اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته دوم مردادماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

نشست شش جانبه راه آهن چین، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه در پکن؛

3 مرداد - نشست شش جانبه ادارات راه آهن چین، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه در پکن برگزار شد که به راه‌اندازی یک کریدور جایگزین جدید برای حمل و نقل کانتینری از چین به اروپا از طریق مسیرهای جدید  اختصاص داشت.

این توافق‌نامه‌ها دو مسیر را در نظر گرفته‌اند - یکی از طریق ازبکستان و دیگری با دور زدن قزاقستان. در هر دو مورد، اروپا همچنان هدف نهایی است. شرکت‌کنندگان در این نشست در مورد شرایط راه‌اندازی قطارهای آزمایشی، ترجیحات تعرفه‌ای و مسائل لجستیکی بحث کردند. طرفین توافق کردند که تلاش‌ها را برای ایجاد شرایط ترانزیتی مطلوب‌تر، افزایش جریان بار و توسعه راه‌حل‌های چندوجهی هماهنگ کنند.

شرکت اوزتمیریل کانتینتر، که بر حمل و نقل کانتینری در ازبکستان نظارت دارد، به طور فعال برای گسترش ارتباطات حمل و نقل و تقویت نقش ترانزیتی این کشور تلاش می‌کند. مذاکرات مشابهی در ماه مه در تهران برگزار شد و اکنون همکاری در سطح گام‌ها و مسیرهای مشخص در حال پیشرفت است.

https://t.me/ExpressAsia/27482

 

برنامه ایجاد هاب لجستیکی در سه نقطه (آستانه، آلماتی و قوستانای)  تا  2027 و توسعه حمل و نقل با ایران، پاکستان و امارات؛

8 مرداد - نخست وزیر اولژاس بکتنوف در پاسخ به یک تحقیق پارلمانی گفت: قزاقستان قصد دارد تا سال 2027 مجتمع‌های لجستیکی، از جمله مراکز چندوجهی و بنادر خشک، را در آلماتی، آستانه و استان قوستانای افتتاح کند. به گفته بکتنوف، تلاش‌هایی برای تقویت زیرساخت‌های لجستیکی کشور در حال انجام است.

او گفت: «قزاقستان با توسعه مسیرهای بین‌المللی شرق-غرب و شمال-جنوب، نقش خود را به عنوان یک قطب کلیدی ترانزیت اوراسیا تقویت می‌کند. نقاط کلیدی شامل لیانیونگانگ، شی‌آن، دوستیک، آلتینکول، کوریک، آکتائو، آلات، سلیاتینو، سویسلوچ و اورومچی است. پایانه‌های جدید در دست ساخت هستند.»

بکتنوف خاطرنشان کرد که شرکت راه‌آهن ملی قزاقستان، تمیر ژولی، نیز در حال توسعه کریدورهای حمل و نقل به قطب‌های لجستیکی در ایران، امارات متحده عربی و پاکستان است.

برای هماهنگی صادرات و حل چالش‌های پیش روی صادرکنندگان، دولت یک ستاد عملیاتی ایجاد کرده است که از نزدیک با سازمان‌های دولتی، انجمن‌های صنعتی و بخش خصوصی همکاری می‌کند.

بکتنوف گفت: «طی پنج سال گذشته، صادرات کشاورزی قزاقستان به طور پیوسته رشد کرده و از ۳.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به ۵.۱ میلیارد دلار رسیده است. سهم کالاهای کشاورزی فرآوری شده اکنون ۵۲ درصد از کل صادرات را تشکیل می‌دهد».

وی گفت: «این تلاش‌ها باعث رشد پایدار صادرات، حمایت از فرآوری ارزش افزوده، گسترش مقاصد صادراتی، مشارکت شرکت‌های کوچک و متوسط و تضمین رعایت استانداردهای بین‌المللی می‌شود».

https://astanatimes.com/2025/07/kazakhstan-to-launch-logistics-hubs-in-three-regions-by-2027/

طرح مطالعاتی ایرباس برای ساخت مرکز تعمیرات و پشتیبانی در قزاقستان؛

8 مرداد - ایرباس، یک تولیدکننده هواپیما مشهور اروپایی، در حال بررسی گسترش فعالیت خود در آسیای مرکزی است، زیرا رومن اسکلار، معاون اول نخست وزیر قزاقستان، در تاریخ 29 ژوئیه با یوهان پلیسیه، رئیس ایرباس در منطقه اروپا، در مورد امکان ایجاد یک مرکز تعمیر و نگهداری هواپیما در قزاقستان گفتگو کرد.

