صربستان و تعرفه‌های تجاری امریکا

کاخ سفید 7 ژوئیه 2025 اعلام کرد که ترامپ، با امضای یک فرمان اجرایی، تعلیق ۹۰ روزه تعرفه‌ها را برای یک ماه دیگر، تا ۱ اوت ۲۰۲۵ تمدید کرده است و هم‌زمان، نرخ‌های جدیدی از تعرفه‌های وارداتی را برای ۱۴ کشور از جمله صربستان اعمال کرده است. این تصمیم با ارسال نامه‌یی رسمی‌به مقامات این کشور همراه بوده که حاوی موضع‌گیری صریح و بدون پیشنهاد مذاکره بوده‌اند.

بر اساس اعلام رسمی، تعرفه‌های جدید بر اساس سطح کسری تجاری و موانع وارداتی تعیین شده‌اند. بر این اساس صربستان با تعرفه‌ای معادل ۳۵ درصد در میان کشورهای با بالاترین نرخ قرار گرفته است. تعرفه جدید صربستان در حالی اعلام شده که پیش‌تر نرخ اولیه‌ای معادل ۳۷ درصد برای آن مطرح شده بود.

ترامپ در نامه‌های خود که با ادبیاتی رسمی اما صریح نگاشته شده‌است، کشور دریافت‌کننده را "شریک مهم" خطاب می‌کند اما هم‌زمان تأکید دارد که دوره گفت‌وگوهای بی‌ثمر به پایان رسیده و ایالات متحده با برخی از کشورهای دارای کسری تجاری طولانی‌مدت با آمریکا هستند دیگر حاضر نیست کسری تجاری فزاینده داشته باشد. او اشاره می‌کند که تعرفه‌های جدید، در مقایسه با میزان واقعی کسری، حتی «پایین» هستند.

رئیس‌جمهور آمریکا کشورها را به سرمایه‌گذاری مستقیم در خاک ایالات متحده دعوت می‌کند و وعده می‌دهد در صورت تولید داخلی، مجوزهای لازم در کمتر از چند هفته صادر خواهد شد.

علت هدف قرار گرفتن صربستان

صربستان به‌دلیل آنچه کاخ سفید «روابط تجاری غیرمتقابل» خوانده، در فهرست قرار گرفته است. ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ کالاهایی به ارزش ۷۳۹.۴ میلیون دلار به صربستان صادر کرد، در حالی‌که واردات از صربستان ۶۷۰.۱ میلیون دلار بود. اگرچه از نظر عددی این تراز به نفع آمریکا است، دولت ترامپ معتقد است که موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای صربستان بر واردات کالاهای آمریکایی، صادرات آمریکا را محدود کرده و باید اصلاح شود.

همچنین، کاخ سفید تأکید کرده است که پیشرفت ملموسی در مذاکرات تجاری دوجانبه طی مهلت ۹۰ روزه تعلیق تعرفه‌ها حاصل نشده است. به‌رغم درخواست اولیه بلگراد برای مذاکره، هیچ توافقی میان دو کشور حاصل نشد.

تعرفه ۳۵ درصدی آمریکا می‌تواند بیش از ۶۶۰ شرکت صربستانی صادرکننده به آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد؛ شرکت‌هایی که در حوزه‌های قطعات خودرو، تایر، تسلیحات، خوراک دام و محصولات کشاورزی فعال‌اند. تحلیلگران هشدار داده‌اند که تعرفه‌های جدید ممکن است محصولات صربستانی را از نظر قیمت برای بازار آمریکا غیررقابتی کند و به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط وابسته به صادرات را با چالش‌های جدی مواجه سازد.

اعمال این تعرفه‌ها بخشی از راهبرد اقتصادی ترامپ برای کاهش کسری تجاری و تقویت تولید داخلی است. از آوریل ۲۰۲۵، تعرفه‌هایی از ۱۰ تا ۵۰ درصد بر بسیاری از کشورها اعمال شد، اما به‌دلیل فشار بازارهای مالی، موقتاً به ۱۰ درصد کاهش یافت و برای ۹۰ روز تعلیق شد. با پایان این مهلت، و عدم تحقق وعده دولت برای امضای ۹۰ توافق تجاری، ترامپ رویکرد مستقیم‌تری را در پیش گرفت و با ارسال نامه‌های رسمی، تعرفه‌ها را اعلام کرد.

