اخبار اقتصادی ترکیه - آنکارا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ترکیه در هفته دوم آذرماه 1404مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

اعلام نرخ تورم ترکیه و اظهار نظر وزیر دارای و خزانه داری این کشور

سازمان آمار ترکیه، نرخ تورم برای ماه نوامبر 2025 را منتشر کرد. بر این اساس نرخ تورم ماهانه در ترکیه بعد از 30 ماه به پائین تر از یک درصد یعنی 0.87 درصد و بصورت سالانه به  31.07 درصد رسید. تأثیر مثبت برنامه اقتصادی اجرا شده توسط دولت ترکیه در داده‌های اقتصاد کلان این کشور نیز مشهود است. اقتصاد ترکیه در 21 فصل گذشته بدون وقفه در حال رشد بوده است، در حالی که برنامه اقتصادی اجرا شده از روند کاهش تورم نیز پشتیبانی می‌کند، نتایج این اقدامات همچنان در حال ثمردهی است و شاخص‌های اقتصاد کلان به روند بهبودی قوی اشاره دارند.

در همین ارتباط محمت شیمشک، وزیر خزانه‌داری و دارایی ترکیه اظهار داشت: در ماه نوامبر 2025، تورم سالانه به 31.07 درصد کاهش یافت که پایین‌ترین سطح در چهار سال گذشته است و بهبود در مقایسه با ماه می ۲۰۲۴ از ۴۴ واحد درصد فراتر می‌باشد. وی خاطرنشان کرد که تورم سالانه کالاهای اساسی به زیر ۱۹ درصد رسیده است. وی تأکید کرد که تورم مواد غذایی که بین ماه‌های اوت و اکتبر بسیار بالاتر از میانگین بلندمدت بود، در ماه نوامبر به حالت عادی بازگشت و خاطرنشان کرد که انتظار دارند روند ملایم تورم ماهانه در ماه دسامبر نیز ادامه یابد. شیمشک افزود، آنها با قاطعیت به اجرای برنامه متمرکز بر ثبات قیمت ادامه خواهند داد.

از سوی دیگر، با اعلام نرخ تورم ماه نوامبر 2025، تفاوت در افزایش حقوق پنج ماهه کارمندان دولت و بازنشستگان مشخص گردید. تورم ماه نوامبر ماهانه 0.87 درصد اعلام شد بر این اساس افزایش حقوق کارمندان دولت و بازنشستگان بر اساس ما به التفاوت نرخ تورم تعیین می‌شود. طبق داده‌های پنج ماهه، کارمندان دولت و بازنشستگان دستگاههای دولتی ۱۷.۵۵ درصد افزایش حقوق دریافت خواهند کرد. داده‌های دسامبر نیز به این ارقام اضافه خواهد شد. بنابراین، نرخ‌های افزایش حقوق در شش ماه اول سال جدید مشخص خواهد شد.

برنامه ترکیه برای اکتشاف نفت و گاز در پاکستان

آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، از امضای توافق‌نامه‌ بین ترکیه و پاکستان برای اکتشاف و تولید نفت و گاز در میادین فراساحلی و خشکی پاکستان خبر داد. بایراکتار، که به پاکستان سفر کرده است با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، دیدار  و گفتگوکرد. بایراکتار همچنین با علی پرویز مالک، وزیر نفت و سردار اویس احمد خان ، وزیر انرژی و برق پاکستان دیدار  و گفتگو کرد.

پس از این دیدار، توافق‌نامه‌های اکتشاف و تولید هیدروکربن بین شرکت نفت ترکیه (TPAO) و شرکت‌های نفتی پاکستانی  Mari Energies, Fatima, OGDCL, PPL, Prime ve GHPL در سه میدان فراساحلی و دو میدان خشکی در پاکستان امضا شد.