طرفین در مورد چشم‌اندازهای گسترش همکاری‌های متقابل و اجرای پروژه‌های مشترک جدید در بخش هوانوردی گفتگو کردند. در طول این جلسه، اسکلار بر تمرکز دولت بر توسعه صنعت هوانوردی، از جمله نوسازی ناوگان، تأکید کرد. توجه ویژه‌ای به ابتکار ایجاد یک مرکز تعمیر و نگهداری برای هواپیماهای غیرنظامی و دولتی معطوف شد. این مقام رسمی از نمایندگان ایرباس برای مشارکت در توسعه همکاری‌های دوجانبه تشکر کرد. او همچنین به آژانس‌ها و سازمان‌های مربوطه در قزاقستان دستور داد تا پیشنهادات این شرکت را بررسی کرده و برنامه‌های مشخصی را برای اجرای پروژه‌های مشترک هوانوردی ارائه دهند.

دو شرکت هواپیمایی قزاقستانی - ایر آستانه و فلای‌آریستان - هواپیماهای ایرباس، به ویژه مدل‌های ایرباس A321، A321neo، A321neo LR و A320ceo را اداره می‌کنند. تا پایان سپتامبر ۲۰۲۴، این دو شرکت در مجموع ۵۲ هواپیمای ایرباس داشتند.

بر اساس بیانیه‌ای که در بورس بین‌المللی آستانه منتشر شد، در ۴ ژوئن، ایر آستانه ثبت شرکت تابعه خود، ایر آستانه ترمینال سرویسز، را تکمیل کرد که فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده آن شامل ارائه خدمات حمل و نقل زمینی است. تمرکز اولیه بر سرویس‌دهی به ناوگان خود شرکت هواپیمایی خواهد بود و در آینده به هواپیماهایی که توسط سایر خطوط هوایی اداره می‌شوند، گسترش خواهد یافت.

https://kz.kursiv.media/en/2025-07-30/engk-nknk-airbus-weighs-opening-service-center-in-kazakhstan/

برنامه ساخت سومین نیروگاه اتمی قزاقستان توسط چین؛

9 مرداد - چین سومین نیروگاه هسته‌ای را در قزاقستان می‌سازد.

رومن اسکلیار معاون اول نخست وزیر قزاقستان گفت که مکان‌های ساخت در حال بررسی هستند.

وقتی خبرنگاری از او پرسید که آیا همان شرکتی که دومین نیروگاه هسته‌ای را می‌سازد، او پاسخ داد: «فکر می‌کنم همینطوراست.

«روس‌اتم» برای ساخت اولین نیروگاه هسته‌ای در قزاقستان انتخاب شده است.

https://t.me/sputnikKZ/68894

کارنامه شرکت ملی راه‌آهن قزاقستان در نیمه نخست سال جاری؛

رئیس‌جمهور طلعت آلدیبرگنوف، رئیس جدید هیئت‌مدیره شرکت ملی راه‌آهن قزاقستان (تمیرژولی)  را به حضور پذیرفته و گزارش عملکرد این نهاد را استماع کرد.

طبق نتایج نیمه اول سال 2025، گردش مالی عملیاتی بار 8.6 درصد افزایش یافته است. حجم حمل و نقل ترانزیتی به 14.6 میلیون تن رسیده است. به قاسم-جومارت توکایف اطلاع داده شد که بیش از 1700 کیلومتر خط آهن جدید در حال ساخت است و 3000 کیلومتر خط آهن در حال نوسازی است تا کریدور راه آهن ترانس قزاقستان را تشکیل دهد. امسال، ساخت خط آهن دوم در بخش دوستیک-موئینتی و گذرگاه آلماتی تکمیل خواهد شد. پروژه داربازا-مکتارال در حال انجام است. ساخت خطوط بختی-ایاگوز و کیزیلژار-موئینتی آغاز شده است. به رئیس دولت اطلاع داده شد که کار بر روی گسترش شبکه ترمینال در حال انجام است. حضور قزاقستان در نقاط کلیدی تجمیع بار مانند چین، روسیه، مجارستان، بلاروس، آذربایجان و گرجستان، لجستیک را بهینه کرده و کارایی حمل و نقل را در جهت شرق-غرب و شمال-جنوب افزایش می‌دهد.

