معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

۱۴۰۰/۱۲/۲۹- ۰۸:۰۰ - مشاهده: ۲۲۸

اخبار اقتصادی جمهوری آذربایجان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی جمهوری آذربایجان در هفته چهارم اسفند 1400 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

افتتاح شرکت‌های کوچک در زنگیلان

به گفته اورخان ممدوف، رئیس آژانس توسعه مشاغل کوچک و متوسط زیر نظر وزارت اقتصاد، پیش‌بینی می‌شود به‌زودی چندین شرکت کوچک در زنگیلان افتتاح شود. به گفته وی، تسهیلات خدماتی در قالب طرح «دهکده هوشمند» در روستای آگلی منطقه زنگیلان راه‌اندازی می‌شود. وی افزود: «بلافاصله پس از جنگ اولین سوپرمارکت‌ها، رستوران‌ها، نانوایی‌ها و داروخانه‌ها در مناطق آزادشده افتتاح شد. در آینده نزدیک امکاناتی مانند نانوایی، داروخانه و رستوران کوچک برای رفع نیازهای اولیه در زنگیلان افتتاح می‌شود.» وی با بیان این‌که تا به امروز آژانس توسعه مشاغل کوچک و متوسط 1063 درخواست از کارآفرینانی مایل به ایجاد مشاغل در مناطق آزادشده دریافت کرده است، افزود: از این تعداد 300 شرکت خارجی‌اند.

(خبرگزاری «رپورت»، 26 اسفند)

200 میلیون دلار هزینه ساخت نیروگاه برق در منطقه زنگیلان

به گزارش «رپورت»، تبریز آمایف، مدیر آژانس دولتی منابع انرژی تجدیدپذیر وزارت نیرو، هزینه ساخت نیروگاه خورشیدی 240 مگاواتی به دست شرکت بی‌پی در منطقه زنگیلان جبرییل را حدود 200 میلیون دلار اعلام کرد. وی افزود: «هزینه پروژه عمدتاً به قیمت پانل‌هایی که به کار می‌رود بستگی دارد. ممکن است تا آن زمان پانل‌ها ارزان‌تر شوند. عامل دیگری که بر هزینه پروژه تأثیر می‌گذارد مسائل لجستیکی و زمین است.»

در سوم ژوئن سال 2021 وزارت نیرو جمهوری آذربایجان و شرکت بریتیش‌پترولیوم توافق‌نامه اجرایی همکاری در ارزیابی و اجرای پروژه ساخت این نیروگاه را امضا کردند. این سند متعهد به ایجاد منطقه «انرژی سبز» در سرزمین‌های آزادشده، تصمیم استراتژیک جمهوری آذربایجان برای توسعه بخش انرژی‌های تجدیدپذیر و تعهد این کشور به کاهش انتشار کربن تا 35 درصد تا سال 2030 و «انتشار صفر خالص» شرکت بی‌پی تا سال 2050 است. همکاری تحت توافق‌نامه اجرایی شامل مواردی مانند ارزیابی فنی و تجاری پروژه انرژی خورشیدی، طراحی نیروگاه، تأمین مالی و اتخاذ تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری می‌شود. همچنین قرار است «کمیته راهبری» برای انجام فعالیت‌های مرتبط تشکیل شود.

در فوریه سال 2021 وزارت نیرو و بریتیش‌پترولیوم یادداشت تفاهمی‌ برای ارزیابی پتانسیل و شرایط مورد نیاز برای سیستم‌های انرژی و حمل‌ونقل یکپارچه و کربن‌زدایی‌شده در مقیاس بزرگ و همچنین پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر در جمهوری آذربایجان امضا کردند.

(خبرگزاری «رپورت»: 25 اسفند)

نماینده پارلمان: تحریم روسیه ممکن است صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان را کاهش دهد

وقار بایراموف، عضو کمیسیون سیاست اقتصادی و صنعت و کارآفرینی مجلس نمایندگان جمهوری آذربایجان گفت: «تحریم روسیه و به‌ویژه محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های صادرات مواد غذایی بر تجارت بین جمهوری آذربایجان و روسیه تأثیر خواهد گذاشت. روسیه بزرگ‌ترین واردکننده از جمهوری آذربایجان است که در سال 2021 حدود 3 میلیارد دلار با ما گردش مالی داشته و 2.1 میلیارد دلار آن واردات بوده است.»

پیش‌بینی می‌شود حجم صادرات جمهوری آذربایجان به روسیه و واردات این کشور از آن کاهش یابد. روسیه همچنین بزرگ‌ترین شریک صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان است. روسیه 32.3 درصد از 2.7 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان را به خود اختصاص داده است. تحریم‌های روسیه بر صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان تأثیر می‌گذارد و احتمال کاهش صادرات غیرنفتی این کشور وجود دارد. ارزش کل گندم، اصلی‌ترین واردات جمهوری آذربایجان از روسیه، به طور متوسط بیش از 300 میلیون دلار در سال است. علاوه بر این، محصولات کشاورزی بزرگ‌ترین صادرات جمهوری آذربایجان به روسیه است. 65 درصد صادرات کشاورزی این کشور به بازار روسیه صادر می‌شود. می‌توان گفت 60 درصد نیاز گندم جمهوری آذربایجان از طریق داخلی و 40 درصد با واردات تأمین می‌شود. به همین دلیل، یافتن بازارهای جایگزین جدید برای جلوگیری از مشکلات بسیار مهم است. در عین حال، از منظر استراتژیک، نیاز به توسعه تولید و تأمین تقاضا از طریق تولید داخلی وجود دارد.

