ترکیه و تمرکز بر توسعه شبکه توزیع و زیرساختهای صنعت گاز

ترکیه اولین قرارداد خرید گاز طبیعی خود را در سال ۱۹۸۶ با اتحاد جماهیر شوروی امضا کرد. استفاده از گاز طبیعی در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. قراردادهای خرید گاز طبیعی مایع (LNG) در سال ۱۹۸۸ با الجزایر و در سال ۱۹۹۵ با نیجریه امضا شد و پس از آن جهت ایجاد تنوع منابع انرژی، کشورهای ایران در سال ۱۹۹۶ و آذربایجان در سال ۲۰۰۱ به زنجیره تأمین انرژی این کشور اضافه شدند. با گذشت زمان، تعداد کشورهای تأمین‌کننده انرژی ترکیه به بیش از ۲۰ کشور افزایش یافت.

اولین استفاده از گاز طبیعی در سال ۱۹۸۸ با ایجاد نیروگاه صنایع کود Ambarlı استانبول آغاز شد و از اکتبر ۱۹۸۸ به بعد، برای استفاده در بخش‌های مسکونی و تجاری در آنکارا در دسترس قرار گرفت. نخستین بار استفاده از شبکه گاز طبیعی در استانبول در سال ۱۹۹۲ در منطقه کادیکوی، این شهر راه‌اندازی شد و نقطه عطفی در مبارزه با آلودگی هوا ناشی از نیروگاه‌های زغال‌سنگ بود. نتایج مثبت حاصل از جلوگیری از آلودگی هوا پس از شروع استفاده از گاز طبیعی در استانبول، منجر به استفاده گسترده از گاز شد. گاز طبیعی به سرعت در شهرهای دیگر، به ویژه آنکارا و ازمیر، رواج یافت. تعداد استان‌های استفاده‌کننده از گاز طبیعی، که در اوایل دهه ۲۰۰۰ در ترکیه پنج استان بود، با گذشت زمان به سرعت افزایش یافت. تأسیس سازمان تنظیم مقررات بازار انرژی (EPDK) در سال ۲۰۰۱ نیز راه را برای توسعه یک بازار سالم هموار کرد. در همان سال، قانون بازار گاز طبیعی در روزنامه رسمی منتشر شد و گام مهم دیگری در جهت آزادسازی بازار گاز طبیعی ترکیه برداشته شد. استفاده گسترده از گاز طبیعی صرفاً به دلیل گرمایش منازل مسکونی و جلوگیری از آلودگی هوا در شهرها نبود. استفاده از گاز طبیعی در تولید برق و بخش صنعت به سرعت گسترش یافت. به ویژه، ساخت سریع نیروگاه‌های سیکل ترکیبی گاز طبیعی، زمانی تقریباً نیمی از نیازهای برق ترکیه را برآورده می‌کرد.در حال حاضر گاز طبیعی در ۸۱ استان، ۹۰۸ شهرک و ۲۲۲ منطقه صنعتی سازمان‌یافته در ترکیه موجود است. امروزه ۸۵ درصد از جمعیت ترکیه به گاز طبیعی دسترسی دارند. اجرای رویه‌های اولویت‌بندی استفاده از منابع داخلی در بخش انرژی توسط ترکیه از سال ۲۰۱۶، در حوزه گاز طبیعی بیشترین نمود را داشته است. اکتشافات ذخایر انجام شده از سال ۲۰۲۰، استفاده از منابع داخلی را تسریع کرده است.

 

طبق گزارش سالانه انجمن توزیع‌کنندگان گاز طبیعی ترکیه (GAZBİR)، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شده تا سال ۲۰۲۶، تأمین گاز طبیعی در شهرک‌های جدید را از طریق سرمایه‌گذاری در شبکه تضمین کند. تا پایان سال ۲۰۲۳، طول کل شبکه توزیع گاز طبیعی ترکیه، شامل خطوط فولادی، پلی‌اتیلن و خطوط خدماتی، به ۲۰۲۱۰۰ کیلومتر رسیده بود. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، شبکه توزیع به طور متوسط سالانه ۷ درصد رشد داشته است. تا پایان سال ۲۰۲۶، به لطف سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های توزیع گاز طبیعی، انتظار می‌رود طول شبکه توزیع گاز طبیعی ترکیه از ۲۵۰۰۰۰ کیلومتر فراتر رود.طبق این گزارش، به لطف سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در سال گذشته  ۶۳ منطقه مسکونی جدید به گاز طبیعی دسترسی پیدا کردند. پس از این سرمایه‌گذاری‌ها، تعداد مناطقی که به این سرویس دسترسی دارند در ۸۱ استانی که گاز طبیعی در آنها تأمین شده بود، به ۹۰۹ منطقه رسید.

