زمینه تحول کشاورزی در آفریقا
با حضور آقای کودنگیو دبیرکل فائو برای ایجاد تحول کشاورزی در آفریقا، سی و دومین نشست اولویت های کشاورزی-غذایی در این قاره با مشارکت نمایندگان 50 کشور منطقه در مالابو-گینه استوایی، برگزار شد. در این خصوص مقاله ای از سوی مقام فوق الذکر تهیه شده است که اهم محتوای آن به شرح زیر ارائه می گردد.
تحولی سرشار از امیدواری و نویدبخش برای بهره برداریهای بهینه از زمین‌های کشاورزی آفریقا آغاز شده است. به طور فزاینده «کشاورزان خانوادگی» از رویکردهای نوآورانه و با استفاده از تحقیقات علمی و ترکیب آنها با دانش سنتی، بهره وری مزارع خود را افزایش می دهند. آنها می‌توانند از این طریق محصولات کشاورزی را متنوع ساخته، کیفیت و کمیت تغذیه خود را بهبود بخشند، و انطباق و انعطاف پذیری خود را در شرایط آب و هوایی مختلف تقویت کنند. توسعۀ این فرآیند می‌تواند با افزودن ابزارهای دیجیتال، افزایش ارتباطات با بازارها و کارایی بیشتر در زنجیره‌های کشاورزی-غذایی، به ویژه اگر بخش خصوصی و سیاست‌های ملی از آنها بیشتر حمایت کنند، بهتر و مطلوبتر هم بشود. این قاره آفریقا است که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در کنار طیف وسیعی از شرکا برای ترویج آن تلاش می‌کند تا آن را از سیستم های کشاورزی-غذایی کارآمدتر، فراگیرتر، انعطاف پذیرتر و پایدارتر، برخوردار سازد.
از 11 تا 14 آوریل 2022، بیش از 50 کشور آفریقایی در سی و دومین نشست کنفرانس منطقه‌ای فائو برای آفریقا در مالابو، گینه استوایی گرد هم آمدند تا اولویت‌های منطقه‌ای را برای تغییر سیستم‌های کشاورزی-غذایی در این قاره تعریف کنند. این کنفرانس منطقه‌ای در زمانی که 281 میلیون نفر در آفریقا -که تقریباً سه چهارم جمعیت آن ناتوان از خرید مواد غذایی و تهیه وسایل کافی برای تغذیه خود بودند- برگزار شد. اما همچنان خشکسالی زندگی و معیشت مردم در شاخ آفریقا را تهدید می‌کند؛ حتی در شرایطی که کشورها همچنان با پیامدهای اقتصادی همه‌گیری کووید-19 دست و پنجه نرم می‌کنند این روند همچنان ادامه دارد.
ما باید در برابر چالش های متعددی که آفریقا با آن مواجه است، به طور همزمان و به نحو همپوشانی بایستیم. رهبران کشورهای عضو اتحادیه آفریقا در این نشست 4 روزه متعهد شدند که بخش کشاورزی آفریقا را متحول کنند و تا سال 2025 گرسنگی را در آفریقا از بین ببرند؛ ولی زمان رو به اتمام است. بدون تلاش‌های فوق‌العاده و مستمر از سوی هر کشور آفریقایی، برآورده کردن این آرزوها و دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) دشوار خواهد بود. با این وجود، فناوری دیجیتال و توافق نامه ایجاد منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا (ZLECAF) با تلاش در مقیاس بالا،می‌توانند تغییر دهندۀ بازی برای فائو باشند.
اهمیت مالکیت و ابتکار آفریقایی در اجرای این برنامه‌ها:
توجه ویژه به مالکیت و ابتکار آفریقایی در اجرای این برنامه‌ها و بسیاری موارد دیگر، در کانـون بحث های کنـفرانس منطـقه ای در مالابو بود. میـزگـردهای وزرای شرکت کننده از کشورهای مختلف بر جنبه‌های زیر تمرکز داشت: اولویت های سیاست عمومی‌برای کاهش اثرات کووید-19 بر سیستم های کشاورزی-غذایی آفریقا؛ سرمایه‌گذاری در بازسازی اکوسیستم‌ها در آفریقا با هدف تغییر سیستم‌های کشاورزی و غذایی؛ ترویج تجارت و سرمایه گذاری در چارچوبZLECAF؛ گنجاندن اولویت های زنان، جوانان و کشاورزان روستایی در سیستم های کشاورزی-غذایی قاره.
من (آقای کودنگیو) از تصمیم گیرندگان، سازمان‌های جامعه مدنی، موسسات تحقیقاتی، بخش خصوصی، شرکای کمک کننده و همه ذینفعانِ علاقه مند به دگرگونی آفریقا «از طریق نوآوری در کشاورزی» دعوت می‌کنم تا کار کنفرانس را دنبال کنند. این بحث ها بر اساس چارچوب استراتژیک فائو 2031-2022 به دستورکار 2030 برای توسعه پایدار کمک می‌کند و نقشه راه ما را برای دستیابی به «چهار پیشرفت» زیر تعیین می‌کند: 1-بهبود تولید؛ 2-بهبود تغذیه؛ 3-محیط بهتر؛ و 4-شرایط زندگی بهتر برای همه. برخی از ابتکارات شاخص فائو برای این اهداف کلیدی هستند، مانند: «ابتکار دست در دست» که شکاف‌ها را در دگرگونی مناطق روستایی شناسایی می‌کند و شـرکای کشـورهای مختـلف را برای دستیابی به نتایج ملموس گرد هم می‌آورد. این موارد بر اساس پلت فرم داده‌های جغرافیایی مبتنی بر فراوانی داده‌های فائو در بخش های اساسی است. تا به امروز، 27 کشور آفریقایی به این طرح جهانی پیوسته اند و سایر کشورهای آفریقایی نیز تشویق به مشارکت و بهره مندی از آن شده اند.
فائو اخیراً ابتکار «یک کشور-اولویت یک کالا» را در آفریقا برای کمک به کشورها در توسعه زنجیره‌های ارزش پایدار و دستیابی به بازارهای جدید راه‌اندازی کرد. طرح شهرهای سبز که فضاهای سبز و کشاورزی را در برنامه ریزی شهری ادغام می‌کند، در چندین شهر آفریقایی ایجاد شده است. این ابتکار وضعیت شهرها را پایدارتر، و اتصال کوتاهی ایجاد می‌کند و نهایتاً بازارها را با محصولات غذایی مغذی در اختیار همگان قرار می دهد. در خاتمه می‌گویم: «ما با هم می‌توانیم وضعیت کشاورزی در آفریقا را به آفریقایی که می خواهیم انتقال دهیم».
نویسنده مقاله: آقای کودنگیو، مدیر کل فائو (FAO) – سازمان ملل متحد