به طور کلی، تحریم‌ها بر کشورهای مستقل مشترک‌المنافع و کشورهای همسایه تأثیر خواهد گذاشت و دیگر کشورهای حوزه CIS از جمله جمهوری آذربایجان باید اقدامات لازم را برای کمینه‌سازی تأثیر تحریم‌ها به‌ویژه بر تجارت خارجی و تأمین تقاضای داخلی تشدید کنند.

گفتنی است حجم مبادلات تجاری جمهوری آذربایجان با روسیه در سال 2021 بالغ بر 2.995 میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال 2020 حدود 12.1 درصد افزایش داشته است. محصول اصلی وارداتی جمهوری آذربایجان از روسیه گندم است. در سال 2021 حدود 1 میلیون و 94 هزار تن گندم به ارزش 315.192 میلیون دلار از روسیه به جمهوری آذربایجان وارد شد.

(خبرگزاری «آپا»، 23 اسفند)

افزایش شدید قیمت‌ها در بازار چوب جمهوری آذربایجان

تحریم روسیه توسط ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای غربی بر بخش ساخت‌وساز جمهوری آذربایجان نیز تأثیر می‌گذارد. قیمت چوب، یکی از کالاهای اصلی در بازار ساخت‌وساز، افزایش چشمگیری داشته است. تاجران شاغل در بازار الوار از افزایش چشمگیر قیمت چوب می‌گویند: «با ادامه جنگ، محموله‌های بسیار کمی‌ به بازار چوب می‌آید. این‌ها عمدتاً محموله‌هایی است که قبل از جنگ بارگیری شده‌اند. علت فعلی کمبود چوب، کمبود واگن است. روسیه بیشتر واگن‌ها را با سلاح بارگیری کرده و به مرز اوکراین فرستاده است. بنابراین قطار خالی وجود ندارد. چوب به جمهوری آذربایجان نمی‌رسد. کارآفرین آذربایجانی در روسیه میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری کرده‌اند. آن‌ها پول را پرداخته‌اند و در کارخانه‌ها منتظر کالا هستند. اما برای این‌که این کالاها به بازارها فرستاده شوند، جنگ باید پایان یابد.» قیمت فعلی یک متر مکعب چوب در بازار 480-450 منات است، اما پیش از این 350-300 منات بود.

(پرتال خبری «ینی صباح.آذ»، 19 اسفند)

عناوین برخی اخبار داخلی

افزایش واردات شکر به جمهوری آذربایجان: طبق گزارش کمیته دولتی گمرک، در ماه‌های ژانویه تا فوریه سال 2022 به ارزش 29028.61 دلار شکر و محصولات قنادی به جمهوری آذربایجان وارد شده است. ارزش واردات نسبت به مدت مشابه سال 2021 حدود 37.1 درصد افزایش یافته است. در این دوره، جمهوری آذربایجان 6305.58 تن شکر صادر کرده که 35.3 درصد کمتر از ماه‌های ژانویه تا فوریه 2021 است. ارزش محصولات صادراتی نیز 4137.98 هزار دلار آمریکا بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 15.1 درصد کاهش داشته است. در دو ماه آغازین سال 2022 سهم شکر از کل صادرات 0.07 درصد و سهم آن از صادرات غیرنفتی 0.9 درصد بوده است. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

رشد 7 برابری واردات گندم به جمهوری آذربایجان: طبق گزارش کمیته دولتی گمرک، جمهوری آذربایجان در ژانویه تا فوریه 2022 حدود امسال 150 هزار تن گندم وارد کرده است. در مقایسه با مدت مشابه سال 2021 ارزش گندم وارداتی به این کشور 9.2 برابر و حجم آن بیش از 6.7 برابر افزایش داشته است. در دو ماه نخست سال 2022 واردات گندم 2.63 درصد از کل واردات جمهوری آذربایجان را تشکیل داده است. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

رشد 12 درصدی صادرات میوه و سبزیجات جمهوری آذربایجان: طبق گزارش کمیته دولتی گمرک، جمهوری آذربایجان در ماه‌های ژانویه تا فوریه 2022 نزدیک به 74726 تن میوه و تره‌بار به ارزش 92314.27 هزار دلار آمریکا صادر کرده است. نسبت به ژانویه تا فوریه سال 2021 ارزش میوه و سبزیجات صادراتی 30.9 درصد و حجم آن 11.9 درصد افزایش یافته است. در دو ماه نخست 2022 میوه و تره‌بار صادراتی از جمهوری آذربایجان عمدتاً گوجه‌فرنگی، فندق، سیب، خرما، سیب‌زمینی و انار بوده است. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

افزایش چشمگیر صادرات جمهوری آذربایجان به اتحادیه اروپا: طبق گزارش کمیته دولتی گمرک، در ژانویه تا فوریه سال 2022 حجم مبادلات تجاری جمهوری آذربایجان با اتحادیه اروپا 2.3 برابر بیشتر از مدت مشابه سال 2021 بوده است. در این مدت، حجم صادرات با 2.6 برابر افزایش نسبت به سال قبل به 3.889 میلیارد دلار و حجم واردات با کاهش 8.2 درصدی به 305.998 دلار میلیون رسیده است. در نتیجه، در ماه‌های ژانویه تا فوریه، تراز تجاری 3.583 میلیارد دلار بود که 3.1 برابر بیشتر از مدت مشابه سال 2021 است. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