۸۵ درصد از جمعیت به زیرساخت‌های گاز طبیعی دسترسی دارند

۸۵ درصد از جمعیت، یعنی ۷۲.۵ میلیون نفر در ترکیه، به سرویس استفاده از شبکه گاز طبیعی دسترسی دارند. شرکت‌های توزیع گاز طبیعی سال گذشته ۱۵ میلیارد لیر ترک در بهبود و اصلاح شبکه سرمایه‌گذاری کردند. شبکه توزیع ترکیه در سال گذشته ۸.۴ درصد رشد کرد و از ۲۲۰ هزار کیلومتر فراتر رفت. در این مدت، سرمایه‌گذاری‌هایی در یک شبکه گاز طبیعی ۱۷ هزار کیلومتری انجام شد. شبکه توزیع گاز طبیعی ترکیه به عنوان پنجمین شبکه طولانی در اروپا، جایگاه قابل توجهی دارد. در سال جاری میلادی، مصرف گاز طبیعی در مقایسه با سال قبل ۶ درصد افزایش یافت و به ۵۳ میلیارد متر مکعب رسید. مصرف خانگی، صنعتی و نیروگاهی ۸۶٪ از کل مصرف را تشکیل می‌داد.

مصرف گاز صنعتی در سال گذشته افزایش یافت

میزان گاز مصرفی در منازل مسکونی نسبت به سال قبل ۱۳٪ افزایش یافت و به ۱۹ میلیارد متر مکعب رسید. این میزان، سهم ۳۶٪ از کل مصرف گاز طبیعی را نشان می‌دهد. ۷۵٪ از گاز مصرفی در منازل مسکونی برای گرمایش و مابقی برای پخت و پز و آب گرم استفاده شد. مصرف گاز صنعتی نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد افزایش یافت و به ۱۳.۴ میلیارد متر مکعب رسید، در حالی که گاز طبیعی مصرفی برای تولید برق ۴ درصد کاهش یافت و به ۱۳.۵ میلیارد متر مکعب رسید.

تعداد مشترکین گاز طبیعی در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل بیش از ۱ میلیون نفر افزایش یافت و به ۲۱.۸ میلیون نفر رسید. ترکیه با بیشترین تعداد مشترکین گاز طبیعی در رتبه سوم اروپا قرار دارد. تا پایان سال ۲۰۲۳، ترکیه ۲۰.۸ میلیون مشترک گاز طبیعی داشت که آن را به سومین کشور بزرگ مشترک در اروپا، پس از ایتالیا و آلمان تبدیل کرد. با اشباع اروپا از مشترکین گاز طبیعی، فعال شدن مشترکین بالقوه در ترکیه و ادامه سرمایه‌گذاری‌های شبکه، پیش‌بینی می‌شود ترکیه تا پایان سال 2025 دومین پایگاه مشترکین بزرگ در اروپا را داشته باشد.

ترکیه از سال 2020 تاکنون 3 میلیون خانوار را با گاز طبیعی تولید داخلی تغذیه کرده است

آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه  اظهار داشت که گاز طبیعی داخلی تا سال ۲۰۲۸ در دسترس همه خانوارهای ترکیه قرار خواهد گرفت و 20  میلیون خانوار در ترکیه از گاز طبیعی استفاده خواهند کرد.

در ترکیه  سالانه ۱ میلیون پکیج گازی در داخل کشور تولید میشود و ۱.۵ میلیون واحد دیگر نیز از طریق صادرات در بازارهای بین المللی به فروش می رسد.. این کشور همچنین سالانه 5 الی 6 میلیون متر پنل رادیاتور در داخل تولید نموده و 8 الی 10 میلیون متر این نوع پنلها را به خارج صادر میکند. ترکیه یک صنعت جهانی پیشرو در تولید پکیج گازی و پنل رادیاتور است.

اتجمن کارآفرینان و صنعتگران سیستمهای گرمایشی ترکیه DOSİDER دارای ۱۳ مرکز تحقیق و توسعه مجهز به پیشرفته‌ترین فناوری‌های جهان است که با ظرفیت بالا و فناوری نسل جدید خود به تولید انواع سیستمهای گرمایی در کشور می‌پردازد.

جدول منابع تولید برق و درصد میزان تولید در سال 2024 میلادی :

منبع : پرتال اقتصادی ekonomim.com