توجه ویژه‌ای به مسائل دیجیتالی شدن شده است. با همکاری رهبران نوآوری جهانی، کارهایی برای بهبود کیفیت و تضمین ایمنی حمل و نقل ریلی در حال انجام است. اتوماسیون اظهارنامه‌های ترانزیت در TMTM شفافیت عملیات لجستیکی را تضمین کرده و زمان تحویل بار را تسریع کرده است. زمان پردازش اظهارنامه‌ها از ۸ ساعت به ۳۰ دقیقه کاهش یافته است.

در پایان، رئیس جمهور با تأکید بر نقش کلیدی KTZ در توسعه پتانسیل ترانزیت و اقتصاد قزاقستان، به اهمیت نوسازی بیشتر زیرساخت‌های حمل و نقل اشاره کرد.

https://www.akorda.kz/ru/glava-gosudarstva-prinyal-predsedatelya-pravleniya-ao-nk-ktzh-talgata-aldybergenova-3165240

وضعیت تجارت در نیمه نخست سال جاری میلادی؛

تجارت بدون تعطیلی: ۱.۵ میلیون نفر و ۷۵۰ هزار واحد کسب‌وکار.

تجارت یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد است که حدود ۱۹٪ از تولید ناخالص داخلی قزاقستان را تشکیل می‌دهد و برای بیش از ۱.۵ میلیون نفر اشتغال فراهم می‌کند. در این حوزه، ۶۲۶ بازار و تقریباً ۷۵۰ هزار واحد کسب‌وکار فعالیت می‌کنند که بیش از ۱۴۰ هزار مورد از آن‌ها مربوط به تجارت خُرد هستند.

براساس نتایج نیمه نخست سال ۲۰۲۵، پویایی مثبت و پایدار به ثبت رسیده است. شاخص حجم فیزیکی تجارت به ۸.۴٪ رسیده، در حالی که برنامه‌ریزی بر ۸٪ بوده است و حجم تجارت به‌صورت اسمی‌به ۳۱.۴ تریلیون تنگه رسیده است. به‌طور مشخص، تجارت عمده‌فروشی ۱۰۹.۲٪ (یا ۲۱.۲ تریلیون تنگه) و تجارت خُرده‌فروشی ۱۰۶.۶٪ (۱۰.۱ تریلیون تنگه) بوده است که از شاخص‌های دوره مشابه سال ۲۰۲۴ فراتر رفته است. تمامی مناطق کشور رشد را نشان می‌دهند که این امر بیانگر پایداری و جذابیت بخش تجارت است.

توجه ویژه‌ای به توسعه صادرات غیرنفتی معطوف شده است. در بازه ژانویه تا آوریل ۲۰۲۵، گردش کالا در بخش صنعت فرآوری به ۲۵ میلیارد دلار آمریکا رسید که از این میزان، ۷.۸ میلیارد دلار مربوط به صادرات بوده است. در این مدت، حجم صادرات روغن آفتابگردان (افزایش ۶۹.۵٪)، محصولات خوراک دام (۲.۵ برابر افزایش)، و همچنین طلای خام و نیمه‌فرآوری‌شده (افزایش ۵۲.۷٪) به طور قابل توجهی افزایش یافته است. شرکای تجاری کلیدی قزاقستان همچنان روسیه، چین، ازبکستان، ترکیه، قرقیزستان، تاجیکستان، آمریکا، هلند، فرانسه و ژاپن هستند.

 در نیمه اول سال، مأموریت‌های تجاری-اقتصادی در تهران، بوداپست، شی‌آن، کابل و چونگ‌چینگ برگزار شد. در این رویدادها، بیش از ۱۰۰ صادرکننده داخلی شرکت داشتند و طیف گسترده‌ای از محصولات شامل مواد غذایی، محصولات کشاورزی، فلزات، مواد شیمیایی و تجهیزات پزشکی را ارائه کردند. در چارچوب این مأموریت‌ها، قراردادهایی به ارزش تقریبی ۳۳۳ میلیون دلار آمریکا و ۱۵ میلیون یورو امضا شد که نشان‌دهنده علاقه بالا به کالاهای قزاقستانی است.

وزارت، برنامه‌ای برای شتاب‌دهی صادرات اجرا می‌کند که در قالب آن، ۱۲۰ شرکت در حال طی فرآیند توسعه شتاب‌یافته صادرات هستند و از حمایت‌های مشاوره‌ای، سازمانی و مالی بهره‌مند می‌شوند. همچنین، کسب‌وکارهای داخلی در رویدادهای تجاری و نمایشگاهی، از جمله نمایشگاه واردات شانگهای که فرصت‌های جدیدی برای ورود به بازار چین فراهم می‌کند، به طور فعال شرکت می‌کنند.