رشد شدید واردات خودرو برقی به جمهوری آذربایجان: طبق گزارش کمیته دولتی گمرک، در ماه‌های ژانویه تا فوریه سال 2022 تعداد 11145 دستگاه خودرو به ارزش 125433.4 هزار دلار به جمهوری آذربایجان وارد شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن به‌ترتیب 25.3 درصد و 18.1 درصد افزایش یافته است. در دو ماه نخست سال 2022 تعداد 10 هزار و 340 دستگاه خودرو سواری و دیگر وسایل نقلیه موتوری به ارزش 95.133,71 هزار دلار وارد این کشور شده است که از نظر ارزش 15.2 درصد و از نظر تعداد 20 درصد بیشتر از سال 2021 است. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

رشد 20 درصدی تراز تجاری منفی جمهوری آذربایجان با کشورهای مشترک‌المنافع: طبق گزارش کمیته دولتی گمرک، در ماه‌های ژانویه تا فوریه 2022 حجم مبادلات تجاری جمهوری آذربایجان با کشورهای مشترک‌المنافع با 72.7 درصد افزایش به 1.029 میلیارد دلار رسید. حجم صادرات نسبت به مدت مشابه سال 2021 با 81.2 درصد افزایش به 464.506 میلیون دلار رسیده و حجم واردات نیز با 66.3 درصد افزایش به 564.075 میلیون دلار رسیده است. در نتیجه، در دو ماه آغازین سال 2022 تراز تجاری منفی به اندازه 99.6 میلیون دلار بود که 20.3 درصد بیشتر از دوره مشابه سال 2021 است. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

جمهوری آذربایجان در سال 2021 در چه کشورهایی بیشترین سرمایه‌گذاری را داشته است؟ طبق گزارش بانک مرکزی این کشور، در سال 2021 سرمایه‌گذاری مستقیم جمهوری در دیگر کشورها 825.79 میلیون دلار بوده است که 33.6 درصد کمتر از سال 2020 است. این کشور در سال 2021 بیشترین سرمایه‌گذاری را به ارزش 280.54 میلیون دلار در ترکیه انجام داده که 16 درصد کمتر از سال 2020 است. در این فهرست، بریتانیا (122.31 میلیون دلار ) و آمریکا (65.97 میلیون دلار) در ردیف دوم و سوم قرار گرفته‌اند. (خبرگزاری «آپا»، 27 اسفند)

رشد 80 درصدی حجم تجارت خارجی جمهوری آذربایجان: میکاییل جباروف وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان در حساب کاربری خود در شبکه‌های مجازی نوشت که حجم تجارت خارجی این کشور در دو ماه نخست سال 2022 با 80.4 درصد افزایش به 7.94 میلیارد دلار، صادرات با 2.1 برابر افزایش به 5.97 میلیارد دلار و واردات با 22.3 درصد افزایش به 1.97 میلیارد دلار رسید. تراز تجارت خارجی 3.4 برابر افزایش یافت و به 4 میلیارد دلار رسید. (پرتال خبری «اخود آذ»، 27 اسفند)

تراز پرداخت‌های جمهوری آذربایجان در سال 2021: این شاخص در سال 2021 بالغ بر 3 میلیارد و 81.4 میلیون دلار آمریکا بوده است. در سال 2020 این کشور یک میلیارد و 987.7 میلیون دلار کسری پرداخت داشت. (خبرگزاری «رپورت»، 26 اسفند)

«جمهوری آذربایجان ذخایر غلات کافی دارد»: علی اسدوف، نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان در جلسه پارلمان ضمن بررسی گزارش فعالیت‌های هیئت وزیران در سال 2021 با اعلام این خبر گفت: «ما غلات بیشتری از روسیه وارد می‌کنیم. عوارض صادراتی دولت روسیه از 28 دلار به 34 دلار افزایش یافته است. در سال 2021 به‌دستور رئیس‌جمهور، دولت جمهوری آذربایجان تا سقف ۷۵ میلیون منات به واردکنندگان یارانه پرداخت. ما تلاش می‌کنیم ذخایر غلات خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهیم.» وی همچنین گفت: «بازسازی قره‌باغ و بازگشت مردم به آن‌جا اولویت اصلی ماست. باید شرایط زندگی مناسب برای بازگشت شهروندان ما به قره‌باغ ایجاد شود.» به گفته او 1500 کیلومتر جاده در قالب 16 پروژه در مناطق آزادشده ساخته شده است. (خبرگزاری «رپورت»، 25 اسفند)

شرکت‌ها و سازمان‌های خارجی 560.2 میلیون منات در دارایی‌های ثابت سرمایه‌گذاری کردند: به گزارش پایگاه خبری «بانکر آذ» به نقل از کمیته آمار دولتی جمهوری آذربایجان، وجوهی که کشورهای خارجی و سازمان‌های بین‌المللی به سرمایه‌گذاری در سرمایه ثابت در این کشور اختصاص داده‌اند متعلق به سرمایه‌گذارانی از انگلستان، آمریکا، ژاپن، سوییس، ترکیه، نروژ، مالزی، هند، روسیه و ایران بوده است. (پایگاه خبری «بانکر آذ»، 25 اسفند)

درآمد اسمی جمهوری آذربایجان در دو ماه آغازین 2022: در ژانویه تا فوریه سال 2022 این شاخص 9 میلیارد و 282.9 میلیون منات بوده که به گزارش کمیته آمار دولتی، 15.7 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 2021 است. در سال 2021، درآمد سرانه اسمی این کشور با 15.3 درصد افزایش نسبت به سال قبل به 925 منات رسیده بود. (خبرگزاری «ترند»، 24 اسفند)

