پذیرش یورو در بلغارستان و تأثیر آن بر سرمایه‌گذاری، تجارت و گردشگری
بلغارستان در آستانه پیوستن به منطقه یورو قرار دارد؛ تحولی که پرسش‌هایی درباره پیامدهای تورمی و اقتصادی آن برانگیخته است. یک تحلیل اقتصادی از سوی شرکت iBanFirst، یکی از ارائه‌دهندگان بزرگ خدمات تبادل ارز و پرداخت‌های بین‌المللی برای کسب‌وکارها، پیش‌بینی می‌کند که نرخ تورم هماهنگ بلغارستان در سال ۲۰۲۶ بین ۲.۸٪ تا ۳.۳٪ خواهد بود. سهم تورمی‌که به طور مستقیم به گذار به یورو نسبت داده می‌شود، محدود بوده و حدود ۰.۳ واحد درصد به نرخ کلی تورم اضافه خواهد کرد.
تجربه سایر کشورها و اثرات تورمی
تجربه سایر کشورها نشان می‌دهد فشارهای تورمی ناشی از پیوستن به یورو عمدتاً موقتی و خفیف است. اسلوونی در سال ۲۰۰۷ شاهد افزایش حدود ۰.۳ واحد درصدی قیمت‌ها بود که بیشتر ناشی از گرد کردن ارقام بود و به تورم پایدار منجر نشد. کرواسی نیز که در سال ۲۰۲۳ به منطقه یورو پیوست، تورمی حدود ۰.۴ تا ۰.۵ واحد درصد تجربه کرد که به دلیل ترکیب گرد کردن قیمت‌ها و بحران انرژی جهانی بود. انتظار می‌رود بلغارستان نیز مسیری مشابه با اسلوونی طی کند.
کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت
به دلیل وجود نظام هیئت ارزی (Currency Board) در بلغارستان، پذیرش یورو هیچ ریسکی از نظر نوسان ارز به همراه ندارد. با این حال شرکت‌ها در حال حاضر هزینه‌هایی بابت تبدیل ارز پرداخت می‌کنند که پس از عضویت در منطقه یورو حذف می‌شود. این امر هزینه‌ها را کاهش داده، شفافیت تجاری ایجاد کرده و به گفته دین تودوروف، مدیر iBanFirst در بلغارستان، جذابیت کشور را برای سرمایه‌گذاران خارجی افزایش خواهد داد.
فرصت‌های تجاری و اثر رز
پیوستن به یورو انتظار می‌رود تجارت خارجی بلغارستان را به شکل قابل توجهی تقویت کند. بر اساس داده‌های کمیسیون اروپا، در دهه نخست شکل‌گیری منطقه یورو، سهم تجارت داخلی آن از حدود ۲۵٪ به نزدیک به یک‌سوم تولید ناخالص داخلی رسید که نیمی از این رشد ناشی از حذف ریسک ارزی بود. برای شرکت‌های کوچک و متوسط بلغارستان (SMEs) فرصت‌های امیدوارکننده‌ای برای گسترش به بازارهای تثبیت‌شده‌ای مانند آلمان و ایتالیا و همچنین ورود به بازارهای جدید مانند کشورهای بنلوکس، اتریش و پرتغال فراهم خواهد شد. این روند با پدیده‌ای به نام اثر رز تقویت می‌شود؛ مفهومی‌که بیان می‌کند وجود ارز مشترک باعث افزایش تجارت میان کشورها می‌شود.
سرمایه‌گذاری، نوآوری و رشد صادرات
انتظار می‌رود پذیرش یورو جذابیت بلغارستان برای سرمایه‌گذاری خارجی و گردشگری را افزایش دهد. هرچند سطح سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هنوز به اوج سال ۲۰۰۷ نرسیده، اما ورود به منطقه یورو می‌تواند توجه بیشتری جلب کند. به‌ویژه اینکه این تحول رتبه اعتباری کشور را بهبود داده، نرخ بهره را کاهش می‌دهد و دسترسی به سرمایه را آسان‌تر می‌کند. بانک‌های بلغارستان نیز از طریق بانک مرکزی اروپا به منابع اعتباری ارزان‌تر دسترسی خواهند داشت.
