اخبار اقتصادی قزاقستان-آلماتی

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قزاقستان در هفته سوم بهمن ماه 1402 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

دستاوردها و چشم اندازهای کلیدی متالورژی قزاقستان [1]

به گزارش پایگاه خبری DKNews.kz: در سال 2023، متالوژیست های قزاقستان  4 میلیون تن فولاد تولید کردند.

در حوزه متالورژی آهنی کشور قزاقستان روند مثبتی در شاخص حجم فیزیکی مشاهده می‌شود. این صنعت سالانه بیش از 3 تریلیون تنگه محصول تولید می‌کند.

  بیش از 5 میلیارد دلار از محل درآمد صادراتی حاصل می‌شود و حدود 50 هزار نفر در این صنعت شغل دارند.  محصولات اصلی تولید شده شامل فولاد، فروآلیاژها و محصولات فولادی در ساخت و ساز، ماشین سازی، انرژی و حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

  در پایان سال 2023 محصولات زیر در کشور قزاقستان تولید شد:

4 میلیون تن فولاد؛

2 میلیون و 74 هزار تن فروآلیاژ؛

2 میلیون و 400 هزار تن فولاد تخت نورد؛

896 هزار تن آرماتور برای ساخت و ساز؛

305 هزار تن لوله فولادی.

همچنین سال گذشته پروژه تولید یراق آلات با ظرفیت 300 هزار تن در تراز راه اندازی شد که به کاهش واردات یراق آلات به کشور کمک می‌کند. در سال جاری دو پروژه بزرگ جدید برای تولید فروسیلیس راه اندازی  می‌شود. مجموع ظرفیت تولید دو پروژه 330 هزار تن است.

برنامه‌های بزرگ قزاقستان در حوزه ی نفت و گاز[2]

 به گزارش خبرگزاری LS  قزاقستان، در سال جاری 95.4 میلیون تن نفت و 56.4 میلیارد متر مکعب متر گاز و همچنین 628.3 هزار محصول پتروشیمی در قزاقستان تولید خواهند شد.

بر اساس برنامه عملیاتی این وزارت نیرو، در بخش تولید نفت، تولید 22.9 میلیون تن طلای سیاه در سه ماهه اول برنامه ریزی شده است.   در سه ماهه دوم 22 میلیون تن  دیگر هم استخراج خواهد شد.

 میزان تولید برای سه ماهه سوم  26.3 میلیون تن است که مجموع تولید 9 ماهه به 71.2 میلیون تن خواهد رسید. در نهایت در سه ماهه چهارم با تولید 24.2 میلیون تن  این عدد به 95.4 میلیون خواهد رسید.

همچنین میزان تولید گاز در سه ماهه اول 14.3 میلیارد متر مکعب،  در سه ماهه دوم 14 میلیارد متر مکعب،  در سه ماهه سوم 13.4 میلیارد متر مکعب و در سه ماهه چهارم با تولید 14.7 میلیارد متر مکعب به 56.4 میلیارد متر مکعب خواهد رسید.

همزمان با تولید، طراحی اساسی برای احداث پالایشگاه گاز با ظرفیت 4 میلیارد متر مکعب در سال (علاوه بر 9 میلیارد متر مکعب ظرفیت کنونی) با استفاده از گاز تولیدی میدان کاراچاگانک انجام می‌شود.  برای این طرح نیاز به پیمانکار طراحی، تدارکات  باید انتخاب شود . علاوه بر این، فاز اول توسعه صنعتی و نصب تجهیزات در میدان راژکوفسکی انجام خواهد شد. همزمان مطالعه امکان سنجی  برای توسعه  میدان یوریختائو انجام خواهد شد. با انجام تمهیدات لازم، سطح عرضه گاز  به جمعیت در سال 2024 به 61.1 درصد خواهد رسید. حجم تولید محصولات پتروشیمی‌ بدون احتساب قیر در سال 2024 باید 628.3 هزار تن باشد. موضوع احداث کارخانه تولید متانول با ظرفیت 130 هزار تن در وزارت نیرو قزاقستان مورد گفتگو قرار گرفت.  مطالعات امکان سنجی برای ساخت اولین مجتمع یکپارچه گاز شیمیایی برای تولید پلی اتیلن با ظرفیت 1.25 میلیون تن انجام می‌شود.