تعداد شاغلان در جمهوری آذربایجان: تا اول فوریه 2022 این رقم یک میلیون و 679 هزار و 100 نفر بود که 901 هزار نفر در بخش دولتی و 778 هزار و 100 نفر در بخش خصوصی مشغول به کار بودند. طبق گزارش کمیته آمار دولتی، در ژانویه 2022 متوسط دستمزد اسمی ماهانه کارکنان با 10.9 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال 2021 به 765.9 منات رسید. (پایگاه خبری «ینی صباح آذ»، 24 اسفند)

توضیحات درباره کریدور زنگه‌زور: طالح زیادوف، مدیرکل بندر باکو در مراسم اختتامیه پروژه مشترک «حمایت از ظرفیت‌سازی بندر باکو: فاز 2» که به طور مشترک با اتحادیه اروپا برگزار شد گفت: «کریدور زنگه‌زور کوتاه‌ترین کریدور خاورمیانه و مدیترانه است. این کریدور راه را برای توسعه کریدور شرق به غرب هموار می‌کند و نقش مهمی در ارسال کالا به مدیترانه ایفا می‌کند. تبدیل جمهوری آذربایجان به یک مرکز تجاری منطقه‌ای از نظر جغرافیایی مهم است و بندر باکو در این زمینه نقش مهمی خواهد داشت.» او افزود: «ما انتظار داریم اتحادیه اروپا به اجرای پروژه‌ها ادامه دهد. همکاری ما در سال 2016 آغاز شد و در تعدادی از زمینه‌ها سودمند بوده است. جهان در حال تغییر است و در سال‌های 2035-2030 متفاوت خواهد بود. ما باید برای 10 سال آینده برنامه‌ریزی کنیم. جمهوری آذربایجان، همراه با اتحادیه اروپا، هدف «انتشار خالص صفر» را تا سال 2035 تعیین کرده است. ما برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنیم که سبب خواهد شد جمهوری آذربایجان به «اقتصاد سبز» تبدیل شود.» (خبرگزاری «رپورت»، 19 اسفند)

 

همکاری‌های اقتصادی دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران

تسهیل سفر شهروندان جمهوری آذربایجان به نخجوان از طریق ایران

رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد یادداشت تفاهمی‌برای سفر شهروندان جمهوری آذربایجان به نخجوان با استفاده از خاک ایران امضا خواهد شد. وی این مطلب را پیش از عزیمت به باکو برای شرکت در پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی بین دولتی دو کشور بیان کرد. قاسمی‌ افزود: «این سند به شهروندان جمهوری آذربایجان اجازه می‌دهد از خاک ایران برای بازدید از نخجوان استفاده کنند. همچنین در این سفر تعدادی از پروژه‌های مورد توافق دو کشور و همکاری در بخش‌های انرژی، کشاورزی و صنعتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و با گسترش فعالیت‌های ایران‌خودرو که در منطقه صنعتی نفتچاله جمهوری آذربایجان فعالیت می‌کند موافقت می‌شود.»

جمهوری اسلامی ایران تاکنون 4.2 میلیارد دلار در اقتصاد جمهوری آذربایجان سرمایه‌گذاری کرده، در حالی که آذربایجان 1.9 میلیارد دلار در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کرده است. هم‌اکنون 2 هزار شرکت با سرمایه ایرانی در جمهوری آذربایجان فعالیت می‌کنند - به‌ویژه شرکت ایران‌خودرو، بزرگ‌ترین خودروساز ایران، مؤسسه مشترک «خزر» را به همراه شرکت آذرمش جمهوری آذربایجان راه‌اندازی کرده است و دو کشور مشترکاً خودرو تولید می‌کنند.

(خبرگزاری «رپورت»،  19 اسفند)

توسعه روابط با احیای راه‌آهن جلفا - نخجوان

زین‌العابدین خرم استاندار آذربایجان شرقی گفت بازسازی خط‌آهن بین شهر جلفا و نخجوان زمینه را برای توسعه تجارت و گردشگری بین ایران و جمهوری آذربایجان فراهم می‌کند. او در بازدید از شهرستان جلفا در مرز نخجوان خاطرنشان کرد: «احیای خط‌آهن برای گسترش بیشتر روابط اقتصادی و تجاری بین استان آذربایجان شرقی و جمهوری خودمختار نخجوان ضروری است. احیای این راه‌آهن به نفع دو طرف است. طرفین باید مشکلات موجود در این مسیر را برطرف کنند. دولت سیزدهم ایران توسعه روابط با کشورهای همسایه را در همه زمینه‌ها اولویت اساسی می‌داند و گام‌های مناسبی در این راستا برداشته است. استان آذربایجان شرقی نیز بر اساس سیاست دولت در حال تدوین طرح توسعه گردشگری و روابط تجاری با جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان است.» در این بازدید، سید احمد حسینی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در جمهوری خودمختار نخجوان نیز حضور داشت.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 19 اسفند)

وضعیت پیشرفت کار جمهوری آذربایجان در پایانه ریلی بار آستارا

بر اساس گزارش فعالیت‌های هیئت وزیران جمهوری آذربایجان در سال 2021، شرکت راه‌آهن این کشور 98 درصد کار ترمینال غلات ساخته‌شده در قلمرو پایانه بار در آستارا ایران و 40 درصد را در سکوی کانتینری تکمیل کرده است. طبق این سند، ساخت پل دودهانه باغچه‌سرای و خط ریلی به طول 1400 کیلومتر در کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب به پایان رسیده و 70 درصد کار ساخت‌ پل سه‌دهانه کمربندی در ورودی به ترمینال تکمیل شده است. در مجموع 7.7 کیلومتر خط راه‌آهن در داخل ترمینال ساخته شد، 17 روگذر نصب شد، سکوی تخلیه و بارگیری به مساحت 1800 متر مربع و ساختمان گمرکی به مساحت 300 متر مربع ساخته شد و به بهره‌برداری رسید و کارهای ساختمان اداری به مساحت 1600 متر مربع 55 درصد پیشرفت داشته است. 65 درصد کار تغییر مسیر رودخانه ویرمونی از ترمینال و ساخت 4 پل ریلی تک‌دهانه و 1 پل بزرگراه تک‌دهانه بر روی آن به انجام رسیده است.

