حرکت ساحل عاج به سوی دیجیتالی نمودن اقتصاد

پدیده جهانی شدن ابعاد سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی در نظام بین الملل را طی چند دهه اخیر دچار تحول نموده است. کشورهایی آفریقا از جمله ساحل عاج نیز به منظور افزایش قدرت ملی و کاهش آسیب پذیری خود در این تحول ژرف نظام جهانی لاجرم جهت تقویت اقتصاد ملی خود باید قواعد بازی نظم جدید را فرا گیرند. یکی از تحولات مهم جهانی شدن ظهور اقتصاد دیجیتال می‌باشد که از آن به انقلاب صنعتی چهارم یاد می‌شود. در این نوع اقتصاد که بر اقتصاد دانش بنیان و فناوری ارتباطات استوار است اقتصاد و دادو ستد از حالت سنتی خارج شده و به شکل شبکه ای و هوش مصنوعی مدیریت می‌شود.

تلاش ساحل عاج به منظور دیجیتالی نمودن اقتصاد خود از سال 2020 میلادی با همکاری آکادمی دیجیتال هوشمند آفریقا[1]  آغاز شد. به نقل از روزنامه لوموند فرانسه،  از سال 2012  ساحل عاج برای مدرن سازی مدیریت خود بهبود زندگی روزانه 26 میلیون نفر  و حمایت از اقتصاد ملی به فناوری‌های دیجیتال متکی بوده است.  این کشور غرب آفریقا یکی از قوی‌ترین رشد های اقتصادی در جهان را قبل از همه گیری کوید – 19 با میانگین تولید ناخالص داخلی سالانه 8 درصد تجربه کرده است.[2] مفاهیمی چون تجارت الکرونیک، تبلیغات آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوای دیجیتال مدل های جدیدی رابرای کسب و کار در جهان نوین ارائه می دهند و کشورهای جهان سوم لاجرم باید اقتصاد ملی خود را  با آن بازسازی نمایند.

در همین راستا، روز پنجشنبه 25 می 2023 آقای جورج ام برا، مدیر کل اقتصاد دیجیتال و دیجیتالی کردن پانزدهمین فروم حکمرانی اینترنت غرب آفریقا را در ابیجان افتتاح نمود. این رویداد با هدف بهبود استفاده از اینترنت در فرومناطق غرب آفریقا و تجهیز بازیگران این حوزه به مهارت های لازم برگزار می‌شود. کار شناسان  کشورهای مختلف عضو اکواس از 25 الی 26 می 2023 در کارگاههای آموزشی مختلف  با موضوع " تقویت تاب آوری اقتصادی و  حاکمیت دیجیتال در غرب آفریقا " شرکت نمودند.

آقای جورج ام برا،  مدیر کل اقتصاد دیجیتال ضمن تاکید بر اهمیت اقتصاد دیجیتال  بر نتایج این نوع اقتصاد  توسعه اقتصاد پایدار  و حاکمیت دیجیتالی کشورهای غرب آفریقا اشاره نمود. اقتصاد دیجیتال  محرک واقعی  رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی است.  وی تاکید نمود کشور ما تحت اراده سیاسی آقای واتارا، رئیس جمهور بر پویایی واقعی را در حوزه تحول اقتصاد دیجیتال با هدف ارتقای رشد اقتصادی کشور و بهبود وضعیت معیشتی شهروندان آغاز نموده است. شایان ذکر است چهاردهمین دوره مجمع حکمرانی اینترنت و اقتصاد دیجیتال[3] در آکرا برگزار شده بود.

اقتصاد دیجیتال

توسعه اقتصاد دیجیتال مدیون موج چهارم انقلاب صنعتی می‌باشد؛ جایی که کلاوس شوآب، بنیانگذار مجمع جهانی اقتصاد، برای اولین بار انقلاب صنعتی چهارم را به دنیا معرفی نمود.

شوآب در کتاب “انقلاب صنعتی چهارم” در سال 2016  اقتصاد دیجیتال را مطرح کرد.  وی پس از تشریح سه انقلاب صنعتی،  اقتصاد دیجیتال را انقلاب صنعتی چهارم نامید.

• انقلاب صنعتی اول در قرن‌های هجدهم و نوزدهم با ساخت راه آهن و اختراع موتور بخار؛
• موج دوم انقلاب صنعتی، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم اختراع برق و شرکت های تولیدی؛
• انقلاب صنعتی سوم نیز با اختراع نیمه‌رسانه‌ها و رایانه‌ها شکل گرفت و معرفی اینترنت و تلفن همراه.
• موج چهارم انقلاب صنعتی که شوآب آن را اقتصاد دیجیتال نامید، توسعه فناوری‌های دیجیتال.