بایراکتار در بیانیه‌ای پس از این مراسم اظهار داشت که آنها همچنان به تلاش برای توسعه همکاری بین پاکستان و ترکیه در زمینه‌های انرژی و معدن ادامه می‌دهند و یک پروژه مهم با نتایج ملموس برای همکاری ترکیه و پاکستان امضا کرده‌اند. بایراکتار با یادآوری سفرهای متعدد به پاکستان در سال جاری، گفت: این در واقع سومین سفر ما به پاکستان در عرض تنها چند ماه است. رئیس جمهور ما در ماه فوریه 2025 از پاکستان بازدید کرد. پس از آن سفر، ما به اینجا آمدیم و در یک کنفرانس مهم معدن شرکت کردیم. با تکیه بر قابلیت‌هایی که در اکتشاف نفت و گاز طبیعی ترکیه، به ویژه در سال‌های اخیر، ایجاد کرده‌ایم، کار اکتشاف را هم در دریا و هم در خشکی در پاکستان آغاز کرده‌ایم. به عنوان اولین نتیجه این تلاش‌ها، شرکت نفت ترکیه این مجوزها را از طریق مشارکت در سه میدان فراساحلی و دو میدان خشکی در اختیار دارد. ما به عنوان اپراتور در یکی از این میدان‌های فراساحلی فعالیت خواهیم کرد. کشتی‌های تحقیقاتی لرزه‌نگاری ما در سال ۲۰۲۶ به اینجا خواهند رسید. امیدواریم این تلاش‌ها به ثمر بنشیند و ما کارهای قابل توجهی را با نتایج ملموس برای همکاری ترکیه و پاکستان انجام دهیم. هدف ما شروع کار در این میدان‌ها در سال ۲۰۲۶ است. این شامل حفاری لرزه‌نگاری در برخی مناطق و حفاری مستقیم در مناطق دیگر خواهد بود. وی در ادامه اظهار داشت که اولین گام در همکاری ترکیه و پاکستان، عملیات نفت و گاز طبیعی است و تصمیمات مهمی نیز در زمینه معدن گرفته شده است. پاکستان از نظر تنوع و ثروت معدنی کشوری مهم است و پتانسیل بالایی دارد. مشابه فعالیت‌های ما در آفریقا و آسیای مرکزی، ما در دوره آینده از طریق مشارکت، عمدتاً با شرکت‌های دولتی خود، پروژه‌های مهمی را در بخش معدن انجام خواهیم داد. ما امروز در این مورد تصمیمات خود را گرفتیم. ما به سرعت در عملیات معدنی در پاکستان، همراه با شرکت‌های معدنی ملی خود فعال‌تر خواهیم شد. بایراکتار با تأکید بر اینکه سفر رجب طیب اردوغانف رئیس جمهور ترکیه به پاکستان روابط بین دو کشور را تقویت کرده است، گفت: با توجه به هدف تعیین شده توسط روسای جمهور دو کشور برای افزایش حجم تجارت به 5 میلیارد دلار، انرژی و مواد معدنی یک حوزه بسیار مهم برای تحقق این هدف می‌باشد لذا همکاری ملموس در این زمینه برای دستیابی به این هدف بسیار مهم است. پاکستان و ترکیه، به ویژه، دو واردکننده عمده انرژی، هم فرآورده‌های نفتی و هم گاز طبیعی مایع (LNG) هستند. پروژه ما برای خرید مشترک بین ترکیه و پاکستان و ایجاد هم‌افزایی در این زمینه نیز در دستور کار قرار دارد. وقتی این پروژه‌ها را اجرا کنیم، می‌توانیم به هدف ۵ میلیارد دلاری برسیم و شاید حتی از آن فراتر برویم. پاکستان کشوری مهم با پتانسیل بالا است که با آن روابط متقابل بسیار خوبی داریم. و در آینده به دفعات بیشتری به پاکستان سفر خواهیم کرد.

الحاق پنجمین و ششمین کشتی حفاری فوق عمیق به ناوگان انرژی ترکیه

پنجمین و ششمین کشتی حفاری فوق عمیق به ناوگان وزارت انرژی ترکیه اضافه شدند. 

کشتی‌های حفاری فوق عمیق نسل هفتم، هر کدام با مشخصات یکسان می‌باشند.این کشتی‌های دوقلو که نامشان هنوز مشخص نشده و به کشتی‌های فاتح، یاووز، قانونی و عبدالحمید خان ملحق و پس از طی مراحل قانونی به ایستگاه‌های کاری مربوطه خود اعزام خواهند شد.

 افزایش دو برابری فروش خودروهای برقی در ترکیه

براساس اعلام انجمن صنایع خودروی ترکیه، فروش خودرو در دوره ژانویه - نوامبر سالجاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۰.۹۶ درصد افزایش یافته و به ۹۳۸,۱۷۷ هزار و 177 دستگاه رسیده است. در این مدت، ۴۴۲,۶۵۰ دستگاه خودروی بنزینی، ۲۵۱,۹۹۲ دستگاه خودروی هیبریدی۶۹۷۴۱ دستگاه خودروهای دیزلی و۷۳۹۹ دستگاه خودروهای LPG  در بازار خودروی ترکیه فروخته شده است. فروش خودروهای کاملاً برقی نیز به  به 166665 دستگاه افزایش یافته است که 17.8 درصد از سهم بازار را تشکیل می‌دهد. فروش خودروهای برقی در مدت مشابه سال گذشته 83298 دستگاه بوده است. بدین ترتیب، فروش خودروهای برقی بین ژانویه - نوامبر امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دو برابر رشد داشته است. در همین دوره، فروش خودروهای بنزینی 15.5 درصد، و خودروهای دیزلی 18.8 درصد کاهش یافته اما فروش خودروهای هیبریدی 71.3 درصد و خودروهای LPG   33.9 درصد افزایش یافته است. کاهش فروش خودروهای دیزلی به روند مداوم پایان دادن به تولید خودروهای دیزلی توسط تولیدکنندگان جهانی نسبت داده می‌شود که منجر به عدم معرفی خودروهای دیزلی جدید به بازار شده است.

