد بوسنی و هرزگوین اقتصادی در حال گذار با اصلاحات محدود و متکی به صادرات فلزات، انرژی، منسوجات، مبلمان و نیازمند کمک های کشورها و سازمان های بین المللی همچون بانک جهانی و صندوق بین المللی پول و وجوه ارسالی از سوی نیروی کار شاغل در خارج از کشور است. وقوع جنگ در بوسنی و هرزگوین موجبات تنزل هشتاد درصدی ظرفیت تولید در سال های 1992 - 1995 و افزایش شدید نرخ بیکاری در این کشور را فراهم آورد که همچنان به عنوان یکی از معضلات در عرصه اقتصاد این کشور یاد می شود. در سال 1998 نرخ تسعیر مارک به عنوان پول ملی کشور با یورو ثابت و نرخ تبدیل هر یورو برابر با 1.95 مارک اعلام و متعاقب آن با بازگشت اعتماد به پول ملی، ثبات بخش بانکی، و ورود بانک های خارجی به عرصه اقتصادی کشور شکل گرفت و اتریش و ایتالیا به عنوان اولین کشورها وارد فعالیت های بانکی بوسنی و هرزگوین شدند که در حال حاضر نیز بیشترین بخش بانکی این کشور را در اختیار دارند. فعالیت بخش خصوصی در کشور به آرامی در حال رشد و ترقی است لیکن روند خصوصی سازی شرکت های دولتی از آهنگ کندی برخوردار است.  مهم ترین اولویت های اقتصادی این کشور عبارتند از: شتاب در پیوستن به اتحادیه اروپا، تقویت سیستم مالی، اصلاح بخش دولتی، مبارزه با فساد مالی ، عضویت در سازمان تجارت جهانی، تامین امنیت رشد اقتصادی بوسیله ایجاد یک اقتصاد پویا، تقویت بخش خصوصی رقابتی.

هرچند اقتصاد بوسنی و هرزگوین در سال های اخیر با بکار گیری اصلاحات اقتصادی روند رو به بهبودی را طی می نماید و در این راستا به توازن بودجه و رشد نزدیک به سه درصدی تولید ناخالص داخلی در سال 2022 دست یافته، لیکن همچنان از همتایان خود در اروپای شرقی در منطقه بالکان عقب مانده است. با وجود روند بهبودی در سال های اخیر، درآمد سرانه این کشور تنها یک چهارم کشورهای اتحادیه اروپا باقی مانده و کماکان در جذب منابع مالی از بازارهای بین المللی با مشکل مواجه است. جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی با کاهش مواجه شده و به استناد گزارش اداره برنامه ریزی اقتصادی بوسنی و هرزگوین، حجم سرمایه مستقیم خارجی جذب شده در سال 2021 بالغ بر 460 میلیون یورو است و نسبت به سالهای قبل رشد بالای 10 درصد را نشان می دهد.
اقتصاد بوسنی و هرزگوین بتدریج در مسیر پیوند با صنایع آلمان، اتریش و ایتالیا به سمت ایجاد ده‌ها کارخانه کوچک و متوسط پیش می رود. بخش مهم فعالیت های اقتصادی در زمنیه تولید قطعات خودرو و محصولات چوب ، برای بازارهای اتحادیه اروپا، خاورمیانه و چین اختصاص دارد. بخش تولید انرژیهای سالم آبی، بادی و خورشیدی در حال گسترش است .

شاخص های اقتصادی بوسنی و هرزگوین در سال 2023

کل مبادلات تجاری بوسنی و هرزگوین در سال 2023 در حدود 22 میلیارد و 804 میلیون و 102 هزار یورو و میزان صادرات بوسنی و هرزگوین در سال 2023 بالغ بر 8 میلیارد و 564 میلیون یورو بوده که 7 درصد کاهش نسبت به سال قبل را نشان می دهد. میزان واردات این کشور در دوره فوق بیش از 14 میلیارد و 240 میلیون یورو بوده که نسبت به زمان مشابه سال قبل حدود 0.03 درصد کاهش داشته است.