 همکاری‌های جدید قزاقستان و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه[3]

 به گزارش خبرگزاری DKNews.kz علی بک کوانتیروف در آستانه با ویلیام تامپسون، رئیس اداره اوراسیا OECD ، ملاقات کرد.

طرفین درباره تقویت بیشتر همکاری‌های دوجانبه از جمله در چارچوب برنامه افزایش رقابت پذیری در  اوراسیا بحث و تبادل نظر کردند. همچنین امکان برگزاری نشستی جداگانه در مجمع بین المللی آستانه در سال جاری نیز مورد توجه قرار گرفت.

وزیر خاطرنشان کرد: نمایندگان OECD، وزارتخانه‌های کشورهای عضو، نمایندگان سازمان‌های بین المللی و سایر طرف های ذینفع می‌توانند به عنوان شرکت کننده در این نشست پنل حضور داشته باشند. تجربه شرکت کنندگان OECD در انجام اصلاحات و اجرای استانداردها و ابزارهای قانونی به قزاقستان کمک می‌کند تا بهترین شیوه‌ها را هنگام پیوستن به این سازمان اتخاذ کند. در پایان،  علی بک کوانتیروف  خاطرنشان کرد که قزاقستان به سیاست OECD با هدف توسعه و اجرای استانداردهای بالای توسعه اجتماعی-اقتصادی متعهد است. طرفین ابراز اطمینان کردند که همکاری نزدیک در این راستا انگیزه جدیدی به توسعه مشارکت ها به ویژه از نظر جذابیت سرمایه گذاری جمهوری قزاقستان خواهد داد.

 قزاقستان در جست و جو  نفت جدید [4]

به گزارش وزارت صنعت و ساختمان قزاقستان، ذخایر لیتیوم به طور فعال در این کشور در حال مطالعه هستند. در حال حاضر شش کانسار با ذخایر اکسید لیتیوم و یک ذخیره گاه مصنوعی در قسمت  شرق قزاقستان ثبت شده است. این عنصر در پگماتیت اسپودومن (سیلیکات آلومینیوم و لیتیوم) موجود است. تا 1 ژانویه 2023، ذخایر  این عنصر 75.6 هزار تن براورد شده است.

در حال حاضر، شرکت قزاقستانی به همراه یک شرکت آلمانی در حال انجام کار اکتشاف زمین شناسی در میدان‌های آخمتکینو و مدودکا هستند. این وزارتخانه توضیح داد: برنامه‌های مشخص برای استخراج و فرآوری سنگ معدن اسپودومن، تولید محصولات از جمله اطلاعات در مورد امکان احداث کارخانه تولید باتری‌های لیتیوم یونی، تنها پس از تعیین ذخایر مواد اولیه و انجام محاسبات مالی و اقتصادی قابل انتشار است. پیش از این، رئیس جمهور قاسم جومارت توکایف، فلزات خاکی کمیاب قزاقستان را «نفت جدید» نامید و دستور توسعه آنها را صادر کرد.

سابقاً پایگاه خبری LS گزارش داد که در سه استان  تا سال 2025 مطالعه ظرفیت لیتیوم در کشور را آغاز می‌شود، این سه منطقه عبارتند از استان قزاقستان شرقی منطقه معدنی  کالبا ناریم، استان  آلماتی میدان بایانکولسکایا و استان قزل اوردا  حوضه رسوبی آرال. در استان ژامبیل هم می‌توان با تولید لیتیوم، آهن و فسفات را ایجاد نمود که در تولید باتری‌های لیتیوم یونی برای خودروهای الکتریکی استفاده می‌شوند.