هدف صادرات 10 میلیارد دلاری بخش معدن ترکیه برای سال 2026

محمت ییلماز، رئیس انجمن صاحبان معدن ترکیه با تشریح آخرین وضعیت صادرات مواد معدنی اظهار داشت که صادرات محصولات معدنی این کشور در دوره ژانویه – اکتبر 2025 به ۵.۱ میلیارد دلار رسیده و افزایش ظرفیت در مواد معدنی فلزی و مواد اولیه صنعتی برای دستیابی به اهداف برنامه میان مدت اقتصادی کشور ضروری است. وی تأکید کرد که طبق گزارش چشم‌انداز بازارهای کالای بانک جهانی، تقاضا برای فلزات حیاتی مانند مس، نیکل و لیتیوم که برای تحول انرژی حیاتی هستند، در سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد یافت. در این زمینه، تمرکز بر صادرات مواد معدنی به عنوان محصولات واسطه‌ای یا نهایی، به جای مواد اولیه، ما را در میان مدت به هدف ۱۰ میلیارد دلاری خواهد رساند. وی افزود، هدف ما برای سال آینده نه تنها عبور از آستانه صادرات ۱۰ میلیارد دلاری مواد معدنی، بلکه تثبیت دائمی در محدوده ۱۱ تا ۱۲ میلیارد دلار است. با توجه به چرخه کاهش نرخ بهره جهانی و بهبود پیش‌بینی‌شده در تولید صنعتی، عبور از این آستانه در سال ۲۰۲۶ بسیار محتمل است. وی خاطرنشان کرد که یکی از مهمترین عوامل حمایت از تمایل به سرمایه‌گذاری، فرصت‌های اعتباری گزینشی در برنامه میان‌مدت و تأکید بر تولید با ارزش افزوده است. وی گفت: برای کروم، مس و آلومینیوم، تمرکز بر محصولات فرآوری‌شده به جای صادرات سنگ معدن، قیمت این مواد را افزایش می‌دهد. ییلماز همچنین اظهار داشت که محدودیت ماهانه ۱۲ تن برای واردات طلای فرآوری نشده نتیجه شرایط اقتصادی است، اما با افزایش تولید داخلی، یک راه‌حل دائمی امکان‌پذیر خواهد بود. وی با تأکید بر افزایش تقاضای جهانی طلا، گفت، ارقام تولید پایان سال هنوز نهایی نشده است، اما انتظار می‌رود با معادن جدید به سطح ۴۲ تن در سال ۲۰۲۰ بازگردد. وی با بیان اینکه اهمیت استراتژیک طلا از نظر مدیریت ذخایر، ثبات مالی و سرمایه‌گذاری در سال آینده همچنان افزایش خواهد یافت، گفت: از سال ۲۰۲۶، با بهبود فرآیندهای صدور مجوز و تمایل به سرمایه‌گذاری، هدف ما افزایش تدریجی تولید طلا به محدوده ۵۰ تا ۶۰ تن است.

ییلماز با تأکید بر هدف برنامه میان‌مدت اقتصادی مبنی بر کاهش وابستگی به واردات مواد معدنی و عناصر کمیاب حیاتی و استفاده از منابع داخلی برای حمایت از تحول سبز، اظهار داشت: چشم‌انداز ۲۰۲۶ ما تکمیل فرآیندهای مهندسی و اخذ مجوز برای پروژه‌های بزرگ و تسریع اکتشاف و تولید آزمایشی فلزات باتری مانند لیتیوم، کبالت، نیکل و گرافیت است. هدف بلندمدت این است که ترکیه نه تنها به یک صادرکننده مواد اولیه، بلکه به یک مرکز منطقه‌ای برای تولید آهن ربا، باتری، کاتالیزور و آلیاژهای پیشرفته تبدیل شود.

اعلام ذخایر ارزی و طلای بانک مرکزی ترکیه

بانک مرکزی جمهوری ترکیه آمار هفتگی پولی و بانکی خود را منتشر کرد. بر این اساس، تا تاریخ ۲۸ نوامبر، ذخایر ارزی این بانک با ۶۲۶ میلیون دلار کاهش به ۷۵.۶۱۳ میلیارد دلار رسید. ذخایر ارزی در ۲۱ نوامبر ۷۶.۲۳۹ میلیارد دلار بود. در این مدت، ذخایر طلا نیز با ۳.۲۳۷ میلیارد دلار افزایش از ۱۰۴.۳۹۲ میلیارد دلار به ۱۰۷.۶۲۹ میلیارد دلار رسید.

بدین ترتیب، کل ذخایر بانک مرکزی در مقایسه با هفته قبل با ۲.۶۱۱ میلیارد دلار افزایش از ۱۸۰ میلیارد و 631 میلیون دلار به ۱۸۳ میلیارد و 242 میلیون دلار در هفته ۲۸ نوامبر رسید.