تراز تجارت خارجی بوسنی و هرزگوین در سال 2023 حدود 5 میلیارد و 676 میلیون یورو بوده است.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کشورهای عضو پیمان تجارت آزاد اروپای مرکزی مهمترین شرکای تجاری بوسنی و هرزگوین در سال 2019 را تشکیل داده اند. کشورهای آلمان،کرواسی، صربستان، ایتالیا، اتریش، اسلوونی، ترکیه، سوئیس، فرانسه، مجارستان ، لهستان و هلند را می توان شرکای عمده تجاری بوسنی و هرزگوین مورد اشاره قرار داد.

بر اساس گزارش بانک جهانی رشد اقتصادی این کشور در دو سال اخیر از روند رو به رشد 2.5 تا 3 درصد برخوردار بوده است. رشد بخش های صنعتی کوچک و متوسط از مهمترین علایم رشد اقتصادی بوسنی است. در حال حاضر قیمت انرژی به دلیل بحران اوکراین و تحریم نفتی روسیه ، مهمترین مانع در گسترش فعالیتهای صنایع است.

مناسبات جمهوری اسلامی ایران و بوسنی و هرزگوین

الف) روابط سیاسی

بااعلام استقلال بوسنی و هرزگوین در آوریل 1992 ، جمهوری اسلامی ایران یکی از اولین کشورهای اسلامی بود که در تاریخ 1370/12/21 استقلال این کشور را به رسمیت شناخت. با این حال آغاز جنگ داخلی مانع برقراری روابط دیپلماتیک میان دو کشور شد و در نهایت در اردیبهشت 1373 سفارت کشورمان در سارایوو رسما افتتاح گردید.
سفر وزیر امور خارجه و اعضاء شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین به تهران به ترتیب در  سالهای  1381 و 1383 و سفر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه وقت کشورمان به بوسنی و هرزگوین در سال های 1383 و 1389 از جمله سفرهای مهم سیاسی دو کشور در دهه گذشته بوده اند.

به دنبال توافق هسته ای و تغییر شرایط جهانی در رابطه با کشورمان، تحرک جدیدی در روابط دو جانبه با بوسنی و هرزگوین صورت گرفت که برگزاری دومین کمیسیون مشترک دو کشور در تهران در تاریخ 17 و 18 آبان 1394 را بدنبال داشت.

ب) روابط پارلمانی

گسترش مناسبات پارلمانی میان جمهوری اسلامی ایران و بوسنی و هرزگوین طی سال های پس از استقلال این کشور و در دوره های مختلف خوب و همواره مورد توجه مقامات طرفین بوده است. تبادل هیات های پارلمانی در سطوح مختلف در دستور کار دو کشور بوده و علاوه بر هیات های پارلمانی، روسای مجالس دو کشور تا کنون از پایتخت های یکدیگر بازدید به عمل آورده اند.

ج) روابط اقتصادی

 زمینه های اقتصادی بوسنی و هرزگوین برای جمهوری اسلامی ایران با توجه به شرایط اقتصادی و موقعیت جغرافیائی بوسنی و هرزگوین از جمله همجواری با اتحادیه اروپا، کشورهای عضو پیمان تجارت آزاد اروپای مرکزی و دریای آدریاتیک و برخورداری از منابع طبیعی و جنگلی فراوان و ظرفیت های بالقوه اقتصادی، گسترش همکاری های اقتصادی از جمله صدور خدمات فنی و مهندسی، در زمینه های راه سازی، پل سازی، معدن، انرژی های تجدید پذیر، کشاورزی، شیلات ، نفت و گاز و همچنین صدور تجهیزات و ماشین آلات کشاورزی، صنایع پتروشیمی، محصولات نفت و گاز می تواند منافع قابل توجهی را برای کشورمان به ارمغان آورد.

