اخبار اقتصادی کشورهای اوگاندا، رواندا و بوروندی
گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای اوگاندا، رواندا و بوروندی در هفتۀ دوم خرداد ۱۴۰۴ مندرج در رسانه‌های این کشورها به شرح زیر ارائه می‌گردد.
جمهوری اوگاندا
قرارداد دولت اوگاندا با شرکت کره ای برای توسعه نیروگاه هسته‌ای بویِنده
وزارت انرژی اوگاندا قرارداد ارائه خدمات به ارزش ۹ میلیارد دلار (معادل ۳۴.۲ تریلیون شیلینگ اوگاندا) با شرکت کره‌ای موسوم به «شرکت انرژی آبی و هسته‌ای کره (KHNP)» برای ارزیابی مکان احداث نخستین نیروگاه هسته‌ای کشور در منطقه بویِنده به امضا رساند. این اقدام، در راستای تحقق هدف چشم‌انداز انرژی ۲۰۴۰ اوگانداست که دستیابی به ظرفیت ۵۲٬۴۸۱ مگاوات تولید برق- از جمله ظرفیت ۲۴ هزار مگاوات از انرژی هسته‌ای- را دنبال می‌کند. روت نانکابیروا وزیر انرژی و توسعه منابع معدنی، این قرارداد را از جانب دولت اوگاندا با لیم سئونگ‌یول معاون توسعه کسب‌و‌کارهای بین‌المللی شرکت کره‌ای امضا نمود. این قرارداد در حضور هیات ۱۲ نفره کره جنوبی به سرپرستی سفیر این کشور در اوگاندا در مراسمی رسمی اعلام شد. سسیلیا منیا ناکیراندا کمیسر برق در وزارت انرژی، این قرارداد را گامی تعیین‌کننده در پیشبرد برنامه هسته‌ای اوگاندا دانسته و خاطرنشان کرد که دولت تاکنون ۳۰ کیلومتر مربع زمین در روستای کاساتو، ناحیه کیدرا، منطقه بوینده برای این پروژه اختصاص داده است.
شرکت انرژی آبی و هسته‌ای کره، که زیرمجموعه شرکت مادر برق کره («KEPCO») است و از سال ۲۰۰۱ فعالیت دارد، مسئولیت بهره‌برداری از نیروگاه‌های اصلی هسته‌ای و برق‌آبی کره جنوبی را بر عهده دارد. این شرکت در حال حاضر ۲۴ نیروگاه هسته‌ای، ۳۷ ایستگاه برق‌آبی، ۱۶ نیروگاه ذخیره‌سازی تلمبه‌ای و ۳۲ تاسیسات انرژی تجدیدپذیر را مدیریت و حدود ۳۱.۵۶ درصد از کل برق تولیدی کره جنوبی را تامین می‌نماید. وزیر انرژی اوگاندا نیز تاکید کرد که با بهره‌برداری از نیروگاه هسته‌ای بوینده، اوگاندا سهمی مهم در شبکه برق شرق آفریقا («EAPP») خواهد داشت؛ نهادی منطقه‌ای که از سال ۲۰۰۵ با هدف اتصال سیستم‌های برق کشورهای حوزه کومسا (بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا) تاسیس شده و شامل کشورهای بوروندی، جیبوتی، کنگو دموکراتیک، مصر، اتیوپی، کنیا، لیبی، رواندا، سودان، تانزانیا و اوگاندا است.
در حال حاضر، ۷۶ درصد از برق تولیدی اوگاندا از نیروگاه‌های برق‌آبی، ۹.۶ درصد از زیست‌توده، ۴ درصد از انرژی خورشیدی و ۱۰.۴ درصد از سوخت‌های فسیلی تامین می‌شود. اما بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰۴۰، این منابع برای تامین تقاضای آینده، که رسیدن به مصرف سرانه ۳٬۶۶۸ کیلووات ساعت را در دستور کار قرار داده، کافی نیستند. به همین دلیل، اوگاندا تصمیم گرفته است انرژی هسته‌ای را به‌عنوان بخشی از ترکیب نهایی انرژی خود وارد کرده و به کمک آن، علاوه بر دستیابی به اهداف صنعتی و توسعه‌ای ملی، در امنیت انرژی منطقه‌ای نیز نقش‌آفرینی کند.
