اخبار اقتصادی قزاقستان- آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قزاقستان در هفته سوم دی ماه 1402 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

قزاقستان و ایران مبادلات تجاری را به سه میلیارد دلار افزایش می دهند

قزاقستان و ایران قصد دارند حجم مبادلات تجاری متقابل را به سه میلیارد دلار افزایش دهند. این در حالی است که کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک توافقنامه تجارت آزاد با جمهوری اسلامی امضا کرده اند. حال باید دید که چه ظرفیتهایی برای کشورهای عضو اتحادیه ایجاد می‌شود.

یک شرکت بین المللی بررسی و صدور گواهی کیفیت برای محصولات کشاورزی در شهر آستانه وجود دارد که آزمایشگاههای آن در تمام مناطق غلات خیز قزاقستان‌هایی موجود است. این شرکت و آزمایشگاه‌های آن سالانه حدود چهار میلیون تن محموله صادراتی را آزمایش می‌کنند که یک میلیون تن آن برای ایران است. گواهینامه‌های کیفیت برای صادرات یک الزام قانونی است و گواهینامه‌های این شرکت توسط همه سازمان‌های مالی پیشرو به رسمیت شناخته شده است.

دینارا موسینا مدیر بخش بررسی کیفیت این شرکت اظهار داشت:"تجربه ما به ما اجازه می دهد تا طیف گسترده ای از شاخص های کیفیتی، یعنی از ساده ترین شاخص ها مثل شاخص های فیزیکی چون رطوبت، گلوتن، مخلوط دانه‌های علف های هرز گرفته تا شاخص های شیمیایی از جمله غربالگری آفت کش ها، میکوتوکسین‌ها، رادیونوکلئیدها و ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی (GMO)، را انجام دهیم."

میزان محموله‌ها ارسالی به ایران در آینده نزدیک افزایش می یابد. قزاقستان قصد دارد مبادلات تجاری با جمهوری اسلامی را به سه میلیارد دلار افزایش دهد. همه کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا به دلیل توافقات متقابل دارای امکانات ویژه ای برای صادرات خواهند بود.

ژومارت مخمبتعلی اف معاون مدیر کل مذاکرات تجاری وزارت اقتصاد ملی قزاقستان: "معافیت ها از ابتدا به حدود 500 کالا داده شده بود. اکنون این معافیت ها  90 درصد از کل محصولات را شامل می‌شود. این بدان معنی است که تمام کشورهای اتحادیه اوراسیا، از جمله قزاقستان، بیشتر کالاها را بدون عوارض گمرکی به ایران صادر خواهند کرد."

همکاری با ایران از زمان اعلام استقلال قزاقستان آغاز شد. گندم، جو، گوشت، دانه کتان عمدتا به جمهوری اسلامی صادر می‌شود، در حالی که کالاهای صنعتی مانند پلیمرها ، مصالح ساختمانی و همچنین سبزیجات و میوه‌ها توسط قزاقستان وارد می‌گردد.

محسن چیت ساز  کاردار موقت سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری قزاقستان: "ایران و قزاقستان کشورهای بزرگ ترانزیتی هستند که پتانسیل زیادی برای توسعه در این زمینه دارند. این  دو کشور از طریق کریدور شمال- جنوب، روسیه و آسیای مرکزی را با دریاهای جنوبی، خلیج فارس، کشورهای جنوب شرق آسیا و خاورمیانه متصل می‌کنند. فرصت های زیادی برای افزایش گردش مالی مبادلات تجاری وجود دارد."

دو کشور همکاری خود را در سیاست، اقتصاد، فرهنگ، علم و فناوری عمیق تر می‌کنند. ما همچنین قصد داریم گردشگری را توسعه دهیم. از بیش از یک سال پیش، یک رژیم 14 روزه بدون ویزا برای شهروندان قزاقستان و ایران برقرار شده است.

ایران در سال جاری به پنج کشور جدید عضو برکس که ریاست آن به روسیه منتقل شده، پیوست.

قزاقستان در نظر دارد صادرات غلات به ایران را در سال 2024 سه برابر کند

برنامه سالانه انتقال غلات از طریق پایانه غلات آق بیدای 400 هزار تن است. با استناد به وب‌سایت رسمی Food Corporation، حجم حمل و نقل از طریق پایانه غلات «آق بیدای» در سال 2023 حدود 126 هزار تن غلات بوده است که 15779 تن گندم،  106714 تن جو و 3348 تن ذرت  به جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است.

