نگاهی به صنعت گردشگری سریلانکا در سال 2022

صنعت گردشگری به عنوان سومین منبع درآمد ارزی سریلانکا با بیشترین آسیب در چند سال اخیر رو‌به‌رو شده است. با کاهش محدودیت‌های کرونایی، بهبود نسبی وضعیت اقتصادی و بازگشت آرامش به کشور و از همه مهم‌تر کاهش یا حذف اخطارهای سفر از سوی کشورهای مهم در صنعت گردشگری سریلانکا، امید این کشور برای بازگشت این صنعت به وضعیت عادی بیشتر شده است.

صنعت گردشگری سریلانکا در سال 2018 و پیش از شروع بحران‌ها، میزبان 2,333,796 گردشگر بود و از این محل توانست به درآمد ارزی قابل‌توجه 4.38 میلیارد دلاری دست یابد که برابر با 4.9 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور بود. اما در سال 2019 و کاهش چندماهه ورود گردشگران به سریلانکا در پی حوادث تروریستی روز عید پاک، با ورود 1,913,702 گردشگر، درآمد 3.6 میلیارد دلاری نصیب این کشور شد و بعداً در سال 2020 و شروع بیماری کرونا تعداد گردشگران با کاهش حدود 75 درصدی به 507,704 نفر رسید و در نتیجه درآمد ارزی نیز با سقوطی قابل‌توجه تنها 682.5 میلیون دلار بود.

صنعت گردشگری در سال 2021 به دلیل ادامه بحران کرونا، قرنطینه کشور و ممنوعیت ورود به سریلانکا با شرایط به مراتب سخت‌تری رو‌به‌رو بود به نحوی که سریلانکا تنها شاهد ورود 194,495 نفر بود که با احتساب میانگین درآمد 1600 دلار به ازای ورود هر گردشگر در آن سال، سریلانکا تنها توانست حدود 270 میلیون دلار درآمد داشته باشد.

این روند نشان می‌دهد که سریلانکا در سال‌های 2019 تا 2021 حداقل 7.5 میلیارد دلار از درآمدهای گردشگری خود را از دست داده است. البته باید در نظر گرفت که در صورت ادامه روند سال 2018 در سال‌های بعد، این درآمد می‌توانست به شکل قابل‌توجهی افزایش نیز داشته باشد. این کاهش درآمد برای کشوری همچون سریلانکا و به ویژه بخش گردشگری آن اثرات منفی قابل‌توجهی را در پی داشت که اولین اثر مستقیم آن بعد از کاهش درآمدهای ارزی، افزایش بیکاری در این کشور بود.

در این مطلب، سال 2018 به عنوان سال معیار برای مقایسه در نظر گرفته شده است، زیرا سال‌های 2019تا 2021 به دلایلی که در بالا مورد اشاره قرار گرفت، نمی‌توانند مقیاس خوبی برای مقایسه باشند.

سال 2022

در سال 2022، سریلانکا شاهد ورود 719,978 گردشگر بود که هر چند نسبت به سال 2021 رشد 270 درصدی را نشان می‌دهد اما در مقایسه با سال شاخص یعنی 2018، با کاهش 69 درصدی رو‌به‌رو بوده است.

ماه 2018 2021 2022 2022 نسبت به 2021 2022 نسبت به 2018 ژانویه 238.924 1.682 82.327 4794.6 65.5- فوریه 235.618 3.366 96.507 2764.1 59- مارس 233.282 4.581 10.6500 2224.8 57.3- آوریل 180.429 4.168 62.980 1411.4 65.1- می 129.466 1.497 30.207 1917.8 76.7- ژوئن 146.828 1.614 32.856 1935.7 77.6- جولای 217.829 2.429 47.293 1847.1 78.3- اوت 200.359 5.040 37.760 649.2 81.5- سپتامبر 149.087 13.547 29.802 119.9 80.1- اکتبر 153.123 22.771 42.026 84.5 72.5- نوامبر 195.582 44.294 59.759 34.9 69.4- دسامبر 253.169 89.506 91.961 2.7 63.6- مجموع 2.333.796 194.495 719.978 270.2 69.1-

همان‌گونه که در جدول فوق مشخص است هر چند ورود گردشگران سال 2022 نسبت به سال 2021 رشد قابل‌توجهی را نشان می‌دهد، اما این افزایش را باید معلول شرایط بسیار نامناسب سال 2021 دانست. زیرا با وجود ظرفیت پذیرش حداقل 2.5 میلیون گردشگر در سال، سریلانکا در سال 2021 تنها موفق به استفاده 8 درصد از این ظرفیت شده بود. از سوی دیگر مقایسه سال 2022 با سال 2018 می‌تواند عمق بحران را به شکل بهتری نشان دهد، به نحوی که با وجود افزایش 270 درصدی ورود گردشگر در این سال نسبت به سال قبل، همچنان در مقایسه با سال 2018 کاهش 69 درصدی ورود گردشگر حاکی از فاصله سریلانکا با شرایط ایده‌آل است.

