صنعت تولید و صادرات نیکل در کوبا

کوبا دارای ذخایر لاتریت، غنی از آهن، که حاوی لیتیوم و کبالت نیز می‌باشد که عمدتاً در ناحیه شرقی موآ، نیکارو، مایاری در استان کاماگوئی واقع شده است. نیکل یک ماده معدنی با اهمیت فراوان برای اقتصاد جهانی است که از آن در صنایع مختلف استفاده می‌شود و به گفته کارشناسان، کوبا پنجمین ذخیره بزرگ جهان محسوب می‌شود.

ذخایر اصلی نیکل کوبا در قلمرو استان هولگین قرار دارند و بهره برداری در کارخانه پدرو سوتو آلبا، که توسط سرمایه گذاری مشترک Moa Nickel S.A بین کوبا و شرکت کانادائی شریت اینترنشنال اداره می‌شود و کارخانه ارنستو چه گوارا، که به طور کامل با سرمایه کوبا اداره می‌شود، متمرکز شده است. ارقام بررسی شده در اواسط سال گذشته توسط آژانس IPS نشان می دهد که از سال 2012، تولید نیکل در کوبا سال به سال به دلیل عدم سرمایه گذاری کاهش یافته است. در سال 2016 حدود 50000 متریک تن نیکل تولید شد، در حالی که امروز به سختی به 30000 تن می رسد.

صنعت نیکل در تلاش برای احیای خود که در طول همه‌گیری کووید 19 دچار رکود شده بود ، در کانون توجه دولت کوبا قرار گرفته است. گزارش های اخیر مطبوعاتی علاقه مقامات به قطب معدنی- متالوژی موآ، در شرق کشور، منبع اولین محصول صادراتی کوبا را تایید می‌کند. پس از رکود  بوجود آمده در سالهای 2020 الی 2022، بی‌ثباتی در تامین انرژی و گازهای صنعتی و سایر نهاده‌های لازم برای فرآوری مواد معدنی، شرکت اصلی تولید کننده نیکل در کوبا به نام Comandante Ernesto Che Guevara  در منطقه معدنی " موآ " را تحت تاثیر قرار داده است. گزارش‌های گروه " کوبا نیکل " ( CUBANIQUEL ) نشان می‌دهد که این کارخانه صنعتی تنها به 89 درصد از برنامه تولید خود در سال 2022 رسیده است. با درنظر گرفتن گزارش‌های پراکنده، تولید کارخانه چه گوارا در آن سال باید حدود 12000 تن و در سال 2021 کمتر و در حدود ۵۰۰۰ تن باشد.

در سال جاری کوبا با افزایش تولید و صادرات نیکل و کبالت قصد دارد حدود 25 درصد از درآمد صادرات کالا و نزدیک به 10 درصد از کل درآمدهای صادراتی خود را حفظ کند. شرکت موآ نیکل مسئولیت بیشتری برای تحقق چنین اهدافی دارد. طبق گزارش‌های شرکت بین‌المللی کانادائی Sherritt که مالکیت کارخانه نیکل موآ را در اختیار دارد، این کارخانه با رشد سه درصدی در سال 2022 به تولید 35630 تن نیکل و کبالت دست یافته است. برنامه‌ها در محدوده‌های مشابه در سال 2023 باقی می مانند. صنعت نیکل امسال بیش از هر زمان دیگری تحت فشار است تا به سطوح تولیدی که قبل از کووید وجود داشت برسد. طبق معیارهای اداره ملی آمار و اطلاعات کوبا (ONEI) در آن زمان، تولید از رکورد 73000 تن در سال 2011 به حدود 50000 تن کاهش یافته بود. داده‌های اخیر نشان می دهد که کارخانه هنوز به این اعداد دست نیافته است. با این حال، صادرات نیکل و کبالت از نظر ارزش نسبت به سطوح قبل از همه گیری بهبود یافته است. به دلیل قیمت های بالاتر در بازار، درآمد در سال 2021 و 2022 از 775 میلیون دلار گزارش شده در سال 2018 توسط سالنامه آماری کوبا فراتر رفته است.

