اخبار اقتصادی روسیه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی روسیه در هفته دوم آذر ماه 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

افزایش 80 درصدی صادرات ارمنستان به روسیه

نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان روز چهارشنبه 23 نوامبر اعلام کرد که؛ صادرات ارمنستان به روسیه نسبت به سال گذشته 80 درصد افزایش داشته است.  به گفته پاشینیان، این تغییرات تا حدی به دلیل تغییرات در لجستیک بین المللی است. وی تاکید کرد: «با این حال، این سابقه فرصت های جدیدی برای همکاری‌های اقتصادی ایجاد می‌کند.»

ارزیابی رئیس جمهور روسیه از وضعیت بازارهای جهانی کودهای شیمیایی

روز چهارشنبه، 23 نوامبر، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در دیدار با مدیر عامل شرکت اورالچم (Uralchem) و رئیس کمیسیون اتحادیه صنعتگران و کارآفرینان روسیه، دیمیتری مازپین اعلام کرد: « وضعیت بازارهای جهانی کود به خوبی شناخته شده است، اما اورالچم (Uralchem) با وجود موانع مصنوعی تعدادی از کشورها با موفقیت کار می‌کند.»

گروه شرکت‌های Uralchem یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کودهای نیتروژن، پتاس و آمونیاک در جهان است. پوتین با تاکید بر اینکه تنها بازارهای جهانی از چنین اقداماتی رنج می‌برند، گفت: «من می دانم که کار ادامه دارد، کار کاملاً با موفقیت پیش می رود، علی رغم موانع مصنوعی که توسط برخی کشورها ایجاد می‌شود.» وی همچنین اظهار داشت که روسیه آماده گسترش کار در زمینه عرضه کود به بازارهای بین المللی و همکاری مطلقاً با همه شرکا در این زمینه است. رئیس جمهور روسیه گفت: «ما آماده ایم این کار را با همه شرکا بدون هیچ استثنایی گسترش دهیم.»

پوتین همچنین از درخواست Uralchem برای درخواست به سازمان ملل برای رفع انسداد کودهای شیمیایی در بنادر اروپا حمایت کرد. مازپین به نوبه خود گفت: «این شرکت قبلاً یاد گرفته بود که با یورو و دلار کار نکند. شرکت فروش کودهای شیمیایی به یوان چین را به برزیل آغاز کرده است.» قیمت کود در بازار جهانی در ماه مارس پس از اعمال تحریم های کشورهای غربی علیه عرضه کود از روسیه و بلاروس افزایش یافت. به همین دلایل، تولید و صادرات کودهای معدنی در روسیه شروع به کاهش کرد. در 21 نوامبر، رویترز گزارش داد که روسیه برای اولین بار با بیش از یک پنجم سهم بازار، بزرگترین تامین کننده کود هند شد. سهم بازار روسیه در نیمه اول سال 2022 به 21 درصد افزایش یافت و از بزرگترین تامین کننده قبلی یعنی چین پیشی گرفت.

موافقت بلغارستان با روسیه برای ادامه صادرات نفت

مقامات بلغارستان با شرکت روسی لوک اویل (Lukoil Neftochim Burgas) برای ادامه کار و صادرات فرآورده‌های نفتی به اتحادیه اروپا تا پایان سال 2024 علیرغم هشدارهای کمیسیون اروپا مبنی بر اینکه این اقدام تحریم ها علیه فدراسیون روسیه را نقض می‌کند، توافق کردند. به گفته هریستو آلکسیف، معاون نخست وزیر بلغارستان، این توافق به لطف مالیات بر صادرات نفت، بودجه بلغارستان را 350 میلیون یورو پر می‌کند. الکسیف گفت: «از اول ژانویه 2023، لوک اویل تمام تولید، درآمد و مالیات های قابل پرداخت را به بلغارستان و نه مانند گذشته به هلند یا سوئیس منتقل می‌کند.» معاون نخست وزیر افزود: «انتظار می رود ظرف یک هفته پس از تصویب اسناد نظارتی مربوطه توسط بلغارستان، مدیریت لوک اویل تصمیم بگیرد که به طرحی روی آورد که در آن سود حاصل از پالایش نفت به بلغارستان منتقل شود.»

وزارت توسعه اقتصادی در مورد معرفی هوش مصنوعی در اقتصاد روسیه صحبت کرد

معاون وزیر توسعه اقتصادی فدراسیون روسیه، ماکسیم کولسنیکوف در 24 نوامبر، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ایزوستیا گفت که؛ بازار هوش مصنوعی در روسیه در سه سال گذشته تقریباً دو برابر شده است. وی تاکید داشت: «معرفی هوش مصنوعی در اقتصاد یکی از مهمترین ابزارها، صرف نظر از صنعت، برای بهبود بهره وری و توسعه تجارت است. برای انجام این کار، باید مجموعه‌های داده باز ایجاد کنید و راه‌حل‌های هوش مصنوعی را مقیاس‌بندی کنید.»