(خبرگزاری «رپورت»، 19 اسفند)

حجم مبادلات تجاری ایران و جمهوری آذربایجان

دولت سیزدهم ایران به ریاست ابراهیم رئیسی توجه ویژه‌ای به توسعه روابط اقتصادی با همسایگان دارد. گسترش روابط با جمهوری آذربایجان از اولویت‌های سیاسی دولت است.

به گزارش خبرگزاری «آذرتاج»، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اعلام این مطلب گفت: «کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی و بشردوستانه دو کشور بستر جدیدی را در توسعه روابط ایجاد کرده است. ارتباطات گسترده‌ای در بخش‌های حمل‌ونقل، تجارت، فرهنگ و دیگر زمینه‌ها وجود دارد. توسعه این روابط به نفع کشورهای همسایه و دوست و منعکس‌کننده منافع مردم است. هر دو کشور ظرفیت زیادی برای توسعه روابط اقتصادی و اجرای پروژه‌های جدید دارند. افزایش همکاری‌های متقابل سودمند با استفاده از این ظرفیت ضروری است. شرکت‌های ایرانی برای مشارکت در بازسازی مناطق آزادشده جمهوری آذربایجان آمادگی دارند. ایران همچنین خواهان از سرگیری برنامه قطار مسافری نخجوان-مشهد برای توسعه بیشتر روابط تجاری و گردشگری است.» به گفته صفری، این مسائل در نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی در باکو مورد بحث قرار خواهد گرفت. گفتنی است حجم مبادلات تجاری ایران و جمهوری آذربایجان در 8 ماه نخست دولت حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی به 300 میلیون دلار رسیده است.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 19 اسفند)

سفر هیئت ایرانی به جمهوری آذربایجان برای شرکت در کمیسیون مشترک اقتصادی

رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی و رئیس ایرانی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری و بشردوستانه ایران و جمهوری عازم باکو شد. به گزارش خبرگزاری «آذرتاج»، قاسمی در این سفر در رأس هیئتی بزرگ در نشست این کمیسیون که در روزهای 10 و 11 مارس در باکو برگزار می‌شود شرکت خواهد کرد. در این نشست، افزایش مبادلات تجاری بین جمهوری آذربایجان و ایران، گسترش همکاری‌ها در زمینه حمل‌ونقل، افزایش تعداد پروازهای تهران-باکو و دیگر موضوعات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 19 اسفند)

دیدار هیئت ایرانی به ریاست رستم قاسمی‌با رئیس‌جمهوری آذربایجان

الهام علی‌اف رئیس‌جمهوری آذربایجان در روز 11 مارس 2022 با هیئتی به سرپرستی رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و رئیس ایرانی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری و بشردوستانه دو کشور دیدار کرد.

به گزارش خبرگزاری «ترند»، در این دیدار خاطرنشان شد که واقعیت‌های جدید در منطقه فرصت‌های خوبی برای همکاری ایجاد کرده است و به‌ویژه بر اهمیت یادداشت تفاهم دو کشور درباره ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان تأکید شد. دو طرف بر این امر به منزله جلوه‌ای از روابط دوستانه دو کشور تأکید کردند و خاطرنشان ساختند که امضای آن به گشایش مسیرهای حمل‌ونقلی جدید کمک می‌کند.

(خبرگزاری «ترند»، 20 اسفند)

پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان برگزار شد

به گزارش خبرگزاری «آذرتاج»، اجلاس پانزدهمین اجلاس کمیسیون دولتی مشترک امور اقتصادی و تجاری و بشردوستانه بین جمهوری آذربایجان و ایران در 11 مارس 2022 با حضور شاهین مصطفی‌اف معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان و رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان مراجع مرتبط دو کشور در باکو برگزار شد.

در این اجلاس تأکید شد که روابط دو کشور مبتنی بر دوستی و حسن همجواری و ارزش‌های اخلاقی مشترک است. همچنین دیدار الهام علی‌اف و سیدابراهیم رئیسی، رؤسای جمهور دو کشور، در 28 نوامبر سال 2021 در عشق‌آباد در چارچوب اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی به عنوان جلوه‌ای از ارتباطات سیاسی قوی بین دو کشور ارزیابی شد. در عین حال، همکاری‌های موفقیت‌آمیز دو کشور در زمینه‌های مختلف به‌ویژه در بخش‌های تجارت، سرمایه‌گذاری، حمل‌ونقل و ترانزیت، صنعت، کشاورزی و دیگر حوزه‌ها مورد توجه قرار گرفت.

در این اجلاس با اشاره به افزایش 30 درصدی حجم مبادلات تجاری متقابل در سال 2021 اعلام شد که فرصت‌های خوبی برای گسترش بیشتر همکاری‌های اقتصادی و تجاری در دوره پس از همه‌گیری وجود دارد. افزون بر آن، اهمیت پروژه‌های مشترک صنعتی و سرمایه‌گذاری مورد اشاره قرار گرفت و بر وجود چشم‌اندازی برای سرمایه‌گذاری مشترک در زمینه‌های مختلف تأکید شد. دو طرف به سطح همکاری‌ها در زمینه حمل‌ونقل و ترانزیت اشاره کردند و خاطرنشان ساختند که حجم حمل‌ونقل جاده ای بین دو کشور در سال 2021 به میزان چشمگیر 70 درصد افزایش خواهد یافت.

در پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی، با اشاره به اهمیت کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب اعلام شد که هم جمهوری آذربایجان و هم ایران تلاش زیادی برای راه‌اندازی و توسعه بیشتر این کریدور انجام داده‌اند. در عین حال، خاطرنشان شد که گشایش ارتباطات حمل‌ونقلی در منطقه فرصت‌های خوبی برای همکاری ایجاد کرده است. همچنین از آغاز کار شرکت‌های ایرانی در مناطق آزادشده جمهوری آذربایجان ابراز خرسندی  و از سطح همکاری‌ها در بخش نفت و گاز قدردانی شد و اهمیت ترانزیت گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران مورد اشاره قرار گرفت. علاوه بر آن، دو طرف به نتایج همکاری‌ها در زمینه ترانزیت برق اشاره کردند و خاطرنشان ساختند که تبادل برق بین سیستم‌های انرژی دو کشور موفقیت‌آمیز بوده و کارهای مربوط به راه‌اندازی کریدور انرژی بین جمهوری آذربایجان و ایران و روسیه در حال انجام است. در این  اجلاس، چشم‌انداز گسترش همکاری‌های دوجانبه سودمند بین جمهوری آذربایجان و ایران در زمینه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. همچنین درباره ساخت جاده جدید و پل عابر پیاده بر روی آستاراچای، ساخت نیروگاه‌های برق‌آبی «خداآفرین» و «برج دختر» بر روی رودخانه ارس، اجرای دیگر پروژه‌های مشترک و موضوعات در دستور کار تبادل نظر شد.

همچنین دو طرف یادداشت تفاهمی درباره ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از خاک جمهوری اسلامی ایران امضا کردند. هدف از این تفاهم‌نامه، ایجاد ارتباط ریلی و جاده‌ای و نیز خطوط ارتباطی و انرژی جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از خاک جمهوری اسلامی ایران است و برای دستیابی به این هدف قرار است در مجموع چهار پل بر روی رودخانه ارس شامل دو بزرگراه (با گذرگاه عابر پیاده) و دو خط راه‌آهن و زیرساخت‌های ارتباطی و تأمین انرژی ساخته شود. در پایان، پروتکل پانزدهمین اجلاس کمیسیون دولتی امور اقتصادی و بازرگانی و بشردوستانه بین جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران به امضا رسید.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 23 اسفند)

امضای سند تاریخی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان

در پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری و بشردوستانه جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران که در باکو برگزار شد، یادداشت تفاهم دو کشور برای ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق ایران امضا شد.

به گزارش «ترند»، این تفاهم‌نامه به امضای شاهین مصطفی‌اف، معاون نخست‌وزیر آذربایجان و رئیس آذربایجانی کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، و رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی ایران و رئیس ایرانی این کمیسیون رسید. هدف از این تفاهم‌نامه، ایجاد ارتباط ریلی و جاده‌ای و نیز خطوط ارتباطی و انرژی جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک جمهوری اسلامی ایران است. برای دستیابی به این هدف قرار است در مجموع چهار پل بر روی رودخانه ارس شامل دو بزرگراه (با گذرگاه عابر پیاده) و دو خط راه‌آهن و زیرساخت‌های ارتباطی و تأمین انرژی ساخته شود.

(خبرگزاری «ترند»، 23 اسفند)

اسدوف: توافق با ایران کمک قابل توجهی به توسعه منطقه خواهد کرد

به گزارش خبرگزاری «ریپورت»، علی اسدوف، نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان، در جلسه پارلمان این کشور ضمن ارائه گزارشی از عملکرد هیئت وزیران در سال 2021 گفت: «راه‌اندازی کریدور زنگه‌زور دستاورد تاریخی جمهوری آذربایجان است. اقدامات عملی برای این منظور انجام شده و ادامه دارد.» به گفته وی، سند امضاشده با جمهوری اسلامی ایران در مورد پیوند ارتباطی جدید، کمک قابل توجهی به توسعه منطقه خواهد کرد.

(خبرگزاری «رپورت»، 24 اسفند)

یادداشت تفاهم جمهوری آذربایجان و ایران یک سند تاریخی مهم منطقه‌ای است

آذر باداموف، نماینده مجلس جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرگزاری «آذرتاج» گفت: «یادداشت تفاهم امضاشده بین جمهوری آذربایجان و ایران در مورد ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک این کشور همسایه یک سند تاریخی مهم منطقه‌ای است.» وی خاطرنشان کرد: «دیدار دوجانبه بسیار صمیمانه‌ای که بین الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان و سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران در عشق‌آباد برگزار شد، صفحه جدیدی در روابط دو کشور گشود و رؤسای جمهور در این گفت‌وگو درباره همکاری‌ در کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب و همچنین کریدور حمل‌ونقلی زنگه‌زور بحث و تبادل نظر کردند. در این دیدار تأکید شد که ایران نیز از راه‌اندازی کریدور زنگه‌زور سود خواهد برد و می‌تواند از این‌ مرکز حمل‌ونقلی استفاده کند. در واقع دیدار رؤسای جمهور در عشق‌آباد باعث شفافیت روابط دو کشور شد.»

