حضور سنگاپور در آفریقا

رابطه سنگاپور و آفریقا نسبتاً نوپا می‌باشد و تا چندی پیش، آفریقا، برای اکثر سرمایه‌گذاران مستقر در سنگاپور یک موضوع اصلی محسوب نمی‌شد. وای مون کونگ، مدیر Singapore Cooperation Enterprise، که زیر مجموعه سازمان توسعه تجارت سنگاپور می‌باشد در مصاحبه ای با مجله African Business خاطر نشان نموده که سازمان او در زمان تأسیس در سال 2006، عمدتاً بر خاورمیانه متمرکز بود و آفریقا در آن زمان به سختی در محاسبات سنگاپور جایی داشت.این وضعیت در اواخر دهه 2000 شروع به تغییر کرد و همان طور که یکی از پژوهشگران سنگاپوری اظهار داشته سنگاپور تشخیص داد که آفریقا موتور رشد بعدی جهان است و برای کشوری که همواره به دنبال فرصت های جدید برای رشد تجارت است همکاری با این قاره اجتناب ناپذیر می‌باشد.

تلاش برای پایایی در سراسر آفریقا و توجه این قاره به اقتصاد سبز، جمعیت زیاد و جوان، طبقه متوسط رو به رشد این قاره و افزایش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، شهرنشینی سریع، رشد اقتصاد دیجیتال و منابع طبیعی آفریقا از یکسو و همچنین سیاست تجاری سنگاپور مبنی بر عبور از بازار سنتی جنوب شرق اسیا و یافتن بازارهای جدید از سوی دیگر، از جمله عواملی هستند که زمینه ساز حضور فعال شرکتهای سنگاپوری در قاره سیاه شده اند به طوری که  اکنون بیش از 100 شرکت سنگاپوری در 40 کشور آفریقا فعالیت می‌کنند.البته این یک مسیر دو طرفه است. از نظر کشورهای آفریقایی هم سنگاپور به عنوان الگویی برای توسعه، یک هاب تجاری، مرکزی برای فراهم کردن سرمایه، و کشوری مجهز به زیرساختهای نوین و فناوریهای پیشرفته است که در محور یکی از مهم‌ترین مسیرهای تجاری جهان واقع شده است، تلقی می‌گردد.

تجارت دوجانبه بین سنگاپور و آفریقا رشد قابل توجهی داشته و از 8.8 میلیارد دلار آمریکا در سال 2020 به 14 میلیارد در سال 2024 رسیده است. تا پایان سال 2023، مجموع سرمایه‌گذاری‌های سنگاپور در آفریقا از 20 میلیارد دلار فراتر رفت و این کشور را به یکی از 10 سرمایه‌گذار برتر این قاره تبدیل کرد. اگرچه سرمایه‌گذاران بزرگ سنگاپوری عمدتاً در بخش استخراج و تجارت کشاورزی باقی مانده‌اند، اما شرکت‌های جدید و کوچک‌تر در بخش‌های فین‌تک و پروژه‌های کربن شروع به فعالیت در آفریقا کرده‌اند.سنگاپور با کشورهای زیمبابوه، موزامبیک، بورکینافاسو، رواندا، کنیا، لیبی، موریتانی، مصر، نیجریه و ساحل عاج معاهده سرمایه‌گذاری دوجانبه امضاء کرده و در حال حاضر به دنبال یک توافقنامه تجارت آزاد با جامعه شرق آفریقا (EAC) است. این جامعه یک سازمان منطقه‌ای بین دولتی متشکل از هشت (8) کشور شریک است که شامل بوروندی، کنگو، کنیا، رواندا، سومالی، سودان جنوبی، اوگاندا و تانزانیا با حدود 520 میلیون نفر جمعیت می‌باشد.در حال حاضر در مجموعه آفریقا، تنها بین سنگاپور و ژوهانسبورگ و نیز بین سنگاپور و آدیس آبابا، پرواز مستقیم وجود دارد لذا انتظار می رود برای رونق بیشتر تجاری در آینده بویژه در صورتی که توافقنامه تجارت آزاد سنگاپور با جامعه شرق آفریقا نهایی گردد شاهد برقراری پروازهای مستقیم بیشتری بین سنگاپور و قاره سیاه باشیم.

به منظور تقویت حضور خود در آفریقا، سنگاپور از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کند. لاورنس وونگ، نخست‌وزیر سنگاپور در نوامبر 2025 از اتیوپی دیدار نمود و در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با نخست‌وزیر این کشور، از افتتاح سفارت سنگاپور تا سال 2027 در آدیس آبابا خبر داد. وی اظهار داشت: سفارتخانه ما نشانه‌ای از اعتقاد سنگاپور به اهمیت و ظرفیت راهبردی اتیوپی است و بعلاوه سنگاپور را قادر می‌سازد تا روابط خود را با کل آفریقا تقویت کند زیرا حضور در آدیس آبابا به ما این امکان را می‌دهد که با اتحادیه آفریقا تعامل بهتری داشته باشیم، درک خود را از آفریقا عمیق‌تر کنیم و زمینه‌های جدید همکاری را بررسی کنیم.قابل ذکر است که سفارت سنگاپور در آدیس آبابا اولین سفارتخانه این کشور در شرق آفریقا و سومین سفارتخانه اش در قاره آفریقا، در کنار مصر و آفریقای جنوبی، خواهد بود. سنگاپور همچنین دارای کنسولگری‌های افتخاری در مراکش و نیجریه است.بعلاوه نشست های دوسالانه وزرای سنگاپور و آفریقا که از سال 2014 به میزبانی سنگاپور و مقارن با نشست های مجمع تجاری آفریقا-سنگاپور برگزار می‌گردد محمل مناسبی برای تقویت پیوندها و توسعه‌ مناسبات بین سنگاپور و آفریقا است. پنجمین نشست از این دست در تاریخ اوت 2025 در سنگاپور برگزار شد.

یکی از ابزارهای دیگر سنگاپور برای توسعه همکاری با آفریقا، مجمع تجاری آفریقا-سنگاپور (ASBF) است که هشتمین نشست آن از 26 تا 28 آگوست 2025 در این کشور برگزار شد و صدها شرکت کننده دولتی و خصوصی از بیش از 40 کشور را گرد هم آورد. این مجمع دوسالانه در سال 2010 توسط سازمان توسعه تجارت سنگاپور (Singapore Enterprise) شکل گرفت.مسیر دیگر سنگاپور برای جلب کشورهای آفریقایی، برنامه‌های آموزشی است که ذیل طرح‌هایی مانند برنامه همکاری سنگاپور و بسته مشارکت سنگاپور-آفریقا برای مقامات این قاره ترتیب داده می‌شوند و تا کنون بیش از 13000 مقام آفریقایی در آنها شرکت نموده اند.مرکز مطالعات آفریقایی که تحت نظر دانشگاه نانیاگ و فدراسیون تجارت سنگاپور (همطراز اتاق بازرگانی) اداره می‌شود بازوی مطالعاتی این کشور برای رصد تحولات و فرصتها در قاره سیاه می‌باشد.