دیدار معاون رئیس‌جمهور سودان جنوبی و موسونی درباره توافق صلح
یووری کاگوتا موسونی رئیس‌جمهور اوگاندا روز پنجشنبه ۲۹ می ۲۰۲۵ با بنجامین بُل مِل معاون رئیس‌جمهور سودان جنوبی در امور اقتصادی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار، دو طرف درباره توافق صلح سال ۲۰۱۸ سودان جنوبی و راهکارهای تقویت روابط دوجانبه به بحث و تبادل نظر پرداختند. دفتر معاون رئیس‌جمهور سودان جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «بنجامین بل مل در نشست راهبردی با رئیس‌جمهور موسونی، دیدگاه‌ها و مواضع دیپلماتیک کشور خود را درباره تحولات کنگو و سودان تبیین کرد». وی همچنین گزارشی از روند اجرای توافق‌نامۀ صلحِ احیاءشده ارائه داد.
بل مل در حاشیه دوازدهمین نشست عالی‌رتبه سازوکار نظارت منطقه‌ای نیز با شماری از رهبران منطقه‌ای دیدارهایی داشت که هدف آن تقویت پیوندهای سیاسی بین طرفین بود. در این گفت‌وگوها، هم نگرانی‌ها و هم امیدواری‌های مردم سودان جنوبی در بستر منطقه‌ای مورد تاکید قرار گرفت. دفتر معاون رئیس‌جمهور افزود: «این تعاملات در نهایت باعث خواهند شد که کشور ما به نیرویی نوظهور در عرصه ژئوپلیتیک تبدیل شده و به مقصدی مطلوب برای سرمایه‌گذاری بدل شود؛ امری که به طور مستقیم در جهت منافع شهروندان ما خواهد بود».
جمهوری رواندا
تمجید گزارشگر ویژه سازمان ملل از تلاش‌های رواندا در کاهش فقر
اولیویه دو شوتر گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور فقر شدید و حقوق بشر، روز جمعه ۳۰ می ۲۰۲۵، ضمن تمجید از پیشرفتهای رواندا در زمینه کاهش فقر، خواستار افزایش حمایت‌های اجتماعی و سرمایه‌گذاری بیشتر در سرمایه انسانی این کشور شد. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، در جریان ماموریت خود، اقدامات ملی رواندا برای مبارزه با فقر و صیانت از حقوق افراد فقیر را ارزیابی کرد. وی با مقامات دولتی، سازمان‌های جامعه مدنی، شرکای بین‌المللی و شهروندان آسیب‌پذیر در سراسر کشور دیدار داشت. بر اساس گزارش هفتمین نظرسنجی یکپارچه شرایط زندگی خانوارها که در ۱۶ آوریل توسط موسسه ملی آمار رواندا منتشر شد، نرخ فقر در این کشور طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴، با کاهش ۱۲.۴ واحد درصدی، به ۲۷.۴ درصد رسیده است.
دو شوتر در همین زمینه اظهار داشت: «رواندا پیشرفت چشمگیری در مقابله با فقر داشته است. آمارهای منتشرشده توسط موسسه ملی آمار نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴، میزان فقر از ۳۹.۸ درصد به ۲۷.۴ درصد کاهش یافته است. این یعنی طی این مدت، ۱.۵ میلیون نفر از فقر نجات یافته‌اند». وی افزود: «فقر شدید نیز از ۱۱.۳ درصد در سال ۲۰۱۷ به ۵.۴ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است. هرچند همچنان حدود ۷۰۰ هزار نفر در فقر شدید زندگی می‌کنند، اما روند کلی مثبت است». با این حال، گزارشگر ویژه سازمان ملل تاکید کرد که در پس این آمارهای امیدوارکننده، چالش‌هایی همچنان باقی است. او گفت: «به‌ویژه شکاف میان مناطق شهری و روستایی قابل توجه است. نرخ فقر در نواحی روستایی ۳۱.۶ درصد است، یعنی تقریباً دو برابر نرخ فقر در مناطق شهری. فقر شدید در روستاها نیز ۶.۴ درصد است».