اسپودومن نوعی کانی از گروه پیروکسن است که به عنوان سنگ معدن لیتیوم شناخته می‌شوند، اما نمونه‌های کمیاب، رنگی زیبا و شفاف نیز در تولید جواهرات استفاده می‌شود. اسپودومن اغلب به شکل کریستال های منشوری با یک هچ عمودی مشخص در کناره یافت می‌شوند. بیشتر اینها مواد معدنی به رنگهای زرد،  خاکستری، سفید مایل به خاکستری و کمتر آمیتیست کم رنگ و سبز روشن هستند که در آپلیت ها، گنیس ها و پگماتیت های گرانیتی غنی از لیتیوم یافت می‌شوند. مواد معدنی همراه، مگنتیت، آلبیت، تورمالین، بریل و کوارتز می‌باشند

پگماتیت سنگی آذرین با ساختاری غول پیکر یا دانه درشت (اندازه دانه بیش از 1 سانتی متر) است که با مواد معدنی کمیاب غنی شده است.

عرضه اورانیوم قزاقستان به خارج[5]

 به گزارش Zakon.kz  ، در 5 فوریه 2024، ملاقاتی فی مابین رئیس جمهور قزاقستان، قاسم ژومارت توکایف و آقای میرژان یوسف اف رئیس هیئت مدیره شرکت ملی اتمی انجام شد. در این ملاقات، نتایج کار این شرکت  در سال 2023 و همچنین اهداف و برنامه‌های این شرکت در آینده به اطلاع رئیس جمهور قزاقستان رسید.

میرجان یوسف اف گفت: در پایان سال 2023، تولید و فروش محصولات اورانیوم به ترتیب از 21 و 18 هزار تن فراتر رفت. همچنین  سهم حمل و نقل فرآورده‌های اورانیوم در مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر در سال 2023 به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. 64 درصد از کل محموله‌های اورانیوم از قزاقستان به کشورهای غربی دقیقاً در این کریدور ترانزیتی بوده است. رئیس شرکت ملی انرژی اتمی همچنین به رئیس جمهور گفت که این گروه در حال اجرای چند پروژه در زمینه سرمایه گذاری است.  علاوه بر این، وی در مورد پروژه‌های اجتماعی مهمی‌ که  شرکت ملی در مناطق حضور خود در حال انجام است، به رئیس جمهور قزاقستان گزارش داد. در این ملاقات، رئیس‌جمهور نیز در جریان کارها برای گسترش و تکمیل منابع معدنی قرار گرفت.در این ملاقات، رئیس جمهور، دستورالعمل هایی برای بهبود کارایی  شرکت ملی انرژی اتمی ارائه کرد.

 توسعه منطقه ژتیسو: تمرکز بر جذب سرمایه گذاران خارجی[6]

 به گزارش DKNews.kz   آقای بیبیت اسابائف استاندار ژتیسو با هیئت سرکنسولگری ایالات متحده در آلماتی ملاقات کرد.

به گزارش سرویس مطبوعاتی استانداری ژتیسو، در این دیدار که در تالدی کورگان برگزار شد، در مورد مسائل توسعه همکاری‌های دوجانبه و جذب سرمایه گذاری در منطقه گفتگو کردند.

بیبیت اسابائف پس از خوش آمد گویی به میهمانان رسمی، به طور مختصر به مسیرهای اصلی توسعه اقتصادی-اجتماعی منطقه، توجه ویژه به فعالیت های مرکز بین المللی همکاری‌های فرامرزی ICBC "خورگوس" و فرصت های منطقه آزاد اقتصادی پرداخت.  در منطقه "خورگوس - دروازه شرقی" به گفته استاندار، شرکت میامی سولار برای تولید پنل های خورشیدی با ظرفیت 100 هزار دستگاه در سال مستقر شده است.

بیبیت اسابائف گفت : به طور کلی در منطقه ما کار برای جذب سرمایه گذاران جدید در 5 حوزه استراتژیک اصلی در حال انجام است. این پنج حوزه عبارتند از مجتمع کشت و صنعت، حمل و نقل و لجستیک، گردشگری، استفاده از زیر خاک و انرژی‌های جایگزین. استان ژتیسو دارای پتانسیل انرژی تجدیدپذیر قابل توجهی از جمله انرژی آبی، بادی و خورشیدی است. استاندار افزود:   شرایط مساعد طبیعی و اقلیمی فرصت های گسترده ای را برای توسعه صنعت گردشگری باز می‌کند. ما خاک و آب حاصلخیز داریم، بنابراین کشاورزی به طور فعال در حال توسعه است و اکنون ما بر فناوری‌های صرفه جویی در رطوبت تمرکز می‌کنیم. تمام شرایط لازم را برای توسعه کسب و کار و جذب سرمایه گذاری ایجاد می‌کنیم  وی در پایان افزود: من از این فرصت استفاده می‌کنم و از سرمایه گذاران آمریکایی دعوت به همکاری می‌کنم.

