پارکهای صنعتی شیمیایی در چین (Chemical Industrial Park)

چین در راستای بخشی از تلاشهای خود در جهت خودکفایی و افزایش زنجیره ارزش جهانی، رشد سریع تولید پتروشیمی را در دستور کار خود قرار داده که این موضوع می‌تواند ضمن تغییر میزان تقاضای جهانی نفت، موجبات حضور هرچه بیشتر شرکت‌های چند ملیتی که به دنبال بازاری گسترده تر در بازار مصرف جهان هستند، را فراهم آورد. صنعت پتروشیمی و شیمیائی چین از سال 2011 بزرگترین صنعت در جهان از نظر درآمد بوده و نیمی از رشد بازار جهانی مواد شیمیایی در دو دهه گذشته را به خود اختصاص داده است.

در چند سال اخیر حضور شرکت های مطرح انرژی جهانی در چین افزایش یافته است و از طرفی کشور چین با گسترش توانمندی‌های پتروشیمی خود در راستای استراتژی کاهش وابستگی به واردات و تقویت زنجیره تامین صنعتی گام برداشته است. در این راستا، سرمایه‌گذاری‌ در تاسیسات پتروشیمی‌پیشرفته، از جمله ساخت مجتمع‌های پالایشگاهی-پتروشیمی‌که قادر به تبدیل مستقیم نفت خام به مواد شیمیایی با ارزش مورد استفاده در پلاستیک، منسوجات و الکترونیک هستند، از سوی مقامات چینی در دست اقدام قرار گرفته و این رویکرد را در جهت استراتژی پکن در زمینه برای کاهش وابستگی به واردات مواد حیاتی و تقویت زنجیره تامین صنعتی معرفی نموده است.

  پارکهای صنعتی پتروشیمی‌شیمیایی (CIP) که به عنوان زیرساخت‌های کلیدی برای توسعه صنعت شیمیایی در چین شناخته می‌شوند از دهه 1990 در چین ایجاد شده اند و برخلاف نواحی صنعتی سنتی، مناطقی هستند که از نظر جغرافیایی تعریف شده که در آن چندین شرکت شیمیایی مستقل (فرآوری، تولید، نفت و گاز، ذخیره سازی، لجستیک و غیره) قرار دارند و زیرساخت‌ها و امکانات خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. این پارک‌ها، به منظور تمرکز و توسعه صنایع شیمیایی، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش کارایی و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی ایجاد شده‌اند.

چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مواد شیمیایی در جهان، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در ایجاد و توسعه این پارک‌ها انجام داده است. در واقع پارکهای صنعتی شیمیایی (CIP) برای تمرکز و بهبود بهره‌وری با هدف کاهش هزینه‌های عملیاتی از طریق تجمیع صنایع، به اشتراک‌گذاری امکانات حمل‌ونقل تخصصی، کاهش اثرات زیست‌محیطی با مدیریت متمرکز پسماندها و افزایش رقابت‌پذیری صنایع شیمیایی طراحی شده و شکل گرفته‌اند.

این پارکها در برنامه‌های توسعه ای چین به شدت مورد توجه قرار داشته و طی برنامه‌های توسعه ای تعداد آن نیز افرایش یافته است. در حال حاضر تعداد 723 پارک صنعتی شیمیایی (CIP) در سطح ملی، استانی و شهر، در چین مستقر می‌باشد و دولت چین در برنامه پنج ساله چهاردهم خود در بازه زمانی سال‌های 2020 تا 2025 را به عنوان یک دوره حیاتی برای توسعه پارکهای شیمیایی CIP و پارکهای شیمیایی هوشمند SCIP  قرار داده است.

نقشه‌ زیر موقعیت، تعداد و رتبه‌بندی پارک های شیمیایی در استانهای چین را به تصویر می‌کشد.

 

پارک های شیمیایی از منظر فروش سالانه محصولات پتروشیمی‌به چهار گروه تقسیم می‌شوند که در این بین،  14 پارک دارای فروش بسیار بالا در مقیاس بیش از 100 میلیارد یوآن (حدود 12.7 میلیارد یورو)، 33 پارک بین 50 تا 100 میلیارد یوآن، 224 پارک با فروش بین 10 تا 50 میلیارد یوآن و الباقی پارکها کمتر از 10 میلیارد یوان می‌باشند.

معرفی 5 پارک برتر صنعتی شیمیایی چین

از تعداد 5 پارک برتر صنعتی شیمیایی 3 مورد آن در استان جیانگسو، یک مورد در استان شاندونگ و برترین آن در استان گواندونگ قرار دارند که رتبه بندی آنها به شرح زیر می‌باشد:

- پارک صنعتی شیمیایی هویژو واقع در منطقه توسعه اقتصادی خلیج دایا (Daya Bay Economic Development Zone)

- پارک صنعتی شیمیایی نانجینگ جیانگبی و نینگبو در استان جیانگسو

- منطقه توسعه اقتصادی تایشینگ (Taixing)  در استان جیانگسو

- منطقه توسعه اقتصادی دونگینگ (Dongying)  در استان شاندونگ

- منطقه توسعه اقتصادی نینگبو داشی (Ningbo Daxie)  در استان جیانگسو

در فهرست ۳۰ پارک برتر شیمیایی (Chemical Park) 2024 ، علاوه برDaya Bay Petrochemial and Industrial Park، به عنوان رتبه نخست در چین، چهار پارک دیگر به شرح ذیل، در جنوب چین واقع شده‌اند.