*حجم مبادلات اقتصادی دو کشور

بر اساس اطلاعات آژانس آمار بوسنی و هرزگوین، کل مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران و بوسنی و هرزگوین در سال 2023 به میزان تقریبی 11 میلیون یورو بوده است

• واردات جمهوری اسلامی ایران از بوسنی و هرزگوین

رقم واردات جمهوری اسلامی ایران از کشور بوسنی در سال 2023 به میزان تقریبی یک میلیون یورو شامل اقلام زیر است:

- محصولات تقسیم بندی شده بر اساس جنس

- ماشین آلات و وسایل نقلیه

- محصولات شیمیایی

- مواد خام، مواد غیر خوراکی به استثناء سوخت

- انواع مختلف محصولات نهایی

• صادرات جمهوری اسلامی ایران به بوسنی و هرزگوین

رقم صادرات جمهوری اسلامی ایران به بوسنی و هرزگوین در شش ماه اول سال 2023 بیش از 10 میلیون یورو شامل موارد زیر است:

- محصولات پترو شیمی

- محصولات شیمیایی

- خشکبار

- مواد غذایی

- ماشین آلات و وسایط نقلیه

- مواد خام، مواد غیر خوراکی به استثناء سوخت

- روغن های حیوانی و گیاهی، چربی ها و موم ها

تراز بازرگانی جمهوری اسلامی ایران با بوسنی و هرزگوین در سال 2023 مثبت9 میلیون یورو (به نفع جمهوری اسلامی ایران) است.

• کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی

تا کنون دو نشست کمیسیون مشترک اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و بوسنی و هرزگوین در سارایو و تهران برگزار شده است. با توجه به برگزاری دومین کمیسیون اقتصادی دو کشور در سال 1394 در تهران، برگزاری سومین کمیسیون مشترک اقتصادی در سارایو در دستور کار، برنامه ریزی و اقدام قرار دارد.

د) مناسبات علمی - فرهنگی

روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با بوسنی و هرزگوین دارای قدمتی بیش از روابط سیاسی میان دو کشور است. در زمینه روابط فرهنگی باید اذعان نمود که مردم بوسنی و هرزگوین به ویژه مسلمانان این کشور قرابت فرهنگی – دینی بسیاری با جمهـوری اسلامی ایران احساس می نمایند و به همین منظور مناسبات فرهنگی دو کشور در زمینه های مختلف به خوبی در جریان است.

کرسی زبان و ادبیات فارسی در دانشکده فلسفه سارایوو از گذشته (پیش از فروپاشی یوگسلاوی) دایر بوده و سالانه بین 20 الی 25 دانشجو تا مقطع فوق لیسانس در این دانشکده در رشته زبان فارسی به تحصیل مشغول بودند. در حال حاضرافزون بر این به همت رایزنی فرهنگی کشورمان کلاس های آموزش زبان فارسی برای سایر علاقمندان نیز دایر می شود که با استقبال خوبی مواجه می گردد.

موافقت نامه ها و یادداشت های تفاهم همکاری در زمینه های مختلف امضاء شده میان دو کشور:

 اجتناب از اخذ مالیات مضاعف،

تشویق و حمایت از سرمایه گذاری مشترک،

حمل و نقل هوائی،

حمل و نقل مسافر از طریق جاده،

همکاری های علمی، فرهنگی و آموزشی،

همکاری های گمرکی،

معاضدت حقوقی در امور مدنی و کیفری،

همکاری میان مرکز توسعه صادرات ایران و اتاق تجارت خارجی بوسنی و هرزگوین،

یادداشت تفاهم همکاری اتاق های بازرگانی،

یادداشت تفاهم همکاری رادیو و تلویزیونی،

یادداشت تفاهم همکاری های نمایشگاهی،

یادداشت تفاهم همکاری های ورزشی،

یادداشت تفاهم همکاری اتاق های بازرگانی تهران و سارایو،

یادداشت تفاهم همکاری های گردشگری،

یادداشت تفاهم همکاری صنایع کوچک و متوسط،

تفاهم نامه خواهر خواندگی تهران و سارایوو.