اخبار اقتصادی صربستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفته سوم اردیبهشت 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

رشد تولید ناخالص داخلی صربستان

در جلسه شورای هماهنگی فعالیت‌ها و اقدامات برای رشد تولید ناخالص داخلی اعلام شد که رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) صربستان در سه ماهه اول سال 2023 به 0.7 درصد رسید. دولت اعلام کرد که این نتیجه بهتر از حد انتظار بوده است. نخست‌وزیر آنا برنابیچ که در این نشست شرکت کرده بود، خاطرنشان کرد که انتظار می رود صربستان امسال به رشد اقتصادی 2.5 درصدی برسد.

https://n1info.rs/biznis/rast-bdp-prvi-kvartal-07odsto/

تثبیت نرخ بهره معیار

هیات اجرایی بانک مرکزی صربستان رای به حفظ نرخ بهره معیار در 6.00 درصد داد. بانک مرکزی صربستان (NBS) اعلام کرد، نرخ تسهیلات سپرده و تسهیلات وام نیز، بدون تغییر به ترتیب در 4.75 درصد و 7.25 درصد باقی مانده است. هیات اجرایی معتقد است که اثرات تمام‌عیار اقدامات پولی گذشته، پس از تشدید شرایط پولی، که بانک مرکزی صربستان در اکتبر 2021 آغاز کرده است، تاثیرگذار بوده است. تصمیم هیات اجرایی با این انتظار مطابقت دارد که فشارهای تورمی در ماه‌های آینده شروع به فروکش کردن می‌کند. تصمیم هیات اجرایی مبنی بر ثابت نگه داشتن نرخ بهره معیار در شرایط تضعیف تدریجی فشارهای وارد بر هزینه‌ها از سوی محیط بین‌المللی و کاهش اختلالات در زنجیره‌های تامین جهانی اتخاذ شده است. جلسه بعدی تعیین نرخ در 8 ژوئن 2023 برگزار خواهد شد.

https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/nbs-ne-ide-stopama-velikih-centralnih-banaka-stopiranje-rasta-repo-stope-pomaze-srpskom-bdp-u/

حقوق ماهانه زیر 40 هزار دینار برای بیش از 300 هزار کارمند در صربستان

در فوریه سال جاری، 300913 کارمند یا 14.8 درصد از نیروی کار در صربستان کمتر از 40 هزار دینار (معادل 340 یورو) حقوق دریافت کردند، در حالی که 34564 کارمند که تنها 1.7 درصد از نیروی کار صربستان را تشکیل می‌دادند، بیش از 300 هزار دینار (معادل 2550 یورو) حقوق دریافت نمودند. همچنین 32.6 درصد از کارکنان، بین 40 هزار تا 60 هزار دینار، 20.6 درصد بین 60 هزار تا 80 هزار دینار و 13.9 درصد نیز بین 80 هزار تا 100 هزار دینار حقوق دریافت نموده‌اند. 11.1 درصد از کل نیروی کار نیز در ماه فوریه بین 100 هزار تا 150 هزار دینار حقوق دریافت کردند، 3.1 درصد حقوقی بین 150 هزار تا 200 هزار دینار داشتند و 2.2 درصد از نیروی کار نیز بین 200 هزار تا 300 هزار دینار حقوق دریافت کرده‌اند. با این اوصاف، تنها حدود 18 درصد از نیروی کار صربستان، بیش از 100 هزار دینار در ماه (معادل 850 یورو) دریافتی داشته‌اند.

https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/platu-do-40-000-dinara-u-srbiji-u-februaru-primilo-300-913-zaposlenih/

افزایش ورشکستگی در اروپای مرکزی و شرقی

بر اساس تحقیقات انجام شده، تعداد شرکت‌های ورشکسته از شرق و مرکز اروپا، از جمله صربستان، در طول سال 2022 به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. تخمین زده می‌شود که تعداد کل پرونده‌های ورشکستگی در کشورهای اروپای مرکزی و شرقی از 25917 مورد در سال 2021 به 36090 مورد در سال 2022 افزایش یافته است که جهشی 39.3 درصدی را نشان می‌دهد. هشت کشور بلغارستان، کرواسی، مجارستان، لتونی، لیتوانی، لهستان، رومانی و صربستان افزایش تعداد شرکت‌های ورشکسته را ثبت کردند، در حالی که چهار کشور جمهوری چک، استونی، اسلواکی و اسلوونی با کاهش تعداد شرکت‌های ورشکسته روبرو بودند. در صربستان و مجارستان درجه بالایی از رشد شرکت‌های ورشکسته به ترتیب با 106 درصد افزایش و 86 درصد افزایش به ثبت رسیده است، در حالی که بیشترین کاهش در تعداد پرونده‌های ورشکستگی در استونی با 17 درصد کاهش ثبت شده است.