این پایانه در ابتدای سال 2024، به طور عادی به کار خود ادامه می دهد و در حال حاضر غلات را از ارسال کنندگان آن می‌پذیرند. حجم توافق شده برای انتقال غلات در ژانویه 2024 معادل 18800 تن است. برنامه انتقال غلات از طریق پایانه غلات برای سال 2024 معادل 400 هزار تن است.

پایانه غلات «آق بیدای» در سواحل شرقی دریای خزر در بندر آکتائو در جمهوری قزاقستان واقع شده است. این ترمینال به عنوان بخشی از اجرای برنامه کشاورزی و غذای جمهوری قزاقستان که با فرمان رئیس جمهور جمهوری قزاقستان در تاریخ 5 ژوئن 2002 تصویب شده است، ایجاد شد. این برنامه با هدف تثبیت و گسترش صادرات غلات قزاقستان، در درجه اول به کشورهای منطقه قفقاز و خاورمیانه است.

این شرکت در سال 2007، مدرنیزه شد و این ترمینال با تجهیزات پیشرفته تولید شده توسط شرکت های پیشرو در جهان مجهز گردید که بازده ترمینال را به 600 هزار تن غلات در سال افزایش داد.

این ترمینال دارای 11 سیلو برای ذخیره موقت غلات به حجم کل 22.5 هزار تن می‌باشد. ظرفیت تولید ارتباطات حمل و نقل پایانه برای ترانشیپ تا 350 تن غلات در ساعت است که امکان دریافت روزانه 3 هزار تن غله از واگن‌های راه آهن و انتقال 4 هزار تن غله در روز به کشتی‌های دریایی را فراهم می‌کند.

 شرکت Food Corporation گزارش می دهد که ترمینال شبانه روزی کار می‌کند، مجهز به یک سیستم تهویه فعال، ترازوهای الکترونیکی با دقت بالا و یک سیستم کنترل خودکار برای کل چرخه فناوری است.

سهام قزاق ایر بار دیگر به حراج گذاشته شد

سرویس مطبوعاتی صندوق رفاه ملی سامروک کازینا از آغاز مناقصه آزاد جدیدی برای فروش 49 تا 100 درصد سهام Qazaq Air JSC خبر داد. در این پیام آمده است: " شرکت سامروک کازینا شروع مزایده فروش از 49 درصد تا 100 درصد سهام قزاق ایر را در قالب یک رقابت جدید دو مرحله ای آزاد، اعلام می‌کند."

لازم به یادآوری است که اولین مزایده دو مرحله ای آزاد واگذاری شرکت هواپیمایی قزاق ایر در تاریخ 13 نوامبر 2023  ناموفق اعلام شد و مطابق با قوانین قانونی نظارتی Samruk-Kazyna JSC، مزایده جدیدی در حال برگزاری است.

این صندوق اضافه کرد که افرادی که قصد شرکت در مزایده را دارند باید با مستندات آن که در وب سایت های sk.kz، ipo.sk.kz، flyqazaq.com قرار داده شده است، آشنا شوند. پذیرش درخواست های شرکت در مرحله اول در تاریخ 29 ژانویه 2024 ساعت 10:00 پایان می یابد و نتایج آن قرار است در تاریخ 16 فوریه 2024 اعلام شود. سایر مهلت های مزایده مطابق با مستندات آن تعیین می‌شود.

وزارت کشاورزی قزاقستان: ممنوعیت صادرات گندم از سوی روسیه تاثیری بر بازار داخلی نخواهد داشت

روسیه صادرات گندم دوروم (گندم برای تولید ماکارونی) خود را به خارج از کشور ممنوع کرده است و از جمله موارد استثناء شده، صادرات بر اساس سهمیه وزارت کشاورزی به قزاقستان و سایر کشورهای اتحادیه اوراسیا می‌باشد.

وزارت کشاورزی قزاقستان در این رابطه اعلام نمود که ممنوعیت صادرات گندم دوروم روسیه بر بازار داخلی قزاقستان تأثیر نخواهد گذاشت. قزاقستان سالانه حدود 400 هزار تن گندم دوروم تولید می‌کند که حدود 250-200 هزار تن از آن صادر می‌شود. واردات سالانه گندم دوروم از فدراسیون روسیه ناچیز و به طور متوسط 90 هزار تن است.