 

در این انقلاب صنعتی، توسعه دسترسی به فناوری از یک حوزه‌ی جغرافیایی یا یک طبقه اجتماعی خاص فراتر رفته و به جزء جدایی ناپذیر زندگی تبدیل شده است و در آن یادگیری ماشین و هوش مصنوعی با زندگی بشر پیوند خورده و رو به توسعه می‌باشد. دیجیتالی شدنی که نه تنها به معنای ظهور کالاها و خدمات جدید دیجیتالی است؛ بلکه غالب کالاها و خدمات سنتی که پیش از این غیر دیجیتالی ارائه می‌شد نیز در این اقتصاد به مرور تحت تاثیر فناوری‌های روز قرار خواهند گرفت.[4]

ثبات پایین و سرعت بالا جز لاینفک اقتصاد دیجیتال هستند. در این اقتصاد به کمک فناوری‌های دیجیتال، امور با بالاترین سرعت انجام می‌شوند و رشد کسب‌وکارهای فناوری‌محور در کوتاه‌ترین زمان اتفاق می‌افتد. در مقابل کسب‌وکارهای سنتی نیز از ثبات سابق برخوردار نیستند و در صورت عدم چابکی و همراهی با سونامی دیجیتالی شدن، به سرعت مسیر افول را در پیش خواهند گرفت و از صحنه رقابت خارج خواهند شد. سرعت بالای رشد در این اقتصاد باعث کاهش موانع ورود کسب‌وکارهای جدید به بازار شده و در مقابل، جایگاه شرکت‌ها و سهم بازار سازمان‌های سنتی و محافظه کار را به‌صورت جدی تهدید می‌کند.  در اقتصاد دیجیتال ارتباطات بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بیشتر و فاصله بین آن‌ها کمتر شده است؛ چرا که فناوری‌های دیجیتال مرزهای جغرافیایی را از بین خواهند برد.

عامل اصلی ایجاد ثروت در اقتصاد دیجیتال، سرمایه‌های فکری و غیرملموس است. در اقتصادی که تولید و بهره‌برداری از دانش یکی از معیارهای مهم برای رقابت بین سازمان‌هاست، بدیهی است اطلاعات و دانش در هسته‌ی همه‌ی فعالیت‌ها قرار بگیرد. بنابراین اقتصاد دیجیتال ذاتا اقتصادی دانش‌محور است، به طوری که در آن به میزان قابل توجهی از ارزش‌آفرینی، مرهون سرمایه‌های فکری و غیرفیزیکی است.

ساحل عاج طی دو سال گذشته تلاش نموده تا از تغییرات ژرف در فرایند جهانی شدن غافل نشده و به منظور افزایش قدرت ملی و کاهش آسیب پذیری خود در این تحول ژرف نظام جهانی لاجرم باید قواعد بازی نظم جدید را فرا گیرند در همین راستا، با ابتکار  وزارت ارتباطات و اقتصاد دیجیتال ساحل عاج  و همکاری آکادمی  اجلاس دیجیتال هوشمند آفریقا  15 سپتامبر 2022 در ساحل عاج برگزار شد. در این اجلاس بخش اقتصاد دیجیتال نوپای کشور ساحل عاج اقدام به ارائه دوره‌های مهارت دیجیتالی به جوانان نموده است.[5]

ابتکار آکادمی دیجیتال آفریقای هوشمند در ساحل عاج  بر اجرای برنامه‌های ظرفیت سازی در زمینه‌های مختلف از جمله دسترسی به اینترنت، آموز مربیان، آموزش های پیشرفته فناوری اطلاعات و ارتباطات را برای جوانان و دانشجویان متمرکز می‌باشد.  ساحل عاج در آینده نزدیک میزبان نخستین ابتکار امنیت سایبری برای جوانان خواهد بود. ساحل عاج در حوزهای امنیت سایبری آفریقای هوشمند پیشتاز می‌باشد.

در همین راستا، تفاهم نامه ای نیز میان اتحادیه آفریقا هوشمند و وزارت ارتباطات و اقتصاد دیجیتال ساحل عاج که بخشی از آن  ارائه  ظرفیت های لازم بر اولویت های بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات ابیجان می‌باشد، منعقد شد. ابتکار آکادمی دیجیتال آفریقای هوشمند به عنوان یک اکو سیستم پویای فرایند یادگیری اقتصاد دیجیتال را با هدف بهبود مهارت های دیجیتال و همچنین امکان استخدام نیروهای جوان متخصص در اقتصاد نوظهور غرب آفریقا فراهم می نماید.

آکادمی ملی دیجیتال سال عاج[6] از نیازهای دارای  اولویت در حوزه مهارت آموزی در سطح ملی حمایت می نماید.  ابتکار آکادمی دیجیتال آفریقای هوشمند با همکاری آکادمی ملی دیجیتال ساحل عاج  ضمن ارائه مهارت های لازم در حوزه اکو زیست فناوری جهانی به جوانان و کارفرمایان، به کاهش بیکاری و افزایش قابلیت های کارآفرینی دیجیتال و در نهایت به روز شدن اقتصاد ابیجان کمک می نمایند. چنین آکادمی‌های علمی دیجیتالی نیز در کشورهای علاوه بر ساحل عاج در  بورکینافاسو، تونس، جمهوری دموکراتیک کنگو و کنیا نیز راه اندازی خواهد شد.

[1] The Smart Africa Digital Academy (SADA)

[2]https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2022/08/06/cote-d-ivoire-s-digital-economy-is-sorely-lacking-engineers_5992698_124.html

[3] Digital Economy

[4] Carl Dahlman, Sam Mealy and Martin Wermelinger, 2016, Harnessing the digital economy for developing countries.

[5]https://translate.google.com/?sl=en&tl=fa&text=Launched%20in%20partnership%20with%20the%20Ministry%20of%20Communication%20and%20Digital%20Economy%2C%20the%20initiative%20will%20help%20nurture%20the%20country%E2%80%99s%20nascent%20digital%20sector%20through%20provision%20of%20digital%20skills.&op=translate

[6] national digital academy