https://www.kamatica.com/vest/stecajevi-u-centralnoj-i-istocnoj-evropi-porasli-za-40/69372

استقلال انرژی از اولویت‌های صربستان است

دوبراوکا جدوویچ، وزیر معدن و انرژی صربستان گفت که تضمین مسیر انرژی به سوی منابع انرژی پاک‌تر در اولویت قرار دارد، اما در عین حال امنیت و استقلال انرژی نیز ضروری است. وی گفت که صربستان باید پتانسیل آبی خود را توسعه دهد تا نیازهای اقتصاد و شهروندان را برآورده کند. بر همین اساس دوبراوکا جدوویچ اظهار داشت که دولت صربستان تا پایان ماه می، فهرستی از سرمایه‌گذاری‌های اولویت‌دار در حوزه انرژی را اعلام خواهد کرد که تحقق آن در سال‌های آینده به بیش از 15 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری نیاز دارد. بیش از 10 میلیارد یورو از این سرمایه‌گذاری، در ظرفیت‌های تولید و مابقی در شبکه انتقال و سیستم توزیع خواهد بود.

https://euractiv.mondo.rs/energetika/a1260/Vlada-Srbije-ce-usvojiti-listu-prioriteta-za-investicije-u-energetici.html

افزایش مجدد قیمت برق و گاز در صربستان

.در اول ماه مه، قیمت برق در صربستان 8 درصد برای خانوارها، مصرف کنندگان کوچک و مشاغل افزایش یافت، در حالی که قیمت گاز طبیعی نیز 10 درصد افزایش یافت. میانگین قیمت انرژی الکتریکی برای خریدارانی که حق عرضه تضمینی با قیمت‌های تنظیم شده را دارند (خانوارها و خریداران خرد)، بدون مالیات و کارمزد 9.50 دینار در هر کیلووات ساعت خواهد بود، یعنی با مالیات و عوارض به 13.31 دینار در هر کیلووات ساعت رسید که بر اساس تصمیم شورای آژانس انرژی (AERS) نسبت به میانگین قیمت قبلی 8 درصد بیشتر است. قیمت گاز از این پس به ازای هر متر مکعب بدون مالیات و کارمزد 4.13 دینار خواهد بود، یعنی با مالیات و کارمزد به 4.55 دینار در هر متر مکعب خواهد رسید. قیمت برق برای مشاغل نیز، طبق مصوبه دولت صربستان، از 102.6 یورو در هر مگاوات به 110.81 یورو در هر مگاوات خواهد رسید، یعنی حدود 8 درصد افزایش می‌یابد.

https://www.ekapija.com/news/4200355/elektricna-energija-u-srbiji-skuplja-8-a-gas-10

ساخت نیروگاه خورشیدی 1 گیگاواتی

دولت صربستان روندی را برای انتخاب یک شریک استراتژیک برای توسعه نیروگاه خورشیدی 1 گیگاواتی و حداقل 200 مگاوات ظرفیت ذخیره‌سازی برق به صورت باتری آغاز کرده است. نیروگاه‌ها و باتری‌ها قرار است دو سال پس از ساخت، به شرکت برق دولتی صربستان یعنی Elektroprivreda Srbije (EPS) تحویل داده شوند. این تصمیم دولت، بر اساس قانون انرژی‌های تجدیدپذیر است که انتخاب یک شریک استراتژیک را برای ساخت نیروگاه مجاز می‌نماید، اما مدیریت آن باید بر عهدۀ شرکت برق دولتی صربستان باشد.