از سوی دیگر، گزارش iBanFirst به تغییر جهت صادرات بلغارستان به سمت کالاهای با شدت فناوری بیشتر اشاره می‌کند. رشد در بخش‌هایی مانند مواد شیمیایی، سوخت‌های پالایش‌شده، فلزات غیرآهنی، محصولات غذایی و ماشین‌آلات قابل مشاهده است، در حالی که صنایع سنتی کم‌ارزش مانند نساجی و پوشاک در حال افول هستند.
گردشگری و تصویر جهانی بلغارستان
تأثیر مثبت پذیرش یورو تنها محدود به اقتصاد و تجارت نیست؛ بلکه انتظار می‌رود گردشگری بلغارستان نیز رونق گیرد. تجربه کرواسی نشان داد که تنها در هشت ماه پس از پیوستن به یورو، شمار گردشگران از کشورهای عضو یورو ۸٪ رشد داشت. پیش‌بینی می‌شود بلغارستان نیز اثر مشابهی – هرچند با شدت کمتر – تجربه کند.
به گزارش شبکه BNT، شهرداران و کارشناسان گردشگری بر این باورند که پذیرش یورو فرصتی مهم برای معرفی بلغارستان به‌عنوان مقصدی سرشار از آثار تاریخی، رویدادهای فرهنگی و تجربیات دوستدار محیط‌زیست است. آن‌ها تأکید دارند که کشور باید به‌سرعت و با تبلیغاتی گسترده و هدفمند خود را در بهترین تصویر ممکن به گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی معرفی کند.
اوگنیان آتاناسوف، شهردار کیوستندیل، خاطرنشان کرد که از زمان پیوستن بلغارستان به شینگن، شمار بازدیدکنندگان رو به افزایش بوده است. او بر ضرورت سرمایه‌گذاری در تبلیغات قوی و توسعه زیرساخت‌ها – از جمله جاده‌ها، سیستم‌های تصفیه آب و خدمات درمانی – تأکید کرد تا کشور آماده استقبال از گردشگران بیشتر باشد. مارین کیروف، شهردار تسارِوو، نیز بر اقدامات سریع قانون‌گذاری برای استفاده بهینه از آمادگی شرکای اروپایی تأکید کرد. پولینا کاراستویانُوا، مدیر اجرایی شورای ملی گردشگری، افزود که پیوستن به منطقه یورو یک «فرصت طلایی محدود» بین ۶ تا ۸ ماه ایجاد می‌کند که در آن توجه جهانی به‌ویژه متوجه بلغارستان است. او خواستار اقدام فوری برای بهره‌برداری از این دوره شد.
نشانه‌های اولیه این روند هم‌اکنون مشهود است: در پنج ماه نخست سال جاری، یعنی از ژانویه تا مه، ورود گردشگران خارجی به بلغارستان نزدیک به ۷٪ بیشتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است. کارشناسان معتقدند استفاده از این شتاب فعلی می‌تواند مسیر رشد بلندمدت در گردشگری و سرمایه‌گذاری را هموار کند.
برنامه زمان‌بندی پذیرش یورو
بر اساس برنامه اعلام‌شده:
۸ اوت ۲۰۲۵: تمام قیمت‌ها باید هم‌زمان به لِوا و یورو نمایش داده شوند.
دسامبر ۲۰۲۵: توزیع اسکناس و سکه یورو آغاز می‌شود.
اول ژانویه ۲۰۲۶: پذیرش رسمی یورو با نرخ ثابت تبدیل ۱.۹۵۵۸۳ لِوا برای هر یورو.
یک ماه گردش هم‌زمان دو ارز ادامه خواهد داشت.
قراردادهای موجود بر حسب لِوا معتبر می‌مانند و از ابتدای ژانویه ۲۰۲۶ به یورو تبدیل می‌شوند. قوانین حسابداری بدون تغییر باقی خواهد ماند و تنها تبدیل عددی به یورو صورت می‌گیرد. اسناد داخلی نیز باید تا پایان سال ۲۰۲۶ به‌روزرسانی شوند تا ارز جدید را منعکس کنند.