در مجموع، گزارشگر ویژه سازمان ملل رشد اقتصادی رواندا طی ۱۵ سال گذشته را قابل‌توجه توصیف کرده و اظهار داشت: «میانگین رشد اقتصادی ۷ تا ۸ درصد در این مدت، حتی در مقایسه با سایر کشورهای منطقه نیز چشمگیر است». وی این روند را نشانه مثبتی در راستای هدف رواندا برای خروج از فهرست کشورهای کمتر توسعه‌یافته تا سال ۲۰۳۰ دانست. قرار است گزارش نهایی این بازدید در ژوئن ۲۰۲۶ به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه شود.
تقویت مناسبات رواندا و قزاقستان با امضای توافقنامه‌های گسترده همکاری
روسای جمهور قزاقستان و رواندا، قاسم-جومارت توکایف و پل کاگامه، در جریان دیداری رسمی و مذاکرات گسترده در شهر آستانه در روز چهارشنبه ۲۸ می ۲۰۲۵، چندین توافقنامه مهم همکاری را امضا کردند. رئیس‌جمهور قزاقستان در این نشست اعلام کرد که کشورش اهمیت ویژه‌ای برای گسترش روابط با کشورهای آفریقایی قائل است و گفت: «رواندا به نمونه‌ای از ثبات نهادی و نوآوری‌های امیدبخش تبدیل شده است. رشد اقتصادی بیش از ۸ درصدی این کشور تحسین‌برانگیز بوده و نشان‌دهنده مدرن‌سازی موفق آن است. ما مشتاق هستیم همکاری با رواندا را به پروژه‌هایی عملی و سودمند برای هر دو طرف تبدیل کنیم. اطمینان دارم توافقات حاصل‌شده در جریان این سفر، سطح جدیدی از روابط قزاقستان و رواندا را رقم خواهد زد».
در مقابل، پل کاگامه نیز آمادگی کشورش برای تقویت روابط دوجانبه را اعلام کرد و افزود: «قزاقستان در توسعه ملی موفقیت‌های چشمگیری به دست آورده و جایگاه سازنده آن در سطح جهانی شناخته‌شده است». دو رئیس‌جمهور حوزه‌های اولویت‌دار برای همکاری آتی را شامل تجارت، سرمایه‌گذاری، حمل‌ونقل، کشاورزی، فناوری اطلاعات، دولت الکترونیک و امور مالی اعلام کردند. در پایان مذاکرات، بیانیه مشترک روسای جمهور قزاقستان و رواندا منتشر شد و اعضای هیات‌های رسمی دو کشور چندین سند همکاری را تبادل کردند.
رکوردشکنی بی‌سابقه بخش گردشگری رواندا
بر پایه گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری که روز پنجشنبه ۲۹ می ۲۰۲۵ منتشر شد، بخش گردشگری و سفر رواندا در سال ۲۰۲۴ رکوردهای بی‌سابقه‌ای را در زمینه‌های سهم در اقتصاد، اشتغال و میزان هزینه‌کرد بازدیدکنندگان داخلی و خارجی ثبت کرده است. بر اساس این گزارش، گردشگری در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۱.۹ تریلیون فرانک رواندا (بیش از ۱ میلیارد و ۳۴۴ میلیون دلار) به اقتصاد این کشور تزریق کرده که معادل ۹.۸ درصد از تولید ناخالص داخلی رواندا است؛ این رقم همچنین ۱۷.۷ درصد بالاتر از رقم کم‌سابقۀ سال ۲۰۱۹ گزارش شده است. اگرچه در سال ۲۰۲۳ بهبودی ملایم در این بخش مشاهده شد، اما سال ۲۰۲۴ شاهد جهشی چشمگیر بود؛ به‌گونه‌ای که هزینه‌کرد گردشگران بین‌المللی و میزان اشتغال مرتبط با گردشگری هر دو به بالاترین سطح تاریخی خود رسیدند. بر پایه یافته‌های گزارش، این بخش در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۳۸۶ هزار فرصت شغلی را پشتیبانی کرده و گردشگران خارجی نیز بالغ بر ۱ تریلیون فرانک رواندا هزینه کرده‌اند، که نسبت به سال ۲۰۱۹ رشدی معادل ۱۶۹ میلیارد فرانک رواندا داشته است.
