کلاهبرداری‌های اینترنتی در مالزی، چالش‌ها و راهکارها
در سال‌های اخیر، موج فزاینده‌ای از کلاهبرداری‌های آنلاین، مالزی را درگیر خود ساخته و به یکی از دغدغه‌های اصلی دولت و شهروندان تبدیل شده است. مالزیایی‌ها در سال ۲۰۲۴ با زیان‌های مالی قابل توجهی مواجه شده‌اند. این گزارش تحلیلی، با استناد به داده‌ها و آمارهای اخیر، به بررسی ابعاد گسترده این چالش در مالزی می‌پردازد و ضمن تشریح روندها و انواع کلاهبرداری‌ها، به اقدامات و توصیه‌های مقابله‌ای ارائه شده توسط نهادهای ذی‌ربط، از جمله وزارت امور خارجه مالزی و موسسه پنانگ، اشاره خواهد کرد. هدف اصلی این گزارش، ارائه تصویری از وضعیت کنونی و راهکارهای پیش‌رو برای مبارزه با این تهدید رو به رشد است.
در سال‌های اخیر، موج فزاینده‌ای از کلاهبرداری‌های آنلاین، مالزی را درگیر خود ساخته و به یکی از دغدغه‌های اصلی دولت و شهروندان تبدیل شده است. این پدیده نه تنها خسارات مالی هنگفتی را به بار آورده، بلکه امنیت اطلاعات شخصی افراد را نیز به شدت تهدید می‌کند.
۱. ابعاد و آمار کلاهبرداری‌ها در مالزی
۱.۱. خسارات مالی
بر اساس "State of Scam Report 2024"، مالزیایی‌ها در سال ۲۰۲۴ با زیان‌های مالی قابل توجهی مواجه شده‌اند. مجموع خسارات ناشی از کلاهبرداری به ۱۲.۸ میلیارد دلار آمریکا (۵۳.۳۴ میلیارد رینگیت مالزی) رسید که معادل حدود ۳% از تولید ناخالص داخلی کشور است. متوسط زیان هر قربانی ۲,۷۲۶ دلار آمریکا (۱۱,۳۶۰.۱۰ رینگیت مالزی) گزارش شده است. نکته نگران‌کننده اینکه تنها ۲% از قربانیان موفق به بازیابی کامل وجوه خود شده‌اند؛ این رقم نسبت به ۸% در سال ۲۰۲۳ کاهش چشمگیری داشته است.
۱.۲. افزایش تماس‌ها و پیامک‌های کلاهبرداری
گزارش سالانه Whoscall نشان می‌دهد که کلاهبرداران به طور فزاینده‌ای از تماس‌های تلفنی و پیامک برای فریب قربانیان استفاده می‌کنند. تماس‌های کلاهبرداری تقریباً دو برابر شده و از ۱.۶۳ میلیون مورد در سال ۲۰۲۳ به ۲.۹۸ میلیون مورد در سال ۲۰۲۴ رسیده که بیانگر ۸۲.۸۱% افزایش است. همچنین، پیامک‌های کلاهبرداری نیز با ۱۹.۹۷% افزایش، از ۴.۴۱ میلیون مورد در سال ۲۰۲۳ به ۵.۲۹ میلیون مورد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. این آمار به وضوح نشان‌دهنده تغییر تمرکز کلاهبرداران به سمت تماس‌های تلفنی است، هرچند که پیامک‌ها همچنان یک ابزار مهم برای فریب افکار عمومی‌باقی مانده‌اند.
۱.۳. افزایش پرونده‌های جرایم آنلاین
تعداد پرونده‌های جرایم آنلاین گزارش شده به پلیس سلطنتی مالزی در سال ۲۰۲۳ با ۳۵.۵% افزایش نسبت به سال قبل (از ۲۵,۴۷۹ به ۳۴,۵۳۲ مورد) روبرو بوده است. این افزایش در تمامی انواع جرایم سایبری مشاهده شده است. به عنوان مثال، جرایم مخابراتی به ۱۰,۳۶۸ مورد (۳۴.۱% افزایش)، جرایم مالی الکترونیکی به ۲,۰۹۲ مورد (۶۶.۴% افزایش)، کلاهبرداری عاشقانه به ۹۳۵ مورد (۱۸.۱% افزایش)، جرایم تجارت الکترونیک به ۱۱,۴۸۱ مورد (۲۴% افزایش)، کلاهبرداری وام غیرموجود به ۴,۲۶۳ مورد (۳۴.۳% افزایش) و کلاهبرداری سرمایه‌گذاری غیرموجود به ۵,۳۹۳ مورد (۶۵.۱% افزایش) رسیده است. این آمار نشان‌دهنده گستردگی و تنوع روش‌های کلاهبرداری در فضای آنلاین مالزی است.
