جایگاه استان آستراخان در بخش کشاورزی ، باغداری ، دامداری و آبزیان و چشم انداز توسعه آن

در حال حاضر تعداد 120 شرکت کشاورزی، حدود 3 هزار مزرعه و 110 هزار واحد کشاورزی کوچک ، 660 موسسه باغداری و 58 اتحادیه کشاورزی در استان آستراخان مشغول به فعالیت هستند.70 درصد کل زمین‌های قابل کشت استان (3631 هکتار) بمنظور استفاده در اراضی کشاورزی قرار دارند.

در سال 2020 استان آستراخان از لحاظ رشد تولید ناخالص کشاورزی که معادل 102.3 درصد بوده (شاخص متوسط در منطقه جنوبی فدرال 95.3 درصد و فدرال روسیه 101.5 درصد) در میان کل مناطق جنوبی فدرال جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. حجم تولید ناخالص کشاورزی نسبت به سال 2019 به میزان 3 میلیارد روبل ( حدود 41 میلیون دلار)افزایش یافته و معادل 53 میلیارد روبل(حدود 726 میلیون دلار) می‌باشد. سهم تولید در کل حجم تولید ناخالص منطقه 10 درصد بوده است.

 تولید محصولات کشاورزی

تولید محصولات کشاورزی 60 درصد از کل صنایع کشاورزی استان آستراخان را تشکیل می دهد. شرکت های کشاورزی استان حجم تولید محصولات کشاورزی خود را به میزان 4 درصد افزایش داده و شاخص تولید آن را به 2.160 میلیون تن رسانده اند. جزئیات مربوط به تولید محصولات کشاورزی به شرح ذیل می‌باشد:

- سبزیجات 1.427 میلیون تن با رشد 105 درصد (جایگاه اول در روسیه)

- سیب زمینی364 هزار تن با رشد 103 درصد (جایگاه اول در منطقه جنوبی روسیه و جایگاه چهارم در کل روسیه)

-  هندوانه 317 هزار تن (در سطح سال 2019)

- غلات 51.5 هزار تن با رشد 126 درصد

- برنج 27 هزار تن (جایگاه پنجم در روسیه)

شرکت های کشاورزی و صنایع وابسته به آن 90 درصد از کل حجم تولید محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داده اند که توانسته اند به مقدار 1.9 میلیون تن غلات، سبزیجات، هندوانه و سیب زمینی را تولید نمایند.80 درصد هندوانه، 50 درصد سبزیجات، 35 درصد سیب زمینی و 20 درصد غلات این استان به خارج از منطقه عرضه شده است.

با توجه به آب و هوای مناسب استان آستراخان، تولید سبزیجات در فضای بسته یکی از محورهای دارای چشم انداز می‌باشد. پروژه سرمایه گذاری شرکت با مسئولیت محدود «کِدر» در زمینه ساخت مجتمع گلخانه ای برای مساحت 10 هکتار و با حجم تولید 8 هزار تن در سال در منطقه ایکریانینسکی استان آستراخان اجرا می‌گردد. حجم سرمایه گذاری در این پروژه 3.2 میلیارد روبل می‌باشد. غیر از این، در سال 2020 پروژه‌های جدید سرمایه گذاری در زمینه تولید و فرآوری برنج («آ.پ.ک رسورس»، «فرمالند») آغاز شده است.

 

نگهداری و فرآوری

با هدف افزایش ارزش افزوده محصولات  کشاورزی، بازنگری در ظرفیت های تولیدی در زمینه نگهداری و فرآوری سبزیجات و میوه جات در دستور کار قرار دارد. ظرفیت ذخیره به میزان 4 هزار تن افزایش یافته و معادل 193.3 هزار تن می‌باشد. به کمک بازسازی و ساخت واحدهای تولیدی جدید، بکارگیری فنآوری‌های مدرن و استفاده از مواد اولیه، حجم سبزیجاتی که طی 5 سال اخیر برای کارخانجات فرآوری ارسال می‌شوند، 7.5 برابر افزایش یافته است.

بر اساس نتایج سال 2020، کارخانجات فرآوری استان توانسته اند ظرفیت خود را افزایش دهند که در نتیجه آن حجم سبزیجات فرآوری شده به میزان 4 درصد افزایش یافته و معادل 400 هزار تن بوده است.