رئیس شورای جهانی سفر و گردشگری در همین زمینه ظهار داشت: «رواندا نمونه‌ای برجسته از کشوری است که نشان می‌دهد گردشگری، در صورت برخورداری از چشم‌انداز روشن و مشارکت موثر، چگونه می‌تواند منافع اقتصادی ملموس و فرصت‌های پایدار ایجاد کند». به‌گفته وی، هزینه‌کرد گردشگران داخلی نیز با رشد ۳۲.۲ درصدی نسبت به پیش از همه‌گیری، به بیش از ۷۷۳ میلیارد فرانک رواندا رسیده است. وی این رشد را نتیجه سرمایه‌گذاری راهبردی دولت رواندا در حوزه گردشگری به‌عنوان یکی از ارکان تنوع‌بخشی اقتصادی دانست. وی همچنین به پروژه‌های زیرساختی مهم، از جمله ساخت فرودگاه بین‌المللی جدید در بوگسرا اشاره کرد که پس از تکمیل، ظرفیت جابه‌جایی سالانه ۱۴ میلیون مسافر را داشته و به تقویت اتصال بین‌المللی و افزایش گردشگران خارجی کمک خواهد کرد. بر اساس پیش‌بینی این شورا، بخش گردشگری رواندا در سال ۲۰۲۵ نیز با رشد چشمگیری همراه خواهد بود و مشارکت اقتصادی آن با افزایش ۱۳ درصدی به ۲.۱ تریلیون فرانک رواندا، معادل ۱۰.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی، خواهد رسید. همچنین انتظار می‌رود این بخش بیش از ۴۰۲ هزار شغل ایجاد کند و بیش از ۸ درصد از اشتغال کل کشور را پوشش دهد.
جمهوری بوروندی
اجرای پروژه ۱۵۲ میلیون دلاری کشاورزی برای توسعه روستایی در بوروندی
دولت بوروندی و بانک توسعه آفریقا روز سه‌شنبه ۲۰ می ۲۰۲۵ در بوجومبورا، بخش ملی پروژه توسعه یکپارچه بوروندی-رواندا («BRIDEP») را به ارزش ۱۵۲ میلیون دلار با هدف نوسازی بخش کشاورزی، راه‌اندازی کردند. بوروندی با آغاز اجرای این پروژه گامی مهم در مسیر نوسازی کشاورزی و تقویت پیوندهای منطقه‌ای خود برداشته است. این برنامه که با حمایت بانک توسعه آفریقا و شرکایش اجرا می‌شود، به دنبال افزایش تولیدات کشاورزی، تقویت همکاری‌های فرامرزی و تسهیل تجارت میان دو کشور همسایه، بوروندی و رواندا است. دیومده اندایروکیه، دبیر دائم وزارت محیط زیست، کشاورزی و دامپروری بوروندی در همین زمینه اظهار داشت: «آغاز این پروژه گامی تعیین‌کننده در مسیر اجرای آن است و نقطه‌عطفی تاریخی در تعهد بوروندی به توسعه‌ای پایدار، فراگیر و یکپارچه به شمار می‌رود».
این پروژه گسترده در بازه زمانی شش ساله (۲۰۲۴–۲۰۲۹) در ۹ استان با پتانسیل بالای کشاورزی از جمله کیروندو، گیتگا، مویینگا و سیبیتوکه اجرا خواهد شد. هدف آن ایجاد تحول اساسی در بخش کشاورزی بوروندی از طریق توسعه ظرفیت‌های آبیاری، تقویت صنعتی‌سازی کشاورزی، حمایت از کارآفرینی جوانان و زنان، و افزایش تاب‌آوری اقلیمی است. از جمله اهداف عملیاتی پروژه می‌توان به توزیع بذرهای اصلاح‌شده برای ۲۴ هزار هکتار، آموزش کشاورزان در زمینه کشاورزی هوشمند اقلیمی، ایجاد ۴۰ مرکز پرورش دام خصوصی برای احیای نژادهای برتر خوک و طیور، و احیای ۶ هزار هکتار اراضی مردابی و ۱۸ هزار هکتار حوزه آبخیز اشاره کرد. این پروژه همچنین دارای بخش فناوری پیشرفتهای است که در آن ۱۲۰ هزار خانوار کشاورز با استفاده از سامانه موقعیت‌یابی جغرافیایی، شناسایی و به یک پلتفرم دیجیتال یکپارچه متصل خواهند شد که نهاده‌ها، خدمات مالی و بازارها را در اختیارشان قرار می‌دهد.