وزارت کشاورزی قزاقستان اطمینان دارد که تولید داخلی گندم دوروم، برای پوشش نیازهای بازار داخلی و تحقق پتانسیل صادرات کافی می‌باشد و ممنوعیت صادرات گندم دوروم از فدراسیون روسیه تأثیر قابل توجهی بر بازار داخلی قزاقستان نخواهد داشت.

دولت روسیه در دسامبر گذشته صادرات گندم دوروم را تا 31 مه 2024 ممنوع کرد. به گفته سرویس مطبوعاتی کابینه وزیران روسیه، هدف از این تصمیم تضمین امنیت غذایی است و به حفظ وضعیت پایدار قیمت محصولات حاصل از گندم دوروم در بازار داخلی کمک می‌کند.

ذخایر بزرگ نفت شیل در قزاقستان پیدا شده است: در کدام مناطق به استخراج آن اقدام می‌شود؟

وزارت صنعت و ساخت و ساز قزاقستان اعلام نمود که وجود ذخایر نفت شیل منطقه قره گانسای که در دو استان کاراگاندا و قیزیل اوردا واقع شده، در سال گذشته اثبات شد. طبق داده‌های زمین شناسی، ذخایر نفت در این منطقه بالغ بر 56.4 میلیون تن است.

در عین حال، طبق گزارش مشترک اتحادیه کازانرژی و S&P Global، قزاقستان می‌تواند در سال‌های آینده به استحراج کنندگان جهانی نفت شیل بپیوندد.

بر اساس پیش‌بینی‌های این اتحادیه، طی پنج سال آینده، رشد عرضه جهانی نفت شیل آمریکا، در میان کشورهای غیرعضو اوپک صعودی خواهد بود. تولید جهانی نفت شیل از حدود 8.4 میلیون بشکه در روز در سال 2022 به 11.7 میلیون بشکه در روز در سال 2030 خواهد رسید و در سال 2050 به 7.7 میلیون بشکه در روز کاهش می یابد. سهم ایالات متحده طی این سال ها از 94 درصد به 86 درصد کاهش خواهد یافت. سایر تولیدکنندگان عبارتند از کشورهای کانادا، روسیه، آرژانتین و چین است.

با توجه به پتانسیل قابل توجه تولید نفت شیل قزاقستان با توجه به اندازه حوضه‌های رسوبی آن، این کشور همچنین می‌تواند در آینده به یک تولید کننده بزرگ تبدیل شود.

اتحادیه کازانرژی نتایج ارزیابی ذخایر فنی قابل بازیافت نفت و گاز شیل در قزاقستان را که در سال 2014 توسط اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده انجام شد را اعلام کرد. بر اساس این سند، قزاقستان دارای ذخایر نفت شیل/میعانات گازی قابل بازیافت (با احتساب ریسک) 10.6 میلیارد بشکه است، در حالی که ذخایر فنی قابل بازیافت از نظر زمین شناسی (با احتساب ریسک) به 221 میلیارد بشکه می رسد.

به گفته اتحادیه کازانرژی، چشم انداز توسعه تجاری ذخایر این نوع هیدروکربن‌ها در آینده نزدیک به یک شرکت خصوصی بستگی دارد که ذخایری را در استان‌های کاراگاندا و قیزیل اوردا، در حوضه تورگای جنوبی (جایی که ماده خام در آن در اعماق نسبتا کم قرار دارد) کشف و ثبت کرده است.

با این حال، همانطور که اتحادیه کازانرژی خاطرنشان می‌کند، هنوز ابهامات زیادی، از جمله مقیاس کشف، حجم تولید مورد انتظار و زمان گسترش آن، فناوری‌های پیشنهادی برای تولید، هزینه‌های توسعه، مکانیسم های تامین مالی و غیره در مورد این پروژه وجود دارد.

قزاقستان در سال 2024 از نظر جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی وارد 10 کشور برتر جهان خواهد شد

 بر اساس پیش بینی‌های Fdi Intelligence ، قزاقستان در سال 2024 از نظر جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در میان 50 کشور جهان در جایگاه ششم قرار خواهد گرفت. در مطالعه انجام شده، بر اساس داده‌های صندوق بین المللی پول و نظارت fDi Markets، شاخص های کلان اقتصادی و پویایی جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی(FDI) در 50 کشور ارزیابی شد.  این مطالعه می‌گوید که کامبوج از نظر پویایی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در رتبه اول قرار خواهد گرفت، فیلیپین در رتبه دوم و کنیا در رتبه سوم خواهد نشست و عراق، نامیبیا و قزاقستان در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. ده کشور برتر نیز شامل آذربایجان، مراکش، صربستان و هند می‌شود. بر اساس پیش بینی‌های صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی قزاقستان (GDP) در سال 2024 به میزان 4.2 درصد افزایش خواهد یافت و تورم آن به 9 درصد خواهد رسید.

