گروه کالایی مواد اولیه و محصولات پلاستیکی در بازار کنیا
صنعت پلاستیک در قاره آفریقا از کمترین میزان رشد نسبت به سایر مناطق جهان برخوردار است. سرانه مصرف مواد پلاستیکی در این قاره به ازای هر نفر برابر 7 کیلوگرم بوده که در حدود یک چهارم مقدار مشابه آن در سایر نقاط جهان برآورد شده است.
به دلیل حضور کشورهای در حال توسعه در این قاره، صنعت تولید پلاستیک از بازار بسیار خوبی در آینده برخوردار خواهد بود. از این رو، سازمان AMI (Africa Management Institute) اولین همایش بینالمللی Plastics in Africa را در شهر لندن برگزار کرد و در این همایش به بحث و بررسی در خصوص روند تغییرات بازار PE، PP و PET در آفریقای شمالی و بازار صنعت پلاستیک در آفریقای جنوبی پرداخته شد.
بازار پلاستیک در این قاره در نواحی مختلف آن از گوناگونی زیادی برخوردار است. این قاره متشکل از 53 کشور با بیش از 2000 زبان و گویش مختلف میباشد. نیازهای بازار منطقهای آفریقای شمالی، مرکزی و جنوبی متفاوت از هم میباشند. جمعیت غالب در این قاره از قشر جوان تشکیل شده است که بطور عمده در نواحی شهری ساکن هستند.
رشد اقتصادی در این منطقه نه تنها به دلیل وجود منابع طبیعی و معادن مختلف آن، بلکه به دلیل افزایش مصرف محصولات مختلف که در تولید آنها از مواد پلاستیکی استفاده شده است (از گوشیهای همراه تا صنایع بستهبندی) نیز میباشد. اگرچه بخش بسیار زیادی از آنها بصورت محصولات وارداتی به این منطقه وارد میگردد، اما سرمایهگذاری وسیعی در زمینه محصولات پلاستیکی که عمدتا توسط سرمایهگذاران آسیایی انجام میشود صورت پذیرفته است.
1- واردات مواد پلاستیکی به کنیا:
الف)نوع کالاهای پلاستیکی وارداتی:
واردات مواد پلاستیکی به کنیا طی سالهای اخیر همواره در حال افزایش بوده و ارزش سالانه آن حدود یک میلیارد دلار است. این در حالیست که کنیا تنها 1 درصد از پلاستیک خام مورد نیاز خود را تولید میکند و 99 درصد باقی مانده را وارد می نماید. ارزش مواد اولیه و نیز محصولات ساخته شده پلاستیکی وارد شده به کنیا طی سالهای 2021 و 2022 به تفکیک هر یک از مواد و محصولات مذکور در جدول شماره (1) نشان داده شده است.
جدول شماره (1) ارزش محصولات پلاستیکی وارد شده به کنیا (واحد: هزار دلار )
ب)مبادی تأمین کننده مواد پلاستیکی کشور کنیا:
کشور کنیا نیاز خود به مواد اولیه و محصولات پلاستیکی را از گستره وسیعی از کشورها مرتفع می سازد. ارزش صادرات این محصولات به تفکیک کشورهای صادر کننده این محصولات به کنیا طی دو سال گذشته در جدول شماره (2) نشان داده شده است. مطابق این جدول ملاحظه میشود که دو کشور چین و عربستان سعودی به ترتیب با صدور 24.91 و21.10 در صد از کل مواد اولیه و محصولات پلاستیکی وارد شده به کنیا در سال 2021 27.8و 17.8درصد از این میزان در سال 2022 ، بزرگترین صادر کنندگان این محصول به کنیا طی سالهای اخیر محسوب میشوند به گونه ای که بر روی هم این دو کشور بیش از 45 درصد از کل صادرات سالانه محصولات گفته شده به کنیا را به خود اختصاص داده اند.
در رتبههای بعدی نیز به ترتیب کشورهای هند با 9.5درصد، امارات متحده عربی با 8.4درصد و کره جنوبی با 6.9 درصد از کل صادرات مواد اولیه و محصولات پلاستیکی به کنیا در سال 2022 قرار گرفته اند. بر این اساس میتوان توان گفت بیش از 70 درصد از صادرات این محصولات به کنیا توسط 5 کشور گفته شده (چین، عربستان سعودی، هند، امارات متحده عربی و کره جنوبی) صورت میگیرد.
ج) تعرفههای گمرکی:
در سر فصل سیزدهم آخرین نسخه تعرفههای خارجی مشترک در اتحادیه گمرکی شرق آفریقا منتشر شده در سال 2022 تعرفه گمرکی مواد اولیه و نیز محصولات ساخته شده پلاستیکی به صورت ذیل عنوان شده اند:
- تعرفه گمرکی مواد اولیه پلاستیک شامل انواع پلیمرها: غالبا 0%
- محصولات پلاستیکی: غالبا 25%
بر این مبنا میتوان گفت صفر بودن نرخ تعرفههای گمرکی برای مواد اولیه پلاستیکها در شرق آفریقا فرصت مناسبی برای تولید کنندگان عمده این محصولات در سطح جهان محسوب میشود و حضور کشورهای مهم دارنده صنعت پتروشیمی در میان صادرکنندگان این محصولات به کنیا شاهدی بر این مدعاست.
حضور اغلب قطبهای تولید این محصولات در این بازار مؤید این امر است که در بازار آفریقا با وجود پتانسیل بالای بازار، رقابت تنگاتنگی نیز میان بزرگترین برندهای جهان در عرصه تولید محصولات پتروشیمیبه منظور قبضه بخش بزرگتری از بازار در جریان است. لذا این مهم ضرورت تلاش مضاعف عرضه کنندگان ایرانی این محصولات در بازار مذکور به منظورایجاد امکان حضور مطلوب در این بازار را اجتناب ناپذیر می سازد.
2- صادرات پلاستیک از ایران به کنیا:
میزان ارزش انواع مواد اولیه و محصولات پلاستیکی ایران به کنیا طی 2 سال گذشته در جدول شماره(3) ملاحظه میشود.
ارزش صادرات انواع محصولات پلاستیکی ایران به کنیا واحد:هزاردلار
طی بررسی این جدول میتوان گفت که بیشترین میزان صادرات ایران از این گروه کالایی به کنیا طی سالهای اخیر مربوط به گروه صفحه، ورق، نوار پلاستیکی و غیر مستحکم لایه ای بوده و در ردههای بعدی پلیمرهای استیرن و اقلام رفاهی و بسته بندی کالا شامل سربطری دریچه و درپوش پلاستیکی قرار گرفته اند.