این پروژه از طریق مشارکت استراتژیک و تامین از بودجه عمومی انجام خواهد شد و هدف آن توانمند ساختن صربستان برای تحقق اهداف انتقال انرژی و تعهدات بین‌المللی در مورد انرژی‌های تجدیدپذیر است. شریک استراتژیک می‌بایست نامه‌های درخواست مربوط به تامین مالی پروژه را تضمین کند که صربستان را قادر می‌سازد وام با بازپرداخت طولانی حداقل 18 ساله دریافت کند. این شریک همچنین ملزم به انتخاب مکان‌های بهینه برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی و ظرفیت‌های باتری است و مکلف است نیروگاه‌ها و باتری‌های خورشیدی را به مدت دو سال راه‌اندازی کند و در این دوره باید تیم EPS را برای ادامه کار در تاسیسات آموزش دهد و پس از آن مدت، امکانات را به EPS تحویل می‌دهد. شریک انتخاب شده همچنین در صورت لزوم موظف به ایجاد ظرفیت‌های انتقال و توزیع خواهد بود. بر اساس تصمیم دولت، EPS هم به عنوان مالک و هم سرمایه‌گذار در پروژه عمل می‌کند و این پروژه باید طی چهار تا پنج سال تکمیل شود.

https://www.b92.net/biz/vesti/srbija/vlada-srbije-trazi-strateskog-partnera-u-planu-izgradnja-pet-drzavnih-solarnih-elektrana-2330768

کاهش فعالیت‌های ساختمانی در صربستان

بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده توسط اداره آمار صربستان (RZS) در سه ماهه اول سال 2023، ارزش کارهای ساختمانی انجام شده در قلمرو صربستان به قیمت‌های فعلی، 9.2 درصد افزایش یافته است، در حالی که به قیمت‌های ثابت، نسبت به سه ماهه اول سال 2022 در حدود 0.5 درصد کاهش داشته است. بر اساس نوع ساخت و ساز، ارزش کارهای عمرانی انجام شده 14.0 درصد افزایش یافته در حالی که ساخت و ساز ساختمان‌ها با قیمت ثابت 20.0 درصد کاهش یافته است. از ارزش کل کارهای انجام شده، 96.6 درصد در صربستان و 3.4 درصد مابقی در خارج از صربستان انجام شده است.

https://bif.rs/2023/05/rzs-pad-vrednosti-gradjevinskih-radova-u-prvom-kvartalu-2023/

قیمت آپارتمان 13.62 درصد افزایش یافت

موسسه دولتی ژئودتیک (RGZ) اعلام کرد که قیمت آپارتمان در صربستان در سه ماهه اول سال میلادی، 13.62 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته بود و در مقایسه با سه ماهه چهارم سال 2022 نیز در حدود 2.57 درصد افزایش یافت. همچنین سهم فروش آپارتمان از طریق وام، از 21 درصد در سه ماهه چهارم سال 2022 به 18 درصد در سه ماهه اول سال رسیده است که احتمالا ناشی از افزایش شدید نرخ بهره است.

https://www.politika.rs/scc/clanak/551429/cene-stanovi-rgz

خرید و فروش 2.5 میلیارد یورو املاک و مستغلات ثبت‌نشده

اگرچه افراد و شرکت‌ها در سال گذشته به رکورد 7.5 میلیارد یورویی برای خرید املاک در صربستان رسیدند، اما یک سوم این مبلغ صرف خرید آپارتمان‌ها، خانه‌ها و ساختمان‌های غیرقانونی شده است. همچنین حل نشدن مسائل مالکیتی، ساخت و سازهای غیرقانونی و تشریفات اداری طولانی و پرهزینه، تعداد زیادی از سرمایه‌گذاری‌ها را در صربستان عقب نگه داشته است. یاسمینا رادووانوویچ، رئیس واحد اموال و سرمایه گذاری در NALED می‌گوید که 4.9 میلیون ساختمان در سازمان ثبت املاک دولتی ثبت شده است، اما تقریباً همین تعداد نیز ثبت نشده هستند، از جمله بیش از 2.7 میلیون ملک که شرایط ثبت را دارند، اما مالکان آنها این کار انجام نداده‌اند و یا نمی‌خواهند انجام دهند.

https://biznis.rs/vesti/srbija/kupci-u-srbiji-dali-25-milijarde-evra-za-neuknjizene-nekretnine/