تحلیلگران صندوق بین المللی پول تخمین می زنند که تولید ناخالص داخلی کامبوج در سال 2024 در مقایسه با 5.6 درصد در سال 2023، به 6.1 درصد رشد خواهد کرد. با این حال ، پیش بینی می‌شود که کامبوج سال آینده به سریعترین اقتصاد در حال رشد در جنوب شرقی آسیا تبدیل شود و تورم آن در حد 3 درصد باقی بماند. این مطالعه همچنین نشان می دهد که این کشور با امضای توافقنامه‌های تجارت آزاد با چین و کره جنوبی که در سال 2022 به اجرا درآمد، روابط تجاری خود را تقویت کرده است.  صندوق بین المللی پول انتظار دارد تولید ناخالص داخلی فیلیپین از 5.3 درصد به 5.9 درصد در سال آینده افزایش یابد و تورم آن در سال 2024 معادل 3.2 درصد پیش بینی شده است. 

از منظر سرمایه گذاری مستقیم خارجی، باز شدن بخش انرژی‌های تجدیدپذیر به روی سرمایه گذاران خارجی، تغییرات عمده ای را ایجاد کرده است. مالکیت خارجی در بخش‌های کلیدی از جمله انرژی، مخابرات، خطوط هوایی و کشتیرانی بطور سنتی و تاریخی به 40 درصد محدود شده بود. در سال 2022 این محدودیت ها برداشته شد و تاثیر آن فوری بود. شرکت‌های بزرگ خارجی مانند Copenhagen Infrastructure Partners و WPD آلمان متعهد شدند طی نه ماهه اول سال 2023 بالغ بر 13.9 میلیارد دلار در پروژه‌های جدید بادی و خورشیدی در سراسر کشور سرمایه‌گذاری کنند.

 بر اساس برآوردهای صندوق بین المللی پول، انتظار می رود تولید ناخالص داخلی کنیا در مقایسه با 5 درصد در سال 2023 در سال 2024 به میزان 5.3 درصد رشد کند و با تورم آن 6.6 درصد باشد. این مطالعه می‌گوید که از سال 2021، این کشور شاهد ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی به پروژه‌های جدید بوده است.    

وزارت کار: قزاقستان قادر خواهد بود حداکثر 22 هزار خارجی را برای کار در سال 2024 جذب کند

وزارت کار و حفاظت اجتماعی قزاقستان گزارش داد که این کشور در سال 2024 قادر خواهد بود حداکثر 22 هزار خارجی را برای کار، به علاوه 271.3 هزار نفر را برای اشتغال در خانوارها جذب کند.

سهمیه کل برای جذب نیروی کار خارجی در قزاقستان در سال 2024 بر اساس نسبت 23 درصدی از تعداد کارگران در کشور تعیین گردیده که معادل 22 هزار نفر می‌شود.

بر اساس این اطلاعات، سهمیه جذب نیروی کار خارجی در سال 2024 به چهار دسته تقسیم می‌شود که در برگیرنده 906 مجوز برای مدیران و معاونان آنها ، 5054  مجور برای روسای بخش های ساختاری، 10786 مچوز  برای کارگران ماهر و 2366 مجوز  برای کار فصلی می‌باشد.

سهمیه جذب کارگران مهاجر برای اشتغال در خانوارها برای سال 2024 معادل  3.1 ٪ تعداد کارگران در کشور و  271.3 هزار نفر تعیین شده است.

این سهمیه بندی با توجه به نیازهای کارفرمایان و ضمن محافظت از بازار کار داخلی انجام می‌شود.

در حال حاضر طبق مجوزهای استانداری‌ها، شهرداری‌ها و بخشداری‌ها، 13183 خارجی در قزاقستان کار می‌کنند.

سهمیه جذب کارگران مهاجر برای کار در خانوارها در سال 2023 معادل 305.8 هزار نفر تعیین شد لیکن توسط استانداری‌ها، شهرداری‌ها و بخشداری‌ها  تعداد 295261 مجوز صادر گردید.