- چوآنهوی (Quanhui Petrochemichal Industrial Park ) واقع در استان فوجیان (رتبه 16 در چین)

- پارک صنعتی شیمیایی چینژو (QinZhou)  واقع در استان گوانشی (رتبه 17 در چین)

- پارک صنعتی شیمیایی گولی گانگ (Guleigang)  در منطقه توسعه اقتصادی ژانگژو (Zhangzhou) استان فوجیان (رتبه 23 چین)

- پارک صنعتی شیمیایی جوهای واقع در منطقه توسعه اقتصادی جوهای در استان گواندونگ (رتبه 29)

پارک صنعتی شیمایی هوئژو؛ برترین پارک صنعتی شیمیایی در خلیج دایا Daya Bay

    پارک صنعتی Huizhou Daya Bay در بخش جنوبی شهر هویژو، استان گواندونگ، در مجاورت ناحیه پینگشان شنزن واقع شده است و47 مایل دریایی از هنگ کنگ، حدود 60 کیلومتر با مرکز شهر شنزن، حدود 120 کیلومتر با مرکز شهر دونگوان فاصله دارد. بندر Huizhou، که به عنوان یک بندر ملی با دسترسی به خارج و بزرگراه ساحلی Huizhou-Shenzhen و Huizhou-Daya Bay از آن عبور می‌کند.

پارک صنعتی شیمیایی خلیج دایا (Daya Bay Petrochemial and Industrial Park) در شش سال متوالی همواره در صدر فهرست ۳۰ پارک برتر صنعتی شیمیایی چین قرار گرفته است. این پارک بخشی ازمنطقه توسعه اقتصادی و فناوری خلیج دایا هوئیژو است. این منطقه که در سال ۱۹۹۳ در Huizhou تأسیس شد و شامل زیرساخت‌های پیشرفته برای صنایع پتروشیمی و انرژی است. هویژو در شرق شنجن، در استان گواندونگ واقع شده و جزئی از منطقه GBA محسوب می‌شود.

منطقه صنعتی Daya Bay بیش از ۲۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و بیش از۳۰ شرکت بزرگ بین‌المللی و داخلی در این منطقه فعالیت می‌کنند. پارک صنعتی شیمیایی دایابی با ظرفیت پالایش ۲۲ میلیون تن در سال، توانایی تولید ۳.۸ میلیون تن اتیلن و ۵ میلیون تن (Purified terephthalic acid)PTAرا در سال را دارا است. ۱۳ شرکت در لیست ۵۰۰ شرکت برتر دنیا (گلوبال فورچون) در این پارک سرمایه گذاری کرده اند و این منطقه در مجموع، تا کنون موفق به جذب ۱۱۴ پروژه به ارزش بیش از ۳۲۵ میلیارد یوآن (تقریبا معادل ۴۵ میلیارد دلار) شده است. بر اساس طرحهای توسعه‌ای در خلیج دایا، تاسیس صندوق توسعه صنعتی 5 میلیارد یوانی در برنامه‌های آن منطقه قرار دارد و انتظار می‌رود تا سال 2027 ارزش خروجی کریدور نوآوری علم و فناوری آن از 200 میلیارد یوان فراتر رود.

شرکت‌های بزرگی در پارک صنعتی شیمیایی دایابی حضور دارند که از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.

- شرکت Oiltanking  یکی از ارائه‌دهندگان بزرگ خدمات لجستیکی در بخش ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل محصولات پتروشیمی

- شرکت Huizhou Daya Bay YIkesi New Material Technical Co., Ltd.  فعال در زمینه تولید مواد جدید پتروشیمی

- شرکتCNOOC (China National Offshore Oil Corporation)  یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفت و گاز چین و دارای پالایشگاه‌ها و تأسیسات پتروشیمی‌گسترده

- شرکت Shell Huizhou Petrochemical Company  فعال در تولید محصولات پتروشیمیایی مانند پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن

- شرکت   BASF (China) Co., Ltd. آلمان، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های شیمیایی جهان

همچنین زنجیره‌های صنعتی دیگری از جمله پایانه‌های هوشمند، ماژول‌های نمایشگر، مادربردهای کنترلی، بردهای مدار و قطعات ساختاری نیز در این مرکز قرار دارند که شرکت‌های پیشروی از جمله BYD Electronics، Universal Scientific Industrial (Shenzhen)، Unilumin Technology و Baoming در آن واقع است.  سایر صنایع نوظهور از جمله چندین پارک صنعتی نوظهور از جمله پارک صنعتی هوش مصنوعی شنزن-هنگ کنگ در این منطقه با سرمایه گذاری 60 میلیارد یوان مساحتی به وسعت 10.8 کیلومتر مربع، احداث شده است. همچنین پارک صنعتی ربات دایا با مجموع مساحت حدود 136000 متر مربع، حدود 52000 متر مربع آن به بخش ربات و امکانات پشتیبانی صنعتی اختصاص دارد.

جمع‌بندی:

   با توجه به اینکه کشور چین به عنوان بزرگترین بازار مصرف دنیا است که با اتخاذ سیاست درهای باز و ارائه مشوق های برای تاسیس و شرکتهای خارجی در منطقه خلیج بزرگ در چند سال اخیر توانسته حضور بسیاری از شرکتهای خارجی در این منطقه را گسترش دهد، بسیاری از شرکتهای خارجی با حضور در این منطقه و ایجاد ارزش افزوده در محصولات، اقدامات فراوانی برای ایجاد انبارها و ایجاد شبکه مویرگی زنجیره تامین انجام داده اند.

منابع:

- https://www.chemanager-online.com/en/news/chemical-parks-china

- www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950423023001353

-zhengxin@chinadaily.com.cn

- https://www.chinadailyhk.com/hk/article/599256

-http://www.dayawan.gov.cn/zwgk/wjk/qtwj/content/mpost_5396636.html?webview_progress_bar=1&show_loading=0

- https://www.maigoo.com/news/725037.html?webview_progress_bar=1&show_loading=0

https://wap.wangxiao.cn/n/d/2369560033558.html