اما این صنعت معدنی - متالوژی اکنون به دلیل کاهش قیمت نیکل در بورس لندن تحت تأثیر قرار گرفته است. در سال 2023 قیمت ها به دلیل موجودی بالا در بازار جهانی و بحران انرژی کاهش یافت. با این وجود، هیچ کمبودی در پیش بینی‌های صعودی وجود ندارد، زیرا نیکل و کبالت دو فلز در تقاضای رو به رشد برای تولید باتری‌های الکتریکی هستند. کوبایی‌ها روی این اطلاعات حساب می‌کنند. دلیل دیگری که دولت و صنعت نیکل کوبا را به اجرای برنامه‌ها وادار می‌کند، توافق با Sherritt برای پرداخت بدهی 368 میلیون دلاری کانادا (260 میلیون دلار) دولت کوبا به این شرکت است. طبق اعلام اکتبر گذشته، شرکت جنرال نیکل، طرف کوبایی در سرمایه گذاری مشترک و با مشارکت در تولید کبالت با شرکت" موآ نیکل با مسئولیت محدود"  با چنین بازپرداخت هایی مواجه است. رئیس و مدیر عامل شرکت کانادایی، لئون بیندل، اخیراً گزارش داد که طرف کوبایی به موقع پرداخت های سوآپ کبالت را آغاز کرده است. آنها قرار است در یک دوره پنج ساله بازپرداخت بدهی‌ها را تکمیل نمایند . مدیر عامل شرکت کانادایی علاوه بر این به مطبوعات اعلام کرد که تمایل Sherritt تسریع در پروژه‌های سرمایه گذاری خود در کوبا و افزایش تولید نیکل و کبالت است .

شرکت " موآ نیکل "در حال حاضر در حال اجرای سرمایه‌گذاری‌ها بر روی یک کارخانه خمیر کاغذ و ششمین خط تولید لیچینگ / Leaching ( استخراج مایع – جامد ) در سال جاری با هدف راهبردی افزایش تولید فعلی بین 15 تا 20 درصد در سال‌های آینده و افزایش عمر این صنعت تا سال 2040 است.

البته نتایج اقدامات بعمل آمده از نظر صادرات و درآمد، عمدتاً به دلیل وضعیت ژئوپلیتیکی ( تحریم های اقتصادی ) و بحران انرژی است که کشور کوبا در حال حاضر در حال تجربه آن است. صنعت نیکل کوبا سال 2024 را بدون اجرای برنامه‌های تولید، صادرات و کمک به خزانه دولت بسته است. همچنین نتوانست استراتژی‌های سرمایه گذاری را ارتقا دهد. لئوناردو رنه روزل لوپز، مدیر کل Cubaniquel، بر اساس اظهارات ارائه شده در برنامه رادیویی Mesa Redonda که توسط خبرگزاری رسمی Prensa Latina (PL) منتشر شده است، تأیید کرد که تولید این ماده معدنی 83.3 درصد از آنچه برنامه ریزی شده بود، بوده است. در مورد فروش صادراتی، ارقام حتی محتاطانه تر بودند و تنها 68 درصد بودند، در حالی که درآمدهای تعهد شده به کشور 75.6 درصد بود.

این مدیر اجرایی در ادامه توضیح داد که این وضعیت پیچیده تحت تأثیر «کاهش قیمت نیکل و کبالت در سطح بین‌المللی و همچنین سه قطع شبکه برق ملی» قرار گرفته است.

شرکت بین‌المللی کانادائی Sherritt  طی بیانیه ای در پایان اکتبر سال گذشته میلادی ، پیش بینی‌های خود را برای سال 2024 حفظ کرد، اگرچه هشدار داد که تعدادی از عوامل می‌توانند باعث شوند نتایج، شرایط، اقدامات یا رویدادهای واقعی آینده تفاوت اساسی با اهداف، انتظارات، برآوردها یا مقاصد بیان شده داشته باشند. در این گزارش به مشکلاتی از جمله قطع برق، نوسانات بازار سهام، قوانین محیطی و نظارتی در کوبا و همچنین نوسانات قیمت ها و سطوح نقدینگی مالی و منابع پولی برای سرمایه گذاری‌های جدید اشاره شده است.