میشل ارکین سرکنسول ایالات متحده با تشکر از استقبال گرم، همکاران خود، مشاور امور سیاسی ساموئل فونتل و دستیار سرکنسول زلفیرا سادیکژانوا را به حاضران معرفی کرد.

بهبود زیرساخت های آبیاری در قزاقستان[7]

نورژان نورژیگیتوف، وزیر منابع آب و آبیاری از کارخانه تولید سیستم های آبیاری قطره ای در شهر کوناف بازدید کرد.

 به گزارش DKNews.kz آبیاری قطره ای به شما این امکان را می دهد که از آب به طور مؤثرتری استفاده کنید و آن را مستقیماً به ریشه گیاهان هدایت کنید.

این کارخانه پروژه مشترک تجار قزاق و چینی است.

  پیش بینی می‌شود این کارخانه ظرف یک هفته می‌تواند تاسیسات آبیاری لازم برای 500 هکتار از مزارع را فراهم نماید.

 نورژان نورژیگیتوف از ایستگاه پمپاژ شماره 5 در روستای شنگلدی هم بازدید نمود. این سایت خصوصی است و در حال حاضر موضوع واگذاری آن به مالکیت دولتی در حال بررسی است. در این سایت بازسازی کامل انجام خواهد شد. همچنین، طرح های تعدیل شده برای بازسازی شبکه‌های آبیاری در مناطق راییمبک، کگن، تالگار، ایلی، ژامبیل و اویغور در منطقه آلماتی و روستای ساریبولاک به وزیر ارائه شد. بازه زمانی مورد نیاز برای اجرای پروژه از 8 ماه تا 2 سال متغیر است.

وزیر همچنین در نشستی بین استانداری  آلماتی و هیئتی از چین به نمایندگی از شرکت های پیشرو در زمینه تامین آب و صرفه جویی در آب شرکت کرد. در این نشست بازرگانان در مورد آخرین پیشرفت ها و پروژه‌های اجرا شده در کشورهای دیگر صحبت کردند.  در ادامه این نشست، آکیمات منطقه آلماتی و شرکت های چینی تفاهم نامه ای را در خصوص معرفی فناوری‌های صرفه جویی در مصرف آب در منطقه امضا کردند.

کدام کشور ها بیشترین سرمایه گذاری را در قزاقستان دارند؟[8]

به گزارش LS، سرمایه گذاران آلمان و بریتانیا شروع به سرمایه گذاری بیشتری در اقتصاد قزاقستان کردند. سرمایه گذاری ایالات متحده بیش از 2.5 برابر افزایش یافته است. طی سه سال، جریان ناخالص سرمایه گذاری مستقیم خارجی به قزاقستان بیش از 50 درصد افزایش یافته است. اگر در سه ماهه سوم سال 2020 حجم آن 4.1 میلیارد دلار بود، برای مدت مشابه سال گذشته 6.2 میلیارد دلار در اقتصاد قزاقستان سرمایه گذاری شده است.

هلند سرمایه گذار خارجی اصلی در قزاقستان است که در سه ماهه سوم سال 2023، 1.5 میلیارد دلار در اقتصاد این کشور سرمایه گذاری کرده است (15.4+ درصد نسبت به مدت مشابه در سال 2020)

در رتبه دوم ایالات متحده با 1.2 میلیارد دلار قرار دارد. سرمایه گذاران آمریکایی طی سه سال حجم سرمایه گذاری‌ها را 2.6 برابر افزایش دادند. در جایگاه سوم روسیه با 625.8 میلیون دلار (60.5 +درصد) قرار دارد.