به گفته کولسنیکوف، در حال حاضر 20٪ از سازمان‌های روسی به طور متوسط از هوش مصنوعی در اکثر صنایع دارای اولویت استفاده می‌کنند. و در صنایع پیشرو، هوش مصنوعی در 53.1 درصد از سازمان‌ها پیاده سازی شده است. اینها بخش مالی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و مخابرات هستند. این نکته حائز اهمیت است که حدود 40 درصد از سازمان‌هایی که از هوش مصنوعی استفاده نمی‌کنند، برای اجرای آن در آینده نزدیک برنامه ریزی می‌کنند. علاوه بر این، نیاز به متخصصان با صلاحیت های صنعتی وجود دارد. کولسنیکوف خاطرنشان کرد که دولت در چارچوب پروژه فدرال هوش مصنوعی، مکانیسم هایی را برای پرورش پرسنل واجد شرایط اجرا می‌کند.

پیش بینی وزارت صنعت و تجارت از کاهش 10 درصدی صادرات کود از روسیه

«با تامین کامل نیاز بازار داخلی، صادرات کود از روسیه در سال 2022 تقریباً 10 درصد کاهش خواهد یافت.» میخائیل ایوانف، معاون وزارت صنعت و تجارت، این ارزیابی را به اشتراک گذاشت و خاطرنشان کرد که با توجه به "وضعیت خوب جهانی"، درآمدهای صادراتی با سطح سال گذشته مطابقت خواهد داشت. معاون وزیر توضیح داد: «از یک طرف این به دلیل شرایط عینی است، از طرف دیگر به دلیل شرایط خوب بازار جهانی، قیمت ها از نظر پولی تقریباً به سطح سال گذشته خواهد رسید.» وی تصریح کرد: «قیمت ها در بازار داخلی بسیار کمتر از بازارهای بین المللی است.»

بر اساس گزارش کمیته گمرک فدرال، روسیه در سال 2021 بیش از 37.6 میلیون تن کود به ارزش 12.5 میلیارد دلار صادر کرده است. در سال 2023، دولت روسیه قصد دارد سهمیه صادرات تعدادی از انواع کودها از روسیه از جمله نیتروژن را افزایش دهد.

روند واردات آفت کش ها و مواد شیمیایی کشاورزی در روسیه، به مدت شش ماه تمدید شده است

روال موقت واردات آفت کش ها و مواد شیمیایی کشاورزی به قلمرو فدراسیون روسیه تا 1 جولای 2023 تمدید شده است. فرمان مربوطه توسط ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در 28 نوامبر امضا شد.

در ماه آوریل، این نوع محموله‌ها مجاز به واردات از طریق مرزهای دولتی در هر ایست بازرسی بودند. همچنین تصمیم گرفته شد تا نظارت دولتی در زمینه جابجایی ایمن این مواد در صورت واردات در مکان‌های نگهداری موقت آنها مجاز باشد. بر اساس سند منتشر شده، این اقدامات تا اول جولای 2023 تمدید شده اند. پیش از این، این فرمان تا 31 دسامبر 2022 اعتبار داشت. در 28 نوامبر، دولت روسیه سهمیه صادراتی تولیدکنندگان کود نیتروژن را 750000 تن افزایش داد. اندازه کل آن اکنون اندکی از 9 میلیون تن فراتر رفته است.این محدودیت ها برای صادرات به اوستیای جنوبی و آبخازیا اعمال نمی‌شود.

پوتین از تغییر جهت صادرات و واردات فدراسیون روسیه به بازارهای جدید خبر داد

روز دوشنبه، 28 نوامبر، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در نشست هجدهم مجمع همکاری‌های بین منطقه ای روسیه و قزاقستان در اورنبورگ اعلام کرد که؛ تجارت بین المللی در بحران است، بنابراین روسیه صادرات و واردات خود را به بازارهای جدید تغییر جهت می دهد.

پوتین گفت: «این امر به ویژه اکنون که تجارت بین‌المللی در بحران است، کارساز است. با توجه به این موضوع، روسیه اقدامات گسترده‌ای را برای تغییر جهت‌دهی عملیات صادرات و واردات خود به بازارهای جدید اجرا می‌کند و کار برای تجهیز و بهبود کارایی کریدورهای جدید بین‌المللی شرق-غرب و شمال-جنوب در حال انجام است.»