این نماینده مجلس افزود: «با استفاده از این کریدور حمل‌ونقلی، نخجوان از محاصره خارج می‌شود، دسترسی ایران به اروپا و روسیه از طریق زمینی گسترش می‌یابد و فرصت تبادل کالا بین ترکیه و روسیه افزایش می‌یابد. بنابراین، مسیر جدید بین ایران و جمهوری آذربایجان با افزایش اهمیت کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب به گسترش فرصت‌های همکاری در منطقه کمک خواهد کرد. تحقق این پروژه یک رویداد تاریخی است و نقش مهمی در توسعه اقتصادی منطقه خواهد داشت.»

(خبرگزاری «آذرتاج»، 24 اسفند)

همکاری آژانس توسعه مشاغل کوچک و متوسط جمهوری آذربایجان با سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران

در چارچوب پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی و بشردوستانه جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران که در باکو برگزار شد، تفاهم‌نامه همکاری بین آژانس توسعه مشاغل کوچک و متوسط جمهوری آذربایجان (KOBIA) و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کوچک ایران (ISIPO) به امضا رسید.

به گزارش خبرگزاری «آذرتاج»، این سند به امضای ارخان ممدوف رئیس هیئت مدیره آژانس کوبیا و خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران رسیده است. بر اساس این تفاهم‌نامه، دو طرف در برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها، برنامه‌های مبادله‌ای در زمینه کارآفرینی، تشویق مشارکت در شهرک‌های صنعتی برای حمایت از رقابت‌پذیری مشاغل کوچک و متوسط و گسترش دسترسی متقابل به بازارها، تسهیل انتقال کارآفرینی نوآورانه و فناوری اطلاعات، سازماندهی مأموریت‌های تجاری متقابل و نشست‌ها و سفرها با مشارکت شرکت‌های کوچک دو کشور برای حمایت از ایجاد انجمن‌های تجاری و تبادل اطلاعات متقابل در مورد محصولات و خدمات مشاغل کوچک و متوسط، ایجاد شرکت‌های مشترک و برگزاری مراسم و نمایشگاه همکاری خواهند کرد.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 23 اسفند)

حکمت حاجی‌اف: امضای یادداشت تفاهم ایجاد ارتباط بین شرق زنگه‌زور و نخجوان از طریق ایران یک رویداد تاریخی است

حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس جمهوری آذربایجان و رئیس بخش سیاست خارجی ریاست جمهوری گفت: امضای یادداشت تفاهم بین دولت جمهوری آذربایجان و دولت جمهوری اسلامی ایران در مورد ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق ایران یک رویداد تاریخی است. حاجی‌اف خاطرنشان کرد: در دیدار الهام علی‌اف رئیس جمهور با هیئت ایرانی به سرپرستی وزیر راه و شهرسازی ایران و رئیس ایرانی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری و بشردوستانه دو کشور تأکید شد که اتصال جدید ارتباطی، یک کریدور بین‌المللی مهم برای حمل‌ونقل و انتقال برق خواهد بود.

دستیار رئیس‌جمهور افزود: «رئیس‌جمهور همواره به این پروژه مهم حمل‌ونقلی و ارتباطی توجه دارد. با اجرای این پروژه، دو منطقه زنگه‌زور شرقی و نخجوان از خاک ایران به یکدیگر متصل خواهند شد.» وی گفت که در عین حال، این پروژه چشم‌انداز حمل‌ونقل و ارتباطات منطقه را به طور کلی تغییر می‌دهد و جمهوری آذربایجان و ایران و ترکیه را به هم متصل می‌کند و پایه یک کریدور چندمنظوره جدید را در اوراسیا ایجاد می‌کند که شامل جاده، راه‌آهن، خطوط برق و ارتباطات دیجیتال است.

حکمت حاجی‌اف خاطرنشان ساخت که امضای یادداشت تفاهم مصادف با سی‌امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین جمهوری آذربایجان و ایران است و دوستی و اعتماد متقابل و حسن همجواری بین جمهوری آذربایجان و ایران که طی 30 سال ایجاد شده است نقش مهمی در اجرای این پروژه دارد. او افزود: «ما اطمینان داریم که کریدور جدید فرصت‌های مساعدی برای همکاری‌های منطقه‌ای، توسعه و شکوفایی مردم منطقه و گسترش روابط اقتصادی و تجاری باز خواهد کرد.»

(خبرگزاری «آذرتاج»، 23 اسفند)

بزرگداشت سی‌امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک ایران و جمهوری آذربایجان

وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان به مناسبت سی‌امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران رویداد و نمایشگاهی با حضور وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، رئیس و کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان و همچنین رؤسای چندین شرکت فعال در این کشور برگزار کرد.

در این مراسم، النور محمدوف، معاون وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان گفت: «روابط تاریخی، ارزش‌ها و سنت‌های مشترک بین جمهوری آذربایجان و ایران زمینه توسعه روابط دوجانبه را ایجاد کرده است.» وی تأکید کرد که الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان مرز دو کشور را مرز دوستی خواند و گشایش خطوط حمل‌ونقل و ارتباط در منطقه در دوران پساجنگ به صلح و توسعه کمک خواهد کرد.

سیدعباس موسوی سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان نیز سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین دو کشور دوست و برادر و همسایه را صمیمانه تبریک گفت و با خرسندی به همکاری‌های گسترده جمهوری آذربایجان و ایران در سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل و جنبش کشورهای غیرمتعهد اشاره کرد. شرکت‌کنندگان در پایان مراسم در نمایشگاه سی‌امین سالگرد روابط دیپلماتیک جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران شرکت کردند.