بدون شک، شرکت با مسئولیت محدود «آ.پ.ک. آستراخانسکی» یکی از شرکت های پیشرو در این زمینه می‌باشد. بر اساس آمار سال 2020، این شرکت به ظرفیت طراحی با حجم تولید 360 هزار تن گوجه فرنگی وارد شده است که امکان تولید 42 هزار تن کنسانتره گوجه فرنگی (30 درصد از نیازمندی‌های روسیه) را فراهم می نماید.

در چارچوب فعالیت سرمایه گذاری اجرای پروژه‌های سرمایه گذاری بشرح ذیل مورد نظر می‌باشند:

- شرکت «ماپس» (پرورش سیب زمینی، غلات و افزایش ظرفیت ذخیره. حجم سرمایه گذاری 3 میلیارد روبل ( هر73روبل معادل یک دلار) است

 

دامداری

رشد میزان تولید محصولات دامی نسبت به سال 2019 حدود 100.1 درصد بوده. حجم تولید محصولات دامی در تاریخ 1/1/2021 (مطابق با 12/10/1399) به شرح ذیل بوده است:

- تولید گوشت 72.5 هزار تن با رشد 100.1 درصد نسبت به سال 2019 (74.4 هزار تن)

- تولید شیر 178 هزار تن با رشد 100.5 درصد نسبت به سال 2019 (177.1 هزار تن)

- تولید تخم مرغ 404.1 میلیون عدد (410 میلیون عدد در سال 2019)

پرورش گوسفند، بز و اسب از محورهای مهم توسعه صنعت دامداری است. استان آستراخان از لحاظ تعداد شتر (3.4 هزار رأس دام) در میان همه مناطق فدراسیون روسیه جایگاه اول را به خود اختصاص داده است. استان آستراخان از لحاظ حجم تولید گوشت گوسفند صادراتی (35 هزار تن) به فهرست سه منطقه برتر وارد شده است. این استان از لحاظ تعداد گوسفند و بز (1.3 میلیون رأس دام) در میان همه مناطق فدراسیون روسیه جایگاه چهارم را کسب نموده است. جمعیت دام:

- دام سنگین (گاو) – 294.1 هزار رأس

- گوسفند و بز – 1.3 میلیون رأس

- اسب – 48.2 هزار رأس

- طیور – 1.285 هزار قطعه

در مجموع 30 کشتارگاه در استان آستراخان وجود دارد که 5 کشتارگاه مجوز صادرات دارند و هر سال حدود 10 هزار تن گوشت گوسفند و بز و 4 هزار تن گوشت گاو خارج از منطقه صادر می‌گردد. علاوه بر این، در استان آستراخان 10 شرکت تولید محصولات گوشتی مشغول به فعالیت هستند که حدود 140 عنوان فرآورده‌های گوشتی را تولید می نمایند.

بر اساس نتایج سال 2020 حجم تولید محصولات دامی فرآوری عمیق (گوشت و فرآورده‌های گوشتی)  با رشد 143 درصد نسبت به سال 2019 به 2.5 هزار تن رسیده است.

با هدف افزایش حجم تولید محصولات دامی‌با ارزش افزوده، بازسازی و راه اندازی شرکت تولید گوشت طیور به ظرفیت 6 هزار تن در سال، افزایش ظرفیت های تولیدی تخم مرغ و اجرای پروژه سرمایه گذاری در زمینه ایجاد مجتمع پرورش گوسفند برنامه ریزی شده است.

 

صنایع شیلات        

 حدود 160 شرکت با استفاده از حوزه‌های آبی به مساحت 33 هزار هکتار در زمینه پرورش ماهی فعالیت دارند. طی 10 سال اخیر، حجم آبزیان برای فروش به میزان 24 درصد (از 16 تا 20 هزار تن) افزایش یافته است. صید منابع آبی محیط زیستی 43 هزار تن در سال می‌باشد. حجم صادرات ماهی و محصولات آبزی 2 برابر افزایش یافته و معادل 8.1 هزار تن بوده است. استان آستراخان از لحاظ تولید آبزیان برای فروش جایگاه ششم در فدراسیون روسیه و جایگاه سوم در منطقه جنوبی فدرال را به خود اختصاص داده است. برای توسعه بیشتر صنعت شیلات، لازم است که حجم سالانه پرورش آبزیان به میزان 5 درصد افزایش یابد. در همین رابطه، پروژه‌های بزرگ سرمایه گذاری مانند پروژه ساخت کارخانه تولید خوراک ماهی با حجم سرمایه گذاری 1.3 میلیارد روبل و پروژه پرورش، فرآوری و فروش ماهیان خاویاری با حجم سرمایه گذاری 400 میلیون روبل در دست اقدام است.