تولید، صادرات و واردات گاز جمهوری ازبکستان

کشور ازبکستان چهاردهمین کشور جهان به لحاظ داشتن منابع و ذخایر گازی و یازدهمین کشور تولیدکننده آن محسوب می‌شود. در سطح منطقه ای نیز این کشور، سومین کشور ( بعد از روسیه و ترکمنستان) در بین کشورهای مشترک المنافع از نظر داشتن ذخایر و تولید گاز محسوب می‌شود.

وضعیت ذخایر و تولید گاز در کشور ازبکستان

طی سالهای اخیر، ظرفیت تولید سالانه گاز ازبکستان همواره بین 50 تا 60 میلیارد متر مکعب در نوسان بوده که از میادین گازی مبارک، شورتان، گازلی، استورت و... استخراج شده است.  طبق برنامه ریزی دولت ازبکستان قرار است تا سال 2030 میلادی ازبکستان تولید گاز خود را به میزان 66 میلیارد متر مکعب رسانده و به علاوه با کاهش تدریجی صادرات گاز طبیعی به سوی فرآوری و تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر (پتروشیمی) گام بردارد. در این راستا وزارت انرژی، برنامه برای سرمایه گذاری  و جذب سرمایه‌های خارجی به میزان 36 میلیارد دلار دارد.

طبق گزارش مرکز ملی آمار ازبکستان، طی سه ماهه اول سال 2024 میلادی، حدود 11.6 میلیارد متر مکعب گاز در کشور استخراج شده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 5.9 درصد کاهش داشته است.

صادرات گاز ازبکستان

طبق برآوردهای موجود تا سال 2030 میلادی مصرف داخلی گاز کشور به میزان 56.5 میلیارد مکعب خواهد رسید که این میزان بسته به وضعیت آب و هوایی و میزان افزایش مصرف گاز در بخش های صنعتی، نیروگاهی و حمل و نقل کشور متغیر خواهد بود. با در نظر گرفتن این واقعیت، مازاد کمی‌ برای کشور برای صادرات نخواهد ماند. در عین حال طبق گزارش های موجود، ازبکستان سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب به چین گاز صادر می‌کند.

به علاوه طی سالهای اخیر این کشور در حجم های بالایی به گازپروم روسیه نیز گاز صادر کرده است که با بالا رفتن نیاز داخلی کشور، طی یکی دو سال اخیر این میزان تا حد زیادی کاهش یافته است. ازبکستان به میزان 3.8 میلیارد متر مکعب(سال 2018)، 4.9 میلیارد متر مکعب(سال 2019) به شرکت گازپروم گاز می فروخت که پس از سال 2020 این میزان به 900 میلیون متر مکعب کاهش و در سالهای بعد، به ویژه با بروز سرمای بی سابقه زمستان 2022 این میزان به صفر رسید.

داده‌های آماری موجود، میزان صادرات گاز کشور در بازه زمانی ژانویه لغایت پایان مارس 2024 را حدود 45.4 میلیون دلار اعلام کرده اند که این میزان نسبت به سال گذشته 2.5 درصد افزایش داشته است.

وضعیت واردات گاز ازبکستان

بر اساس داده‌های آژانس آمار، در سه ماهه اول سال جاری میلادی ازبکستان 360.2 میلیون دلار گاز طبیعی وارد کرده که این شاخص در مقایسه با مدت مشابه  سال گذشته 2.35 برابر بیشتر می‌باشد.