تعطیلی نیمی از ظرفیت پالایشگاههای نفت خام آفریقای جنوبی

بر اساس گزارش منتشر شده توسط گروه مشاوره انرژی Citac در آفریقای جنوبی، پالایشگاههای این کشور نه تنها نمی‌توانند تا سال 2022 از تمام ظرفیت خود برای پالایش استفاده کنند بلکه برخی از این پالایشگاه‌ها به دلیل فرسوده بودن باید از رده خارج شوند. سیتاک می‌گوید دو پالایشگاه مهم آفریقای جنوبی چورون و انرف در نظر دارند تا سال 2022 فعالیت خود را تعطیل کنند. این پالایشگاهها دو پالایشگاه مهم از چهار پالایشگاه نفت خام این کشور که ظرفیت آنها معادل 43 درصد از کل ظرفیت پالایشگاههای نفت خام آفریقای جنوبی هست.

پالایشگاه شورون  Chevron در شهر کیپ تاون مستقر است و ظرفیت پالایش یکصد هزار بشکه در روز را دارد. این پالایشگاه  پس از انفجار و آتش سوزی که در ماه جولای سال 2020 در آن اتفاق افتاد هنوز نتوانسته است که پالایش خود را از سر گیرد. این پالایشگاه یک کارخانه تولید روغن در شهر دوربان نیز دارد و بیش از یک صد سال است که در آفریقای جنوبی فعالیت می‌کند. اولین محموله نفت خام وارد شده در سال 1911 به آفریقای جنوبی به این پالایشگاه وارد شد.  از سال 2018 این پالایشگاه وارد بازار بورس آفریقای جنوبی شد ولی با این وجود هنوز  75 درصد آن متعلق به گلنکور Glencor می‌باشد.

گزارش سیتاک همچنین می‌گوید پالایشگاه انرف Enref در دوربان که در ماه دسامبر 2020 دچار آتش سوزی شد، فعالیت خود را متوقف نموده است. این پالایشگاه که از سال 1952 فعالیت خود را شروع کرد روزانه نزدیک به یکصد و سی و پنج هزار بشکه نفت پالایش  و طیف وسیعی از محصولات نفتی را تولید می‌کند. این پالایشگاه متعلق به شرکت Engen می‌باشد. الیستا جورجیوا یکی از تحلیلگران موسسه سیتاک می‌گوید بر اساس خبر منتشر شده در یکی از روزنامه‌های محلی قرار است از این پالایشگاه در دوره تعطیلی به عنوان انبار ذخیره سوخت استفاده شود که در این صورت هیچ توجیه اقتصادی برای سرمایه گذاری در این پالایشگاه وجود ندارد.

پالایشگاه نفت ساپرف Sapref آفریقای جنوبی  در دوربان مستقر و ظرفیت پالایش یکصدو هفتاد هزار بشکه در روز را دارد این پالایشگاه بزرگترین پالایشگاه آفریقای جنوبی محسوب شده و ظرفیت پالایش 35 درصد نفت خام این کشور را دارد. این پالایشگاه بزرگترین تولید کننده بنزین کشور است. پالایشگاه متعلق شرکت شل و بی پی آفریقای جنوبی است که هر کدام معادل 50 درصد سهام آن را درند. شرکت سیتاک می‌گوید این پالایشگاه نیز دچار مشکلاتی شده است به همین دلیل  احتمال فروش سهام آن توسط شرکت شل نیز وجود دارد. تردید برای نگهداری و قدیمی‌بودن باعث شده که شرکت شل نگاه بلند مدت و سرمایه گذاری و توجه بیشتر به این پالایشگاه نداشته باشد.

پالایشگاه نفت ناترف Natref با ظرفیت پالایش هشتاد هزار بشکه چهارمین پالایشگاه نفت خام آفریقای جنوبی می‌باشد. این پالایشگاه در شهر ساسولبورگ در استان فری استیت آفریقای جنوبی واقع شده و از سال 1971 فعالیت خود را شروع کرده است. این  پالایشگاه تنها پالایشگاهی است که مالکان آن از آفریقای جنوبی (ملی) هستند. سهامداران اصلی این پالایشگاه شرکت ساسول آفریقای جنوبی (نزدیک 64 درصد) و شرکت توتال آفریقای جنوبی (بیشتر از 36 درصد) هستند. این پالایشگاه مشکل خاصی ندارد ولی با شیوع کورونا و کاهش مصرف مواد سوختی، برخی تعمیرات اساسی در این پالایشگاه نیز شروع شد.

شرکت سیتاک می‌گوید تمام چهار پالایشگاه اصلی آفریقای جنوبی یا دچار آسیب دیدگی شدید هستند که به آن اشاره شد و یا به دلیل شیوع کورونا فرصت را غنیمت شمرده و با کاهش تولیدات به دنبال تعمیرات اساسی آنها هستند لذا آفریقای جنوبی به زودی و به شدت نیازمند واردات سوخت و مواد سوختی خواهد شد. این نیاز زمانی که شیوع کرونا کاهشی و اقتصاد و شرایط زندگی در آفریقای جنوبی به صورت عادی بازگردد بیشتر دیده خواهد شد.

با توجه به قدیمی‌بودن پالایشگاههای نفت خام و آلاینده بودن آنها و همچنین استقرار آنها در شهرهای بزرگ، همواره موضوع تعطیلی آنها مطرح بوده و دوستداران محیط زیست در این کشور به طور جدی پیگیر این موضوع هستند. به همین دلیل آفریقای جنوبی به شدت نیاز به پالایشگاه /پالایشگاههای جدید دارد. عربستان وعده‌هایی برای ساخت یک پالایشگاه بزرگ و جدید داده است اما تاکنون اقدام عملی صورت نگرفته است.

بهترین محل برای تامین نیاز محصولات نفتی برای آفریقا جنوبی در دوره 3 ساله می‌تواند خاورمیانه باشد. البته چین و سایر کشورها هم هستند اما به لحاظ نزدیکی، خاورمیانه در اولویت است. نیاز آفریقای جنوبی به محصولات نفتی می‌تواند فرصتی برای شرکتهای ایرانی باشد.

آفریقای جنوبی دو پالایشگاه دیگر دارد که یکی پالایشگاه ساسول سکوندا Sasol Secunda است که این پالایشگاه از زغال سنگ، بنزین تولید می‌کند. این تکنولوژی خاص در انحصار شرکت ساسول است. این پالایشگاه در استان امپومالانگا قرار دارد. پالایشگاه دیگر پالایشگاه گاز جی تی ال پتروسا PTROSA است که پالایشگاه تبدیل گاز به مایع ( GTL )  است و پنجمین پالایشگاه گازی جهان محسوب می‌شود. این پالایشگاه در مورز بی قرار دارد و سال 1992 شروع به کار نمود. این پالایشگاه متعلق به صندوق مرکزی سوخت آفریقای جنوبی که شرکت دولتی است می‌باشد.