روسیه علاوه بر چین، روابط اقتصادی خود را با سایر کشورهای آسیایی و همچنین با شرکای کشورهای مشترک المنافع (CIS) توسعه می دهد. در 17 نوامبر، معاون وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه، الکساندر پانکین، گفت که در حاشیه اجلاس سران گروه 20 که در 15 تا 16 نوامبر در اندونزی برگزار شد، روسیه با تعدادی از کشورها در مورد گسترش تسویه حساب ها به ارزهای ملی گفتگو کرد. در 13 نوامبر گزارش شد که هند تصمیم دارد حجم تجارت با روسیه را به ویژه با تسویه ارزهای ملی، دو برابر کند، و در 8 نوامبر، وزیر انرژی ترکیه، فاتح دونمز نیزاعلام کرد که این کشور پرداخت بخشی از گاز روسیه را به روبل آغاز کرده است.

"اتحادیه گازی سه جانبه" می‌تواند به عنوان بخشی از تنوع بخشیدن به عرضه گاز روسیه به بازارهای جدید ایجاد شود

ایگبال قلی اف، معاون موسسه بین المللی سیاست انرژی و دیپلماسی در دانشگاه MGIMO مسکو، در مصاحبه با ایزوستیا در 29 نوامبر، گفت: «"اتحادیه گازی سه جانبه"بین روسیه، قزاقستان و ازبکستان به عنوان بخشی از تنوع بخشیدن به مسیرهای عرضه گاز روسیه به بازارهای جدید ایجاد می‌شود.  این کارشناس توضیح داد که، از زمان اتحاد جماهیر شوروی، روسیه، قزاقستان، ازبکستان دارای یک سیستم تامین گاز واحد بود. در دهه 90، تا حدی مدرن شد. وی تصریح کرد: «اکنون به نظر من این کار به منظور نوسازی، نظم بخشیدن، به حالت آماده باش این شبکه خط لوله برای ارسال احتمالی گاز روسیه به بازارهای جدید از جمله بازارهای آسیایی انجام می‌شود.» این کارشناس افزود: «تحکیم تلاش‌های روسیه، قزاقستان و ازبکستان برای تامین انرژی مشترک کاملاً ممکن است.»

دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که ایده "اتحادیه گازی سه جانبه" هنوز در حال شکل گیری است. وی همچنین خاطرنشان کرد که قزاقستان و ازبکستان به سرعت در حال توسعه اقتصاد، از جمله رشد تقاضای داخلی برای گاز هستند. علاوه بر این، هر دو کشور در بازارهای خارجی مانند روسیه تجارت می‌کنند.

همکاری چین و روسیه در حال رشد است

 در جریان چهارمین همایش تجاری انرژی روسیه و چین، ارزیابی بالقوه گردش تجاری بین کشورها در سال جاری انجام شد. طبق نتایج سال 2021، چین در فهرست شرکای تجاری روسیه مقام اول را به خود اختصاص داد. ایگور سچین، مدیرعامل شرکت روسنفت در سخنرانی خود گفت: «اگر این روند در سال جاری ادامه یابد، گردش مالی تجاری می‌تواند به رکورد 180 تا 190 میلیارد دلار برسد.»

در اوایل نوامبر، اداره اصلی گمرک چین گزارش داد که طبق نتایج ده ماهه سال 2022، گردش تجاری بین فدراسیون روسیه و چین بالغ بر 153.938 میلیارد دلار (+ 33 درصد نسبت به مدت مشابه در سال 2021) بوده است.

یولیا ماکارنکو، معاون رئیس موسسه توسعه بانکداری روسیه گفت:« گردش تجاری در سال 2021 به رکورد 146.88 میلیارد دلار رسید که 35.8 درصد بیشتر از سال 2020 قبلی است. با ارقام 190 میلیارد دلاری، رشد سالانه حدود 30 درصد خواهد بود. یعنی رشد برای دو سال متوالی و سالانه یک سوم. اینها نرخ های بسیار بالایی هستند. بنابراین، جهت گیری اعلام شده بدیهی است.»

به گفته وزارت توسعه اقتصادی تولید ناخالص داخلی روسیه در ژانویه تا اکتبر 2.1٪ کاهش یافت

به گفته وزارت توسعه اقتصادی روسیه، در ماه اکتبر، کاهش تولید ناخالص داخلی در شرایط سالانه کاهش یافت و به 4.4 درصد در سال، بعد از 4.5 درصد در ماه سپتامبر رسید. به طور کلی، پویایی تولید ناخالص داخلی نزدیک به پیش بینی است. وزارت توسعه اقتصادی در یک بررسی اجمالی اعلام کرد: «در پایان سال 2022، کاهش تولید ناخالص داخلی در سطح 2.9٪ پیش بینی می‌شود.»

همانطور که گزارش شده است، وزارت توسعه اقتصادی کاهش تولید ناخالص داخلی روسیه در سال 2022 به میزان 2.9٪، کاهش 0.8٪ در سال 2023 و افزایش 2.6٪ در سال های 2024 و 2025 را پیش بینی کرده است. پیش بینی‌های بانک مرکزی در مورد پویایی اقتصاد برای سال های 2025-2022 محافظه کارانه تر از انتظارات دولت روسیه است.