افت و خیزهای اقتصادی مجارستان در نیمه دوم سال‌2020 میلادی

دولت مجارستان برای کاهش خسارات اقتصادی وارده بر بخش‌های مختلف تولیدی و نیز حفظ مشاغل کارکنان بنگاه‌های خدماتی و تولیدی علاوه بر تصویب بسته حمایت اقتصادی به میزان حدود 18 تا 20 درصد از GDP، با ارائه تسهیلات بانکی و مالی مشتمل بر اعطای وام، کمک‌های بلاعوض، تمدید مهلت قانونی بازپرداخت وام، ایجاد سامانه اعطای کمک سرمایه‌گذاری دولتی و سایر مشوق‌های مالی تلاش نمود تا از یکسو فشارهای وارد بر واحدهای تولید وصنعتی را کاهش دهد و از  سوی دیگر به روند جذب سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی تداوم بخشد. تحقق این امر علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش بیکاری، باعث بالا رفتن شاخص‌های رشد اقتصادی این کشور که در طی سالیان گذشته همواره رو به افزایش و بالاتر از میزان متوسط شاخص اتحادیه اروپا بود منجر خواهد شد. بعبارت دیگر در طی دوره فراگیری شیوع ویروس کرونا، دولت مجارستان بر سه محور تشویق و ترغیب شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری، بازاریابی فراورده‌ها و کالاهای تولید شده در مجارستان در کشورهای درحال توسعه آسیایی و جبران بخشی از خسارت‌های مالی شرکت‌های تولیدی و خدماتی متمرکز گردیده است.‌ در این گزارش بطور اجمالی به وضعیت برخی از شاخص های اقتصادی مجارستان در نیمه دوم سال‌جاری میلادی به شرح ذیل پرداخته می‌شود:

الف: سرمایه‌گذاری

بر اساس اعلام مرکز آمار رسمی مجارستان (KSH)، میزان سرمایه‌گذاری در سه ماهه سوم سال‌جاری میلادی حدود 12 درصد کاهش یافته است. طبق این گزارش سرمایه‌گذاری در بیشتر بخش‌های اقتصادی به غیر از مراقبت‌های بهداشتی و سلامتی (حدود 98.4 درصد) به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا کاسته شده است. این کاهش سرمایه‌گذاری غالبا در شرکت هایی با مالکیت خارجی و یا با مالکیت دولتی روی داده است. در حد فاصل بین سه ماهه اول تا سه ماهه سوم کاهش میزان سرمایه‌گذاری حدود 8.6 درصد برآورد شده است. در بخش تولیدات نیز میزان سرمایه‌گذاری حدود 18.2 درصد کم شده است. در مقابل سرمایه‌گذاری در بخش تجاری حدود 6.3 درصد، فناوری اطلاعات حدود 3.4 درصد و بخش خدمات عمومی حدود 2.1 درصد بوده است.

بطور کلی در سه ماهه سوم سال‌جاری میلادی میزان سرمایه‌گذاری به حدود 2.504.3 میلیارد فورینت (6.9 میلیارد یورو) مرکب از 607 میلیارد در بخش های تولیدی، 437.4 میلیارد فورینت در بخش مسکن و ساختمان و 381.9 میلیارد فورینت در حوزه لجستیک بوده است.

ب: اشتغال

طبق جدیدترین گزارش مرکز آمار رسمی مجارستان در حدفاصل ماه آگوست تا اکتبر سال‌جاری میلادی، میزان اشتغال در کشور حدود 0.8 درصد کاهش داشته  و به رقم 4,482,000 نفر رسیده است. در بازه سنی بین 64-15 سال تعداد شاغلین حدود 4,402,000 نفر و نرخ اشتغال حدود 70.2 درصد بوده است. در ماه اکتبر میانگین تعداد شاغلین حدود 4,451,000 نفر که در مقایسه با ماه آگوست حدود 31,000 نفر کمتر و در مقایسه یا اکتبر سال قبل میلادی حدود 72,000 نفر سیر نزولی داشته است.

در عین حال میانگین نرخ بیکاری در فراوانی سنی 15 تا 74 سال در حدفاصل آگوست تا اکتبر حدود 4.3 درصد محاسبه گردیده است. بطور کلی در دوره زمانی مذکور تعداد بیکاران حدود 202,200 نفر برآورد شده است.

بر اساس اعلام وزارت فناوری و نوآوری مجارستان، دولت برای حفظ ثبات در بازار کار اقدامات موثری بعمل آورده است. طبق گزارش این وزارت در نوامبر سال‌جاری حدود 269,500 نفر جویای شغل ثبت نام کرده‌اند ( در مقیاس سالانه 50 هزار نفر بیشتر ).

بیشترین بیکاری در بخش حمل و نقل، ذخیره سازی، تولید، خدمات پذیرایی ( هتل و..) و بخش های خدمات عمومی‌بوده، اما اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات، علمی، فنی، ساختمان و بخش‌های تجاری رشد داشته است. طبق اعلام این وزارت، درحالی‌که که نرخ بیکاری در ماه سپتامبر در کشورهای عضو اتحادیه تا حدود 7.5 درصد بوده، اما در مجارستان نرخ بیکاری حدود 4.3 درصد و در ردیف چهارمین کشور دارنده نرخ پائین بیکاری در میان 27 کشور عضو اتحادیه قرار گرفته است.

ج :طرح تشویق سرمایه‌گذاری

چنانکه خاطرنشان شد، دولت مجارستان برای جذب سرمایه‌گذاری علاوه بر کمک های مالی، طرح حمایتی از جمله کمک حداکثر 800 هزار یورویی به شرکت‌هایی که مبادرت به سرمایه‌گذاری به میزان دومیلیون و چهارصد هزار یورو (یعنی حدود یک سوم از سرمایه‌گذاری) کنند را پرداخت خواهد کرد. اخیرا آقای پیتر سیارتو وزیر امور خارجه و تجارت مجارستان اظهار داشت: در دوره جدید اجرای طرح حمایت از سرمایه‌گذاری با هدف ایجاد اشتغال، حدود 350 شرکت در ظرف 15 دقیقه، با مراجعه به سایت مربوطه درخواست استفاده از یارانه دولتی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال کرده‌اند. در دوره جدید اجرای این طرح حدود 61 میلیارد فورینت ( 168.9 میلیون یورو) جهت حمایت از شرکت‌های سرمایه‌گذار، اختصاص یافته است. وی افزود: اجرا شدن این برنامه، باعث حفظ و ایجاد چندین هزار شغل خواهد گردید.

به نظر می آید دولت مجارستان در دوران شیوع کرونا و کاهش رشد اقتصادی این کشور، تمام توان خود را بکار گرفته تا اولا فضای روانی محیط کسب و کار را در کشور حفظ کند و ثانیا با اعطای کمک‌های مالی به ویژه شرکت‌های داخلی و بعضا خارجی، جذب سرمایه‌گذاری را برای ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری استمرار بخشد. هرچند به نظر می رسد علیرغم تلاش دولت برای حمایت از شرکت‌ها ، وضعیت مالی شرکت‌ها نابسامان است، چراکه در زمان کمتر از 15 دقیقه حدود 350 شرکت درخواست کمک یارانه‌ای از دولت کرده‌اند. طبق تحلیل کارشناسان و برخی از مقامات این کشور، بهبود اوضاع اقتصادی این کشور (درصورت از بین رفتن کرونا) حداقل بین 1 تا 2 سال طول خواهد کشید.