بازارهای گردشگری سریلانکا

به طور سنتی بازار گردشگری سریلانکا به غیر از هند در اختیار کشورهای اروپایی قرار دارد اما در سال‌های گذشته تغییراتی در این بستر ایجاد شده است و برخی از کشورهای خاورمیانه نیز به لیست بیست بازار اصلی گردشگری این کشور وارد شده‌اند.

در این بین هند همچنان با 17 درصد جایگاه اول را در اختیار دارد و بعد از آن روسیه و انگلیس قرار گرفته‌اند. البته باید گفت که اگر جنگ روسیه و اوکراین اتفاق نیفتاده بود، شاید وضعیت این دو کشور اکنون با تغییرات محسوسی همراه بود.

از سوی دیگر بازارهای رو به رشد این کشور نیز قابل‌توجه است، بازارهایی که می‌توان در نمودار زیر مشاهده کرد.

همچنین بر اساس گزارش سازمان گردشگری این کشور در بین اهداف سفر به سریلانکا نیز نیمی از آمار نشان دهنده آن است که گردشگران برای گذراندن تعطیلات به این کشور سفر کرده‌اند و دیدار اقوام در مرحله بعد قرار دارد.
جایگاه ایران
سریلانکا، ایران را به عنوان یکی از بازارهای رو به رشد خود اعلام کرده است. بر اساس آمار موجود در سال 2022 تعداد 4301 گردشگر ایرانی وارد سریلانکا شدند. این آمار در سال 2021 برابر با 397 نفر و در سال 2018 برابر با 5720 بوده است. این آمار نشان می‌دهد که در سال 2022 سریلانکا در هر هفته میزبان 82 نفر از ایرانیان بوده است. البته باید در نظر گرفت که این تعداد با توجه به نبود پرواز مستقیم و هزینه قابل‌توجه پروازهای کشورمان به سریلانکا سفر کرده‌اند.

همان‌گونه که مشخص است بیش از نیمی از گردشگران ایرانی در سال 2022 در ماه مارس که هم‌زمان با سال نو شمسی است به سریلانکا سفر کرده‌اند و لذا به نظر می‌رسد که ظرفیت گردشگری سریلانکا در محدودیت 400 گردشگر در ماه قرار دارد. البته این موضوع می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که نبود پرواز مستقیم و در نتیجه افزایش هزینه‌ سفر، ناشناخته بودن سریلانکا به عنوان یک مقصد گردشگری، تعریف شدن سریلانکا به عنوان یک مقصد گردشگری با ویژگی‌های متفاوت از علایق جامعه ایرانی و ... می‌تواند از جمله این دلایل باشد.
درآمدهای ارزی
گردشگری برای سریلانکا نه فقط به عنوان سومین منبع درآمد ارزی بلکه به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع ایجاد فرصت‌های شغلی در این کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. البته هنوز گزارش دقیقی از درآمدهای حاصل از گردشگری در سریلانکا در سال 2022 توسط بانک مرکزی این کشور منتشر نشده است. اما با توجه به درآمد حدودی 1800 تا 2000 هزار دلار به ازای هر گردشگر می‌توان برآورد کرد که در سال 2022 این کشور توانسته درآمدی حدود 1.3 تا 1.5 میلیارد دلار از محل ورود حدود 720 هزار گردشگر به دست آورد.

سریلانکا نقش قابل‌توجهی برای گردشگری و درآمدهای حاصل از آن برای عبور از بحران اقتصادی خود در نظر گرفته است. این کشور برنامه‌ریزی کرده است تا بتواند در سال 2023 میزبان 1.5 میلیون نفر گردشگر باشد و درآمدی 2.5 تا 3 میلیارد دلاری از این مسیر برای این کشور حاصل نماید.