(خبرگزاری «رپورت»، 23 اسفند)

یادداشت تفاهم ایران و جمهوری آذربایجان همگرایی اقتصادی را تسریع می‌کند

واصف حسین‌اف مشاور ارشد مرکز تحلیل روابط بین‌الملل جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرگزاری «آذرتاج» گفت: «امضای یادداشت تفاهم همکاری‌های متقابل بین جمهوری آذربایجان و ایران برای اتصال منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک ایران یک رویداد مهم تاریخی برای کشورمان است.»

به گفته حسین‌اف، بی‌شک دستیابی به این نتیجه را باید از موفقیت‌های بزرگ دیپلماسی جمهوری آذربایجان دانست که از طریق خاک کشور دوست ایران به آنچه می‌خواهد می‌رسد. او افزود که اهمیت تشویق روابط اقتصادی و حمل‌ونقلی بین دو طرف، ایجاد ارتباط بین مردم و همچنین آغاز روند همگرایی اقتصادی برای صلح و ثبات منطقه غیرقابل انکار است. کریدور زنگه‌زور از این نظر نیز بسیار نمادین است.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 23 اسفند)

ایاز مسیب‌اف: توافق جدید به توسعه بازارهای اقتصادی منطقه کمک خواهد کرد

ایاز مسیب‌اف رئیس مرکز تحلیل و ارتباطات اصلاحات اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری «آذرتاج» در مورد یادداشت تفاهم امضاشده بین جمهوری آذربایجان و ایران درباره ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک ایران گفت: کریدور جدید اقتصادی در درجه اول به توسعه بازارهای اقتصادی در منطقه کمک خواهد کرد و رشد روابط تجاری و اقتصادی در کنار تولید موجب ارتقای عملیات واردات و صادرات خواهد شد.

وی افزود که کریدور جدید نه تنها در تجارت ترانزیتی، بلکه در توسعه تجارت و تولید منطقه‌ای نیز تأثیر مهمی خواهد داشت. محصولاتی هست که هر یک از کشورهای منطقه در آن تخصص دارند و تقاضا برای این محصولات در کشورهای منطقه وجود دارد. احیای تجارت درون‌منطقه‌ای به‌طور مستقیم ادغام تجارت و تولید بین‌المللی را نیز گسترش می‌دهد و در نتیجه گشایش ارتباطات جدید، گردش تجاری بین کشورهای منطقه می‌تواند افزایش یابد و صدها شغل جدید ایجاد شود.

به گفته مسیب‌اف، توسعه مراکز خرید ویژه و مناطق تجارت جاده‌ای در این کریدور مهم به‌ویژه در محورهای حمل‌ونقل و خودرو نیز ضروری خواهد بود. در نتیجه سطح رفاه کشورهای منطقه افزایش چشمگیری خواهد داشت. به طور کلی، این پروژه شرایط جدید ژئواکونومیکی را در منطقه ایجاد خواهد کرد. در کوتاه‌مدت، انتقال برق از جمهوری آذربایجان به نخجوان و در بلندمدت و شاید در میان‌مدت، انتقال منابع انرژی دریای خزر به اروپا از طریق این کریدور نیز ممکن است موضوعیت بیاید. این کلان‌پروژه‌های مهم بی‌تردید همگرایی منطقه‌ای را نیز تقویت خواهند کرد و قدرت‌های منطقه‌ای نیز به روند صلح پایدار در منطقه کمک خواهند کرد.

گفتنی است هدف از تفاهم‌نامه امضا شده در 20 اسفند، ایجاد خط راه‌آهن و بزرگراه و خطوط ارتباطی و برق‌رسانی جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی جمهوری آذربایجان و نخجوان از طریق خاک ایران است.

(خبرگزاری «آذرتاج»، 23 اسفند)

جمهوری آذربایجان مشتاقانه در انتظار توسعه همکاری‌ها با ایران است

به گزارش خبرگزاری «رپورت»، وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان به مناسبت سی‌امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران در حساب کاربری خود در شبکه‌های مجازی نوشت: «امروز سی‌امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین جمهوری آذربایجان و ایران است. بهترین آرزوها را برای دولت و ملت ایران داریم. ما مشتاقانه منتظر توسعه بیشتر همکاری‌ها بین جمهوری آذربایجان و ایران هستیم.»

(خبرگزاری «رپورت»، 23 اسفند)

وقار بایراموف: کریدور زنگه‌زور مبادلات تجاری کشورها را گسترش می‌دهد

به گفته وقار بایراموف، نماینده پارلمان جمهوری آذربایجان، توافق دو کشور در مورد ایجاد ارتباطات جدید، بخشی جدایی‌ناپذیر از ساختار حمل‌ونقل و لجستیک منطقه‌ای خواهد بود که شرق و غرب، اروپا و آسیا را به هم متصل می‌کند. احیای مرزهای دولتی دو کشور همچنین امکان استفاده کامل از ظرفیت‌های موجود را برای فعالیت مشترک در اجرای کریدورهای حمل‌ونقلی فراهم می‌آورد. به بیان دیگر، این یادداشت تفاهم که روابط دوستانه دو طرف را تقویت می‌کند سود اقتصادی سرشاری برای این کشورها به همراه خواهد داشت. دو طرف متعهد می‌شوند گذرگاه‌های مرزی را در قلمرو خود بسازند که می‌توانند روزانه به حدود 500 کامیون که کالاهای صادراتی و وارداتی و ترانزیتی را حمل می‌کنند خدمات‌رسانی نماید. به گفته بایراموف، تحقق این پروژه جدید اقتصادی یک رویداد تاریخی و پیروزی مهمی‌برای دیپلماسی جمهوری آذربایجان است و نقش مهمی در توسعه اقتصادی این کشور خواهد داشت.

(شبکه تلویزیونی «رئال‌تی‌وی»، 23 اسفند)

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است

امتیاز شما