۱.۴. درز اطلاعات شخصی
مالزی با ۷۲.۵%، بالاترین نرخ درز اطلاعات شخصی را در میان کشورهای مورد مطالعه داشته است. این بدان معناست که از هر سه چهارم کاربرانی که وضعیت خود را از طریق قابلیت Security ID برنامه Whoscall بررسی کرده‌اند، اطلاعاتشان به خطر افتاده است. اطلاعات درز شده در مالزی به طور عمده شامل نام، آدرس و ایمیل کاربران می‌شود.
۱.۵. انواع لینک‌های مخرب
Whoscall's URL Scanner دو نوع اصلی از لینک‌های مخرب را شناسایی کرده است که به طور گسترده‌ای برای کلاهبرداری استفاده می‌شوند. ۱۶.۵۶% از لینک‌های مخرب، صفحات ثبت‌نام را شبیه‌سازی می‌کنند تا اطلاعات شخصی قربانیان را سرقت کنند. علاوه بر این، ۱۶.۵۲% از لینک‌ها کاربران را فریب می‌دهند تا برنامه‌ها یا نرم‌افزارهایی را دانلود کنند که ممکن است منجر به نصب بدافزار یا جاسوس‌افزار بر روی دستگاه‌هایشان شود.
۲. اقدامات و توصیه‌های مقابله‌ای
۲.۱. همکاری‌های منطقه‌ای
در سطح منطقه‌ای، در بیست و نهمین نشست شورای جامعه سیاسی-امنیتی آسه آن (APSC) و چهل و ششمین اجلاس سران آسه آن، وزرای آسه آن بر لزوم بازنگری برنامه اقدام آسه آن برای مبارزه با جرایم فراملی (۲۰۱۶-۲۰۲۵) تأکید کردند. هدف از این بازنگری، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و مکانیسم‌های هماهنگی برای مقابله مؤثرتر با تهدیدات فرامرزی است.
۲.۲. افزایش بودجه امنیت سایبری
سازمان‌های مالزیایی نیز گام‌های مهمی در جهت تقویت امنیت سایبری برداشته‌اند. یک سوم این سازمان‌ها بودجه امنیت سایبری خود را در سال ۲۰۲۳ به میزان ۵۰% افزایش داده‌اند. این امر نشان‌دهنده درک فزاینده‌ای از اهمیت سرمایه‌گذاری در امنیت سایبری در میان سازمان‌ها و شرکت‌های مالزیایی است. طبق گزارش "۲۰۲۳ State of Cybersecurity Asean"، مالزی بالاترین درصد هزینه را در منطقه آسه آن به خود اختصاص داده است.
۲.۳. توصیه‌های سیاستی موسسه پنانگ
گزارش موسسه پنانگ توصیه‌های سیاستی جامعی را برای مقابله با کلاهبرداری‌ها ارائه می‌دهد که در سه حوزه اصلی متمرکز شده‌اند:
تقویت چارچوب‌های قانونی: این شامل مدرن‌سازی قوانین مربوط به جرایم سایبری و گسترش مقررات ضد پولشویی (AML) برای پوشش بهتر موارد جدید کلاهبرداری است.
تقویت اجرای قانون فرامرزی و اشتراک‌گذاری اطلاعات: این توصیه بر لزوم تقویت هماهنگی اجرای قانون در سراسر کشورهای آسهآن و استقرار افسران رابط سایبری برای تسهیل تبادل اطلاعات تأکید دارد.
استفاده از فناوری برای مبارزه با کلاهبرداری: پیشنهاد می‌شود که یک سیستم ملی تشخیص کلاهبرداری مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد شود و همچنین مکانیزم‌هایی برای مسدود کردن شماره‌ها و حساب‌های کلاهبرداری در زمان واقعی پیاده‌سازی شود.
آگاهی عمومی و سواد دیجیتال: این بخش شامل اجرای یک برنامه ملی آموزش ضد کلاهبرداری، برگزاری کمپین‌های آگاهی عمومی در مقیاس بزرگ و چندزبانه، و ارائه شبیه‌سازی کلاهبرداری و آموزش برای مشاغل است تا توانایی مقابله جامعه با کلاهبرداری‌ها افزایش یابد.
نتیجه‌گیری
کلاهبرداری‌های اینترنتی یک تهدید فزاینده و چندوجهی برای مالزی هستند که علاوه بر خسارات مالی عظیم، منجر به به خطر افتادن اطلاعات شخصی کاربران نیز می‌شوند. افزایش چشمگیر آمار کلاهبرداری‌ها، نیاز فوری به اقدامات هماهنگ و جامع را بیش از پیش آشکار می‌سازد. با تقویت چارچوب‌های قانونی، بهبود همکاری‌های فرامرزی، بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و ارتقاء آگاهی عمومی، مالزی می‌تواند به طور مؤثرتری با این چالش مبارزه کند و امنیت دیجیتال شهروندان و سازمان‌های خود را تضمین نماید.
https://myassets.theedgemalaysia.com/pics/2025/TEM1578-infographic-2-theedgemalaysia_20250610154122.jpg