شایان ذکر است که سرمایه گذاری طی 3 سال اخیر از طرف کشور های زیر رشد چشمگیری داشته است:

چین – 611.3 میلیون دلار (2.9 برابر)

  بلژیک – 302.9 میلیون دلار (2.3 برابر)

آلمان – 273.8 میلیون دلار (5.8 برابر)

  و بریتانیا– 262.6 میلیون دلار (9.3 برابر)

همچنین در بین 10 سرمایه گذار خارجی برتر کره جنوبی، فرانسه و سوئیس قرار گرفتند.

صنایع معدنی و استخراج معادن بیشترین سرمایه گذاری خارجی را دریافت کردند - 2.9 میلیارد دلار. بدین ترتیب در طی سه سال، رشد بیش از 60٪ در این بخش دیده می‌شود..

 در رده‌های بعدی تجارت عمده و خرده فروشی قرار دارند که عبارتند از تعمیر اتومبیل و موتور سیکلت - 1.3 میلیارد دلار، صنعت تولید - 892.2 میلیون دلار.

در ژانویه سال جاری، قزاقستان با شرکت ایتالیایی Eni در مورد ساخت یک کارخانه فرآوری گاز، یک نیروگاه هیبریدی 250 مگاواتی در منطقه مانگیستائو  و تولید روغن نباتی برای فرآوری بعدی به بیودیزل گفتگو کرد. سال گذشته این جمهوری چندین توافقنامه و یادداشت با چین امضا کرد. به عنوان مثال، در مورد توسعه مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر، از جمله برای قطارهای کانتینری اتصال چین - اروپا، و در مورد توسعه مشترک همکاری در پروژه ساخت راه آهن تاچنگ - ایاگوز.

180 پروژه صنعتی به ارزش 1.2 تریلیون تنگه در قزاقستان در حال اجراست[9]

دولت قزاقستان به اجرای اقدامات برای دور کردن اقتصاد از وابستگی به مواد خام به سمت صنایع با ارزش افزوده بالاتر ادامه می دهد. این امر صنعتی شدن و سرعت رشد آن را تضمین می‌کند. در سال گذشته 170 طرح به ارزش 928 میلیارد تنگه در صنعت تولید اجرا شد. 179 قرارداد بلندمدت و قرارداد خارج از برداشت با تولیدکنندگان داخلی منعقد شد. یا این اقدامات، سهم صنعت تولید در اقتصاد هم اکنون با سهم صنعت معدن برابر شده است.

در سال جاری 180 طرح صنعتی به ارزش 1.2 تریلیون تنگه اجرا می‌شود. شتاب صنعتی شدن نیز با سازوکار جدیدی برای تامین مواد اولیه داخلی بنگاه‌های تولیدی تسهیل خواهد شد. پیش بینی می‌شود با اجرای طرح جامع توسعه مهندسی مکانیک تا سال 2028 ارزش افزوده کل این صنعت 4.5 برابر شود.

به طور کلی، امروز در قزاقستان حدود 1000 پروژه سرمایه گذاری به ارزش 32 تریلیون تنگه در حال انجام است که همه بخش های اقتصادی را در بر می‌گیرد.

[1]https://www.dknews.kz/ru/ekonomika/315916-kazahstanskaya-chernaya-metallurgiya-klyuchevye

[2] https://lsm.kz/u-kazahstana-bol-shie-plany-na-proizvodstvo-nefti-i-gaza

[3] https://www.dknews.kz/ru/ekonomika/316280-kazahstan-i-oesr-novyy-impuls-razvitiyu-partnerskih

[4] https://lsm.kz/kazahstan-aktivno-ishet-litij-v-nedrah-podrobnosti

[5]https://www.zakon.kz/ekonomika-biznes/6423268-glava-kazatomproma-dolozhil-tokaevu-o-postavkakh-kazakhstanskogo-urana-za-rubezh.html

[6] https://www.dknews.kz/ru/ekonomika/316245-razvitie-oblasti-zhetysu-fokus-na-privlechenie

[7] https://www.dknews.kz/ru/ekonomika/316037-uluchshenie-infrastruktury-poliva-zavod-otkroetsya-v

[8] https://lsm.kz/investicii-v-kz-inforafika

[9] https://vecher.kz/180-industrialnykh-proektov-na-1-2-trln-tenge-realizuiut-v-kazakhstane-1707132134