تقریباً 835 هزار خارجی در سال گذشته از قزاقستان دیدن کردند - وزارت گردشگری

رشد گردشگران 37 درصد بود که بازدید روس‌ها نسبت به بقیه کشورها بیشتر بوده است. بر اساس گزارش اداره ملی آمار کشور، در بازه زمانی ژانویه تا سپتامبر 2023، 834.9 هزار گردشگر خارجی از قزاقستان بازدید کرده اند که نسبت به مدت مشابه در سال 2022، 37 درصد افزایش داشته است.( 609.8 هزار خارجی)

این وزارتخانه اطمینان دارد که "جغرافیای گردشگران خارجی که به کشورمان سفر می‌کنند هر سال در حال افزایش است." به عنوان مثال، علاوه بر نزدیکترین همسایگان، مسافرانی از کشورهای خارجی نیز به قزاقستان آمدند.

در همان زمان، در 5 کشور برتر از نظر تعداد گردشگرانی که در سال گذشته از قزاقستان بازدید کردند، روسیه در رتبه اول قرار دارد - 356850 روس از ژانویه تا سپتامبر.  چین با ۷۵ هزار و ۱۳۱ گردشگر در رتبه دوم و ترکیه با ۴۱ هزار و ۱۳۴ گردشگر در رتبه سوم قرار دارند. پنج کشور برتر نیز شامل هند (34757 گردشگر) و ایالات متحده آمریکا (28160 گردشگر) هستند.

 قزاقستان به عنوان یک تامین کننده کلیدی مواد معدنی حیاتی

قنات شارلاپایف وزیر صنعت و ساخت و ساز جمهوری قزاقستان در میز گرد وزیران تحت عنوان "The Future Mineral Forum" در ریاض شرکت کرد. این رویداد بیش از 80 وزیر عالی رتبه را از سراسر جهان گرد هم آورد و پلتفرمی‌ برای بحث نه تنها در مورد روند فعلی استخراج مواد معدنی، بلکه چشم انداز هایی که نقش کلیدی در تکامل جامعه جهانی دارند، ایجاد کرد. این میزگرد، فرصت منحصر به فردی برای به اشتراک گذاشتن تجارب و چشم انداز افق های جدید در زمینه توسعه استفاده از منابع زیرزمینی تدارک دید و بر اهمیت همکاری جهانی برای توسعه موفق بخش های انرژی و اقتصادی تاکید کرد.

قزاقستان توسط جامعه جهانی به عنوان یک منطقه مهم استراتژیک که مواد معدنی حیاتی را برای بازار جهانی تدارک می‌بیند، شناخته می‌شود. محصولات صادراتی قزاقستان از جمله آلومینیوم، مس، کروم، فسفر و تیتانیوم جایگاه کلیدی را در بازار جهانی به خود اختصاص داده است. از 34 نوع مواد معدنی خام حیاتی که توسط اتحادیه اروپا شناسایی شده است، 19 نوع در قزاقستان تولید می‌شود و برای 14 نوع باقی مانده، ذخایر خام موجود می‌باشد.

تاکید ویژه بر توسعه یک خوشه برای تولید مواد برای تولید باتری، از جمله نیکل، کبالت، منگنز و لیتیوم قرار داده شده است که در راستای روند جهانی "انتقال به انرژی سبز" است، جایی که قزاقستان تلاش می‌کند تا به یک تامین کننده پیشرو فلزات حیاتی برای جامعه جهانی تبدیل شود.

قزاقستان به عنوان بخشی از سیاست فعال برای کاهش کربن، بر کاهش انتشار دی اکسید کربن و معرفی فن آوری‌های نوآورانه برای بهبود صرفه جویی در انرژی و بهره وری انرژی تمرکز دارد.

کشور قزاقستان از سرمایه گذارانی که تحقیقات زمین شناسی را تامین مالی می‌کنند، دعوت می نماید و به آنها حق اولویت استفاده از منابع زیرزمینی را می دهد و ساده سازی روند مراحل و کاهش زمان رسیدگی برای اجرای پروژه‌ها  را تامین می‌کند. تاکید ویژه در این خصوص، بر اهمیت بهبود بهره وری تکنولوژیکی و زیست محیطی تاسیسات تولیدی، مطابق با اصول ESG می‌باشد.