علاوه بر این، بهبود مستمر تدابیر حمایتی از صادرات - از آموزش و پشتیبانی گرفته تا جبران هزینه‌ها - ادامه دارد که به ایجاد محیطی مناسب برای رشد شرکت‌های جدید با رویکرد صادرات‌محور کمک می‌کند.

در حوزه حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، در شش‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵، تعداد ۲۷٬۸۸۹ شکایت ثبت شده که در نتیجه رسیدگی به آن‌ها، مبلغ ۸۸۱.۴ میلیون تنگه به مصرف‌کنندگان بازگردانده شده است.

https://t.me/saudagovkz/3153

 

افزایش تولید و صادرات پلی پروپیلن؛

در نیمه اول سال ۲۰۲۵، تولید پلی‌پروپیلن در کارخانه صنایع پتروشیمی قزاقستان (KMG) به ۱۰۶.۸ هزار تن رسید که ۶۲.۹ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است.

حجم کل فروش پلی‌پروپیلن در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۴، ۶۳.۲ درصد افزایش یافته و به ۱۰۰.۴ هزار تن رسیده است. ۹.۵ هزار تن به بازار داخلی عرضه شده است که ۱۰۷.۷ درصد بیشتر از رقم سال گذشته است. ۹۱ هزار تن برای صادرات ارسال شده است که رشدی ۵۹.۶ درصدی را نشان می‌دهد. صادرات عمدتاً به ترکیه و کشورهای اروپایی انجام شده است.

https://t.me/kmgpress/7737

برنامه افزایش 3.5 برابری صادرات محصولات کشاورزی تا 2030؛

8 مرداد - نخست وزیر اولژاس بکتنوف، در پاسخ خود به یک تحقیق پارلمانی، برنامه‌هایی را برای افزایش 3.5 برابری صادرات کشاورزی قزاقستان تا سال 2030 تشریح کرده است.

بکتنوف گفت: «برای تقویت پتانسیل بخش کشاورزی، دولت در حال اجرای یک استراتژی جامع با هدف گسترش صادرات کشاورزی-صنعتی، افزایش سهم محصولات فرآوری شده به ۷۰ درصد، محافظت از بازار داخلی در برابر خطرات خارجی و ارائه حمایت گسترده به کشاورزان است». وی خاطرنشان کرد که جریان تجارت خارجی تحت نظارت مداوم است. در صورت افزایش ناگهانی واردات یا صادرات یا خطرات نوظهور برای بازار داخلی، کمیسیون بین‌بخشی سیاست تجارت خارجی می‌تواند ممنوعیت‌ها، سهمیه‌ها، محدودیت‌های کمی و سایر مقررات غیرتعرفه‌ای را اعمال کند. به گفته بکتنوف، چنین اقداماتی با مشورت جامعه تجاری و کارشناسان اجرا می‌شود. تصمیمات بر اساس عواملی مانند امنیت زیستی محصول، استانداردهای کیفیت، اثرات اجتماعی-اقتصادی، شرایط بازار و تعهدات تجاری بین‌المللی قزاقستان گرفته می‌شود. وی گفت: «تولید مواد غذایی قزاقستان در سال ۲۰۲۳ به ۳.۳ تریلیون تنگه (۶ میلیارد دلار آمریکا) رسید که نسبت به سال قبل ۲.۹ درصد افزایش داشته و تقاضای داخلی برای اکثر محصولات غذایی کلیدی را به طور کامل پوشش می‌دهد». برای تضمین امنیت غذایی، بهبود دسترسی به غذا و حمایت از مجتمع کشاورزی و صنعتی، دولت در حال اجرای طیف وسیعی از اقدامات سیستماتیک است. بکتنوف افزود که ۲۹ محصول غذایی کلیدی با نرخ ۸۰ تا ۱۰۰ درصد از طریق تولید محلی به بازار داخلی عرضه می‌شوند.

https://astanatimes.com/2025/07/kazakhstan-targets-3-5-fold-boost-in-agricultural-exports-by-2030/

سرمایه‌گذاری هلدینگ ترکیه ای  Tiryaki Holding در فرآوری گندم و نخود فرنگی در آستانه؛ 