با تمدید مهلت تعلیق تا اول اوت ۲۰۲۵، پنجره محدودی برای از سرگیری گفت‌وگوها گشوده شده است. با اینکه نامه‌ها گرچه در ظاهر با لحنی مؤدبانه و با عباراتی همچون «افتخاری بزرگ» و «کشور بزرگ شما» آغاز می‌شوند، اما در ادامه، پیام روشنی از قاطعیت و اولویت منافع ایالات متحده را منتقل می‌کنند.

وی تأکید کرده است که ایالات متحده در حال حاضر با بزرگواری، هم به تجارت با کشورهایی با کسری تجاری بالا ادامه می‌دهد و هم تعرفه‌هایی کمتر از آنچه برای جبران این کسری لازم است، اعمال می‌کند. ترامپ همچنین از کشورها دعوت کرده تا در «اقتصاد استثنایی ایالات متحده» مشارکت داشته باشند و این کشور را «بزرگ‌ترین بازار جهان، با فاصله زیاد» توصیف کرده است.

در این نامه‌ها، کسری تجاری میان آمریکا و هر کشور دریافت‌کننده نامه، «پایدار و بلندمدت» توصیف شده و دلیل آن، تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای کشورهای مذکور اعلام شده است. ترامپ همچنین پیشنهاد داده که اگر شرکت‌های این کشورها تولید خود را به داخل خاک ایالات متحده منتقل کنند، مشمول تعرفه نخواهند شد و مجوزهای لازم در عرض چند هفته برایشان صادر خواهد شد. از نظر وی، کسری تجاری نه‌فقط یک مشکل اقتصادی بلکه تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده نیز محسوب می‌شود.

در مجموع، ترامپ به رهبران ۱۴ کشور نامه ارسال کرده است. این کشورها به ترتیب شامل:

میانمار (۴۰٪)، لائوس (۴۰٪)، کامبوج (۳۶٪)، تایلند (۳۶٪)، بنگلادش (۳۵٪)، صربستان (۳۵٪)، اندونزی (۳۲٪)، آفریقای جنوبی (۳۰٪)، بوسنی و هرزگوین (۳۰٪)، قزاقستان (۲۵٪)، مالزی (۲۵٪)، تونس (۲۵٪)، کره‌جنوبی (۲۵٪) و ژاپن (۲۵٪) هستند.

صربستان و بوسنی و هرزگوین در این فهرست قرار گرفته‌اند زیرا بر اساس تحلیل دولت ترامپ، این کشورها نیز مانند سایرین، تعرفه‌هایی قابل توجه بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده‌اند و به صورت متقابل رفتار نکرده‌اند.

تعرفه‌های جدید از تاریخ اول اوت به اجرا گذاشته خواهند شد، و هم‌زمان ترامپ فرمانی برای تمدید یک‌ماهه تعلیق تعرفه‌ها امضا کرده است. با این حال، سخنگوی کاخ سفید، کارولین لیویت، اعلام کرده که نامه‌نگاری‌ها تا زمان اجرای نهایی سیاست‌های جدید، ادامه خواهند داشت.

در متن نامه‌ها نیز ذکر شده است که تعرفه‌های جدید به‌عنوان اضافه‌برتعرفه‌های فعلی (مانند تعرفه‌های فولاد) اعمال می‌شوند و امکان بازنگری در آنها در آینده وجود دارد. اگر کشورهای دریافت‌کننده، اقدام به حذف یا کاهش تعرفه‌ها و موانع تجاری علیه کالاهای آمریکایی کنند، دولت ترامپ نیز ممکن است در تعرفه‌های جدید بازنگری کند. در غیر این صورت، افزایش نرخ‌ها نیز محتمل خواهد بود. ترامپ در پایان نامه‌های خود تأکید کرده است: «تعرفه‌ها ممکن است بسته به نوع روابط دوجانبه، افزایش یا و کاهش یابند.»

https://forbes.n1info.rs/biznis/kako-se-srbija-nasla-u-grupi-14-zemalja-kojima-je