گزارش انستیتوی تحقیقات زلزله رصد‌خانه قندیلی دانشگاه بوغاز ایچی استانبول

انستیتوی تحقیقات زلزله رصدخانه قندیلی دانشگاه بوغاز ایچی استانبول گزارشی در مورد ضرر و زیان ناشی از بروز زلزله احتمالی به قدرت 7.2 ریشتر در استانبول و آثار آن بر بافت‌های فرسوده مناطق شهری مختلف در این شهر را منتشر کرده است.

بر اساس این گزارش، شهر استانبول دارای تعداد 1 میلیون و 164 هزار مجتمع مسکونی، 4.5 میلیون واحد مسکونی است که میانگین تعداد افراد بر حسب هر واحد مسکونی 3.3 نفر می‌باشد. 

در صورت بروز زلزله 7.5 ریشتری در استانبول تعداد 13 هزار و 492 واحد مسکونی دچار آسیب بسیار سنگین، 39 هزار و 352 واحد مسکونی آسیب سنگین، 136 هزار و 764 واحد مسکونی آسیب متوسط و 300 هزار و 963 واحد مسکونی آسیب کم خواهند شد. 

در شهر استانبول بیش از 1 میلیون نفر ساکن مناطقی هستند که احتمال بروز آسیب ساختمانی در اثر زلزله در آنها وجود دارد و 174 هزار و 296 نفر از این تعداد در واحدهای مسکونی پرریسک (آسیب بسیار سنگین و سنگین) زندگی می‌کنند.   

بیشترین بافت فرسوده شهری استانبول در مناطق فاتح و کوچوک چکمه جه واقع شده است.

منطقه فاتح از جمله مناطق شهری استانبول است که با بیش از 2 هزار و 83 واحد مسکونی قدیمی دارای ریسک بالای ناشی از زلزله بوده و پس از آن مناطق شهری کوچوک چکمه‌جه با 1240 ساختمان، باغجیلار با 796 ساختمان، باکرکوی با 614 ساختمان، بایرام پاشا با 563 ساختمان، اسن‌یورت با 563 ساختمان و زیتون‌بورنو با 510 ساختمان در خطر آسیب‌های ساختمانی ناشی از بروز زلزله احتمالی در استانبول هستند. 

در صورت بروز زلزله استانبول که کارشناسان مربوطه شدت آن را 7.2 ریشتر پیش‌بینی نموده‌اند تعداد 3 هزار و 496 بنا در منطقه بویوک چکمه‌جه، 2 هزار و 496 بنا در منطقه فاتح، 1825 بنا در منطقه باغجیلار، 1768 بنا در منطقه اسن‌یورت و 1707 بنا در منطقه سلیوری دچار خسارات سنگین ناشی از زلزله خواهند شد.

بنیاد شهرسازی و بازسازی بافت شهری ترکیه (KENTSEV) پیش‌بینی نموده که بیش از 211 هزار بنای مسکونی در استانبول بر اثر وقوع زلزله 7.5 ریشتری در این شهر دچار آسیب کلی خواهد شد.

شهر استانبول دارای 4.5 میلیون واحد مسکونی است که 1.4 میلیون آن بیش از 16 سال قدمت داشته و 4 میلیون و 600 هزار نفر را در آنها سکونت  دارند. 

جمعیت شهرهای بزرگ ترکیه از قبیل استانبول، آنکارا، ازمیر، بورسا، آنتالیا و کوجاالی 33 میلیون و 46 هزار نفر بوده و تراکم تعداد واحدهای مسکونی در آنها بیش از 41 درصد از کل کشور است. 

تعداد واحدهای مسکونی بیش از 16 سال در شهرهای فوق به ترتیب در ازمیر 34.15 درصد، آنکارا 30.79 درصد، استانبول 30.67 درصد، بورسا 21.86 درصد و آنتالیا 13.17 درصد می‌باشد. 

دولت ترکیه برای کاهش ضرر و زیان مالی و جانی ناشی از زلزله پروژه بازسازی بافت‌های قدیمی‌شهری در کشور به ویژه در شهرهای بزرگ و  استانبول را آغاز نموده و با ارائه بسته حمایتی و تشویقی صاحبان واحدهای مسکونی را تشویق می‌کند تا نسبت به نوسازی واحدهای خود اقدام نمایند. 

بر اساس این بسته پیشنهادی، صاحبان ساختمان‌های مستقل مسکونی فرسوده به تنهایی  و یا مجتمع‌های مسکونی فرسوده با جمع‌آوری دو سوم آرا در میان صاحبان ملک می‌توانند نسبت به عقد قرارداد توافقنامه نوسازی ملک خود  توسط شرکت سازنده از بخش خصوصی اقدام نموده و پس از مراجعه به شهرداری‌های مناطق خود نسبت به دریافت مجوز ساخت و آغاز عملیات بازسازی و یا نوسازی اقدام نمایند.  

شهرهای استانبول، آنکارا، ازمیر، بورسا، آنتالیا و کوجا‌ الی که از میزان تراکم بالای فرسوده شهری برخوردارند از مراکز مهم و تأثیرگذار در اقتصاد ترکیه در بخش‌های صنعتی، تولیدی و گردشگری می‌باشند.

وقوع یک آفت طبیعی همچون زلزله‌ای شدید در این مناطق می‌تواند به طور جدی زیرساخت‌های صنعتی، تولیدی و گردشگری کشور را تحت تأثیر قرار داده و اقتصاد ترکیه را با مشکلات بسیار عمیق روبرو کند. 

شرایط نسبتا مناسب قیمت خرید مسکن و اجاره‌بهای واحدهای مسکونی در مناطق یاد شده در شهر استانبول سبب شده است تا این مناطق تبدیل به محل زندگی و اسکان بخش عمده‌ای از اتباع خارجی به ویژه ایرانیان مقیم استانبول شود.