7 مرداد - رئیس جمهور قزاقستان در سفر به ترکیه، سلیمان تیریاکی اوغلو مدیر اجرایی Tiryaki Holding را به حضور پذیرفت. طرفین مسائل مربوط به همکاری سودمند و بلندمدت در بخش کشاورزی و صنعت را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

رئیس جمهور قزاقستان از تصمیم این شرکت برای ساخت کارخانه فرآوری عمیق گندم و نخود فرنگی در آستانه استقبال کرد. سلیمان تیریاکی اوغلو گفت که این پروژه به توسعه صنعت فرآوری قزاقستان، بکارگیری فناوری‌های مدرن و بهبود مهارت‌های متخصصان محلی کمک خواهد کرد.

در این دیدار همچنین توسعه لجستیک مؤثر برای حمل و نقل محصولات کشاورزی قزاقستان، دیجیتالی کردن زیرساخت‌های انباری و نوسازی سیلوها مورد بحث قرار گرفت.

شرکت تیریاکی هولدینگ یکی از رهبران جهانی در تولید و صادرات غلات، دانه‌های روغنی و خوراک دام است. رئیس جمهور قزاقستان همچنین حسین ارسلان رئیس هیئت مدیره هلدینگ YDA و همچنین حسین بارلین رئیس هیئت مدیره S Sistem Lojistik را به حضور پذیرفت.

سران دو کشور در طول این سفر مذاکراتی را با هدف تقویت آتی مشارکت استراتژیک قزاقستان و ترکیه برگزار نمودند. روسای جمهور همچنین پنجمین نشست شورای عالی همکاری استراتژیک بین قزاقستان و ترکیه را برگزار کردند.
https://www.inform.kz/ru/tiryaki-holding-investiruet-v-pererabotku-pshenitsi-i-goroha-v-astane-0a247e

 

ترکیه در پی سرمایه گذاری در صنایع تولید شکر قزاقستان؛

هلدینگ ترکیه‌ای صافی، در حال بررسی ساخت یک پالایشگاه شکر در قزاقستان است و قصد دارد تا ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کند. این طرح‌ها در جلسه‌ای بین آیداربک ساپاروف، وزیر کشاورزی قزاقستان، و آتاکان صافی، مدیرعامل این هلدینگ، مورد بحث قرار گرفت. این شرکت قصد دارد در یک مرکز پیشرفته با ظرفیت تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن شکر سرمایه‌گذاری کند. برای دستیابی به این هدف، باید تا ۱ میلیون تن چغندر قند در هر فصل فرآوری شود. بنابراین، عوامل کلیدی در انتخاب محل کارخانه شامل در دسترس بودن منطقه کشت کافی و زیرساخت‌های ایجاد شده است. این وزارتخانه متعهد شد که در چارچوب قوانین فعلی، حمایت جامعی را ارائه دهد. صافی نیز به نوبه خود خاطرنشان کرد که قزاقستان پتانسیل بالایی در کشاورزی دارد و شرایط مطلوبی را برای راه‌اندازی یک تجارت تولید شکر ارائه می‌دهد.

پیش از این، اولژاس بکتنوف، نخست وزیر قزاقستان، اظهار داشت که شرکت شکر الخلیج مستقر در امارات متحده عربی یکی از شرکت‌های پیشرو در صنعت شکر جهان در حال بررسی ساخت یک کارخانه شکر در نزدیکی قونائف، در منطقه آلماتی، با سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی شده در مجموع ۴۹۳ میلیون دلار است.

در تابستان ۲۰۲۲، پس از اعمال ممنوعیت صادرات شکر توسط روسیه به قزاقستان، این کشور با اختلالات قابل توجهی در عرضه مواجه شد. در نتیجه، قیمت شکر دو برابر شد و باعث وحشت شهروندان شد. کارشناسان و کارمندان دولت خاطرنشان کردند که قزاقستان فاقد ظرفیت کافی برای فرآوری چغندر قند است و کشاورزان علاقه‌ای به کشت این محصول ندارند.

هلدینگ صافی یکی از بزرگترین شرکت‌های چندملیتی متنوع ترکیه است که شامل شرکت‌هایی در زمینه معدن، عملیات حمل و نقل و بندر و تصفیه شکر می‌شود.

https://kz.kursiv.media/en/2025-07-25/engk-nknk-turkish-company-eyes-multi-million-dollar-sugar-refinery-in-kazakhstan/